Aleksander Łukaszenka znajduje nowe sposoby na prześladowanie społeczeństwa obywatelskiego. Tym razem sięga po tych, którzy zdecydowali się wyemigrować.Wprowadzając nowe prawo dotyczące wydawania i przedłużania paszportów, chce zmusić Białorusinów i Białorusinki do powrotu do kraju, w którym mogą spotkaćich represje i prześladowania za sprzeciwianie się reżimowi.
W tym odcinku przyglądamy się życiu białoruskich obywateli i obywatelek za granicą, wyjaśniamy, na czym polegają nowe przepisy wprowadzone przez władze Białorusi, które mają utrudnić ich życie na emigracji, oraz przedstawiamy, co w tej sytuacji proponują Polska i inne państwa UE.
Rozmawiają:
Anna Mikulska –koordynatorka ds. relacji z mediami Amnesty International
Wola – Białorusinkamieszkająca w Polsce od 4 lat, reporterka oraz aktywistka działająca na rzecz praw człowieka.
Alexander Stachurski– analityk ds. prawnych Amnesty International, autor raportu o sytuacji prawnej obywateli i obywatelek Białorusi w Polsce i Unii Europejskiej.
---
Pomóż Białorusinom iBiałorusinkom odzyskać utraconą codzienność, podpisz petycję: https://www.amnesty.org.pl/akcje/petycja__utracona_codziennosc/
Przeczytaj analizędot. sytuacji prawnej osób z Białorusi w Polsce: https://www.amnesty.org.pl/permanentna-tymczasowosc-analiza/
Poprzednie odcinkidotyczące sytuacji w Białorusi:
https://open.spotify.com/episode/4B51bigLAlufLw78e2x8xH
https://open.spotify.com/episode/0KTqa0tzoxudhYGOpfsF4r
Prawa człowiekałamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać https://www.amnesty.org.pl/wspieraj/?utm_source=Podcast&utm_medium=Social&utm_campaign=podcast_wspieraj
Rozdziały:
00:01 - Wstęp
02:12 – Czym jestDekret nr 278?
06:10 – PolskiDokument Podróży
10:38 –Doświadczenie życia na emigracji w Polsce
17:30 – Legalizacjapobytu obywateli_ek Białorusi w UE
23:08 – NowyBiałoruski Paszport
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Czy unikanie wczasów all inclusive wystarczy, by nazywać się odpowiedzialnym turystą lub turystką? Co właściwie oznacza etyczne podróżowanie i na kim spoczywa odpowiedzialność za to, jak wygląda turystyka – na osobach podróżujących, biurach podróży, a może na władzach państwowych?
W tym odcinku rozmawiamy z Alicją Kosińską, prezeską Fundacji Go’n’Act, o prawach człowieka w turystyce i dylematach podróżniczych. Szukamy odpowiedzi na to, jak reagować na niepokojące sytuacje za granicą, czy zgłaszać je tak samo jak w Polsce, a także co kryje się za określeniami typu „biedni, ale szczęśliwi”, co powoduje turystyka w Chinatown w San Francisco oraz czemu sprzeciwia się społeczność Wysp Zielonego Przylądka.
To rozmowa, która uczy, jak podróżować uważniej i z szacunkiem.
Rozmawiają:
Justyna Kuzar-Dembele – starsza koordynatorka projektów edukacyjnych w Amnesty International.
Alicja Kosińska - prezeska Fundacji Go'n'act, edukatorka i koordynatorka projektów. Kulturoznawczyni specjalizująca się w relacjach międzykulturowych Azji i Afryki. Aktywistka na rzecz odpowiedzialnej turystyki, autorka tekstów dla post-turysta.pl. Współtwórczyni projektu „Zanim pomożesz – o etycznym wolontariacie zagranicznym”, a obecnie realizatorka projektu „Etycznie o podróżach. Jak sprawiedliwie opowiadać o świecie?” w Fundacji Go'n'act.
Fundacja Go’n’act:
https://www.instagram.com/fundacja_go_and_act/
https://www.facebook.com/gonact
Akcja Dekolonizacja https://www.instagram.com/akcja_dekolonizacja/
Post-turysta https://post-turysta.pl/
---
Słowa kluczowe:
Turystyka, etyczne podróżowanie, podróże, Tajlandia, Wenecja, zoo, dzieci, prawa dziecka, prawa człowieka, przemoc, prostytucja, Barcelona, Globalne Południe, Globalna Północ, turysta, hotele, all inclusive, wczasy, wakacje
Hashtagi:
#Turystyka
#etycznepodróżowanie
#podróże
#Tajlandia
#Wenecja
#zoo
#dzieci
#prawadziecka
#prawaczłowieka
#przemoc
#prostytucja
#Barcelona
#GlobalnePołudnie
#GlobalnaPółnoc
#turysta
#hotele
#allinclusive
#wczasy
#wakacje
Amnesty International działa w Polsce już od 35 lat, niezmiennie broniąc praw człowieka. Co to oznacza w praktyce? Czy i co zmieniło się na przestrzeni 35 lat? W jaki sposób można się zaangażować, żeby wspierać prawa człowieka? Co daje największą satysfakcję w takim działaniu, a co może być wyzwaniem?
