Przenosimy się do Teatru Starego w Lublinie na spotkanie z łotewskim pisarzem Svensem Kuzminsem, autorem powieści "Chochma". Kuzmins opowiada o swoim procesie twórczym, inspiracjach i postaciach z książki, które odzwierciedlają rozmaite życiowe doświadczenia Łotyszy. Nie unika uniwersalnych tematów, jak radzenie sobie z egzystencjalnym lękiem oraz wpływu transformacji na życie obywateli byłego bloku wschodniego. Rozmowa obejmuje wspomnienia z czasów transformacji i upadku komunizmu w Łotwie, analogie do polskich realiów lat 90. XX wieku i refleksje nad zmianami społecznymi i gospodarczymi tamtego okresu.  Rok 1992 w Chochmie, nadmorskim kurorcie na zachodzie Łotwy. Na placu Akacjowym zbierają się wszyscy mieszkańcy, by obejrzeć, jak z piedestału jest strącany pomnik Lenina...

Laureat Międzynarodowego Bookera - bułgarski pisarz Georgi Gospodinow, opowiada o swojej książce "Ogrodnik i śmierć". To opowieść o odchodzeniu ojca, o pokoleniu, które uczyło się emocji w ciszy i o ogrodach - miejscach, gdzie życie i śmierć splatają się w codzienności oraz o miłości, która trwa wiecznie. 

Spotkanie z Abdulrazakiem Gurnahem, laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, który przyjechał do Polski na Conrad Festival w Krakowie. Autor powieści "Kradzież" opowiada o tym, jak historia i kolonialna przeszłość Afryki Wschodniej wpływają na jego twórczość, o ludziach żyjących między kulturami i kontynentami oraz o tym, dlaczego ignorancję uważa za jedną z najgroźniejszych cech współczesności. To spotkanie z literaturą, która pyta, kim jesteśmy i czy potrafimy naprawdę zrozumieć innych? 

Kevin Jared Hosein - pisarz z Trynidadu i Tobago, autor poruszającej powieści "Głodne duchy". To historia o życiu w cieniu kolonialnej przeszłości, o biedzie, wierzeniach i pamięci, która nie daje spokoju. O świecie, w którym natura i człowiek współistnieją w napięciu oraz o opowieściach, które pozwalają ocalić to, czego nie zdążyła zapisać historia.

Zdobywczyni Międzynarodowego Bookera, niemiecka pisarka Jenny Erpenbeck i jej książka "Kairos". To pełna emocji, uniesień i wzajemnych upokorzeń, miłość wkraczającej w dorosłość Kathariny i starzejącego się Hansa. Studentka i pisarz, pełna wiary w ludzi dziewczyna i zmęczony życiem, bezwzględny mężczyzna. Czy ich wspólny świat da się - niczym NRD - ocalić przed wewnętrznym rozpadem? Skąd wzięła się ta książka? Co myśli o swoich bohaterach? Dlaczego w Niemczech tematy, które poruszyła w swojej powieści, wciąż budzą tak ogromne emocje?

Herkus Kunčius - litewski pisarz, dekonstruktor totalitaryzmu, autor poczytnych powieści, m.in. "Litwin w Wilnie" i "Żelazna rękawica Stalina". Ta ostatnia książka napisana w 2019 roku i przetłumaczona na język polski w 2023 roku,  to powieść-ostrzeżenie przed tym, że Rosja nigdy nie zmieni swojej polityki... 

Yael van der Wouden przyszła na świat w Tel Awiwie, ale od 10. roku życia mieszka w Holandii. Jej debiutancka książka "W dobrych rękach", która ukazała się właśnie w Polsce w przekładzie Justyny Huni, znalazła się w finale Bookera, zdobyła Women's Prize for Fiction. Skąd wziął się debiut Yael? Jak postrzega ona swoją podwójną tożsamość i dlaczego nie może znieść tego, co dzieje się obecnie w Gazie? Czy współpraca części Holendrów z okupantem i ukrywanie Żydów za pieniądze to nadal temat tabu? 

Gerald Murnane - autor kultowej powieści "Równiny" w Trójce. To pierwszy w historii polskich mediów wywiad z tym australijskim pisarzem, kandydatem do literackiej Nagrody Nobla. Jego "Równiny" to opowieść o młodym filmowcu, który przybywa do australijskiego interioru, by stworzyć film o równinach – ich monotonii, sile i hipnotyzującym pięknie. Z czasem granica między światem zewnętrznym a jego własnym doświadczeniem coraz bardziej się zaciera, a historia staje się medytacją nad pamięcią, wyobcowaniem i poszukiwaniem sensu. Autor opowiada o kulisach pisania, świecie marzeń ukrytym w jego książkach i o tym, dlaczego niektórzy widzą w nim przyszłego noblistę.

