👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tej rozmowie z dr Jakubem Pogonowskim, tłumaczem i badaczem starożytnego Judaizmu i Chrześcijaństwa, rozmawiamy o etapach kształtowania się judaizmu, znaczeniu Drugiej Świątyni i idei czystości rytualnej. Dyskutujemy o narodzinach judaizmu rabinicznego, Talmudzie i jego roli, a także o tym, jak Żydzi postrzegali pierwszych chrześcijan i działalności św. Pawła. Poruszamy kwestie sporne – obrzezania, relacji z gojami czy koncepcji Narodu Wybranego – oraz współczesne kontrowersje, takie jak czerwone jałówki i plany odbudowy Trzeciej Świątyni.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie gościa

00:01:40 Etapy historii Judaizmu

00:02:30 Definicja religii

00:06:00 Druga Świątynia 

00:07:30 Stary Testament

00:09:20 Czystość i Nieczystość

00:13:40 Arbitralne zasady

00:17:00 Spory Halachiczne

00:19:20 Ruch wyznawców Jezusa

00:22:20 Rola Św. Pawła

00:29:00 Obrzezanie

00:32:00 Judaizm Rabiniczny

00:39:00 Talmud

00:44:00 Goje

00:47:00 Naród Wybrany

00:52:30 Czerwone Jałówki

00:56:00 Trzecia Świątynia

01:01:00 Odłamy Judaizmu dziś

01:04:40 Skąd czerpać wiedzę?

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tym odcinku rozmawiamy z dr hab. Piotrem Miłosiem – badaczem sztucznej inteligencji, specjalistą od uczenia przez wzmacnianie, związanym z Instytutem Matematycznym PAN i Google. Rozmawiamy o tym, czego naprawdę uczy się AI, czy możliwa jest sztuczna świadomość i jak maszyny rozumieją język. Pochylamy się nad rolą prawdopodobieństwa, matematyki i semantyki w nowoczesnych modelach, dotykając przy tym pytania, czy AI może odwzorowywać ludzki umysł. To rozmowa, która wychodzi poza popularne narracje i zagląda w głąb mechanizmów poznania — zarówno maszynowego, jak i ludzkiego.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie gościa

00:02:00 Czego Uczy się AI?

00:03:15 Co nas czeka dalej?

00:04:50 Sztuczna Świadomość

00:06:40 Definicje Inteligencji

00:08:40 Sceptycyzm co do rozwoju AI

00:10:30 Prawa Skalowania

00:16:10 Pomysły na dalszy rozwój

00:18:40 Reinforcement Learning

00:24:00 Sieci neuronowe a mózg

00:31:50 Jak komputer rozumie język?

00:39:00 Semantyka w AI

00:42:00 Rola Prawdopodobieństwa

00:46:00 Matematyka w AI

00:50:00 Modele rozumowania

00:54:20 DeepSeek

00:56:30 Skąd czerpać wiedzę?

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tej rozmowie z Marcinem Dumą, szefem IBRiS i ekspertem od badań społeczno-politycznych z niemal 20-letnim doświadczeniem, rozmawiamy o tym, jak powstają sondaże, skąd biorą się błędy, czy mogą wpływać na opinię publiczną i dlaczego nie wszyscy chcą w nich uczestniczyć.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:03:00 Czy badania kształtują postawy?

00:06:00 Manipulacje sondażami

00:09:10 Czy politycy kierują się sondażami?

00:11:30 Kulisy prowadzenia badań

00:16:40 Reprezentatywność próby

00:21:30 Jak kontaktuje się z osobami

00:26:00 Ważenie obserwacji

00:35:00 Czy ludzie kłamią w sondażach?

00:41:30 Jak ludzie podejmują decyzje?

