Yirmibir Bitcoin Podcast'in "Bitcoin ve İslam" serisindeki 4 bölümlük tarih serisinin dördüncü ve son bölümüne hoş geldiniz! Bu bölümde, altın destekli paradan günümüzdeki borç tabanlı fiat sisteme geçişin perde arkasını aralıyoruz. Telekomünikasyonun, özellikle 1830'lardaki telgrafın, hızlı işlemleri mümkün kılarak altının para olarak soyutlanmasına yol açtığını keşfedin. Bu durum, tam rezerv bankalarının kaçınılmaz olarak doğal yollarla istikrarsız kısmi rezerv bankalarına dönüşmesine katkıda bulundu.
1910'da Jekyll Adası'nda, gelecekteki bir merkez bankasının kurulmasına yönelik gizli bir toplantı düzenlendi. Bu toplantıda, Rockefellerlar, Morganlar ve Rothschildler gibi dönemin en güçlü finansal çıkarlarını temsil eden altı etkili adam vardı. Asıl amaç, bankacılığı merkezileştirmek, rekabeti ortadan kaldırmak ve Kongre onayını güvence altına almaktı. Bu çabalar sonucunda ortaya çıkan Aldrich Planı, daha sonra Federal Rezerv Yasası'na dönüştü; her iki plan, isimleri dışında hükümler açısından neredeyse aynıydı.
Paul Warburg ve Albay Edward Mandell House gibi kilit figürlerin, bu yasanın geçmesinde oynadıkları rolleri derinlemesine inceliyoruz. Warburg, yayımlanan muhafazakar görünümün ötesinde, kontrolü finansal elitlere geçirmeyi hedefliyordu. House ise, Başkan Wilson'ın danışmanı olarak, sosyalist vizyonuyla (örneğin "Phillip Dru, Yönetici" adlı eseri) merkez bankacılığını destekledi.
Federal Rezerv Yasası 22 Aralık 1913'te hızla kabul edildi. Birinci Dünya Savaşı sırasında, birçok ulus altın standardını terk etti; ABD ise altın rezervlerini faiz getiren hazinelerle değiştirerek para arzını genişletti. Bu durum, 1920'lerdeki yapay olarak düşük faiz oranları ve genişleyen para arzıyla körüklenen spekülatif patlamayı tetikledi. Faiz getiren vadeli mevduatların yaygınlaşması, bankaların daha az rezervle daha fazla kredi genişletmesine izin verdi. Bu da kaçınılmaz olarak 1929 borsa çöküşüne ve Büyük Buhran'ın başlamasına yol açtı.
1933'te Başkan Roosevelt, Amerikalıların altın sahibi olmasını yasaklayan ve altının devlete teslim edilmesini zorunlu kılan bir emir imzaladı. 1934'te dolar altına karşı devalüe edildi, bu da halkın dolar birikimlerinin değerini düşürdü. İkinci Dünya Savaşı sonrası Bretton Woods Konferansı'nda (1944), ABD doları altına sabitlenmiş ($35/ons) dünya rezerv para birimi ilan edildi. Ancak ekonomist Robert Triffin'in uyardığı gibi, bu sistem ABD altın rezervlerini tüketecekti. Nihayetinde, 1971'de Başkan Richard Nixon, doların altınla olan bağlantısını kalıcı olarak kopardı ve dolar tamamen fiat bir para birimi haline geldi.
Bu bölüm, paranın organik gelişiminden, faizin sisteme sızmasına, kısmi rezerv bankacılığının yükselişine ve merkez bankasının oluşumuyla altının dolardan ayrılmasına uzanan dönüşümü aydınlatıyor. Bu dönüşüm, insanlığı borca dayalı, yüksek zaman tercihli bir "Riba çağına" sokan, günümüz parasal sisteminin temelini oluşturdu. Bugün hayatımızı derinden etkileyen bu finansal yapının kökenlerini anlamak için bu son bölümü kaçırmayın!