Rozmowa z chilijską pisarką Isabel Allende o kulisach powstawania książki - od prasowych wycinków i historii Elsy Morales, po realizm magiczny i refleksje nad dyktaturą. Także o trudnych latach na emigracji, pierwszych sukcesach literackich i o tym, jak rodził się styl, który uczynił Allende jedną z najbardziej cenionych autorek na świecie.

"Cesarzowej Piotra" to opowieść o Katarzynie I, Litwince, która po śmierci męża, Piotra I objęła władzę w Rosji. Kristina Sabaliauskaitė udowadnia, że potrafi - jak mało kto snuć opowieść, która wciąga czytelnika, uwodzi i ani przez chwile nie nudzi. Opowiada o odkryciu - dla siebie i innych - postaci Katarzyny I, o milczeniu na jej temat, w Litwie i nie tylko, o dworze Piotra I, jego próbie przebudowy Rosji i rosyjskiego społeczeństwa, a także o tym, jak bardzo współczesna jest to powieść.

Bogdan-Alexandru Stănescu ma 46 lat, jest rumuńskim pisarzem, poetą, eseistą i prozaikiem, w wolnym czasie zajmującym się redagowaniem książek, tłumaczeniem literatury piękną. Był gościem tegorocznej edycji festiwalu Literacki Sopot. Przyjechał by porozmawiać o swojej powieści "Abraxas". Powieści monumentalnej, nierzadko — dosłownie lub w przenośni — wgniatającej czytelnika w fotel, liczącej - w polskim przekładzie Kazimierza Jurczaka - ponad 600 stron, będącej zapisem życia, nieco ponad czterech dekad, by być dokładnym, niejakiego Michiego Lucescu - mistrza niepowodzeń, porażek, człowieka, w którego dotychczasowym istnieniu w zasadzie wszystko poszło nie tak. Opowiadał o Rumunii i o chaosie, z którego nie zawsze wyłania się nowy porządek...

To książka o dorastaniu, emigracji i walce z chorobą. Tytułowa bohaterka, od dziecka nieco inna, nie do końca odnajdująca się wśród rówieśników, wkracza w dorosłość i rusza w świat. Studiuje poza ojczyzną, co chwilę poznaje nowych ludzi, próbuje dopasować się do okoliczności, zrozumieć otaczającą ją rzeczywistość. Jest przedstawicielką pokolenia współczesnych nomadów-ekspatów, którzy podróżują między kontynentami, bo tego wymagają od nich praca i przełożeni. W pewnym momencie jednak wszystko się zmienia... Teo otrzymuje diagnozę: agresywny rak szyjki macicy...

Obcość w świecie, we własnej rodzinie, w relacjach z najbliższym człowiekiem. Dwie wersje początku tej samej historii, spotkania dwojga głuchych, których córka - po wielu latach, już jako dorosła i doświadczona kobieta - napisała świetną książkę o poczuciu obcości, nie tylko własnej. Claudia Durastanti, włosko-amerykańska pisarka, która po kilku latach życia w Stanach Zjednoczonych, wróciła wraz z matką i bratem do Italii i zamieszkała na prowincji. W "Obcej" pisze o wykorzenieniu i potrzebie znalezienia własnego miejsca, o języku, który nie zawsze może okazać się ojczyzną (matczyzną) i wymaga tworzenia nowych "bezpiecznych" połączeń, o toksycznych relacjach między najbliższymi, o syndromie oszustki i nieustannej rekonstrukcji więzi rodzinnych.

Gwendoline Riley - autorka głośnej powieści "Moje zmory" opowiada historię Bridget Grant - kobiety próbującej uciec od traum dzieciństwa, trudnych relacji z rodzicami i toksycznej matki. To opowieść o miłości i obojętności, bliskości i konieczności dystansu, a także o tym, jak dzieciństwo potrafi odcisnąć się na całym naszym życiu. Poznajemy kulisy powstania książki, dowiadujemu się ile w niej jest autobiografii oraz zastanawiamy się dlaczego tak wielu dorosłych dzieci i ich rodziców nie potrafi się porozumieć.

