W kinach Chopin i Kafka, na słuchawkach nowa Taylor Swift i Kevin Parker. W Luwrze kradzież dzieł sztuki, a w Fundacji Louis Vuitton wystawa Gerharda Richtera. W Polana Institute wystawa Patryka Różyckiego, a w nowej „Pasji 2” Kasia Smutniak w roli Maryi. I taki to był miesiąc w kulturze.
„I taki to jest miesiąc w kulturze” to podcast magazynu Mint, w którym prowadzący omawiają najważniejsze wydarzenia ostatnich trzydziestu dni. Angelika Kucińska, Alek Hudzik, Kinga Sabak i Michał Walkiewicz opowiedzieli o tym, co zobaczyli, posłuchali i przeczytali w październiku 2025. Było m.in. o pojawieniu się Rosalii w Polsce, o gali Literackiej Nagrody Nike, o kradzieży dzieł sztuki w Luwrze czy o filmie „Pasja 2” w reżyserii Mela Gibsona, w której Maryję zagra polska aktorka Kasia Smutniak.
Paradoksalnie październik nie okazał się miesiącem świetnych premier. Michał Walkiewicz uznał film „Chopin, Chopin!” Michała Kwiecińskiego za rozczarowujący. Dzieło miało zdjąć Chopina z piedestału, a zamiast tego ponownie pokazano go jedynie jako cierpiącego artystę. Film według Walkiewicza miał zachowawczą wymowę i był co najwyżej„poprawny”. Zupełnie inaczej ocenił „Kafkę” Agnieszki Holland. – To jej najlepszy film od czasu „W ciemności” – stwierdził. Chwalił Holland za formalną odwagę, humor, groteskę i nowoczesne ujęcie biografii pisarza, dzięki któremu Kafka staje się żywą, dynamiczną postacią.
Angelika Kucińska recenzowała dwie najgłośniejsze premiery października – nowy album Taylor Swift „The Life of a Showgirl” i płytę Tame Impala „Deadbeat”. Obie ją rozczarowały. Album Taylor Swift określiła jako „absolutnie generyczny”, z przezroczystymi melodiami i tekstami, z kolei nowa płyta Tame Impala zdaniem Kucińskiej jest infantylna iźle napisana, a Kevin Parker po raz kolejny pokazuje, że nie jest dobrym wokalistą.
Kinga Sabak opowiadała o tegorocznej Nagrodzie Nike, którą zdobyła Eliza Kącka. Zwróciła uwagę na wyjątkowo spokojny przebieg gali – najgorętsze emocje wzbudziła dopiero późniejsza dyskusja w internecie dotycząca wysokości nagrody – niezmienianej od 1997 roku mimo inflacji. W drugiej części rozmowy Sabak dzieliła się wrażeniami z wystawy Patryka Różyckiego „Moja dziewczyna jestdziewczyną mojego przyjaciela”. To przykład sztuki szczerej i intymnej, w której obraz i tekst tworzą nierozerwalną całość, a emocjonalna bezpośredniość artysty staje się sposobem na przełamanie dystansu między twórcą a widzem.
Alek Hudzik opowiadał m.in. o kradzieży dzieł sztuki w Luwrze, której złodzieje dokonali w biały dzień, oraz o nowej stałej ekspozycji „Sposoby widzenia” w Muzeum Sztuki w Łodzi, uznając ją za jedną z najlepszych wystaw roku. Wspominał też o paryskich wydarzeniach artystycznych, takich jak wystawa Gerharda Richtera czy targi Art Basel.
FILMY
PŁYTY
WYSTAWY
Gościnią Kingi Sabak w podcaście magazynu Mintbyła Eliza Kącka, pisarka, literaturoznawczyni i laureatka Literackiej Nagrody Nike 2025. Kącka za książkę „Wczoraj byłaś zła na zielono” otrzymała nie tylko główną nagrodę jury, ale też statuetkę Nike Czytelników. Wśród finalistów bylimiędzy innymi Dorota Masłowska z powieścią „Magiczna rana” czy Paweł Sołtys ze zbiorem opowiadań „Sierpień”.
Książka „Wczoraj byłaś zła na zielono” Elizy Kąckiej toopowieść o relacji matki z córką, nazywaną w książce Rudą, która postrzega świat inaczej niż większość ludzi. Nie jest to jednak historia o diagnozie czy zaburzeniu – autorka celowo unika etykiet i medycznej nomenklatury. Bardziej niż klasyfikacja interesuje ją prawda spotkania z drugim człowiekiem i jego niepowtarzalnością. Książka jest próbą zrozumienia inności poprzez bliskość i uważność, a także afirmacją prawa do nieprzystawalności i własnego, „dzikiego”rytmu życia. To zarazem literacka refleksja o miłości, odpowiedzialności i samotności w świecie, który próbuje wszystko uporządkować i nazwać.
„Myślę, że jest to książka o spotkaniu. Spotkaniu afirmującym drugą osobę z całą jej innością. Ta inność nie jest tylko innością mojej córki – ona jest spotkaniem z czymś, co wymyka się gotowym kategoriom. To także historia o prawie do nieprzystawalności do świata i do dzikości, która jest w człowieku i której nie wolno się wstydzić” – mówi Kącka.
Pisanie było dla autorki formą samopomocy i ratunku w sytuacjach granicznych. Aby móc udźwignąć własne doświadczenie, przyjmowała perspektywę „kamery”, która obserwuje jednocześnie ją samą i córkę. Pisała z bardzo jasnym celem: ocalić świat swojej córki i napisać jej literacką apologię, zamiast historii o cierpieniu matki. Podczas pisania świadomie ograniczała własne emocje – nie chciała, by jej rozpacz przysłoniła główną bohaterkę.
„Ja mam ochotę w wielu momentach w tej książce zawyć. Alewiedziałam, że jeśli pozwolę sobie na emocjonalny potop, to ta książka stanie się o mnie, a nie o niej. Nie chciałam utopić Rudej w swojej rozpaczy. Emocje są, ale musiałam je trzymać w ryzach, żeby nie zabić tego, co najważniejsze – jej własnego głosu” – mówi pisarka.
Kącka podkreśla, że nie chce być sprowadzana do roli „rzeczniczki autyzmu” ani przypisana do literatury interwencyjnej. Broniła prawa książki do bycia pełnoprawną literaturą artystyczną. Na końcu padł też temat jej wcześniejszych książek, w których – mimo różnic formalnych – pojawia się motyw odmienności i indywidualizmu.
O tym jak Bogusław Linda robi zamach na papieża i o nieudanym Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. O dobrym dziele Andersona „Jedna bitwa po drugiej” i świetnej powieści lesbijskiej z shortlisty Bookera „W dobrych rękach”. O pijących bimber bohaterach nowej książki Zyty Rudzkiej i przepięknej płycie o żałobie projektu Blood Orange. Do tego miniony Warsaw Gallery Weekend i głośne „Najlepsze miasto świata” w Operze Narodowej. I taki to jest wrzesień 2025 w kulturze.
Wrzesień to najlepszy czas dla kultury, bo jest o czym rozmawiać. Premiery książkowe, Warsaw Gallery Weekend, Fringe, a do tego nowe jesienne albumy muzyczne. W stałym gronie: Michał Walkiewicz, Angelika Kucińska, Kinga Sabak i Alek Hudzik, podsumowali miesiąc w kulturze.
Walkiewicz skomentował Festiwal Filmowy w Gdyni. Skrytykował jego sens i decyzje jury. Ostro ocenił też nowy film Władysława Pasikowskiego „Zamach na papieża”, nazywając go „przestarzałym i zrobionym w duchu lat 90.”. Opowiedział też o nowym dziele Paula Thomasa Andersona „Jedna bitwa po drugiej” – pochwalił inteligencję reżysera i sposób, w jaki łączy absurd z poważną refleksją o Ameryce.
