Marek Edelman w rozmowie z Janem Błońskim, Czesławem Miłoszem i Jerzym Turowiczem, zatytułowanej „Ludzkość, która zostaje”, wspomina, że walczący już od pierwszego dnia powstania w getcie widzieli za murami karuzelę i jej widok był dla nich tragiczny. Tu, w getcie, walczy się o godną śmierć, tam, za murami, ludzie się śmieją i bawią. Karuzela jest symbolem samotności ginących, którzy bali się, że umierają po cichu, że nikt tego nie widzi, że wybuch powstania pozostanie niezauważony. Zapraszam na podcast na temat pamięci i odpowiedzialności.
Twórcy nowej adaptacji „Chłopów” Władysława Reymonta przenoszą widzów w świat mieszkańców wsi Lipce z przełomu XIX i XX wieku i prezentują dramat „innej” – kobiety odrzuconej przez gromadę. Film udowadnia, że historia ma wymiar uniwersalny, a dawne teksty można z powodzeniem prezentować współczesnemu widzowi, także temu, który nie zna literackiego pierwowzoru.
„Placówka” jest powieścią, w której poznajemy historię gospodarza Józefa Ślimaka i jego rodziny. Spojrzenie na chłopa, które prezentuje nam Prus, jest spojrzeniem prawdziwym i według mnie – odważnym. Bo to nie jest „wymądrzanie się” warszawskiego Pana Pisarza, a raczej uważne spojrzenie na całość duszy chłopskiej, z jej wszystkimi zaletami i wadami.
„Cham” Elizy Orzeszkowej to powieść prezentująca relację dwojga bohaterów – Pawła i Franki. On jest prostym i cichym chłopem, ona energiczną i rozchwianą emocjonalnie kobietą z miasta. Ich związek przepełniony jest bólem i wzajemnym poczuciem krzywdy. Orzeszkowa pokazuje, że miłością nie można zbawić człowieka.
Choć poeta ten nazywany jest jednym z najważniejszych w polskiej kulturze, to zawsze wymieniany jest jako drugi, zawsze pozostaje trochę w cieniu Adama Mickiewicza. A przecież Słowacki długo był fanem autora „Dziadów” i zaczytywał się w jego utworach. Mityczny konflikt Słowackiego z Mickiewiczem jeszcze wiele lat po śmierci poety wpływał na ocenę jego życia i twórczości. Zapraszam na moją opowieść o życiu i dziełach Juliusza Słowackiego.
„Sezonową miłością” Gabrieli Zapolskiej otwieram minicykl opowieści o książkach, które zasługują na większe uznanie – prawdziwych „Pierwszorzędnych lekturach drugorzędnych”. Poznajcie główną bohaterkę: Tuśkę, która nieco przypomina panią Dulską na wakacjach. Wszystko jednak się zmienia, gdy poznaje ona aktora Porzyckiego. Dla niego jest gotowa odrzucić konwenanse, opuścić męża i synów. Nietrudno się domyślić, jaki finał będzie miała ta historia…
Stanisław Wyspiański to jeden z najważniejszych młodopolskich artystów – tworzył dramaty, słynne portrety, monumentalne witraże. Bardzo ważna była dla niego kwestia polska i dlatego nazywany bywał „czwartym wieszczem”. Żył krótko, ale pozostawił po sobie wiele.
Witkacy, Tadeusz Boy-Żeleński, Bronisław Malinowski oraz Joseph Conrad to czterej główni bohaterowie komedii „Niebezpieczni dżentelmeni” Macieja Kawalskiego. Artyści ukazani są w filmie niczym żywe symbole okresu, w którym przyszło im żyć – Młodej Polski. W podcaście opowiadam o tych interesujących postaciach i zastanawiam się, czy ich drogi mogłyby skrzyżować się w 1914 roku w Zakopanem?