00:43:30 Osie sporu w społeczeństwie

00:46:30 Zaufanie do systemu

00:51:00 Exit Polls

00:57:30 Late Poll

01:00:00 Efekt Ankietera

01:02:00 AI w badaniach

01:07:00 Zakończenie

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tej rozmowie z prof. Adamem Ziółkowskim cofamy się do początków Rzymu – od legendy o Romulusie i Remusie, przez narodziny republiki, aż po upadek cesarstwa. Rozmawiamy o mitach i faktach związanych z założeniem miasta, źródłach potęgi Rzymian, ich religii, prawie, wojnach i polityce, a także o tym, dlaczego imperium ostatecznie upadło i co dziś możemy z tej historii zrozumieć.

00:00:00 Wstęp

00:01:50 Czemu Rzym jest tak ciekawy?

00:03:20 Początki Rzymu

00:05:20 Kiedy żył Remus i Romulus?

00:08:10 Skąd 753 p.n.e?

00:12:50 Mity o założeniu Rzymu

00:17:50 Czy Romulus istniał?

00:21:50 Zmiany w 8 wieku

00:27:40 Wpływy Greckie

00:31:20 Religia Rzymska

00:35:51 Różnice między Grecją a Rzymem

00:37:41 Źródła sukcesu Rzymu

00:45:21 Sabinowie

00:50:21 Koniec pierwszego etapu rozwoju

00:52:21 Kanalizacja i Inżynieria

00:59:41 Narodziny Republiki

01:03:51 Czy monarchia była normą?

01:05:21 “Plemiona” Rzymskie

01:11:51 Prawo Rzymskie

01:17:51 Najważniejsza Wojna Rzymu

01:24:21 Reforma Armii

01:28:21 Asymilacja podbitych ludów

01:31:41 Czy w Rzymie był Rasizm?

01:40:21 Merytokracja i intrygi polityczne

01:45:51 Upadek Republiki

01:56:51 Czy ktoś przewidział kryzys?

01:59:51 Czemu Cesarstwo to nuda?

02:06:11 Syndrom krótkiej kołdry

02:08:11 Czemu Rzym upadł?

02:09:51 Chrześcijaństwo a upadek

02:12:11 Skąd Czerpać wiedzę?

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tej rozmowie z prof. Łukaszem Niesiołowskim-Spanó odkrywamy, jak wyglądał judaizm w czasach Jezusa. Rozmawiamy o roli Świątyni, kapłanów i proroków, frakcjach takich jak faryzeusze i saduceusze, oczekiwaniach mesjańskich oraz rozdzieleniu chrześcijaństwa i judaizmu. Poruszamy też temat odbudowy Trzeciej Świątyni, źródeł niechęci chrześcijan wobec Żydów i sposobów zachowania żydowskiej tożsamości.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie gościa

00:02:20 Jaką Religię Wyznawał Jezus?

00:04:30 Czy Judaizm był jednolitą religią?

00:09:00 Jak stary jest Judaizm? 

00:11:30 Koncepcja Narodu Wybranego

00:14:00 Monoteizm a Politeizm

00:16:00 Rola Świątyni w Judaizmie 

00:19:00 Czy była tylko jedna Świątynia na raz?

00:27:30 Ile było Świątyń?

00:31:20 Czy Przybytek (Namiot) Jahwe istniał?

00:32:30 Moloch i ofiary z dzieci

00:37:00 Druga Świątynia

00:41:00 Kapłani i Prorocy

00:44:00 Spory w Judaizmie

00:48:00 Faryzeusze i Saduceusze

00:55:00 Zła sława Faryzeuszy

00:56:00 Kim miał być Mesjasz?

01:02:00 Rozdzielenie Chrześcijaństwa i Judaizmu

01:06:30 Judaizm po Drugiej Świątyni

01:13:00 Synagoga i Rabini a Świątynia i Kapłani

01:17:00 Odbudowa Trzeciej Świątyni

01:19:00 Niechęć Chrześcijan wobec Żydów

01:27:00 Jak Żydzi zachowali tożsamość bez państwa?