Kinga Sabak poleciła książkę „W dobrych rękach” Jael van de Wouden (przeł. Justyn Hunia) – powieść o powojennej Holandii, pamięci i zakazanym romansie dwóch kobiet. Pochwaliła też nową powieść Zyty Rudzkiej „Tylko durnie żyją do końca”. Zwróciła uwagę na charakterystyczny, mocny język autorki i na bohaterkę, żyjącą poza systemem i na własnych zasadach.
Angelika Kucińska skupiła się na muzyce. Opowiadała o nowym albumie „Essex Honey” projektu Blood Orange – to piękna płyta o żałobie i odradzaniu się po stracie. Polecała też nowy album Marka Williama Lewisa pt. „Mark William Lewis”– pierwszy muzyczny projekt wydany przez wytwórnię A24. Mówiła również o koncercie muzyka w Warszawie.
Alek Hudzik opowiedział o sztuce i wydarzeniach kulturalnych. Ważny we wrześniu był Warsaw Gallery Weekend. Hudzik zwrócił uwagę m.in. na wystawę Agaty Słowak w Fundacji Galerii Foksal. Redaktorzy Mint opisali też głośną we wrześniu premierę operową „Najlepsze miasto świata. Opera o Warszawie” wystawioną w Operze Narodowej w Warszawie.
🎬 Film
„Zamach na papieża” – Władysław Pasikowski
„Jedna bitwa po drugiej” – Paul ThomasAnderson
📚 Literatura
„W dobrych rękach” – Jael van de Wouden
„tylko durnie żyją do końca” – Zyta Rudzka
🎵 Muzyka
„Essex Honey” – Blood Orange (Dev Hynes)
„Mark William Lewis” – Mark William Lewis
🎨 Sztuka
Warsaw Gallery Weekend – wydarzenieartystyczne
Wystawa „Oksytocyna” Agaty Słowak w FundacjiGalerii Foksal
„Najlepsze miasto świata. Opera o Warszawie” –opera na podstawie powieści Grzegorza Piątka, kuratorował Jarosław Trybuś
– Obaj fantazjowaliśmy o stworzeniu opery o architekturze - mówią Grzegorz Piątek i Jarosław Trybuś. W warszawskiej Operze Narodowej premiera „Najlepsze miasto świata. Opera o Warszawie” inspirowana książką Piątka.
„Najlepsze miasto świata” Grzegorza Piątka, wydane pięć lat temu, opowiada o odbudowie Warszawy w pierwszych latach po wojnie. O wspólnym wysiłku tysięcy ludzi, którzy podnieśli stolicę z gruzów. Dziś motywy z książki tworzą kanwę dla opowieści o dwójce bohaterek, dziennikarce i architektce, które spotykają się w stolicy, by stać się uczestniczkami narodzin współczesnej Warszawy.
Rozmowę prowadzi Aleksander Hudzik, a podcast powstał we współpracy z Teatrem Wielkim –Operą Narodową.
Architektura i opera mają wiele wspólnego – tłumaczy Grzegorz Piątek. W obu tych dyscyplinach sztuki nie ma nigdy pojedynczego autora. To zawsze praca zespołowa, zbiór talentów. Biuro Odbudowy Stolicy, instytucja odpowiedzialna za odbudowę Warszawy, której Piątek poświęcił wiele miejsca w swojej książce, było tworzone przez ludzi o różnych kompetencjach. Wspólnymi siłami zajęli się odbudową miasto.
– W przypadku opery praca wygląda podobnie, to dzieło wielu autorów, podkreśla Jarosław Trybuś, który kilka lat temu podjął się adaptacji książki na dzieło operowe. Do tego monumentalnego zadania dołączyły kolejne osoby: reżyserka, Barbara Wiśniewska, autor libretta Beniamin M. Bukowski, oraz scenografka Natalia Kitamikado.
O tym, jak wyłaniająca się z gruzów Warszawa będzie wyglądać na scenie, Trybuś i Piątek opowiadają w dalszej części podcastu.
- „Najlepsze miasto świata. Opera o Warszawie” to opowieść wielowątkowa, w której przeplatają się nadzieja, cud odbudowy, ale też trudny dylemat tego, że odbudowując miasto, trzeba było współpracować z przemocowym systemem politycznym – mówią twórcy. Jednak ważnym kontekstem dla dzieła jest też sam gmach Teatru Wielkiego Opery Narodowej, który w 1965 roku, czyli dokładnie 60 lat temu, został odbudowany. O tym, jak w tę rocznicę wpisze się premiera ,przekonamy się już w weekend 19-21 października.
Podcast powstał we współpracy z Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie.
Dlaczego murale coraz częściej podpisywane są nie przez artystów, lecz przez firmy, które je wykonują? Dlaczego tak bardzo potrzebujemy sztuki dostępnej dla wszystkich? I o tym, że wielki festiwal wideo-murali we Wrocławiu, Kinomural, staje się spektaklem.
W trzecim odcinku specjalnej serii podcastów KINOMURAL x MINT z Aleksandrem Hudzikiem rozmawiają:
Bartek Bartos, filmowiec w szerokim znaczeniu tego słowa, artysta wizualny, kurator. Pomysłodawca festiwalu sztuki nowych mediów Kinomural we Wrocławiu, którego obecnie jest dyrektorem.
Mariusz Waras, jeden z najbardziej wpływowych polskich artystów streetartowych, grafik, projektant, znany głównie z projektu m-city, czyli murali realizowanych na ścianach budynków w przestrzeni miejskiej.
Artyści dyskutują o tym, dlaczego skala prac robi wrażenie i dlaczego w Polsce tak mało jest sztuki realizowanej w wielkim formacie. Waras wspomina niezwykłe miejsca na świecie, takie jak Wynwood w Miami (USA) – dzielnicę, która z wielkiej galerii street artu stała się przestrzenią przyciągającą turystów z całego świata. Z kolei Bartos przypomina, że na Kinomural przyjeżdżają wybitni artyści – w tym roku zobaczymy we Wrocławiu m.in. Yoshiego Sodeokę, jednego z najważniejszych twórców sztuki wideo.
📍Podcast powstał we współpracy z Kinomuralem – festiwalem, który co roku zamienia ściany wrocławskich kamienic w wielkoformatową galerię sztuki nowych mediów. Mecenasem odcinka jest OKRE Development – deweloper segmentu premium działający we Wrocławiu i Poznaniu. Inicjatywa Powered by OKRE to platforma mecenatu sztuki wspierająca różnorodne projekty – od dużych festiwali po kameralne wydarzenia. OKRE jest też wieloletnim partnerem Kinomuralu.
W odcinku:
– Waras opowiada m.in. o najdziwniejszych miejscach, w których malował murale, oraz o tym, jak zmienia się podejście ludzi do malowideł na ścianach.
– Bartos tłumaczy ideę Kinomuralu, która wyrasta z potrzeby wielkiego spektaklu. To święto pozwalające przez dwa wieczory oglądać gigantyczne projekcje audiowizualne w miejscach, gdzie na co dzień sztuka nie jest dostępna.
– A na koniec goście zastanawiają się, jak nowe technologie wpływają na sztukę w przestrzeni publicznej.
A my już 19 i 20 września, w piątek i sobotę, zapraszamy na Kinomural do Wrocławia, gdzie na sześciu ścianach kamienic będzie można zobaczyć kilkadziesiąt prac wybitnych artystów wideo. W tym roku łączy je hasło „Odyseja: wersja beta”! Więcej informacji znajdziecie na stronie festiwalu, a my zapraszamy do odsłuchania podcastu.
