Polska krajem słoni, nosorożców, turów i lwów? Tak było, nie zmyślamy. Podobnie jak z tym, że dziś masa dzikich ssaków jest rekordowo niska. Ostatni raz było tak za czasów … dinozaurów!
W najnowszym odcinku trzeciego sezonu podcastu „Zrównoważeni” - z biologiem Szymonem Czyżewskim z Uniwersytetu w Aarhus - rozmawialiśmy o tym:
👉 dlaczego współczesne „dzikie” lasy wcale nie są takie dzikie?
👉 co tak naprawdę stało się z europejską megafauną?
👉 czemu pozostawienie przyrody „samej sobie” nie zawsze przynosi efekt?
👉 dlaczego „ochrona czynna” rozumiana jako użytkowanie gospodarcze nie działa?
👉 co to jest rewilding?
👉 jak powstają pełne kwiatów, zapylaczy i zwierząt bioróżnorodne lasopastwiska?
👉 i wreszcie – co możemy zrobić, aby przywrócić polskiej przyrodzie dawną świetność?
Wybrana bibliografia:
👉 INSTAGRAM: https://www.instagram.com/theclimatelabproject
Ilustracja w tle autorstwa Hodari Nundu z publikacji Pearce et al., Beyond the closed-forest paradigm: Cross-scale vegetation structure in temperate Europe before the late-Quaternary megafauna extinctions, Earth History and Biodiversity, 3 (2025), https://doi.org/10.1016/j.hisbio.2025.100022
Woda to lodowce, chmury, oceany, rzeki. Jest wszędzie wokół nas, a także w nas samych. To wystarczy, by nadać jej istotną rolę, nie tylko w kontekście życia, ale także kontrolowania cyklów przyrodniczych i klimatu. Czy jednak jako ludzie w swoich działaniach pokazujemy szacunek wobec niej?
Z dr Aleksandrą Kardaś mieliśmy okazję porozmawiać w oparciu o jej "Książkę o wodzie" - na temat tego, w jaki sposób woda obecna jest w naszym życiu. W rozmowie nie brakuje ciekawostek, interesujących faktów, błyskotliwych powiązań, a także wątków klimatycznych. Aleksandra, mając doświadczenie w popularyzacji wiedzy o fizyce i klimacie, w sposób zrozumiały i atrakcyjny opowiadała nam o tym, dlaczego np. chmury nie są stworzone z pary wodnej, albo jak obieg wody w skali lokalnej wpływa na nasze najbliższe otoczenie.
Zapraszamy do odsłuchu i śledzenia nas na Instagramie na profilu The Climate Lab Project.
⚫️ Odra umiera, dlatego zdecydowaliśmy się reagować szybko.
W dobie dezinformacji i politycznych potyczek z Odrą 🌊🌊🌊 w tle zdecydowaliśmy się stworzyć odcinek specjalny Zrównoważonych poświęcony prawdzie o działaniu urzędników i polityków w czasie katastrofy ekologicznej. 💦 Z pomocą redaktorki Karoliny Nowakowskiej z Dziennika Gazety Prawnej spróbowaliśmy odpowiedzieć na pytania:
⚠️ Dlaczego jest tak wiele teorii dot. zanieczyszczenia Odry?
⚠️ Skąd tak późna reakcja władz na zanieczyszczenie rzeki?
⚠️ W jaki sposób monitoruje się rzeki w Polsce?
⚠️ Czy sprawa Odry może skończyć się jakkolwiek pozytywnie w kontekście przyszłości ochrony przyrody?
❗️ Zapraszamy do słuchania. Im więcej wiemy o działaniach władzy, tym lepiej możemy egzekwować sprawiedliwe jej funkcjonowanie.
🌿 Czy w Polsce jest miejsce na 24. park narodowy?
🌿 Skąd pomysł, by na południe od Przemyśla powołać instytucję Parku narodowego?
🌿 Co zyskuje przyroda i mieszkańcy na infrastrukturze PN?