O swojej działalności w Amnesty, w rozmowie z Martą Marchlewską-Ziomek, opowiadają:
- Anna Kulikowska, wicedyrektorka Amnesty International Polska;
- Joanna Rostkowska, aktywistka i koordynatorka kampanii AI Polska;
- Katarzyna Dobrakowska, nauczycielka, koordynatorka Szkolnej Grupy Praw Człowieka
- oraz uczniowie i uczennice z I LO w Chełmie.
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
---
Rozdziały:
00:00-00:48 - Wstęp
00:49-3:59 - Szkolna Grupa - prawa człowieka według młodzieży
4:00-11:39 - Początki w Amnesty – jak zacząć działać?
11:40-17:59 - Przykłady akcji Amnesty
18:00-24:11 - Co daje największą satysfakcję?
24:12-32:40 - Wyzwania i jak sobie z nimi radzić
32:41-34:33 - Życzenia urodzinowe dla Amnesty
34:34 - Zakończenie
---
Dowiedz się więcej, jak możesz działać z nami! www.amnesty.org.pl/dzialaj (ten link pojawia się w treści zakończenia odcinka)
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać https://www.amnesty.org.pl/wspieraj/?utm_source=Podcast&utm_medium=Social&utm_campaign=podcast_wspieraj
Czym jest transpłciowość? Z czym mierzą się osoby transpłciowe? Jakie wyzwania związane z prawem, ochroną zdrowia czy interakcjami z instytucjami państwa przed nimi stoją? Z Julią Katą – psycholożką i aktywistką, wiceprezeską Fundacji Trans-Fuzja, rozmawiamy o transpłciowości, tłumaczymy czym jest i sprawdzamy, czy Polska potrafi zadbać o transpłciow_ obywatel_. Bierzemy pod lupę proces tranzycji prawnej i medycznej, ustawę o uzgodnieniu płci, kategorie płci w dokumentach i ochronę przed przestępstwami z nienawiści. Zahaczamy także o budzące duże emocje tematy sportu i więziennictwa. Rozmawiamy też o transinkluzywnym siostrzeństwie i rozbrajamy tajemniczy termin „TERF”.
Rozmawiają:
Ania Matras – analityczka ds. prawnych Amnesty International
Julia Kata – Wiceprezeska i Koordynatorka Rzecznictwa w Fundacji Trans-Fuzja. Związana z Trans-Fuzją od 2011 roku. Przez ponad 5 lat współprowadziła warszawską grupę wsparcia jako psycholożka. Jest odpowiedzialna za zarządzanie codzienną pracą Fundacji, granty i wraz z Prezeską za komunikację międzynarodową. Fanka książek, komunikacji interpersonalnej i kulek do kąpieli.
---
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać https://www.amnesty.org.pl/wspieraj/?utm_source=Podcast&utm_medium=Social&utm_campaign=podcast_wspieraj
Let Pride March! Sprzeciw się atakom na społeczność LGBTI na Węgrzech! https://www.amnesty.org.pl/akcje/petycja__let_pride_march/
Sondaż Ipsos dla More in Common Polska z września 2024 https://https://www.moreincommon.pl/nasze-projekty/nie-dzielace-zwiazki-polki-i-polacy-o-prawach-par-jednoplciowych?utm_medium=email&_hsenc=p2ANqtz-817smQeX62nCHtgUaxsyBfF2Vp2QhhVyPNCzdqX7UwwI8Vk4-TWbxS9xfNicrza1IrKHzGbjK4ewaxZ0C9pkcQbeH15w&_hsmi=95614234&utm_content=95614234&utm_source=hs_email
Wysłuchaj odcinka o związkach partnerskich: https://open.spotify.com/episode/37jLEIkDSahIrvo7tHN6k4?si=e82c0c67841346c3
Rozdziały
00:58 - Czym jest transpłciowość?
02:22 – Ile jest osób transpłciowych w Polsce?
06:20 - Tranzycja prawna
20:07 - Oznaczenia płci w dokumentach
25:08 - Tranzycja medyczna
30:15 - Ochrona przed przestępstwami z nienawiści
37:00 - Osoby transpłciowe w sporcie i więziennictwie
42:24 - Terfizm. Co oznacza TERF?