Nie tak dawno w Polsce, w przekładzie Anny Halbersztat, ukazała się jego najnowsza powieść "Plac zabaw" -"Playground" - zatrważająco współczesna, w zasadzie, w pewnym sensie, dziennik naszych czasów. Choć to oczywiście fikcja, Richard Powers opowiada o nas w XXI wieku, o tym, do czego doprowadził niepohamowany rozwój, o naturze, naszym w jej ramach miejscu i o tym, że zachłanność może prowadzić do rzeczy strasznych. O świecie wykreowanym przez Richarda Powersa, o oceanach, katastrofie klimatycznej, fascynujących historiach i spojrzeniu w przyszłość — o ile jakakolwiek w ogóle nas czeka. 

Tym razem w audycji przenosimy się do Ameryki Południowej. Gościnią odcinka jest Fernanda Trías, autorka "Tłustego różu"- powieści o zarazie, która ukazała się w 2020 roku - tuż przed pandemią - i sprawiła, że niektórzy uznali, iż pisarka ma zdolności profetyczne. Co dzieje się z nami w obliczu zagrożenia? Jak państwo wykorzystuje strach, by dokręcać śrubę? Czy tak będzie wyglądała nasza przyszłość?

Gościem tego wydania programu jest ukraiński pisarz, poeta, wokalista, aktywista i żołnierz - Serhij Żadan.    Po wybuchu wojny zdecydował się zostać w swoim mieście - Charkowie. Właśnie ukazał się w Polsce nowy tom jego opowiadań zatytułowany "Arabeski". Uwaga, ta rozmowa to - dosłownie - połączenie z... wojną.

Troje bohaterów, trzy plany czasowe, trzy historie, które przenikają się, splatają i pokazują, jak — nomen omen — płynnie przeszłość przechodzi w teraźniejszość i zapowiada przyszłość. Artur, chłopiec urodzony w biednej londyńskiej rodzinie, ma dar — doskonałą pamięć, która w przyszłości uczyni z niego odkrywcę i tłumacza jednego z ważniejszych (w historii świata) dzieł literackich. Narin to dorastająca dziewczynka, jazydka, która żyje z rodziną we współczesnej Turcji i pewnego dnia, wraz z babcią i przy wsparciu ojca, udaje się do Iraku, by tam odbyć chrzest. Zaleekah mieszka w Londynie, w czasach Brexitu, jej prywatne życie legło właśnie w gruzach, ale wszystko zmienia lektura pewnej książki i fascynacja zjawiskami hydrologicznymi. Rozmowa o i wokół powieści "Tam na niebie są rzeki".

W Polsce ukazała się kolejna książka tego znakomitego amerykańskiego pisarza i reportera. "Głowa węża", w przekładzie Jana Dzierzgowskiego, to opowieść o Siostrze Ping i stworzonym przez nią w nowojorskim Chinatown imperium przemytu ludzi - jej rodaków, którzy marzyli o tym, by uciec z komunistycznego kraju i zacząć nowe życie na, jak podejrzewali, o wiele bardziej przyjaznej ziemi. Czytana wiele lat po amerykańskiej premierze (w 2009 roku), zdaje się być więcej niż aktualną opowieścią o migrantach, o prawie, które ogranicza przyjmowanie ich w nowym miejscu, o współczesnej Ameryce i Europie. W jaki sposób Patrick Radden Keefe zainteresował się historią Siostry Ping? Co dziś sądzi o jej działalności, a także o polityce obecnej administracji USA? Jak pracuje reporter tej klasy i dlaczego do napisania "Głowy węża" potrzebował przeprowadzić... ponad trzysta wywiadów? 

Jest noc, w czasie której Brytyjczycy - a wraz z nimi niemal cały świat - czekają na wyniki referendum w sprawie Brexitu. To właśnie wtedy trzy nastolatki: Angelica, Dolly i Violet, porywają swoją koleżankę ze szkoły - Joan. Torturują ją, biją niemal do nieprzytomności, a gdy są przekonane, że zmarła, podkładają ogień pod domek na plaży, w którym dokonały tych okrutnych czynów. Ale ofiara jeszcze żyje, wydostaje się z płomieni, szuka pomocy. Udaje jej się powiedzieć, kto jej to zrobił... W "Skrusze" - swojej drugiej powieści, Eliza Clark tworzy satyrę na niezwykle popularny dziś, także w Polsce, gatunek true crime. Pieczołowicie odtwarza zdarzenia z 2016 roku, ale przede wszystkim szuka motywów. Co sprawiło, że nastolatki zabiły?