O tym, między innymi, mówił Piotr Klub, 👋🏻 przyrodnik i ekolog z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze, usilnie wstawiającej się za projektem utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. 🌳🌳🌳 Dzięki uprzejmości Piotra możemy dziś dowiedzieć się więcej o historii tego bliskiego mu terenu, o jego wartości przyrodniczej, kulturowej, a przede wszystkim o szansie, jaką mógłby dostać od władz, jeżeli projekt PN zostałby zatwierdzony. 🔎
Posłuchaj rozmowy, a po więcej informacji na temat ekologii i spraw dot. klimatu wybierz się na naszego Instagrama: instagram.com/theclimatelabproject
Więcej o nas: theclimatelab.com
Jesteśmy Zrównoważeni. Ale co to właściwie znaczy?
Tu Kuba i Michał. Razem pracujemy i wspólnie tworzymy ten podcast, poświęcony przede wszystkim zmianom klimatu i ochronie środowiska.
Wyróżnia nas ciekawość. Chcemy wiedzieć więcej, rozumieć lepiej - dlatego po informacje sięgamy u samych źródeł - ludzi nauki, aktywistów, specjalistów i pasjonatów. Ich wiedza i doświadczenie to dla nas klucz do stawania się bardziej świadomymi mieszkańcami planety.
Masz pytanie? Napisz na naszym Instagramie @theclimatelab!
Mówi się, że ludzki mózg to najpotężniejszy komputer. 🧠🤓
Czy faktycznie tak jest i czy jest na tyle mocny, 💪🏻 by pomóc nam zawalczyć ze zmianami klimatu? Na to odpowiedź znajdziecie w rozmowie z dr. Wojciechem Glacem, neurobiologiem z Uniwersytetu Gdańskiego. 🎯
Dr Glac jak mało kto wie, jaki jest związek naszego mózgu z naturą. Potrafi wyjaśnić, jak ludzkie zwoje reagują na przyrodę, a także na informacje o kryzysie klimatycznym. 🔥🔥🔥 W rozmowie opowiedział o mechanizmach radzenia sobie z trudnymi danymi 👁️ oraz z pojmowaniem szkodliwych, denialistycznych i spiskowych teorii.
Do usłyszenia!
https://www.instagram.com/theclimatelabproject
https://theclimatelab.com
♒ Kiedy władze Polski zaczną liczyć się z ekosystemem rzecznym? ♒ Czy możemy liczyć na to, że do wód wrócą migrujące gatunki, których drastycznie ubywa? Dlaczego jedna zapora może zmienić życie w połowie dorzecza?
Odpowiedzi, choć trudnych i nie tak optymistycznych, udzielił nam Piotr Bednarek.
Piotr jest aktywistą, założycielem Podkarpackiego Towarzystwa Przyrodników Wolne Rzeki, organizacji zajmującej się ochroną przyrody w Kotlinie Sandomierskiej. 💦💦💦 Jest również doktorantem w Zakładzie Hydrologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadzi videobloga na kanale Wolne Rzeki na youtube i promuje zrównoważone podejście do gospodarki wodnej. 🌊
💧 Zapraszamy na kolejną rozmowę w ramach drugiego sezonu podcastu Zrównoważeni. Ekologia, ochrona środowiska i przeciwdziałanie klimatu zaczynają się od poszerzania swojej wiedzy. Sięgamy po opinie ekspertów, by promować odpowiedzialne podejście do natury.