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Czy sztuka współczesna ma obowiązek podejmować tematy polityczne? Czy instytucje kultury, finansowane ze środków publicznych, powinny reagować na zbrodnie wojenne i apartheid? Czy artyści mają moc realnej zmiany? Czego publiczność oczekuje od nowoczesnej galerii sztuki?
Joanna Kordjak, historyczka sztuki i kuratorka Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki w rozmowie z Kachą Szaniawską opowiada o tym, jak artystki i artyści na przestrzeni ostatnich 25 lat reagowali w swojej twórczości na przemiany społeczne i polityczne, jak ewoluowała rola sztuki i jak wraz z nią zmieniały się instytucje kultury.
Dzięki uprzejmości Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki publikujemy fragmenty wystąpienia palestyńskiej artystki Noor Abed na sympozjum towarzyszącym wystawie „Historie potencjalne”, które odbyło się w lutym 2025 roku w Zachęcie.
W 18. odcinku podcastu poruszamy też problem reprezentacji osób wykluczonych m.in. Głuchych i należących do grup marginalizowanych jak migranci czy seniorzy, rozmawiamy o prawie do uczestniczenia w kulturze jako jednym z celów tzw. trzeciej generacji praw człowieka, a także odpowiedzialności świata sztuki wobec wyzwań współczesności. Na koniec Joanna Kordjak zdradza plany programowe i wystawiennicze Zachęty na 2026 rok.
Gościnnie:
Joanna Kordjak – historyczka sztuki i kuratorka w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie. Jej głównym obszarem badawczym jest sztuka polska XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem okresu powojennego. Jest autorką lub współautorką licznych wystaw, między innymi: „Mapa: Migracje artystyczne i zimna wojna” (2013), „Zaraz po” (2015), „Przyszłość będzie inna: Wizje i praktyki modernizacji społecznej” (2018), „Zimna rewolucja. Społeczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej wobec socrealizmu”, 1948–1959 (2021), „Drugiej wiosny nie będzie…Dzieci i sztuka w XX i XXI wieku” (2023), „Historie potencjalne” oraz „Paradżanow. Chcę minąć swój cień” w Zachęcie. Laureatka nagrody Krytyki Artystycznej im. Jerzego Stajudy (2015).
---
Tłumaczenie fragmentu wypowiedzi w jęz. angielskim, pojawiającego się w nagraniu: „W czasie strajku głodowego w więzieniu przeciwko stosowaniu zatrzymań administracyjnych [zatrzymania administracyjne to zatrzymania nadużywana w Izraelu do pozbawienia wolności bez przedstawienia zarzutów i bez stosowania regulacji obecnych w prawie karnym - przyp. red.], jednej z więźniarek udało się potajemnie wysłać na zewnątrz wiadomość głosową. Mówi, że wypuszczenie z więzienia to właściwie jak wpuszczenie do innego więzienia, w którym czekasz na kolejne aresztowanie. Nie możesz się niczemu w pełni poświęcić – zbliżyć do dzieci, rodzeństwa. W nocy budzi Cię każdy dźwięk, bo wiesz, że w każdej chwili twój dom mogą wypełnić krzyki żołnierzy. W świecie, w którym śnimy jedynie o tym, by ocalić samego siebie, palestyńscy więźniowie polityczni śnią o kolektywnym ocaleniu. Przypominają, że jeśli pozwolimy sobie być marzycielami, stajemy się lepszymi ludźmi i że nie możemy śnić o lepszym świecie, jeśli nie ma w nim miejsca dla wszystkich. Pokazują, że nie mamy wyboru – musimy sprzeciwiać się niesprawiedliwości”
Noor Abed, jedna z artystek, której prace pojawiły się na wystawie „Historie potencjalne”.
---
https://www.amnesty.org.pl/akcje/petycja__zatrzymaj_izraelskie_ludobojstwo_w_strefie_gazy/
https://www.amnesty.org.pl/raport-o-stanie-praw-czlowieka-2024-25/
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
---
2:34 Efekt Trumpa a biennale sztuki w Wenecji
4:18 Czy sztuka współczesna powinna podejmować tematy polityczne?
7:20 Mówienie w imieniu innych, czyli problem reprezentacji
7:51 Polityka dostępności w Zachęcie
10:50 „Bunt Głuchych”
14:12 Wystawa „Historie potencjalne”
18:03 – 19:06 Fragment wystąpienia palestyńskiej artystki Noor Abed w języku angielskim
19:25 Program publiczny i plany wystawiennicze Zachęty
Czy grozi nam globalny kryzys praw człowieka? A może już żyjemy w czasach, w których rządy i korporacje bez mrugnięcia okiem łamią prawo międzynarodowe, a podejmowane dziś decyzje polityków i miliarderów nieodwracalnie zniszczą życie przyszłych pokoleń? W tym odcinku omawiamy główne zagadnienia Raportu o stanie praw człowieka 2024-25, flagowej publikacji Amnesty International w ciągu roku.