👁 Mecenasem odcinka jest OKRE Development – deweloper segmentu premium działający we Wrocławiu i Poznaniu. Inicjatywa Powered by OKRE to platforma mecenatu wspierająca różnorodne projekty, od dużych festiwali po kameralne wydarzenia.
W sierpniowym odcinku podcastu magazynu Mint prowadzący: Alek Hudzik, Kinga Sabak, Angelika Kucińska i Michał Walkiewicz omawiają najważniejsze wydarzenia kulturalne miesiąca.
Rozmowę otwiera wspomnienie o Stanisławie Sojce, zmarłym tuż przed występem na Top of the Top Sopot Festival 2025. Prowadzący podkreślają jego wyjątkową twórczość muzyczną, brak snobizmu wobec publiczności, różnorodność dorobku – od jazzu po pop – a także rolę pedagoga inspirującego młodych artystów.
Głównym tematem muzycznym jest nowa płyta Dijona, „Baby”. Artysta, samouk z Baltimore, porównywany bywa do D’Angelo i Franka Oceana. Jego twórczość łączy ekspresję z kolażową formą. Angelika Kucińska komentuje też nowy, eksperymentalny album Maca DeMarco i zastanawia się nad kondycją rocka gitarowego.
---
Partnerką podcastu jest Krupa Art Foundation, która we wrześniu i październiku zaprasza na trzy wyjątkowe wystawy! Od 13 września we Wrocławiu będzie można oglądać prace Louise Bourgeois, Aliny Szapocznikow, Barbary Falender i Chloe Piene. Sztukę tych czterech wybitnych artystek obejrzycie na wystawie „Ciało. Rozkosz i ból”, która będzie trwała aż do połowy stycznia przyszłego roku.
Dla najmłodszych KAF przygotowała interaktywną wystawę „V4 AbstrACTION Interactive” trwającą od połowy września do piątego października, a jesienny cykl zamyka wystawa „Utopie teraźniejszości” prezentująca prace Macieja Nowackiego i Jaanusa Sammy, która da nam wgląd we wspólnoty inkluzywne, przywracając widzialność queerowym mikrohistoriom i różnorodnym formom relacji. Więcej szczegółów znajdziecie na stronie www.krupaartfoundation.pl oraz w mediach społecznościowych. Zapraszamy do Krupa Art Foundation.
---
Dużo emocji wywołuje wystawa „Nasi chłopcy” w Muzeum Gdańska, poświęcona Polakom wcielonym do Wehrmachtu. Alek Hudzik broni jej tytułu, podkreślając złożoność tożsamości Pomorza, a pozostali wskazują na prowokacyjność wydarzenia i na to, że polska prawica zawsze upraszcza trudne wątki historyczne. Wszyscy zgadzają się, że wystawa jest pretekstem do dyskusji, których potrzebujemy.
W tym odcinku wspomniany zostaje też zmarły niedawno Marcel Łoziński. Mistrz dokumentu, autor m.in. „89 mm od Europy” i „Wszystko może się przytrafić”. Walkiewicz opowiada o jego metodzie „wprowadzania agenta” do świata, który ukazuje, Hudzik wspomina pedagogiczną wartość jego filmów. Sabak z kolei mówi o tym, jak „Ojciec i syn”, film Marcela i Pawła Łozińskich, wiele lat temu przekonał ją, że szczere rozmowy są możliwe, mimo że w rzeczywistości nie zdarzają się zbyt często.
W części serialowej omawiany jest „Obcy: Ziemia” Noaha Hawleya (Disney+). Walkiewicz docenia świeżą perspektywę i inscenizacyjne ryzyko, choć zauważa też „klątwę pierwowzoru”. Rozmówcy dyskutują o polskich produkcjach („Szadź”, „Przesmyk”) oraz o złotym lecie horroru („Bring Her Back”, „Together”). Krytycznie odnoszą się do najnowszego filmu Ari Astera „Eddington”, porównując go do przeintelektualizowanych satyr politycznych.
Kinga Sabak dzieli się lekturami wakacyjnymi: „Witaj smutku” Françoise Sagan (specyficzna lektura „plażowa”), „Ogród rozpaczy ziemskich” Beatriz Serrano (millennial novel i książka o „pracy bez sensu”) oraz zapowiada oczekiwaną nową powieść Zyty Rudzkiej.
Część rekomendacyjna: nowy album Blood Orange, wrześniowy festiwal filmowy w Gdyni, premiery Holland, Domalewskiego i Grzegorzka („Trzy Miłości”), a także Warsaw Gallery Weekend i Fringe Warsaw, z koncertem, któremu patronuje Mint.
Sztuczna inteligencja, jak „Pisuar” Marcela Duchampa, przesuwa granice sztuki - mówią w studio Mint Magazine Krzysztof Garbaczewski i Noviki.
W drugim odcinku specjalnej serii podcastów KINOMURAL x MINT z Aleksandrem Hudzikiem rozmawiają:
Studio Noviki – interdyscyplinarne studio projektowe, którego członkowie tworzą na styku grafiki, filmu, technologii i designu. Ich prace często oscylują między sztuką użytkową i konceptualną. Znani są z nieszablonowego podejścia do nowych mediów i eksperymentów wizualnych. Stworzyli m.in. projekt „Sen Maszyny” prezentowany w zeszłym roku w Krakowie, za który otrzymali European Design Award w kategorii Instalacja Cyfrowa.
Krzysztof Garbaczewski – reżyser teatralny, autor projektów VR, eksperymentalnych form scenicznych i performatywnych. Znany z tego, że podważa tradycyjne ramy teatru i eksploruje granice między rzeczywistością fizyczną a cyfrową. Autor sztuki „Tak zwana ludzkość w obłędzie”, w której korzystał z pracy sztucznej inteligencji.
W rozmowie Krzysztof Garbaczewski tłumaczy, jak reżyserowi i scenarzyście współpracuje się z ChatemGPT, oraz jakie działania umożliwiają lub ułatwiają szybsze pisanie scenariusza. Studio Noviki opowiadają zaś o tym, jak korzysta się dziś z tego narzędzia w sztukach wizualnych. 📍Podcast powstał we współpracy z Kinomuralem – festiwalem, który co roku zamienia ściany wrocławskich kamienic w wielkoformatową galerię sztuki nowych mediów. Mecenasem odcinka jest OKRE Development – deweloper segmentu premium działający we Wrocławiu i Poznaniu. Inicjatywa Powered by OKRE to platforma mecenatu sztuki wspierająca różnorodne projekty – od dużych festiwali po kameralne wydarzenia. OKRE jest też wieloletnim partnerem Kinomuralu.
W odcinku:
– Noviki wyjaśniają, dlaczego ich zdaniem AI może być czymś na kształt „Pisuaru”, czyli dzieła Marcela Duchampa, które zrewolucjonizowało sztukę.– Krzysztof Garbaczewski przybliża, jak pracowało się nad scenariuszem, oraz jak – dzięki sztucznej inteligencji – podjął próbę dopisania nieukończonego dzieła Stanisława Ignacego Witkiewicza.– Artyści dyskutują też na temat tego, jak w przyszłości może rozwinąć się sztuka wspierana przez technologię, bo ta dziś jest już raczej partnerem w procesie twórczym, a nie tylko narzędziem.
👁Mecenasem odcinka jest OKRE Development – deweloper segmentu premium działający we Wrocławiu i Poznaniu. Inicjatywa Powered by OKRE to platforma mecenatu wspierająca różnorodne projekty, od dużych festiwali po kameralne wydarzenia.