Parki Narodowe są nietykalne, racja? 🌲 Bioróżnorodność polskich lasów nie jest zagrożona, co? 🌲 Leśnicy dbają o las, a nie tylko pozyskują drewno, tak? 🌲
Odpowiedzi na te pytania są smutniejsze, niż można by się spodziewać. 😓 Niestety, obecny system zarządzania lasami w Polsce nie pozostawia miejsca dzikiej naturze. 😵 Leśnik uważany jest za strażnika, podczas gdy jego rola, to zarządzać lasem jak gospodarstwem rolnym. 🥵
🌱 Jak powinna wyglądać ochrona lasów w Polsce? Tego nauczyliśmy się podczas rozmowy z dr. Jerzym Paruselem, leśnikiem, aktywistą, byłym dyrektorem Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska 🌳 i wieloletnim pracownikiem Babiogórskiego Parku Narodowego. Dr Parusel pochylił się nad procesami, jakie wynikają z zarządzeń Lasów Państwowych (m.in. z planów urządzania lasów) i nad głównym problemem, jakim jest niezrozumienie potrzeb lasu jako żyjącego organizmu. 🍃
Zapraszamy do wysłuchania podcastu!
Rozmowa petarda 💥 - pełna trafnych uwag, zadumy nad kapitalizmem i miłości do natury. 🌎 Tak w skrócie określić możemy nowy odcinek "Zrównoważonych" z udziałem człowieka, który ze środowiskiem ma wiele wspólnego - także zawodowo.
Michał Paca to przedsiębiorca związany z gospodarowaniem odpadami, ale także aktywista działający w Fundacji Las na zawsze i mówca poświęcający czas na rozwój młodzieży. 🌿 Jego doświadczenie w pracy z kompostem, materią organiczną, ale również wiedza o obiegu odpadów były dla nas punktem wyjścia do rozmowy o tym, jaka jest alternatywa dla dzisiejszego, bardzo niedoskonałego systemu recyklingowego.
Było o plastiku, innowacjach w prawodawstwie, europejskich normach, stanie gleb, sadzeniu lasów i byciu less waste. Michał daje do myślenia, a jednocześnie pokazuje, że być zrównoważonym się po prostu da. 🙌🏻
Aktywiści, biznes, naukowcy i ci wszyscy, którym klimat leży na sercu. To oni odwiedzili w październiku Halę Cracovia podczas 🌿🌎 Carbon Footprint Summit 2021. 🌿🌎 Poznaliśmy twórców przełomowych rozwiązań OZE, interesujących projektów studenckich, a także popularyzatorów nauki i technologii.
Z kim rozmawialiśmy?
Anną Węgiel z Hydropolis sp. z o.o. | firma zajmuje się systemami do hydroponicznej uprawy roślin
Łukaszem Kisiałą z Carbon Footprint Foundation | Łukasz koordynował działania przy Carbon Footprint Summit
Zuzanną Borowską z Open Dialogues on Climate Change | to NGO tworzące przestrzeń do wypracowywania rozwiązań prawnych i administracyjnych związanych ze zmianami klimatu
🌿🌎🤩 OTWIERAMY DRUGI SEZON "ZRÓWNOWAŻONYCH" 🌿🌎🤩
Nie ma złotego przepisu na przekonanie sceptyka do tego, by zaczął działać na rzecz walki z globalnym ociepleniem. Trudno też o idealny sposób na aktywizację tych już zdemotywowanych do działania na rzecz klimatu. Jednak rozmawiać i edukować (niemal)zawsze warto, o czym — między innymi — rozmawialiśmy z prof. Szymonem Malinowskim z Uniwersytetu Warszawskiego — specjalistą do spraw fizyki atmosfery oraz współtwórcą portalu Nauka o klimacie (zapewne znacie go też z filmu „Można panikować”).
Tym razem zapraszamy na odcinek poświęcony zawiłościom związanym z edukowaniem i dyskutowaniem na temat klimatu. Jak mówić, z kim mówić i dlaczego właściwie to robić. Czy istnieją tematy zastępcze lub specjalnie stworzone „kości niezgody”? Czy kultura jest zawsze naszym sprzymierzeńcem? Jak mówić o naukowych teoriach w sposób zrozumiały? O tym wszystkim posłuchacie właśnie tutaj.
Jakie materiały i opakowania obejmuje? Jak sprawdza się w innych państwach? Jak nawiązuje do założeń Unii Europejskiej? O systemie kaucyjnym i jego zaletach mówi się dziś wiele i Polska zdaje się powoli te słowa chłonąć, myśląc o przyszłości.
