Kenevir “doğal” olduğu için masum mu, yoksa tıbbi vaatlerin gölgesinde görünmeyen riskler mi var? Bu bölümde CBD–THC ayrımını, potansiyel tıbbi kullanım alanlarını (ağrı, epilepsi, kemoterapiye bağlı bulantı vb.) ve kanıt düzeylerini tartışıyoruz. Aynı zamanda bağımlılık potansiyeli, anksiyete/psikoz riski, bilişsel performans ve genç beyinde etkiler, araç kullanımı, kalp-damar etkileri, hiperemez sendromu (CHS), doz–saflık–ürün standardizasyonu ve ilaç etkileşimleri (CYP450) gibi kritik başlıklara bakıyoruz. Endüstriyel kenevir ile rekreasyonel kullanım farklarını, etiket okuma ve güvenli çerçeve önerilerini de pratik bir dille ele alıyoruz. Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır; tıbbi tavsiye değildir.

Öne çıkanlar:

• CBD vs. THC: etkiler, yan etkiler, kanıt düzeyi

• Bağımlılık ve ruh sağlığı riskleri (özellikle ergenlikte)

• Sürüş güvenliği, reaksiyon süresi ve dikkat

• Doz, saflık, etkileşim: reçeteli ilaçlarla olası çakışmalar

• Endüstriyel kenevir (lif, gıda) vs. tıbbi/rekreasyonel ürün farkları

• Güvenli kullanım çerçevesi: kimler kaçınmalı, hangi soruları doktora sormalı?

Bölümü beğendiysen paylaşmayı, değerlendirme bırakmayı ve “sakatat hariç her şey”i takip etmeyi unutma. İletişim/öneri: Instagram: doc.dr.sedatarslan

Dondurulmuş = sağlıksız” klişesi doğru mu? Bu bölümde dondurmanın besin değerine etkisini, koruyucu (konservan) efsanesini ve meşhur “lapalaşma” sorununu konuşuyoruz. Hangi gıdalar dondurulmaya daha uygun, hangilerinde doku ve lezzet kaybı artıyor? Markette etiket okurken nelere bakmalı, evde nasıl dondurup çözdürmeli, bir kez daha dondurulur mu? Gıdayı israf etmeden, güvenli ve lezzetli tutmak için pratik, bilim temelli öneriler paylaşıyorum.

Öne çıkanlar:

• Şok dondurma vs. ev tipi dondurma: besin kaybı ve doku farkı

• Koruyucu efsanesi: Dondurulmuş üründe neden ek koruyucuya çoğu zaman gerek yok?

• “Lapalaşma”nın gerçek nedeni: su kristalleri, hücre yapısı ve çözündürme hızı

• Güvenli çözündürme: buzdolabı, mikrodalga, akışkan su yöntemleri

• Tekrar dondurma kuralı ve “soğuk zincir”in önemi

• Evde paketleme: porsiyonlama, vakum/zip poşet, tarih/etiketleme tüyoları

Bölümü beğendiysen paylaşmayı, değerlendirme bırakmayı ve “sakatat hariç her şey”i takip etmeyi unutma. Soruların/önerilerin için: [IG: doc.dr.sedatarslan]

Avokadoyu hepimiz “sağlıklı” etiketiyle sevdik. Peki bu popüler meyvenin çevreye faturası ne? Bu bölümde avokadonun su ayak izini, ormansızlaşma ve monokültür risklerini, üretim bölgelerinde ortaya çıkan sosyo-ekonomik baskıları ve karbon maliyetini konuşuyoruz. Tabağımızdaki “yeşil”in her zaman sürdürülebilir olmadığını veriler ve örneklerle tartışıyor; yerel ve mevsimsel alternatifleri, pratik ikame önerilerini ve alışveriş ipuçlarını paylaşıyorum.