01:29:00 Skąd czerpać wiedzę?

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tej rozmowie z dr Sławomirem Poloczkiem rozmawiamy o Ewangelii Judasza — czym jest, skąd się wzięła i dlaczego została odrzucona przez Kościół. Poruszamy też wątki gnostycyzmu, Barbelo oraz nowego spojrzenia na postać Judasza.

Skąd czerpać wiedzę?

Ewangelia Judasza. Wstęp, tłumaczenie z koptyjskiego i komentarz - ks. Wincenty Myszor

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie gościa

00:01:50 Czy napisał ją Judasz?

00:05:45 Datowanie tekstu

00:07:45 Ewangelia Judasza jako herezja

00:11:20 Odkrycie i wydanie tekstu

00:19:30 Dlaczego nie trafił do Biblii?

00:23:00 Kto wyznawał Ewangelię Judasza?

00:26:10 Różnice między Ewangelią Judasza a Biblią

00:30:00 Śmiech Jezusa

00:32:00 Barbelo

00:37:30 Skąd Judasz miał wiedzę?

00:41:00 Ewangelia Judasza jako krytyka Kościoła

00:46:00 Popularność Gnostycyzmu

00:50:00 Kim był Judasz?

00:54:00 Czy Judasz był postacią pozytywną?

01:00:00 Reakcja Kościoła na Ewangelię Judasza

01:04:10 Skąd czerpać wiedzę?

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tej rozmowie z prof. Adamem Leszczyńskim rozmawiamy o polskim autostereotypie, rzekomym państwie z kartonu i historycznym dziedzictwie pańszczyzny. Zastanawiamy się, po co nam ludowa historia, jaką rolę odgrywała przemoc i religia, oraz dlaczego przez wieki nie słyszeliśmy głosu tych, którzy stanowili większość społeczeństwa.

Skąd czerpać wiedzę?

Książki: Ludowa Historia Polski, Obrońcy Pańszczyzny, No dno po prostu jest Polska

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie gościa

00:02:00 No Dno po prostu jest Polska

00:03:00 Polski autostereotyp

00:07:00 Czy państwo polskie jest z kartonu?

00:09:00 Polska samoocena rośnie

00:17:00 Po co komu Ludowa Historia Polski?

00:19:20 Periodyzacja ludowej historii

00:24:20 Argumenty obrońców pańszczyzny

00:29:20 Pańszczyzna a niewolnictwo

00:32:20 Wolność i Poddaństwo

00:38:20 Prezentyzm w debacie o pańszczyźnie

00:42:00 Koszty zniesienia pańszczyzny

00:45:00 Rola religii i kościoła

00:49:00 Rola Przemocy w historii

00:54:00 Kary śmierci dla chłopów

00:58:00 Skąd czerpać wiedzę

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tej rozmowie z dr. Tomaszem Millerem zanurzamy się głęboko w świat fizyki, matematyki i filozofii. Rozmawiamy o tym, jak popularyzować trudną wiedzę, dlaczego fizyka jest nieintuicyjna i czy można nauczyć się „czuć” fizykę kwantową. Pytamy, czym właściwie jest geometria, przestrzeń i czas, czy matematyka jest językiem rzeczywistości i czy można opisać świadomość matematycznie. Zastanawiamy się także nad rolą nieskończoności i tym, czy nasz wszechświat musi mieć trzy wymiary.

Skąd czerpać wiedzę?
Polecani autorzy: Roger Penrose, Richard Feynman, x. prof. Michał Heller, Leonard Suskind

Książki: Feynmana Wykłady z Fizyki, Nowy Umysł Cesarza, Teoretyczne Minimum

Gry: Quantum Moves (https://www.youtube.com/watch?v=vhu_Cn_eI1w&ab_channel=Decodoku),

Hyperbolica (https://store.steampowered.com/app/1256230/Hyperbolica/), 4D Golf (https://store.steampowered.com/app/2147950/4D_Golf/) 

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie gościa

00:01:15 Jak popularyzować naukę?