Bunt przybierać może różnorakie formy – inaczej przecież buntuje się dziecko wobec rodziców, inaczej zaś zniewolony obywatel. Zwykle człowiek musi mierzyć się z konsekwencjami buntu, które przecież nie są łatwe. Mimo tego literatura pokazuje, że bunt jest ważny i warto go podjąć, nawet jeśli jego realizacja może prowadzić do utraty wolności, a nawet życia.
Spis treści: 00:00 Intro - Ikar / 03:45 Ikar Iwaszkiewicza / 06:45 Prometeusz / 08:34 Jan Kochanowski / 13:29 Konrad / 14:26 Kordian / 17:59 Giaur / 19:14 Witold (Nad Niemnem) / 21:28 Artur (Tango) / 23:32 Justyna (Nad Niemnem) / 25:01 Winston / 27:02 Podsumowanie
Nikogo chyba nie trzeba przekonywać, jak ważną rolę w życiu każdego dziecka pełni ojciec. Literatura podejmuje ten temat różnorako. Poznajemy zatem ojców zaangażowanych, troszczących się o swoje dzieci oraz takich, którzy od roli ojca uciekają, nie są w stanie jej sprostać. Każda z tych postaw ma wpływ na to, na jakiego człowieka wyrośnie dziecko – czy będzie chciało ojca naśladować czy może obieca sobie, że nigdy nie pójdzie w jego ślady?
Spis treści: 00:00 Intro / 00:55 Benedykt Korczyński / 06:22 Stomil / 12:27 Jan Kochanowski / 13:46 Władysław Broniewski / 15:58 Tomasz Łęcki / 22:26 Seweryn Baryka / 26:43 Hrabia Henryk / 29:19 Jacek Soplica, Derwid / 30:35 Podsumowanie
O ojczyźnie można mówić różnie, co udowadniają teksty pochodzące z różnych epok. Niektóre może znacie, wymowa innych może Was nieco zaskoczyć – nie wszyscy poeci nawoływali do miłości i poświęcenia się z ojczyznę, dlatego dziś opowiem też o utworach, które z taką postawą polemizują.
Spis treści: 00:00 Intro / 02:23 Kazania sejmowe / 06:24 Pieśń o dobrej sławie / 07:35 Odprawa posłów greckich / 10:48 Hymn do miłości Ojczyzny / 15:14 Rota / 18:03 Rzadko na moich wargach / 21:59 Herostrates / 23:59 Czarna wiosna / 25:10 Herostrates - ciąg dalszy / 28:34 Podsumowanie
Muzyka: Kacper Musiał / www.minormajor.pl
Mama jest najważniejszą postacią w życiu dziecka, a jej rola nie zmniejsza się, gdy człowiek dorasta. Matka wspiera, tłumaczy, wskazuje słuszną drogę, a przede wszystkim cierpi wtedy, gdy jej dziecko przeżywa ból lub gdy calowo ją rani. Cierpienie jest nieodłączną częścią macierzyństwa.
Spis treści: 00:00 Intro / 01:18 Demeter / 03:47 Niobe / 04:46 Lament świętokrzyski / 07:49 Elegia o chłopcu polskim / 10:28 Przedwiośnie / 12:01 Treny / 15:12 Matka Jana Kasprowicza / 18:17 Podsumowanie
Muzyka: Kacper Musiał / www.minormajor.pl
Dzisiaj chciałabym spojrzeć na miasto nie tylko jak na tło rozgrywających się w utworze literackim wydarzeń. Przestrzeń ta, jej dynamika, ludzie ją zamieszkujący wpływają zawsze na losy głównych postaci, determinują je. I z tych najciekawszych portretów miast układam swoistą literacką mapę, a Was zapraszam do wspólnej podróży – odwiedzimy m.in. Oran, Petersburg, Moskwę czy Londyn. Nie obiecuję, że podróż ta będzie przyjemna, ale mam nadzieję, że okaże się pouczająca.