Öne çıkanlar:

• Su kullanımı ve “yeşil” imajın çelişkisi

• Ormansızlaşma, biyoçeşitlilik ve tedarik riskleri

• “Süper gıda” söyleminin karanlık tarafı

• Avokadosuz da lezzetli: humus, bakla fava, bezelye-yoğurt ezmesi, tahin-yoğurt dip vb. alternatifler

• Daha bilinçli tüketim için 5 hızlı öneri

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan’ın literatüre kazandırdığı bir kavramı konuşuyoruz: “Sedatik Açlık.” Yani yemek yemenin keyiften çıkıp “görev”e dönüştüğü, alışkanlık, sosyal baskı, yoğun tempo ya da duygusal yüklerle tetiklenen durumlar.
Peki Sedatik Açlığı nasıl tanırız? Hızlı belirtiler: tadı fark etmeden yemek, “yemeliyim” iç sesi, saati bekleyip otomatik yemek, doygunluk sinyallerini kaçırmak.
Bölümde; hedonik–homeostatik dengeyi, kısa bir öz-değerlendirme kontrol listesini ve pratik çözümleri (farkındalıklı lokma, 0–10 açlık ölçeği, çevresel tetikleyici düzenlemesi, esnek öğün planlama) paylaşıyoruz. Amaç, yemekle daha sağlıklı ve özgür bir ilişki kurmanız.

Not: Bu içerik tıbbi tavsiye niteliği taşımaz.

“Sedat Arslan’la Sakatat Hariç Her Şey”in bu bölümünde, Prof. Dr. Ayşe Baysal’ın yaşam öyküsünü, Türkiye’de beslenme ve diyetetik bilimine öncülük eden çalışmalarını ve ardında bıraktığı güçlü mirası ele alıyorum. Kökleri, kırılma anları, yetiştirdiği kuşaklar, toplum sağlığına bakışı ve genç diyetisyenlere ilham veren çalışma disiplini… Ayşe Hoca’nın vizyonundan çıkarılacak dersleri, kendi saha deneyimlerimle birleştirerek sade, bilge ve uygulanabilir bir çerçevede paylaşıyorum.

Antibiyotik direnci yükseliyor. Neyi yanlış yapıyoruz ve hâlâ neleri düzeltebiliriz? Korku değil, çözüm konuşuyoruz.

Sakatat Hariç Her Şey’de bu bölümde antibiyotik direncini masaya yatırıyoruz: neden “sessiz pandemi” deniyor, yanlış/erken kesilen tedaviler nasıl direnç yaratıyor, tarım ve atık suların görünmeyen etkisi ne? Akılcı antibiyotik kullanımı ve antimikrobiyal yönetimin (doğru ilaç, doğru doz, doğru süre, daraltma) pratik adımlarını; hasta, klinisyen ve politika yapıcılar için uygulanabilir kontrol listelerini paylaşıyoruz. Korkutmadan, veriye dayalı ve çözüm odaklı.

Bu bölümde:

• AMR nedir, neden gündelik ameliyatları ve basit enfeksiyonları bile riske atar?

• Klinik, eczane ve gıda sistemlerinde direnci hızlandıran hatalar

• Akılcı kullanımın temel ilkeleri ve bugün atılacak somut adımlar

• Birey ve kurumlar için kısa bir eylem planı

Not: Eğitim amaçlıdır; kişisel tıbbi tavsiye değildir.

Anahtar kelimeler: antibiyotik direnci, AMR, akılcı antibiyotik kullanımı, halk sağlığı, enfeksiyon kontrolü, stewardship

Kuduz %100 ölümcül ama %100 önlenebilir. Bu bölümde ısırık sonrası ilk yardım, aşı–immünoglobulin, mitler ve sahada güvenli davranışları konuşuyoruz.

“Sakatat hariç her şey”in bu bölümünde kuduzu tıbbi gerçekleriyle ve sahadan pratiklerle ele alıyoruz. Neden hâlâ hayatî bir halk sağlığı sorunu? Isırıldığınızda ilk dakikalarda ne yapmalısınız? (En az 15 dakika sabun–su ile yıkama, hızla sağlık kuruluşuna başvuru, gerekirse aşı/immünoglobulin.) Evcil hayvan aşıları, sokak hayvanlarıyla güvenli temas, mitler vs. gerçekler, çocuklarda ve riskli mesleklerde korunma stratejileri…
Bu bölüm, panik yerine protokol öğretir: doğru adımları bilirseniz kuduzdan korunmak mümkün.

Bu bölümde:

• Kuduzun biyolojisi ve bulaş yolları

• Isırık sonrası adım adım ilk yardım ve başvuru

• Aşı ve immünoglobulin: ne zaman, kime, nasıl?