W najnowszym odcinku podcastu „Mint Magazine” podsumowaliśmy najważniejsze zjawiska w kulturze pierwszego półrocza 2025 roku. W rozmowie wzięli udział dziennikarze: Angelika Kucińska, Michał Walkiewicz, Kinga Sabak i Aleksander Hudzik, którzy podzielili się swoimi obserwacjami na temat filmu, muzyki, literatury i szeroko pojętej kultury.
Seriale: „Dojrzewanie” i sezon rozczarowań
Michał Walkiewicz wrócił do tematu najlepszego serialu tego roku – „Dojrzewania” (Netflix).To czteroodcinkowy dramat nakręcony w jednym ujęciu, opowiadający o chłopcu oskarżonym o zabójstwo koleżanki. Produkcja okazała się fenomenem i – jak zauważyli rozmówcy – poruszył nawet tych, którzy na co dzień nie oglądają seriali. Wśród tytułów zagranicznych doceniono drugi sezon „Próby generalnej” Nathana Fieldera oraz „Andor 2” jako zaskakująco dojrzałe dzieło z uniwersum „Gwiezdnych Wojen”.
To nie był jednak dobre półrocze dla seriali. Dowody? Rozczarowujące: „The Last of Us 2”, „White Lotus 3”, a także „Severance 2”, któremu zabrakło wielu cech pierwszego sezonu. Posłuchajcie dlaczego.
Kino: Kryzys w Hollywood i siła festiwali
Sytuacja w kinie zagranicznym, jak mówi Walkiewicz, nie napawa optymizmem. Hollywood notuje najgorszy finansowy kwartał od lat, a widzowie nie garną do blockbusterów. Krytyk wskazuje na brak mocnych premier oraz coraz większy rozdźwięk między kinem festiwalowym a masowym. Krytykował również Oscary, które stają się coraz mniej znaczące i coraz bardziej zachowawcze politycznie.
PISF i Ministerstwo Kultury: chaos i polityka
W podsumowaniu półrocza omówiliśmy również zmiany w Polskim Instytucie Sztuki Filmowej. Prowadzący mówili o chaosie w kadrach, konfliktach personalnych i braku zaufania środowiska filmowego do nowej dyrektorki Kamili Dorbach.
Muzyka: powrót gitar i bunt wobec konwencji
Pierwsze półrocze w muzyce zdominowały punkowe i gitarowe powroty – Turnstile, Fontaines D.C., Caroline czy Lambrini Girls. Mimo że nie osiągają spektakularnych wyników sprzedażowych, stają się głosem sceny alternatywnej i przyciągają tłumy na festiwalach.
Tyler, the Creator zaskoczył nową płytą „Don't Tap the Glass”, wydaną poza schematem piątkowych premier. Album jest lżejszy i bardziej taneczny, co nie wszystkim się spodobało, ale sam artysta jasno powiedział: „Nie każda płyta musi być konceptem dekady”.
Książki: milenialsi i samotność
W literaturze dominują młodzi autorzy piszący o alienacji, pustce i cyfrowym świecie. W rozmowie wspomniano debiut Ewy Tondys-Kohhman Łupiny – zbiór opowiadań o współczesnych rytuałach radzenia sobie z samotnością (mukbang, lalki reborn, wynajmowanie przytulaczy na godziny).
Drugą głośną premierą w ostatnich tygodniach była powieść „Rzeźnik” Joyce Carol Oates, inspirowana biografiami XIX-wiecznych lekarzy-rzeźników, którzy eksperymentowali na pacjentkach ginekologicznych w imię rozwoju medycyny. Książka porusza tematy przemocy, władzy i patriarchatu.
Tytuły, o których dyskutowaliśmy:
🎬 Filmy
„Tajny agent”, reż. Kleber Mendonça Filho
„Nasienie świętej figi”, reż. Mohammad Rasoulof
„Pieśni płonącej ziemi”, reż. Olha Zhurba
„Bring Her Back”, reż. Danny Philippou, Michael Philippou
📺 Seriale
„Dojrzewanie” ,reż. Philip Barantini
„Andor” (sezon 2), reż. Ariel Kleiman, Janus Metz i Alonso Ruizpalacios.
„Próba Generalna” (sezon 2), reż. Nathan Fielder
„Heweliusz”, reż. Jan Holoubek
📚 Książki
„Łupiny” – Ewa Tondys-Kohman, Wydałem
„Rzeźnik” – Joyce Carol Oates, Filtry, przeł. Kaja Gucio
„Do perfekcji” – Vincenzo Latronico, Czarne, przeł. Katarzyna Skórska
„Niedobry zwyczaj” – Alana S. Portero, Filtry, przeł. Agata Ostrowska
„Miłość w wielkim mieście” – Sang Young Park, Tajfuny, przeł. Marta Niewiadomska
🎵 Muzyka
„Don’t Tap the Glass” – Tyler, the Creator
„Never Enough” – Turnstile
„Anti-Chamber” – Puma Blue
„Languoria” – Antonina Nowacka & Sofie Birch
🌿 Kto nam zabrał wolny czas? Małgorzata Halber, Katarzyna Wyszkowska i Piotr Mlącki rozmawiają z Mint na 23. Przeglądzie Sztuki SURVIVAL, organizowanym przez Art Transparent.
🌿 Znacie to uczucie, gdy jeszcze rano wydawało się, że cały wolny dzień przed wami, a wieczorem okazuje się, że nie odpoczęliście wcale. Nie umiemy odpoczywać, nie zdajemy sobie sprawy z wagi wypoczynku. Czy nadzieją w tej sytuacji może być sztuka? O tym z pisarką Małgorzatą Halber, artystką Katarzyną Wyszkowską i artystą Piotrem Mląckim rozmawialiśmy podczas debaty zorganizowanej przez Przegląd Sztuki Survival i redakcję Mint. Rozmowę prowadził Aleksander Hudzik, redaktor naczelny Mint Magazine.
🌿 Komu oddajemy swój czas, kiedy próbujemy się zrelaksować – aplikacjom do medytacji, serwisom streamingowym, mediom społecznościowym, a może własnemu zegarkowi mierzącemu aktywność fizyczną? Czy w świecie pełnym bodźców, nieustannego szumu informacyjnego i cyfrowych nawyków wolny czas nadal istnieje, czy też został nam całkowicie odebrany? Na takie pytania szukała odpowiedzi Małgorzata Halber, która w eseju na temat wolnego czasu opublikowanym na Mint pisze: „Wielu podpisałoby się pod zdaniem „mój czas nie należy do mnie”. Należy do pracodawcy, rodziny, opinii publicznej. Społeczeństwa. Jeśli jestem kobietą, mam się poświęcać. Jeśli mężczyzną – walczyć. Rozwijać się, dbać, zarabiać, uprawiać te wszystkie produktywne, inspirujące czasowniki”
🌿 Katarzyna Wyszkowska, artystka wizualna mieszkająca w Krakowie i tworząca złożone instalacje, w których często pojawia się temat nowej technologii oraz jej wpływu na człowieka, opowiada między innymi o tym, jak media społecznościowe stają się martwymi platformami, gdzie nasz czas służy głównie temu, by karmić algorytmy. I że nawet medytacja to dziś czynność, która poddaje się wpływom aplikacji.
🌿 Ale czy da się odzyskać czas wolny? Odpowiedzi na to zagadnienie szukaliśmy podczas rozmowy we Wrocławiu na SURVIVALU.
„Nie wnikam, co kto deklaruje na scenie” – powiedział Artur Rojek, gość najnowszego odcinka podcastu Mint Magazine. Pomysłodawca i dyrektor artystyczny Off Festivalu opowiedział, czego możecie się spodziewać na 19. edycji legendarnego już polskiego festiwalu muzycznego w Katowicach. Tegoroczny OFF Festival potrwa od 1 do 3 sierpnia w Katowicach.