Rozmawiamy także o tym, czym jest „efekt Trumpa” i jak polityka prezydenta USA wpływa na porządek międzynarodowy, ale także na ludzi wykluczanych i potrzebujących. Wskazujemy też miejsca, w których sytuacja jest szczególnie trudna, ale mimo to nie trafiają one na czołówki programów informacyjnych.
Z dyrektorką Amnesty International Polska Anną Błaszczak-Banasiak rozmawia Krzysztof Nadratowski, koordynator polskiej publikacji tegorocznego raportu.
Odcinek nagrano w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Przeczytaj więcej o raporcie:
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać:
Posłuchaj odcinka o Międzynarodowym Trybunale karnym i sprawiedliwości międzynarodowej: https://open.spotify.com/episode/5PFUhNjPfMkSGQvJKLhhzk?si=JrkWMvCnSkKrD4JHJAdVaA
Czy kino dokumentalne ma moc zmieniania świata i czy powinniśmy tego od niego oczekiwać? Jak zmienia życie bohaterów i bohaterek? Jaka jest kondycja filmu dokumentalnego w dzisiejszym świecie i jak się ma względem kina komercyjnego? Wreszcie – co warto zobaczyć na tegorocznym festiwalu filmów dokumentalnych MDAG - Millenium Docs Against Gravity?
Karol Piekarczyk, dyrektor artystyczny festiwalu, w rozmowie z Kachą Szaniawską mówi o sile filmu dokumentalnego, jego roli, kondycji i przytacza przykłady, jak diametralną rolę może odegrać w życiu bohaterów i bohaterek opowiedzenie ich historii: uwolnić z więzienia, zmienić prawo, przełamać zmowę milczenia.
Na 22. Festiwalu Millenium Docs Against Gravity, jak co roku Amnesty International jest współorganizatorem konkursu na najlepszy film o prawach człowieka. W tym roku polecamy szczególnie także filmy z sekcji „Kobiety zmieniają świat”, w których spotkamy nietuzinkowe bohaterki.
Festiwal rozpocznie się 9 maja i potrwa do 18 maja w 7 miastach Polski: Bydgoszczy, Gdyni, Łodzi, Katowicach, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu. Od lat publiczność festiwalowa ogląda w sekcji Amnesty International filmy poruszające tematykę praw człowieka.
W tym roku do konkursu Amnesty International zostało zakwalifikowanych 10 filmów: ukraiński Pieśni płonącej ziemi, Apokalipsa w tropikach z Brazylii, izraelski Protokoły 1957, francusko-tunezyjski Sudan. Pamiętajcie o nas, irański Moja skradziona planeta, duński Pan Nikt kontra Putin, brytyjski Sekrety skrajnej prawicy, koprodukcja polsko-ukraińsko-czeska Mój Drogi Théo , amerykański Uwolnić Leonarda Peltiera i amerykańsko-kanadyjski Najemnicy. Powalczą one o statuetkę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 3000 euro.
Karol Piekarczyk - dyrektor artystyczny Millennium Docs Against Gravity, jednego z największych festiwali filmów dokumentalnych na świecie. Od ponad 15 lat pracuje z filmami dokumentalnymi i festiwalami filmowymi. Jest absolwentem University of Glasgow, na kierunkach filmoznawstwo i socjologia. Wcześniej pracował przy festiwalu WATCH DOCS w Warszawie oraz był dyrektorem artystycznym Document Festival w Glasgow. Obecnie, oprócz pracy przy Millennium Docs Against Gravity, sprawuje pieczę nad dystrybucją filmową – w ciągu ostatnich lat był odpowiedzialny za dystrybucję ponad 30 filmów dokumentalnych do kin. Od 2023 roku jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej.
Linki z odcinka:
Nie pozwól na egzekucję działaczki humanitarnej z Iranu
Wstaw się za muzykiem skazanym na śmierć w Nigerii za udostępnienie piosenki
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać
Więcej o 22. edycji Festiwalu Millenium Docs Against Gravity: https://mdag.pl/22/pl/warszawa/homepage
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Rozdziały:
0:36 Wstęp
1:15 Jakie filmy i dlaczego znalazły się w konkursie Amnesty International?
4:15 Jak wygląda selekcja filmów do sekcji Amnesty International i festiwalu?
6:28 Kondycja filmu dokumentalnego
9:40 Czy film dokumentalny potrafi zmienić rzeczywistość? Jak zmienia życie bohaterów?