• Mitler (sirke–iyonize su–“küçük ısırık bir şey yapmaz”) ve kanıtlar

• Evcil hayvan aşılaması ve toplum sağlığı

• Saha güvenliği ve çocuklar için pratik öneriler

Not: Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır; kişisel tıbbi danışmanlık yerine geçmez.

kuduz, rabies, aşı, ilk yardım, halk sağlığı, zoonoz, ısırık, immünoglobulin, sokak hayvanları, koruyucu hekimlik

Tereyağı mı yoksa margarin mi daha sağlıklı? Bu bölümde, iki popüler yağ kaynağını bilimsel veriler ışığında inceliyoruz. Beslenme ve sağlık üzerindeki etkilerinden çevresel boyutuna kadar geniş bir perspektifle ele aldığımız bu tartışmada, hangi seçimin sizin için daha doğru olduğuna dair ipuçları bulacaksınız. Bilimsel araştırmalar, sağlık trendleri ve çevresel etkiler üzerinden bilinçli tercihler yapmanıza yardımcı olacak bilgiler sunuyoruz.

Filtre kahveden enerji içeceklerine, günlük yaşantımızın vazgeçilmezi haline gelen kafein... Ama ne kadar masum? Bu bölümde, kafeinin zihinsel performansa etkilerinden kalp sağlığına, bağımlılık riskinden uyku kalitesine kadar tüm yönlerini bilimsel verilerle ele alıyoruz. Kafeinle ilişkinizi gözden geçirmeye hazır mısınız?

ChatGPT, diyet yazabilir mi? Beslenme önerilerini artık makineler mi yapacak?

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan, yapay zekânın beslenme bilimi ve diyetetik pratiğine etkilerini ele alıyor.

• AI ile kişiselleştirilmiş diyet mümkün mü?

• Diyetisyenlerin rolü teknolojiyle nasıl dönüşüyor?

• Veri temelli beslenme önerileri sağlıklı mı, riskli mi?

Geleceğin beslenme yaklaşımlarını merak edenler için hem düşündüren hem de ilham veren bir bölüm.

Yumurtadan korkmalı mıyız? Her kolesterol kötüdür demek doğru mu?

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan, kolesterol hakkında kafanızı karıştıran sorulara bilimsel ama anlaşılır yanıtlar veriyor.

• LDL ve HDL kolesterol ne anlama gelir?

• Kolesterol düşürücü diyetler ne kadar işe yarar?

• Beslenmeyle kolesterol düzeyleri nasıl yönetilir?

Kalp sağlığınızı korumak ve kolesterol hakkındaki efsaneleri gerçeğinden ayırmak istiyorsanız bu bölümü mutlaka dinleyin.

Alkolle antibiyotik birlikte alınır mı? Karaciğerimiz bu yükle nasıl başa çıkar? Tıp dünyasında sıkça tartışılan bu konuyu sade ve bilimsel bir dille ele alıyoruz. Yanlış bilinenleri düzeltiyor, doğruyu bilimle açıklıyoruz. Bu bölümde hem sağlığınızı hem de merakınızı besleyecek bilgiler bulacaksınız.

Bazı sebzeler sağlığa zararlı olabilir mi? Oksalatlar neden böbrek taşı riskini artırıyor? “Sebzeler Zararlı mı?” sorusunu bu bölümde bilimsel olarak masaya yatırıyoruz. Ispanaktan bademe, yeşil smoothielerden çikolataya kadar birçok besinde bulunan oksalatlar hakkında doğru bilinen yanlışları konuşuyoruz.

Beslenmenizi düzenlerken oksalat içeriğini nasıl dengeleyebilirsiniz? Kimler dikkat etmeli? Oksalatların böbrek taşı oluşumuyla nasıl bağlantılı olduğunu ve riski azaltmak için pratik önerileri bu bölümde bulabilirsiniz.

🧠 Bilimsel, sade ve anlaşılır anlatımı kaçırmayın!

Güzellik sadece dıştan sürülenlerle mi olur? Ya da beslenme gerçekten cildinizi ve saçınızı etkiler mi?

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan, beslenme ile cilt ve saç sağlığı arasındaki ilişkiyi bilimsel verilerle açıklıyor.

• Cildin elastikiyetini ve parlaklığını artıran besinler

• Saç dökülmesini azaltan vitamin ve mineraller

• Kollajen, biotin, omega-3, çinko ve daha fazlası

İçten dışa güzelliğin sırrını merak ediyorsanız, bu bölümü kaçırmayın!