„Nigdy nie wchodziłem w dyskusje na temat tego, co zespół będzie deklarował na scenie. Czy będzie mówił tak, czy inaczej, czy pójdzie w lewo, czy w prawo. Oczywiście, wiadomo, że kiedy bookujemy artystów, to mniej więcej wiemy, kto to jest i co się dzieje wokół tych osób. Badamy na przykład to, czy artysta ma skłonności do odwołań, bo są artyści, którzy mają duże, więc ryzyko jest większe. Wszystkie te elementy bierzemy pod uwagę i jeszcze się nie zdarzyła sytuacja, żeby na scenach OFF-a padła deklaracja, która byłaby skrajnie niezgodna z tym, co robimy” – w ten sposób Artur Rojek odniósł się do występu Kneecap na tegorocznym OFF-ie. Kneecap to zespół, który słynie nie tylko ze świetnej muzyki, ale też z wygłaszania propalestyńskich haseł ze sceny. Jak mówi Rojek, dzisiaj już chyba każdy zna Kneecap, ale jeszcze dwa lata temu pomysłodawca OFF-a odmówił zaproszenia zespołu do występu.
Rozmowę z Arturem Rojkiem poprowadzili redaktor naczelny Mint Magazine Alek Hudzik i dziennikarka muzyczna Angelika Kucińska. Dawny wokalista Myslovitz opowiedział o planach na tegoroczny, dziewiętnasty już OFF Festival. Na scenie pojawią się m.in. Kraftwerk, Fontaines D.C., James Blake, Snow Strippers czy Nilüfer Yanya. Jak to się stało, że festiwal ma tak fantastyczny line-up?
„Żeby nie było: to nie jest tak, że management czy agent wiedzą już, co się stanie. Nikt nie wiedział, że wokół tych zespołów będzie się działo tak dużo. Nikt się nie spodziewał tak gigantycznego zamieszania wokół Fontaines D.C.” – odpowiedział Artur Rojek. Jak podkreśla Angelika Kucińska, line-up wzbudza duże emocje, głównie dlatego, że wiele z zaproszonych zespołów jest obecnie w najmocniejszym etapie swoich karier.
Z podcastu dowiecie się również, w jaki sposób w organizacji OFF-a pomaga Rojkowi rodzina, kto przyjeżdża na festiwal, co ma do tego Wilhelm Sasnal – i co jest najważniejsze w organizowaniu wydarzeń kulturalnych.
Dlaczego kultura powiela stereotypowe przekonania o sztucznej inteligencji? Czy sztuka i nauka mogą pomagać sobie nawzajem? Czy człowiek wciąż może mieć przewagę nad technologią?
W pierwszym odcinku specjalnej serii podcastów KINOMURAL x MINT z Aleksandrem Hudzikiem rozmawiają:
Dyskutujemy o tym, w jaki sposób kultura nieustannie replikuje fałszywe przedstawienia sztucznej inteligencji – i dlaczego komputer HAL z „Odysei kosmicznej” Stanleya Kubricka pozostaje jednym z najbardziej trafnych i wizjonerskich przedstawień relacji człowieka z maszyną.
📍 Podcast powstał we współpracy z Kinomuralem – festiwalem, który co roku zamienia ściany wrocławskich kamienic w wielkoformatową galerię sztuki nowych mediów. Mecenasem odcinka jest OKRE Development – deweloper segmentu premium działający we Wrocławiu i Poznaniu. Inicjatywa Powered by OKRE to platforma mecenatu sztuki wspierająca różnorodne projekty – od dużych festiwali po kameralne wydarzenia. OKRE jest też wieloletnim partnerem Kinomuralu.
W odcinku:
– Przegalińska opowiada, dlaczego większość science fiction pomija to, czym naprawdę zajmują się naukowcy
– Leto tłumaczy, dlaczego artystyczne wizje przyszłości bywają odważniejsze niż naukowe hipotezy
– a na koniec… każde z nich zadaje drugiemu jedno kluczowe pytanie.
👁 Mecenasem odcinka jest OKRE Development – deweloper segmentu premium działający we Wrocławiu i Poznaniu. Inicjatywa Powered by OKRE to platforma mecenatu wspierająca projekty od dużych festiwali po kameralne wydarzenia.
🟢 „I taki to jest miesiąc w kulturze” to podcast magazynu Mint, ale do tego już drugi wideocast! Jak co miesiąc spotykamy się w stałym gronie: redaktor naczelny Alek Hudzik, wicenaczelna Kinga Sabak, dziennikarka muzyczna Angelika Kucińska i krytyk filmowy Michał Walkiewicz. I jak co miesiąc rozmawiamy o tym, co ważnego wydarzyło się w kulturze. Tym razem omawiamy czerwiec i polecamy wydarzenia, bez których wasze wakacje byłyby znacznie nudniejsze.
🟢 Na pierwszy ogień idzie „Aniela”, czyli nowy polski serial na Netfliksie, który namieszał w Polsce i nie tylko (znalazł się w TOP10 w 18 krajach). W Polsce zdania są podzielone. Sabak nie dotrwała do końca pierwszego odcinka i nie żałuje. Hudzik i Kucińska byli zaintrygowani i po trzech odcinkach zamierzają kontynuować, a Walkiewicz przetrwał najgorsze i dotarł do końca sezonu. W podcaście rozmawiamy o miłości do Varius Manx, tendencjach scenarzysty Demirskiego i licznych nawiązaniach: do Maty, do taty Maty, do influencerki z Żabki. Serialowa postać Oliwki inspirowana jest historią Violi, autorki profilu frogszoposting, której wizerunek – jak twierdzi Viola – został przez Demirskiego skopiowany.
Ten videocast powstaje dzięki współpracy z Krupa Art Foundation, w której latem możecie zobaczyć trzy wystawy. Tym razem waszej uwadze polecamy w szczególności prezentację obrazów Karoliny Jabłońskiej. Wystawa zatytułowana „Spanie i czuwanie” to niesłychana okazja by zapoznać się z malarstwem jednej z najważniejszych współczesnych polskich malarek. To pierwsza tak obszerna prezentacja prac artystki w Polsce. A Jabłońska w bajkowy, baśniowy, a czasem niezwykle dosadny sposób maluje intymne, osobiste sceny, w których główną bohaterką jest artystka, jej codzienność, i doświadczanie tej codzienności. Poza wystawą Jabłońskiej w KAF zobaczycie też instalację Open Group – „Repeat After Me II” i „Wszystko Miasto / Everything City” - wizualny dialog pomiędzy Mariuszem Warasem a Liamem Youngiem. Wszystko to w wyjątkowej przestrzeni wrocławskiej kamienicy przy Rynku 27/28. Szczegóły i aktualności: www.krupaartfoundation.pl
🟢 Angelika Kucińska poleca dwie premiery płytowe. Pierwszą z nich jest nowy album zespołu Pulp pt. „More”. Dziennikarka muzyczna opowiada o wielkim sukcesie zespołu w latach 90., długiej przerwie i wielkim powrocie na scenie po 24 latach. „Lider zespołu, Jarvis Cocker, nie robi nic na siłę tylko po to, żeby wrócić na scenę. Wprawdzie kontynuuje retorykę sprzed lat, ale nie próbuje udowodnić, że członkowie zespołu wciąż są dwudziestolatkami. To działa” – mówi Kucińska na antenie.