17:40 Na co do kina w tym roku?
“Nikt nie pozna prawdziwie narodu, póki nie zobaczy jego więzień”, mówił Nelson Mandela, który w więzieniu spędził 27 lat. Jakie są problemy w polskich więzieniach? Czy panujące w nich warunki są zgodne z Europejską Konwencją Praw Człowieka i Konstytucją RP? Czy w Polsce dochodzi do torturowania osób w detencji? Czy niesławny ośrodek w Gostyninie jest zgodny z polską konstytucją? Jak wygląda praca oraz kompetencje polskich i europejskich instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem torturom? O tym wszystkim Alexander Stachurski rozmawia z dr Ewą Dawidziuk, pracowniczką naukową, dyrektor Zespołu ds. Wykonywania Kar RPO oraz przedstawicielką Polski w ramach Europejskiego Komitetu ds. Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu.
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać https://www.amnesty.org.pl/wspieraj/?utm_source=Podcast&utm_medium=Social&utm_campaign=podcast_wspieraj
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
W 2024 roku ponad 1,5 tysiąca osób straciło życie z rąk własnego państwa, w pełnym majestacie lokalnego prawa. Kara śmierci, mimo że wykonywana w coraz mniejszej liczbie krajów, nadal zbiera co roku tragiczne żniwo – wynika z nowego raportu o karze śmierci Amnesty International. W odcinku rozmawiamy o tym, skąd w tylu miejscach na świecie tak duże przywiązanie do kary ostatecznej i co na ten temat mówi prawo międzynarodowe oraz obalamy popularne mity na temat kary śmierci.
Z Adamem Ploszką, menadżerem działu badań i rzecznictwa polskiej sekcji Amnesty International rozmawia Krzysztof Nadratowski, koordynator publikacji tegorocznego raportu o karze śmierci.
Dowiedz się więcej o karze śmierci na świecie ze strony Amnesty.
Przeczytaj raport o karze śmierci za rok 2024.
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać.
Rozdziały:
00:01 - Wstęp
02:12 - Dlaczego kara śmierci wciąż jest stosowana?
06:10 - Kara śmierci w prawie międzynarodowym
10:38 - Najczęściej skazywane osoby
17:30 - Kara śmierci a bezpieczeństwo
23:08 - Czy kara śmierci jest tańsza?
28:50 - Lata w celi śmierci
36:33 - Kara śmierci w USA
39:20 - Jak działać przeciw karze śmierci?
Odcinek nagrano w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Jak wygląda sytuacja w Białorusi w 5 lat po wyborach prezydenckich i masowych protestach z 2020 roku? Z czym mierzą się Białorusini i Białorusinki i dlaczego tak wiele osób decyduje się na emigrację? Jak wygląda sytuacja więźniów politycznych?
2020 rok stanowi cezurę w rozmowach o Białorusi. To wtedy, po wyborach nieuznawanych przez społeczność międzynarodową, Białorusini i Białorusinki masowo wyszli na ulice w największym od dziesięcioleci powszechnym sprzeciwie wobec władzy. Protesty zostały brutalnie stłumione, tysiące osób aresztowanych. Zamknięto niezależne media, opozycję zmuszono do emigracji, organizacje pozarządowe okrzyknięto “ekstremistycznymi”. Represje trwają.
O codzienności w Białorusi, więźniach politycznych, powszechności represji – ale także o tym, co możemy zrobić, by wspierać Białorusinów i Białorusinki, Joanna Zawada rozmawia z Joanną Rostkowską, ekspertką Amnesty International odpowiedzialną za działania na rzecz Białorusi, oraz Wiolettą (imię zmienione), Białorusinką mieszkającą w Polsce, aktywnie włączającą się w pomoc więźniom politycznym i ich bliskim.
Upomnij się o więźniów sumienia w Białorusi:
Nastę Loikę, edukatorkę praw człowieka, skazaną na 7 lat kolonii karnej - podpisz petycję
Marię Kalesnikawą, opozycjonistkę i muzyczkę, której w więzieniu odmawia się opieki medycznej - podpisz petycję
Marfę Rabkową, koordynatorkę wolontariuszy w Centrum Praw Człowieka Wiosna, skazaną na 15 lat więzienia - podpisz petycję
Andrzeja Poczobuta, skazanego na 8 lat kolonii karnej za działalność dziennikarską - podpisz petycję
Chcesz działać? Dołącz do zespołu wolontariuszy i wolontariuszek Amnesty: napisz na amnesty@amnesty.org.pl
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać.
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne czy ludobójstwo to tego rodzaju przestępstwa, za których popełnienie można być ściganym przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Jak dochodzi do ścigania? Kto może trafić przed oblicze Trybunału? Co dzieje się ze skazanymi przez ten Trybunał?