Z nadającym z Brukseli Piotrem Barczakiem, członkiem zespołu Europejskiego Biura Ochrony Środowiska (EEB) i przedstawicielem Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste, rozmawialiśmy o założeniach i wyzwaniach systemu kaucyjnego i jego potencjału w ograniczaniu składowania i palenia odpadów.
Doświadczenie Piotra w związku z międzynarodowymi kwestiami legislacyjnymi i działalnością w NGO pozwoliło nam zarejestrować wartościową i przekrojową rozmowę wprowadzającą do zagadnień, które z dużą pewnością już niebawem będą dla nas - Polaków - kluczowe w związku z przystosowywaniem ekonomicznym i gospodarczym do wytycznych Unii Europejskiej w sprawach less waste.
Jak konsumować, by nie dorzucać się do nadmiernej produkcji CO2? To kwestia wiedzy i wyrabiania dobrych nawyków, o których popularyzację na co dzień walczy Anna Sierpińska związana z projektem edukacyjnym Nauka o klimacie.
Z Anną mieliśmy przyjemność rozmawiać przede wszystkim o produkcji żywności. Podczas naszego spotkania pojawiły się takie zagadnienia, jak lokalność, świadomość rolników, zmiany w charakterystyce upraw, a także ślad węglowy w odniesieniu do różnego rodzaju produkcji. Wspólnie zastanawialiśmy się, jak nasze życie i praca wpływają na postępujące globalne ocieplenie oraz jak ono zmienia sposób, w jaki możemy konsumować (na zasadzie sprzężenia zwrotnego).
Zapraszamy do odsłuchu i zastanowienia się nad zasadnością ekologicznych upraw, zagrożeniami wynikającymi z masowej hodowli zwierząt i istotnością powszechnej edukacji klimatycznej.
Fundacja L'Arche w swoich założeniach tworzy wspólnoty oferujące dom (tymczasowy lub stały) osobom z niepełnosprawnością intelektualną. Głównym założeniem organizacji jest to, by, zamiast trafiać do ośrodków dla osób psychicznie chorych, podopieczni z niepełnosprawnościami mogli znaleźć bezpieczne miejsce dostosowane do ich potrzeb. To misja, która wzbudza respekt i pozwala zrozumieć, jak ważne są zaufanie i szacunek wobec drugiej osoby w kontekście jednoczenia się ludzi i działania ku wspólnej sprawie - choćby ratowania planety
Nasi goście, Jakub Dykman - dyrektor wrocławskiego L'Arche, a także podopieczni lokalnych domów - Artur Michowski i Wiola Pawłowska - podzielili się z nami swoją historią i doświadczeniem z tworzenia społeczności L'Arche. Dzięki nim poznaliśmy nie tylko ideę fundacji, ale także jej codzienne działanie.
Impactowy Biznes to cykl rozmów z ludźmi reprezentującymi zrównoważoną stronę działalności gospodarczej. Przedstawiamy wywiady, które mają inspirować do eko-poszukiwań i pokazywać, że są wśród nas przedsiębiorcy, dla których ochrona przyrody i klimatu nie kończy się na sadzeniu drzew.
Tym razem dołączył do nas Mateusz Peringer, czyli współtwórca Spółdzielni Socjalnej Zakwas, powstałej w 2018 roku z inicjatywy jego oraz Dominiki Kulczyńskiej. Zakwas Studio to z kolei dziecko tego przedsięwzięcia - miejsce, gdzie powstaje ceramika oraz gdzie Mateusz i Dominika pracują upcyclingowo z tworzywami sztucznymi i tekstyliami. Misja Zakwasu to "realizować własne koncepcje projektowe oraz budować i wspierać lokalną siatkę rzemieślniczych manufaktur we Wrocławiu".