🟢 Redaktor naczelny Mint Aleksander Hudzik opisuje działania artystyczne Katarzyny Kozyry, a konkretnie trwającą obecnie w Muzeum Fotografii w Krakowie wystawę „Nie odwracaj wzroku”. Kozyra nawiązuje w niej do swojego cyklu dzieła sprzed trzydziestu lat pt. „Olimpia”. Kinga Sabak poleca „Arabeski”, czyli pierwszą w tym roku prozatorską książkę Serhija Żadana (Wydawnictwo Czarne).
🟢 TEMATY CZERWCOWEGO ODCINKA:
Serial: „Aniela” w reż. Jakuba Piątka i Kuby Czekaja (scenariusz: Paweł Demirski). Do obejrzenia na Netfliksie
Płyta: Pulp „More”, Turnstile „NEVER ENOUGH”
Sztuka: Wystawa prac Katarzyny Kozyry „Nie odwracaj wzroku” w Muzeum Fotografii w Krakowie. Czas trwania wystawy: 07.06 - 07.09. 2025
Książka: „Arabeski” Serhija Żadana, Wydawnictwo Czarne, przeł. Michał Petryk
🟢 POLECENIA NA WAKACJE
OFF Festival: Katowice, 1-3 sierpnia 2025
Międzynarodowy Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty, Wrocław, 17-27 lipca 2025 roku
Festiwal online: 17 lipca – 3 sierpnia 2025
Wystawa Wolfganga Tillmansa w Paryżu. Ostatnia wystawa w Centre Pompidou przed remontem. Artysta zajmie 6000 m² Bibliothèque publique d'information (BPI). Od 13 czerwca do 22 września 2025 roku.
Książka „Kłamcy” Sarah Manguso, przeł. Ewa Borówka, Wydawnictwo Filtry, 2025.
19 wystaw i pokazów sztuki współczesnej, 42 warsztaty twórcze oraz 15 rezydencji artystycznych – te wydarzenia pokazują, jak wielkim skarbem jest sieć galerii, które potrafią mówić o globalnych problemach z perspektywy lokalnej.
– tłumaczy Robert Piaskowski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury, który w podcaście opowiada o trwającym właśnie międzynarodowym festiwalu BWA Europa.
Ten odcinek powstał w ramach wydarzenia „BWA Europa 2025” – ogólnopolskiego cyklu wystaw, paneli i rezydencji artystycznych. Podcast realizowany jest we współpracy z Narodowym Centrum Kultury, w ramach Programu Kulturalnego Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Robert Piaskowski w rozmowie z Aleksandrem Hudzikiem opowiada o głównych założeniach festiwalu BWA Europa, którego kuratorem jest prof. Łukasz Murzyn.
To przede wszystkim międzynarodowa współpraca z artystkami i artystami z krajów sąsiedzkich – m.in. z Łotwy, Słowacji czy Rumunii.
Wydarzenie pokazuje również, że warto mieć sprawną sieć instytucji kultury w Polsce. Dlaczego to takie ważne? Bo – jak mówi Piaskowski – dziś BWA to miejsca wymiany między lokalnym a krajowym obiegiem kultury. To także przestrzenie, w których globalne problemy, takie jak zmiany klimatyczne i depopulacja, zyskują lokalny kontekst i stają się realnie odczuwalne tu i teraz.
Dyrektor NCK opowiada także o tym, jak festiwal BWA Europa wpisuje się w program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie UE, która trwa od początku 2025 roku. Na koniec – zaprasza na cykl koncertów wieńczących program.
Zostańcie z nami do końca – posłuchajcie, co wydarzy się na przełomie czerwca i lipca!
🟢 „I taki to był miesiąc w kulturze” to podcast magazynu Mint, w których podsumowujemy najważniejsze wydarzenia miesiąca. Za nami maj, dlatego w stałym składzie: Angelika Kucińska, Michał Walkiewicz, Kinga Sabak i Aleksander Hudzik opowiedzieliśmy o istotnych koncertach, festiwalach, płytach, filmach, książkach i wystawach.
Partnerką odcinka jest Krupa Art Foundation, w której już 13 czerwca otworzą się trzy wystawy. Jedną z nich jest „Repeat After Me II”, jeden z najważniejszych artystycznych projektów ostatnich lat, stworzony przez ukraiński kolektyw Open Group. Rok temu projekt był prezentowany na Biennale Sztuki w Wenecji. Wizyta w Krupa Art Foundation to niepowtarzalna okazja, żeby zobaczyć tę poruszającą audiowizualną opowieść o wojnie i uchodźstwie. Ponadto wystawa malarstwa Karoliny Jabłońskiej i „Wszystko_Miasto / Everything City", gdzie spotykają się dzieła Liama Younga i Mariusza Warasa. Więcej szczegółów na www.krupaartfoundation.pl. Zapraszamy!
🟢 W maju w Cannes odbył się najważniejszy festiwal filmowy na świecie. Michał Walkiewicz przywiózł nam z niego nie tylko recenzje najlepszych i najgorszych filmów, ale opowiedział też o zasadach funkcjonowania dziennikarzy na festiwalu – kolorach opasek i dostępie do wydarzeń festiwalowych. Dowiedzieliśmy się również, czy Michał Walkiewicz występuje na Lazurowym Wybrzeżu w smokingu.
🟢 Angelika Kucińska opowiedziała o rozczarowaniu, które spotkało ją na Orange Warsaw Festival. Dziennikarka wybrała się na koncert Charli XCX, ale niewiele słyszała, ponieważ Tor Wyścigów Konnych Służewiec nie zdał egzaminu z akustyki. Dlatego mimo fantastycznego show, które robi Charli XCV na scenie, trudno było się cieszyć z koncertu. Kucińska zachwyciła się jednak w maju dwiema płytami: duńskiej wokalistki i kompozytorki Eriki de Casier „Lifetime” oraz „Caroline 2” wydanego przez postpunkowy zespół Caroline.
🟢 Kinga Sabak zrecenzowała ważną książkę tego miesiąca, czyli powieść Vincenzo Latronico „Do perfekcji”. Książka ta znalazła się na tegorocznej shortliście Międzynarodowej Nagrody Bookera i choć nie dostała głównej nagrody, odniosła ogromny sukces i na świecie, i w Polsce. Inspirowaną „Rzeczami” Pereca powieść Latronico Sabak zestawiła z koreańską powieścią Sang Young Parka „Miłość w wielkim mieście” wydaną przez wydawnictwo Tajfuny. W maju autor odwiedził Międzynarodowe Targi Książki w Warszawie.
🟢 Na koniec redaktor naczelny Mint opowiedział o zawodzie artysty i o tym, co Ministerstwo Kultury stara się zrobić, by osoby zajmujące się sztuką miały lepsze warunki pracy. Hudzik przypomniał słuchaczom i słuchaczkom o wywiadzie z Hanną Wróblewską na łamach Mint Magazine, w którym ministra wyjaśnia, na czym ma polegać ustawa o zawodzie artysty i jakie kwoty państwo zaoferuje artystom.
O czym mówiliśmy:
🔴 MUZYKA: Orange Warsaw Festival, płyta Eriki de Casier „Lifetime” oraz „Caroline 2” wydana przez postpunkowy zespół Caroline.
🔵 KSIĄŻKA: Vincenzo Latronico „Do perfekcji” wyd. Czarne, przeł. Katarzyna Skórska, 2025; Sang Young Park „Miłość w wielkim mieście”, Tajfuny, przeł. Marta Niewiadomska, 2025.
🟢 FILM: Festiwal Filmowy w Cannes
🟣 SZTUKA: Ustawa o zawodzie artysty
Na co czekamy w czerwcu?