Adam Ploszka rozmawia z profesorem Piotrem Hofmańskim, sędzią w stanie spoczynku Międzynarodowego Trybunału Karnego, a także jego byłem Prezesem. Nasz gość przybliża w rozmowie także kulisy wydania ostatnich nakazów aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina oraz premiera Izraela Benjamin Netanjahu oraz odnosi się do „sankcji” nałożonych na Międzynarodowy Trybunał Karny przez Prezydenta USA Donalda Trumpa.
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać https://www.amnesty.org.pl/wspieraj/?utm_source=Podcast&utm_medium=Social&utm_campaign=podcast_wspieraj
Apartheid najpowszechniej znany jest jako system obowiązujący w Republice Południowej Afryki (RPA) do roku 1990, w którym obowiązywał zakaz małżeństw mieszanych, oddzielna edukacja dla dzieci białych i o innym kolorze skóry czy podział ziemi i przestrzeni publicznej ze względu na rasę. Jednak prawo definiuje apartheid szerzej.
Czy apartheid to pieśń przeszłości czy mroczny rozdział historii ludzkości, którego nie udało się zamknąć? Jakie przejawy apartheidu widzimy współcześnie? Dlaczego organizacje międzynarodowe i ONZ mówią o apartheidzie wobec Rohindża czy wobec Palestyńczyków?
W Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową przedstawiamy rozmowę, z której dowiecie się, jak apartheid jest rozumiany przez prawo i czym apartheid różni się od dyskryminacji.
Spojrzymy jednak szerzej – porozmawiamy także o tym, czym jest „ukryty apartheid” (hidden apartheid) – termin, którym organizacje pozarządowe czy ONZ posługiwały się, określając sytuację Dalitów, czyli ludzi historycznie przypisywanych do kasty (warny) tzw. niedotykalnych w Indiach.
Zadamy sobie także pytanie, czy sytuację kobiet i dziewcząt w Afganistanie czy Iranie można widzieć jako apartheid ze względu na płeć (gender apartheid) i co zmieniłoby wprowadzenie takiego terminu do prawa międzynarodowego.
Z Anną Błaszczak-Banasiak, dyrektorką Amnesty International Polska, rozmawia Joanna Zawada.
Kurs Akademii Praw Człowieka Amnesty International o apartheidzie: https://academy.amnesty.org/learn/courses/385/izraelskiego-apartheidu-wobec-palestynczykow-i-palestynek?utm_source=Podcast&utm_medium=Social&utm_campaign=podcast_akademia
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać https://www.amnesty.org.pl/wspieraj/?utm_source=Podcast&utm_medium=Social&utm_campaign=podcast_wspieraj
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Kto stoi za tym, że kobiety mają więcej praw? W jaki sposób i kto upominał się o prawa kobiet?
Czy działaczki w pierwszym polskim parlamencie popierały rewolucyjną ideę, że kobiety także mogą mieć prawa polityczne? Czy kobiety były bardziej liberalne czy bardziej konserwatywne?
Jak kobiety, które walczyły o prawo do edukacji, do pracy zawodowej czy prawa wyborcze, widziały inne kobiety – czy widziały w nich bohaterki czy wichrzycielki? Jak na prawa kobiet patrzyły warstwy uprzywilejowane – inteligencja, mieszczaństwo, a z czym mierzyły się służące? I czy walczące o równość posłanki, działaczki społeczne, nauczycielki i inteligentki patrzyły z równą przychylnością na pracujące na zapleczu pomocnice, kucharki czy pokojówki?
Prawa kobiet są ważne, nie powinny być już kwestionowane, a jednak dyskusja o równości nadal budzi ogromne emocje. Jak ma się walka kobiet o prawa wyborcze, edukację, brak ubezwłasnowolnienia i możliwość decydowania o własnym losie, do praw reprodukcyjnych? Jak kobiety w przeszłości podchodziły do kwestii seksualności? Co miały do powiedzenia o relacjach damsko-męskich?
O tym, kto i jak kształtował prawa kobiet na ziemiach polskich – pod zaborami, w II Rzeczpospolitej czy później, czym różniły się sufrażystki i działaczki polskie od ruchów równościowych w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii czy innych krajach oraz jak kobiety kształtowały walkę o swoje prawa, rozmawiają Anna Błaszczak-Banasiak, dyrektorka Amnesty International Polska, prof. Dobrochna Kałwa oraz Katarzyna Wężyk.