Więcej o biznesie: https://www.zakwasstudio.pl/
Jakim cudem świat idzie do przodu, a powietrze pozostaje zatruwane? Czy smog to zjawisko całkiem nowe? W jaki sposób najczęściej i najmocniej zanieczyszczamy powietrze? W jaki sposób możemy ograniczyć emisję pyłów PM 10 i PM 2.5? Jak bada się poziom zapylenia powietrza?
Na te i inne pytania odpowiedział dr Tymoteusz Sawiński z Zakładu Klimatologii i Ochrony Atmosfery Uniwersytetu Wrocławskiego, prowadzący międzyuczelniany projekt "Czy wiesz, czym oddychasz?" popularyzujący wiedzę na temat jakości powietrza i udostępniający informację o zanieczyszczeniach badanych w czasie rzeczywistym.
W rozmowie z dr. Sawińskim mieliśmy okazję przyjrzeć się nie tylko historii zjawiska smogu, jego prawnej stronie i wpływie na nasze życie, ale także zauważyć, w jaki sposób możemy przyczyniać się do zmniejszania emisji tzw. pyłów zawieszonych - od zmiany pieców i paliw, przez kolejny krok - korzystanie z energii odnawialnej, po termoizolację budynków i inne.
Czy wiesz, czym oddychasz? Kampania edukacyjno-informacyjna na rzecz czystszego powietrza LIFE MAPPINGAIR.PL" finansowana jest ze środków Komisji Europejskiej w ramach funduszu Life oraz współfinansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
W jaki sposób ZOO służy ochronie gatunków? Jak wygląda realna praca na rzecz ochrony zwierząt na świecie? W jaki sposób wszyscy przyczyniamy się do pogłębiania tego palącego problemu? Czy sława służy zagrożonym gatunkom, takim jak myszolejeń? Dlaczego warto rozmawiać o pangolinach w kontekście nielegalnego odławiania gatunków?
Zapraszamy do odsłuchu kolejnej rozmowy na temat klimatu i ochrony środowiska. Tym razem rozmawialiśmy z Anną Mękarską, prezeską Fundacji DODO, która działa przy Zoo Wrocław. Anna zwróciła naszą uwagę w kierunku zawiłości dotyczących szóstego wielkiego wymierania gatunków w kontekście globalnym, kulturowym, ale także miejscowym - z uwzględnieniem problemów występujących tu, w Polsce.
Dzięki rozmowie dowiesz się, jak działają światowe organizacje wspierające odnawianie gatunków i ochronę tych poważnie zagrożonych wyginięciem. Poznasz też czarną listę naszych przyzwyczajeń, przez które codziennie dokładamy cegiełkę do wielkiego wymierania. Ponadto, z pomocą naszej ekspertki, zrozumiesz, że pomoc zwierzętom wymaga niezwykłej i ponadregionalnej organizacji, ogromnych nakładów pracy, szerokich badań oraz innowacji.
Masz pytanie? Planujesz pro-klimatyczną współpracę? Skontaktuj się z nami!
Dlaczego nieodpowiednia gospodarka odpadami ma wpływ na zmiany klimatu? Czy plastik plastikowi nierówny? Dokąd wywożą odpady spod naszych domów? Czy można kompostować resztki we własnym biurze?
Na te i więcej pytań znajdziesz odpowiedź w pierwszym podcascie "Zrównoważeni"
Rozmowa z Dorotą Witkowską z Ekosystem Wrocław - firmy odpowiedzialnej za utrzymanie czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie Gminy Wrocław.
Z Dorotą rozmawialiśmy nie tylko o funkcjonowaniu jej firmy, ale przede wszystkim o dobrych eko-praktykach, jakie mogą znacznie uporządkować gospodarkę odpadami w firmie i w domu pod kątem dążenia do neutralności klimatycznej. Ponadto Dorota pomogła nam rozróżnić wiele typów tworzyw, w zależności od ich żywotności i przeznaczenia. Dzięki niej poznaliśmy nowe rozwiązania, które pozwolą nam lepiej zadbać o środowisko naturalne.
www: https://theclimatelab.com