🔴 MUZYKA: płyta Little Simz „Lotus”
🔵 KSIĄŻKA: Wakacyjne festiwale literackie – już w czerwcu „Początek Sezonu” w Bydgoszczy
🟢 FILM: M3GAN 2.0
🟣 SZTUKA: Wystawa Katarzyny Kozyry „Nie odwracaj wzroku” w Muzeum Fotografii w Krakowie
W Warszawie trwają trzy ważne wystawy sztuki współczesnej – równolegle w Centrum Sztuki Współczesnej, Zachęcie i Muzeum Sztuki Nowoczesnej. W tym odcinku podcastu „Rozmowy magazynu Mint” spotykamy się w gronie autorów i recenzentów, by omówić te wydarzenia: co znaczą, jakie emocje wywołują i o czym właściwie opowiadają.
W majowym numerze Mint opublikowaliśmy recenzje wystawy „4 razy kolekcja. Wystawa niestała” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej, „Oczy moje zwodzą pszczoły” w CSW Warszawa oraz „Sztuka musi wisieć” autorstwa Andrei Fraser w Zachęcie.
Gośćmi odcinka są autorki i autorzy tych recenzji: Agata Pyzik, Stach Szabłowski i Aleksander Hudzik.
Rozmawiamy m.in. o:
• kontrowersjach wokół pierwszej wystawy w nowym gmachu MSN, w tym o decyzji o usunięciu części prac,
• problemach i zaletach wystawy fotograficznej „Oczy moje zwodzą pszczoły” kuratorowanej przez Kamilę Bondar i Łukasza Rusznicę,
• przełomowej wystawie Andrei Fraser – jednej z najlepszych wystaw solowych ostatnich lat w Polsce, która krytykuje instytucje sztuki i ich źródła finansowania.
Dlaczego te wystawy są dziś tak ważne i co mówią o polskiej kulturze i instytucjach sztuki? O tym usłyszycie w dzisiejszym odcinku.
W kwietniu w paryskiej Fundacji Louis Vuitton otworzyła się największa retrospektywa w karierze Davida Hockneya – jednego z najbardziej uznanych malarzy drugiej połowy XX wieku. Do polskich księgarni trafiły zapiski pt. „Życie zewnętrzne” noblistki Annie Ernaux, do kin wszedł film z Pamelą Anderson, a w sieci pojawiła się nowa płyta nowozelandzkiej artystki, której słuchałby sam Kurt Cobain. O tym wszystkim Michał Walkiewicz, Kinga Sabak, Aleksander Hudzik i Angelika Kucińska rozmawiają w najnowszym odcinku podcastu „I taki to jest miesiąc w kulturze”.
Partnerką odcinka jest Krupa Art Foundation, gdzie właśnie trwają trzy niezwykłe wystawy, a każda z nich opowiada o… miłości, pamięci i tym, co zostaje między słowami. Pierwsza – „Neurobiologia miłości” – to kuratorska opowieść Borisa Ondrički inspirowana neuroestetyką. Brzmi naukowo? Spokojnie – emocje są tu na pierwszym planie, a wśród artystek m.in. Iza Tarasewicz. Druga wystawa – „Trafienie”, kuratorowana przez Katarzynę Piskorz – pyta wprost: czym tak naprawdę jest miłość, kiedy zdejmiesz z niej wszystkie klisze, mity i oczekiwania? Trzecia – „Nazwa bez wystawy, wystawa bez nazwy” – to nowa odsłona kolekcji Sylwii i Piotra Krupów, zaaranżowana przez… dzieci! Tak, dobrze słyszeliście – młodzi kuratorzy z wrocławskiej szkoły Jaskółka stworzyli własną wizję sztuki, pamięci i przestrzeni. Na ścianach m.in. Andy Warhol, Wilhelm Sasnal i Małgorzata Mirga-Tas. Do tego immersyjne działania, spotkania, warsztaty i oprowadzania – wszystko do 1 czerwca. Więcej informacji znajdziecie na stronie krupaartfoundation.pl i w mediach społecznościowych.
W pierwszej części podcastu rozmawiamy o zbiorze „Życie zewnętrzne”, w którym Annie Ernaux zawarła swoje notatki z przełomu wieków, gdy przeprowadziła się do niewielkiego podparyskiego miasta. Kinga Sabak przyznaje, że ta książka może zaskoczyć tych, którym podoba się autobiograficzny styl „Bliskich” i „Ciał”. „Tu Ernaux pisze raczej o miejscu, z którym nie wiąże jej prywatna historia. Można też zobaczyć inną twarz pisarki, która opisuje zachowania klientów Auchan i twierdzi, że to, w jaki sposób opisujemy innych, być może mówi o nas więcej, niż treści czysto autobiograficzne” – dodaje Sabak.
Angelika Kucińska opowiada o płycie „Take Me Out to a Bar / What Am I, Gatsby?” nowozelandzkiej artystki Sary Mary Chadwick. Zdaniem prowadzącej to album, który może kojarzyć się z muzyką Daniela Johnstona – artysty outsidera, który w latach 90. zyskał szersze uznanie dzięki tym, że zafascynował się nim Kurt Cobain. „Ta folkowa płyta jest surowa, prosta, pełna pojedynczych dźwięków, które kojarzą się właśnie z Johnstonem”, mówi Kucińska.
Michał Walkiewicz opowiada o serialu „Pitt” i filmie „The Last Showgirl”. Serial to – jak twierdzi – wszystko, co widzieliśmy w serialach o szpitalach, ale pokazane w znacznie lepszy sposób. To opowieść o problemach społecznych skupionych wokół służby zdrowia i jednocześnie jeden z najbardziej wciągających tytułów ostatnich miesięcy. Z kolei „The Last Showgirl” – film inspirowany między innymi karierą Pameli Anderson – wymaga surowszej oceny. Niestety reżyserka Gia Coppola nie daje nam tego, czego można by się spodziewać po historii opowiadającej o pozycji kobiet w showbiznesie. Walkiewicz pyta jednak, czy może właśnie ten brak happy endu nie jest prawdą o karierze Anderson.
Na koniec rozmawiamy o największej wystawie tej wiosny – „25” Davida Hockneya w Fundacji Louis Vuitton w Paryżu. To przede wszystkim spektakularny pokaz, na jaki zasłużył 88-letni artysta, który w paryskim muzeum prezentuje głównie prace z ostatnich dwudziestu pięciu lat. „Wystawa opowiada o pięknie, o radości i sile, bo to na nich skupia się Hockney”, mówi Aleksander Hudzik.
A na majówkę prowadzący polecają:
• książkę „James” Percivala Everetta (wyd. Marginesy, tłum. Kaja Gucio),
• serial „Dying for Sex” (platforma Max),
• grę wideo Indiana Jones i Wielki Krąg.
„Dojrzewanie” serialem roku? Gdzie są pieniądze za „Chłopki” i co z koncertem Quebonafide?
W tym miesiącu Michał Walkiewicz, Kinga Sabak, Aleksander Hudzik i Angelika Kucińska dyskutują między innymi o tym, dlaczego najpopularniejszymi serialami na Netfliksie są jednocześnie przełomowe „Dojrzewanie” oraz ekranizacja powieści Harlana Cobena „W głębi lasu” – niestety tak mierna, że rzuca cień na cały sektor „produkcji premium” platformy.
Zastanawiają się też, dlaczego raper Quebonafide źle policzył fanów, przez co musi zorganizować dwa koncerty pożegnalne, i rozmawiają o sporze między wydawnictwem a autorką książki „Chłopki”, Joanną Kuciel-Frydryszak. O tym wszystkim w najnowszym podcaście.