00:03:00 Czemu fizyka jest nieintuicyjna?

00:05:30 Czy można nabrać intuicji do fizyki kwantowej?

00:08:40 Gry z innymi prawami fizyki 

00:12:20 Czym jest geometria?

00:18:30 Natura świata i matematyki 

00:24:00 Czy matematyka mogłaby być inna?

00:27:00 Czy matematyka jest językiem rzeczywistości?

00:30:00 Czy skuteczność matematyki kończy się na fizyce?

00:33:20 Czy świadomość da się opisać matematycznie?

00:38:00 Przewidywanie a rozumienie

00:43:00 Czy potrzebujemy więcej geniuszy?

00:45:00 Formalizacja matematyki w fizyce kwantowej

00:49:00 Różnice między fizykami i matematykami

00:51:00 Jeszcze dziwniejsze geometrie

00:56:00 Czym jest przestrzeń?

01:00:00 Czy świat musi mieć 3 wymiary?

01:07:00 W czym zakrzywiony jest wszechświat?

01:08:30 Fizyka bez przestrzeni i czasu

01:10:00 Czym dla fizyka jest czas?

01:14:00 Czy w fizyce coś jest nieskończone?

01:17:00 Czy nieskończony wszechświat może się rozszerzać?

01:23:00 Czy rzeczywistość jest nieskończenie podzielna?

01:27:00 Czym jest liczba?

01:30:00 Skąd czerpać wiedzę?

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tym odcinku rozmawiam z Dawidem Opalą, historykiem i redaktorem serwisu Testimonia.pl. Zanurzamy się w świat Księgi Henocha – jednego z najbardziej niezwykłych i kontrowersyjnych apokryfów starożytności. Kim byli upadli aniołowie? Czym jest Apokalipsa Zwierząt? Dlaczego ta księga nie trafiła do kanonu Biblii, a w Etiopii do dziś uważana jest za natchnioną? Poruszamy także temat wspólnoty z Qumran, Powstania Machabejskiego, postaci Henocha w Biblii oraz pytamy: czy ludzie mogą stać się aniołami, a Księga Henocha – herezją?

Skąd czerpać wiedzę?
Polecani autorzy: George W. E. Nickelsburg, Ks. prof. dr hab. Henryk Drawnel. Artykuły o starożytnych apokryfach na Akademia.edu, strona Testimonia.pl

00:00:00 Wstęp

00:01:15 Przedstawienie Gościa

00:02:00 Czym jest Księga Henocha?

00:04:10 Księga Czuwających

00:08:00 Liczenie czasu w starożytności

00:12:00 Apokalipsa zwierząt

00:16:00 Czy ludzie stają się Aniołami?

00:19:30 Powstanie Machabejskie

00:21:30 Wspólnota z Qumran

00:26:30 List Henocha i Apokalipsa Tygodni

00:31:00 Datowanie Księgi Henocha

00:39:00 Kim jest Henoch w Biblii?

00:44:40 Czemu Księga Henocha nie została częścią Biblii?

00:50:00 O ubiorze kobiet

00:55:00 Kiedy Kościół odrzucił tę księgę?

00:57:30 Źródło zła na świecie

01:01:00 Magia w starożytności

01:04:30 Giganci

01:09:30 Szemihaza i Azazel

01:15:00 Czy Księga Henocha to Herezja?

01:21:00 Status Księgi w Etiopii

01:32:20 Interpretacje Księgi Henocha

01:46:20 Skąd czerpać wiedzę

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tym odcinku rozmawiam z prof. Michałem Brzezińskim o prawdziwej skali nierówności w Polsce, ich wpływie na rozwój i szanse życiowe. Poruszamy temat dziedziczenia, roli przedsiębiorców, różnic między miastem a wsią oraz skuteczności programów społecznych, takich jak 500+.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:01:30 Co jest złego w nierównościach?