Tansiyonunuz yüksek mi? İlaç dışında doğal çözümler arıyorsanız bu bölüm tam size göre!

Doç. Dr. Sedat Arslan, kan basıncını dengelemeye yardımcı 10 besini, bilimsel dayanaklarıyla birlikte anlatıyor.

• Hangi meyve veya sebzeler doğal tansiyon düşürücü etki gösterir?

• Tuz yerine ne kullanılabilir?

• Magnezyum, potasyum gibi minerallerin rolü nedir?

Doğru yiyeceklerle kan basıncınızı doğal yollarla nasıl kontrol altına alabileceğinizi keşfetmek için dinlemeye başlayın.

Herkes “protein al” diyor… Peki ne kadar? Herkes için aynı mı? Fazlası gerçekten böbreklere zarar mı verir?

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan, vücudun protein ihtiyacını ve bu ihtiyacın:

• Yaşa, kiloya ve fiziksel aktiviteye göre nasıl değiştiğini

• Bitkisel ve hayvansal proteinler arasındaki farkları

• Popüler protein mitlerini
  sade, anlaşılır ve bilimsel bir bakış açısıyla açıklıyor.

Kas yapanlar, diyet yapanlar, ya da sadece “ne yiyorum ben?” diyenler için vazgeçilmez bir bölüm!

Aynaya baktığınızda gördüğünüz yaş ile hücrelerinizin yaşadığı gerçeklik aynı olmayabilir...

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan, biyolojik yaş kavramını sade ve bilimsel bir dille ele alıyor.

🔹 Kronolojik yaş ile biyolojik yaş arasındaki fark nedir?
🔹 Hücresel yaşlanmayı hızlandıran ve yavaşlatan faktörler nelerdir?
🔹 Beslenme, uyku, stres, fiziksel aktivite ve daha fazlası yaşlanmayı nasıl etkiler?

Genç kalmanın sırlarını bilimsel temellere dayandırarak arıyorsanız, bu bölüm tam size göre!

🎧 Biyolojik yaşınızı “geri almak” için ilk adımı atın!

GLP-1... Son zamanların en çok konuşulan hormonlarından biri.
Ama onu sadece iğnelerle değil, doğal yollarla da artırmak mümkün olabilir mi?

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan, GLP-1’in:

• İştah kontrolündeki rolünü

• Kan şekeri ve kilo yönetimi üzerindeki etkisini

• Ve beslenme, uyku, egzersiz gibi faktörlerle nasıl doğal şekilde desteklenebileceğini
  sade ve bilimsel bir dille anlatıyor.

GLP-1 hakkında bilmeniz gereken her şey bu bölümde sizi bekliyor.

Japonya'dan Sardunya'ya, Kosta Rika'dan Yunanistan'a kadar dünyanın en uzun yaşayan insanları nerede yaşıyor, ne yiyor, nasıl düşünüyor?

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan, “Mavi Bölgeler” (Blue Zones) olarak adlandırılan bu özel coğrafyalarda insanların 100 yaşına kadar sağlıklı yaşamalarını sağlayan sırları anlatıyor.

• Uzun yaşamın arkasındaki beslenme alışkanlıkları neler?

• Günlük rutinlerde hangi farklar var?

• Sosyal ilişkiler ve yaşam amacı neden bu kadar etkili?

Yaşam sürenizi uzatmak istiyorsanız, bu bölüm ilham dolu ve bilimsel içeriğiyle tam size göre!

Tatilde hasta olmak kadar can sıkıcı bir şey yok... Özellikle de gününüzü tuvaletle paylaşmak zorundaysanız!

Bu bölümde Doç. Dr. Sedat Arslan, seyahat ishali olarak bilinen bu yaygın sorunu, bilimsel veriler ve pratik ipuçlarıyla ele alıyor:

• Seyahat ishali nasıl oluşur?

• Hangi ülkeler ve yiyecekler daha risklidir?

• Yanınıza almanız gereken takviyeler ve koruyucu öneriler neler?

• İshal başladıysa ne yemeli, ne yememeli?

Yurt dışına çıkmadan önce mutlaka dinlenmesi gereken, sağlık dolu bir bölüm!