Prof. Dobrochna Kałwa – historyczka związana z Wydziałem Historii Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizująca się w historii kobiet i historii mówionej
Katarzyna Wężyk – dziennikarka „Newsweeka”, twórczyni podcastu o historii kobiet Herstorie, autorka książki „Zuchwałe. Kobiety, które chciały więcej” (Wyd. Agora) (fot. na grafice odcinka: Mikołaj Starzyński)
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Prawa człowieka łamane są w ciszy. Wesprzyj głos tych, których nie słychać! https://www.amnesty.org.pl/wspieraj/?utm_source=Podcast&utm_medium=Social&utm_campaign=podcast_wspieraj
Lena Khalid opowiada o życiu Sahrawi - rdzennych mieszkańców pustyni w Saharze Zachodniej, którzy od lat domagają się prawa do samostanowienia. Niezwykle ważna rolę pełnią w tej walce kobiety. Omeima jest przedstawicielką Sahrawi przed ONZ i podnosi kwestie łamania praw człowieka na arenie międzynarodowej. Sultana Khaya jest ikoną niezłomności - choć za swój sprzeciw płaci ogromną cenę i traci oko w wyniku pobicia. W jej obronie stają organizacje pozarządowe, także Amnesty International.
Kobiety organizują życie w obozach dla uchodźców, aktywnie kształtują życie społeczne i polityczne. Niezależnie czy upominają się o prawa społeczności, czy o prawa jednostek, upominają się o wybór. Ta walka będzie miała inne oblicze w Saharze Zachodniej, inne w Iranie, inne w Arabii Saudyjskiej.
W przeddzień Dnia Kobiet o kobietach - liderkach zmiany, o pozycji kobiet w Saharze Zachodniej, o kobietach w islamie, które upominają się o wybór, o arabskim czy muzułmańskim feminizmie i o różnych obliczach walki o prawa człowieka rozmawiają Anna Błaszczak-Banasiak, dyrektorka Amnesty International Polska i Lena Khalid.
Lena Khalid - twórczyni internetowa znana jako @polkanapustyni, autorka książki "Córki chmur. O kobietach z Sahary Zachodniej" (Wydawnictwo Poznańskie) oraz zwyciężczyni nagrody medialnej Amnesty International Pióro Nadziei 2023.
Sport to nie tylko zdrowie, może być także... wsparciem dla praw człowieka. Już wkrótce, 30 marca, odbędzie się kolejna edycja akcji #BiegamDobrze, podczas której, biegnąc określony dystans (5 km lub półmaratonu), można jednocześnie wspierać działania Amnesty International na rzecz więźniów i więźniarek sumienia w Białorusi. Z tego odcinka dowiecie się więcej o samej akcji #BiegamDobrze oraz o metodzie slow joggingu, która pozwala na przebiegniecie tych dystansów, w dobrym zdrowiu, każdemu.
O metodzie slow joggingu i o tym, jak dbać o zdrowie i równocześnie zrobić coś dobrego dla innych, w rozmowie z Adamem Ploszką opowie Edyta Dawiskiba ze Stowarzyszenia Slow Jogging Polska.
30 marca wspólnie pobiegniemy dla białoruskich więźniów sumienia: Alesia Bialackiego, Marfy Rabkowej, Marii Kalesnikawej i Andrzeja Poczobuta i innych więzionych na Białorusi. Włącz się w akcję: każdy Twój krok w 19. Nationale-Nederlanden Półmaratonie Warszawskim lub 12. New Balance Biegu na Piątkę sprawi, że świat o nich nie zapomni.
Pobiegnij z Amnesty: https://www.amnesty.org.pl/wydarzenia-cykliczne/biegam-dobrze/
Wesprzyj zbiórkę Edyty Dawiskiby: https://rejestracja.maratonwarszawski.com/pl/fundraising/432dd566-9d4d-4e8b-8705-d043fd5477d0
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Prawa człowieka w przestrzeni medialnej. Teksty, które warto znać
Książka, artykuł, a może zdjęcie? Niezależnie od formy, teksty pojawiające się w mediach potrafią wywołać reakcję łańcuchową, a nawet doprowadzić do zmiany w rzeczywistości.
W dzisiejszym odcinku przyglądamy się, jak prawa człowieka poruszane są w mediach. Oś odcinka stanowi Pióro Nadziei – nagroda Amnesty International za działalność medialną, przyznawana od ponad 20 lat. Początkowo dedykowana tekstom dziennikarskim wraz z biegiem lat zmieniła formułę, by objąć różne formy działalności medialnej: od tradycyjnego dziennikarska, przez fotoreportaż, pisarstwo, prowadzenie mediów społecznościowych czy blogowanie.
Odcinek rozpoczyna cykl o tekstach kultury z prawami człowieka w tle. Przyjrzymy się w nim książkom, filmom, grom czy innym sposobom wyrazu, dzięki którym możemy lepiej zrozumieć zjawiska obok nas, drugiego człowieka lub przyjrzeć się samemu sobie.