Otwierający nowy rok szkolny podcast postanowiłam poświęcić nowej maturze, i to nie tylko dlatego, że w ostatnich miesiącach wzbudziła tak wiele negatywnych emocji wśród uczniów i nauczycieli. Chciałabym przede wszystkim przybliżyć strukturę egzaminu, omówić główne zmiany i zaproponować kilka rad, jak ze spokojem przygotować się do części pisemnej i ustnej. Oczywiście nie byłabym sobą, gdybym nie dorzuciła komentarza na temat całego tego maturalnego zamieszania.
Zapraszam na podcast na temat trzech filmów powstałych na postawie lektur: „Pana Tadeusza”, „Przedwiośnia” i „Chłopów”. Każdy z nich polecam, choć robię to z różnych względów. Mam nadzieję, że spodoba Wam się ta swobodniejsza wypowiedź – nagrywając ją, bawiłam się świetnie!
Dziś nieco swobodniejszy wakacyjny podcast - opowiadam w nim o mojej definicji przyjaźni i ulubionych literackich przyjaciołach: Hipolicie Wielosławskim, Ignacym Rzeckim, Razumichinie i adresacie korespondencji tytułowego bohatera „Cierpień młodego Wertera".
Tadeusza Różewicza zna chyba każdy, choć pisarz ten kojarzony jest przede wszystkim z poezją wojenną. A przecież jego twórczość, powstająca przez cały wiek XX, jest niezwykle różnorodna i dokumentuje najważniejsze zmiany w kulturze i stylu życia człowieka. Dziś chciałabym wraz z Różewiczem zaprosić Was na wycieczkę do muzeum, podczas której zastanowimy się nad tym, jak działa ludzka pamięć i jaki jest nasz stosunek do przeszłości.
Dzisiejszym materiałem kończę tegoroczną serię na temat „Ferdydurke”, chociaż wciąż jeszcze towarzyszy mi uczucie niedosytu, bo o powieści tej można mówić i mówić... Ale może jeszcze wrócę do niej przy innej okazji. Gombrowicz jak nikt inny potrafi kreować bohaterów nietuzinkowych, także tych pozostających na drugim planie, dlatego dziś zapraszam na podcast na temat innych bohaterów utworu, m.in. Pimki, Miętusa, Syfona czy Zuty.
Spis treści: 00:00 Intro / 01:46 Profesor Pimko / 06:13 Miętus (Miętalski) / 09:41 Syfon (Pylaszczkiewicz) / 12:05 Zuta Młodziakówna / 14:47 Zosia Hurlecka / 15:56 Walek / 17:15 Konstanty i Zygmunt Hurleccy / 19:52 Zakończenie
„Ferdydurke” powinien znać każdy. Nie tylko dlatego że Gombrowicz stworzył w tym dziele interesujący obraz świata, ale może przede wszystkim z powodu głównego bohatera – Józia Kowalskiego. Postać właściwie od samego początku utworu skazana jest na porażkę w starciu z formą, mimo tego nie ustaje w próbach przekraczania siebie, ucieczki od formy. Zastosowana przez Gombrowicza groteska nie przesłania uniwersalnego sensu utworu: wszystko podszyte jest dzieckiem.
Przy okazji zapraszam na mój kanał na YT (zdamzdahm), gdzie znajdziecie pełne wideoopracowanie „Ferdydurke”.
Przygotowania do matury nie oznaczają ciągłego powtarzania „Lalki” czy „Pana Tadeusza”! W swojej dzisiejszej wypowiedzi postaram się przekonać Was, że warto sięgnąć także do Szekspira, który w swoich dwóch wielkich dziełach – „Makbecie” i „Hamlecie” – podejmuje tematy takie jak los ludzki czy wina i kara.
Spis treści: 00:00 Wprowadzenie / 00:54 Charakterystyka i porównanie bohaterów Szekspira / 06:29 Motyw rodziny / 09:36 Motyw winy i kary / 13:44 Motyw władcy / 15:24 Motywy fantastyczne / 18:16 Motyw theatrum mundi / 19:55 Podsumowanie