Partnerką odcinka jest Krupa Art Foundation, w której zobaczycie dwie wystawy o miłości. Pierwszą z nich jest „Neurobiologia miłości” przygotowana przez słowackiego kuratora Borisa Ondričkę i inspirowana pionierskimi badaniami nad zjawiskiem neuroestetyki. Brzmi ciekawie? Dodamy jeszcze, że na tej wystawie zobaczycie między innymi prace Izy Tarasewicz. Druga wystawa to „Trafienie" kuratorowane przez Katarzynę Piskorz, która pyta, czym jest miłość, gdy zdejmiemy z niej ciężar mitów, przekonań i własnych wartości. Wystawom towarzyszą działania immersyjne i potrwają do 1 czerwca. Do zobaczenia w Krupa Art Foundation.
W najnowszym wydaniu podcastu I taki to jest miesiąc w kulturze posłuchacie o tym, dlaczego Ministerstwo Kultury nie przyznało pieniędzy najważniejszym awangardowym festiwalom muzycznym, ale dofinansowało pewien podcast o znikomych zasięgach.
Rozmawiamy również o najważniejszej nagrodzie architektonicznej, którą w tym roku otrzymał chiński twórca Liu Jakun. Kto dziś dostaje takie wyróżnienia i czym może pochwalić się tegoroczny laureat Nagrody Pritzkera? Opowiada Aleksander Hudzik.
Kinga Sabak przynosi do studia powieść „Kielonek” kongijskiego pisarza Alaina Mabanckou, a Angelika Kucińska – płytę zespołu Clipping, która może się okazać jednym z najbardziej zaskakujących rapowych albumów tego roku. Dlaczego? Posłuchacie w podcaście.
Ponadto nasi redaktorzy polecają:
– wystawę „Autoportrety” w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz retrospektywę Davida Hockneya w Fundacji Louis Vuitton w Paryżu.
– książkę: „Kłirówy. Te, które złamały zasady” Sylwii Chutnik i Justyna Bilik (wyd. Osnova).
– muzykę: Lil Nas X i jego nowe single
W najnowszym odcinku podcastu Mint Magazine rozmawiamy o niemieckim kandydacie do Oscara, „Nasieniu świętej figi” w reżyserii Mohammada Rasoulofa. To czwarty film irańskiego reżysera i aktywisty, wielokrotnie skazywanego przez irańskie władze za działania antyreżimowe.
Gośćmi podcastu byli filmoznawca Artur Zaborski, autor wywiadu z reżyserem, który ukazał się w 72. numerze Mint Magazine, oraz Karolina Jakubiak, iranistka, orientalistka, publicystka. Rozmowę poprowadziła Kinga Sabak, redaktorka wicenaczelna Mint.
Inspiracją do powstania filmu były protesty antyrządowe kobiet w Iranie w 2022 roku. Zapoczątkowała jest śmierć 22-letniej obywatelki Mahsy Amini, aresztowanej najpierw na „niewłaściwie” – według istniejącej w Iranie od 2006 roku policji obyczajowej – założony hidżab. Kobiety pod wpływem tego wydarzenia wyszły na ulice, a strażnicy prawa i moralności podejmowali brutalne próby zatrzymania ich.
Iranistka Karolina Jakubiak opowiedziała o zmieniającym się od lat 30. XX wieku stosunku władzy do emancypacji kobiet. Tak jak w 2022 roku kobiety skazuje się za nie noszenie hidżabu, tak w czasie „europeizacji” Iranu od lat 30. zdarzały się sytuacje, gdy siłą ściągano konserwatywnym kobietom nakrycia głowy. Jak mówi Jakubiak, sytuacja kobiet w Iranie nie jest czarno-biała. Zwróciła uwagę między innymi na to, że to irańskie kobiety przyczyniły się do śmierci Mahsy Amini, ale też na to, że znaczna ich część jest odważna i dąży do wyzwolenia z sideł teokracji i patriarchatu.
Artur Zaborski już trzy razy w swoim życiu widział się z reżyserem Mohammadem Rasoulofem. Ich ostatnie spotkanie miało miejsce na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Marrakeszu. Reżyser – jak poprzednie filmy – kręcił w ukryciu. W filmie możemy zauważyć wąskie kadry i sceny realizowane z dala od okien. „Nasienie świętej figi” to koprodukcja irańsko-niemiecko-francuska. Pliki z nagraniami reżyser wysyłał zatem do montażu w innych krajach.
Gdy władze dowiedziały się o „Nasieniu…” skazały reżysera go na chłostę i osiem lat pozbawienia wolności. Rasoulof uciekł wtedy z kraju przez Turcję. Jego film nominowany był do Oscara i Złotego Globu. Nagrodzony Nagrodą Specjalną Jury oraz bezkonkurencyjnie najlepiej oceniony i najdłużej oklaskiwany film festiwalu w Cannes. Irańskie władze skomentowały dzieło Rasoulofa twierdząc, że odniósł on sukces na świecie wyłącznie dlatego, że był antyreżimowy.
O całym społeczno-politycznym kontekście powstania filmu, o historii kobiet w Iranie i kreacjach bohaterów nowego filmu Rasoulofa, posłuchacie w podcaście. Rozmawiamy też o samych zabiegach formalnych reżysera – rodzinnym dramacie, który zmienia się w rodzaj kina sensacyjnego.
Przedstawiamy stowarzyszenie NÓW – laureatów II edycji Ogólnopolskiego Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii.
Pod koniec stycznia poznaliśmy laureatki i laureatów 2. edycji Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii! Hasłem tegorocznej edycji jest „Czas otwarcia” – wyrażenie, które kojarzy się z nowatorstwem, inkluzywnością i współpracą. Spośród laureatów szczególne zainteresowanie redakcji Mint wzbudziło stowarzyszenie NÓW, które zrzesza rzemieślników i rzemieślniczki tworzących w Polsce.
O tym, czym zajmuje się NÓW, opowiada członkini stowarzyszenia Olga Milczyńska, która wyjaśnia, że stowarzyszenie Nowe Rzemiosło NÓW powstało z potrzeby wytworzenia wspólnego i silnego głosu reprezentującego pojedynczych rzemieślników działających w Polsce. Do grupy należą osoby, które na co dzień zajmują się projektowaniem przedmiotów użytkowych i dekoracyjnych.
Milczyńska opowiada o tym, dlaczego woli przedstawiać się jako rzemieślniczka niż artystka. Rozmawiamy o znaczeniu tego słowa oraz o różnicach między designerem, rzemieślnikiem i artystą, a także o tym, jak na przestrzeni lat granice między tymi pojęciami ulegały zatarciu. W dalszej części rozmowy poruszamy temat collectible design, o którym pisaliśmy już w Mint – czyli designu, który można kolekcjonować. To zjawisko staje się coraz bardziej popularne w Polsce, a Milczyńska komentuje jego obecność w naszym kraju.
W podcaście rozmawiamy także o wystawie „Ukryte parametry”, którą Stowarzyszenie NÓW przygotowuje we wrocławskiej galerii OP ENHEIM. Wystawa, którą zobaczymy już w październiku, jest pokłosiem 2. edycji Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii, którego NÓW jest laureatem. Dlaczego matronat organizacji takich jak APH jest szczególnie ważny dla twórców zajmujących się rzemiosłem? Odpowiedzi znajdziecie w podcaście.
W ramach II edycji Ogólnopolskiego Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii nagrodzono także:
Efekty Programu Dotacyjnego Artystyczna Podróż Hestii będzie można śledzić już wkrótce! Projekty i wystawy wspierane przez APH będą realizowane między kwietniem 2025 r. a czerwcem 2026 r.
Partnerem odcinka specjalnego „Nowe rzemiosło w Polsce – kim są twórcy NÓW?” jest Artystyczna Podróż Hestii.