Pierwszy, przekrojowy odcinek, dotyczy działalności medialnej i opowiada o twórczości osób wyróżnionych w ubiegłych roku, a także o osobach nominowanych w tegorocznej edycji konkursu Pióro Nadziei.
Rozmawiamy o książce Joanny Kuciel-Frydryszak “Chłopki. Opowieść o naszych babkach” (wyd. Marginesy), która w zeszłym roku zdobyła wyróżnienie oraz o działalności Leny Khalid, ubiegłorocznej laureatki Pióra Nadziei za profil Polkanapustyni, która w tym roku wydała książkę “Córki chmur. O kobietach z Sahary Zachodniej” (Wydawnictwo Poznańskie).
Przedstawiamy także nazwiska, których działalność medialna szczególnie wyróżniła się w roku 2024 i które będą konkurować o nagrodę Pióro Nadziei w tym roku. Są to:
Oliwia Bosomtwe – dziennikarka, autorka książki „Jak biały człowiek. Opowieść o Polakach i innych”,
Maciej Chołodowski – dziennikarz białostockiego oddziału Gazety Wyborczej,
Ignacy Dudkiewicz – filozof, bioetyk, publicysta, redaktor naczelny Magazynu Kontakt,
Miłka Fijałkowska – dziennikarka zajmująca się tematyką międzynarodową, humanitarną i Bliskim Wschodem,
Paulina Januszewska – dziennikarka Krytyki Politycznej,
Renata Kim – dziennikarka, szefowa działu „Społeczeństwo” w tygodniku Newsweek, autorka książek,
Anna Mikulska – dziennikarka i badaczka, w mediach społecznościowych jako @historieoczlowieku,
Angelika Pitoń – dziennikarka krakowskiego oddziału Gazety Wyborczej,
Kamil Stępniak – doktor prawa, znany na instagramie jako @konstytucjonalista,
Filip Zieliński – dziennikarz „Przeglądu Sportowego Onet”
Spośród nich jury konkursowe wyłoni zwycięzcę lub zwyciężczynię, a dzięki głosom internautów i internautek przyznana zostanie Nagroda Publiczności. Głosowanie trwa do 24 lutego: https://www.amnesty.org.pl/pioro-nadziei-2024-glosowanie/
Rozmawiają: Joanna Zawada i Aleksandra Galant, koordynatorka konkursu Pióro Nadziei.
Odcinek został nagrany w Domu w Alejach, filii Domu Kultury Śródmieście w Warszawie.
Po kontrowersyjnych wyborach prezydenckich w sierpniu 2020 r. urzędujący prezydent Aleksander Łukaszenka ogłosił swoje zwycięstwo pomimo licznych doniesień o nieprawidłowościach wyborczych i oskarżeń o oszustwa. Wybuchły pokojowe protesty, które białoruskie władze brutalnie stłumiły, używając bezprawnej siły, zatrzymując dziesiątki tysięcy demonstrantów i poddając wielu z nich torturom oraz innemu złemu traktowaniu. Jak sytuacja wygląda przed wyborami w 2025? Czy represje nadal są powszechne? Opowiadają dyrektorka Amnesty International Polska Anna Błaszczak-Banasiak oraz analityk ds. prawnych w Amnesty International Polska Alexander Stachurski.
Temat związków partnerskich co i rusz czas wraca do debaty publicznej, wzbudzając gorące dyskusje. W dzisiejszym odcinku wyjaśniamy dlaczego jest to tak ważna kwestia dla społeczności LGBT+, co może zmienić wprowadzenie związków partnerskich w życiu queerowych osób (i nie tylko), co na to wszystko Konstytucja oraz jak oceniamy nowy rządowy projekt ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich.
Dr Adam Ploszka rozmawia z Anną Matras - analityczką ds. prawnych w Amnesty International Polska
Zjawisko migracji to niezwykle kontrowersyjne zagadnienie w naszej debacie publicznej. Często w tej debacie pojawiają się różne półprawdy i przekłamania. W tym odcinku rozwiewamy podstawowe mity o migracji, rozwiewamy wątpliwości czy mur na granicy jest w stanie powstrzymać migrację oraz analizujemy zgodność z prawami człowieka nowej strategii migracyjnej.
Prawa człowieka to nie tylko zakaz tortur czy wolność słowa. To także granice dla władzy- chronią nas w styczności z aparatem państwa, przedstawicielami służb, wielkimi korporacjami. Co nam dają prawa człowieka? Kim są obrońcy i obrończynie praw człowieka? Z tego odcinka dowiesz się także jak wspierać prawa człowieka [i domagać się ich przestrzegania w Polsce i na świecie] -choćby u cioci na imieninach.