00:03:30 Typy nierówności

00:06:30 Jaki jest poziom nierówności w Polsce?

00:09:30 Czy każdy kto chce to może?

00:14:00 Co wpływa na sukces w przyszłości?

00:18:30 Nierówności a rozwój

00:23:00 Czy zbyt dużo pieniędzy rozleniwia?

00:29:00 Przedsiębiorcy a nierówność

00:32:30 Miasto a wieś

00:36:30 Akceptacja nierówności w Polsce

00:41:00 Czy ludzie osiągają sukces sami?

00:46:00 Czy sukcesje się udają?

00:51:00 Czy da się opodatkować bogatych

01:02:00 Czy 500+ wpłynęło na nierówności?

01:04:00 Nierówności a ubóstwo

01:08:00 Skąd czerpać wiedzę?

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tym odcinku rozmawiam z Szymonem Pękalą – twórcą kanałów Wojna Idei i Szymon mówi. Poruszamy temat współczesnej roli religii, duchowości i Kościoła. Rozmawiamy o tym, czym jest wiara, czy dziś trudniej jest wierzyć, czy możliwa jest duchowość bez religii oraz w jakim kierunku powinien zmierzać Kościół w Polsce i na świecie.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:02:40 Jak ważna jest wiara dla Szymona?

00:04:00 Czy Podkarpacie jest bardziej religijne?

00:06:00 Po co człowiekowi religia?

00:11:40 Czy religia jest narzędziem kontroli?

00:15:10 Przydatność religii dziś

00:22:30 Czy dziś ciężej jest wierzyć?

00:30:00 Ewangelie to nie teksty historyczne

00:36:00 Duchowość bez religii?

00:38:00 Religijność bez wiary

00:44:00 Sakramenty dla niewierzących

00:47:00 Atomizacja społeczna

00:51:00 Religijność a wybory

00:59:00 W jaką stronę powinien iść Kościół?

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tym odcinku rozmawiam z prof. Andrzejem Niwińskim – egiptologiem i archeologiem. Rozmawiamy o kamieniach milowych egiptologii, nowoczesnych metod badań, ale też o wierze starożytnych Egipcjan, ich wyobrażeniach życia po śmierci, filozofii i religijnym dualizmie. Zastanawiamy się, ile jeszcze zostało do odkrycia — i gdzie dziś warto szukać odpowiedzi.

00:00:00 Wstęp

00:01:30 Przedstawienie Gościa

00:03:40 Kamienie milowe w Egiptologii

00:10:00 Narodziny współczesnej archeologii

00:16:30 Ile jeszcze zostało nieodkryte?

00:22:20 Skąd archeolog wie, gdzie szukać?

00:25:00 Nowoczesna technika w archeologii

00:29:30 Niebezpieczeństwa w grobowcach

00:37:20 Polska szkoła archeologii

00:45:30 Czy Egipcjanie wierzyli w jednego Boga?

00:48:30 Grecja a Egipt

00:50:00 Amon Re i Sachmet

00:57:30 Czy Egipcjanie mieli filozofię?

01:02:00 Jak wyobrażali sobie życie po śmierci?

01:08:30 Sąd ostateczny po egipsku

01:13:00 Państwowy a osobisty charakter religii

01:16:30 Dualizm i sprzeczności w egipskiej religii

01:24:30 Monoteizm

01:27:00 Rola Nilu w religii

01:28:40 Skąd czerpać wiedzę

👉 Doceń moją pracę i postaw mi kawę!  https://buycoffee.to/wiedza-w-glosie ☕

W tym odcinku rozmawiam z Piotrem Augustyniakiem – filozofem, autorem książek m. in. “Jezus Niechrystus”,  „Boga nie ma, jest życie”, który łączy duchowość, filozofię i mistykę z krytycznym namysłem nad religią. Poruszamy tematy takie jak sens religii, duchowość Wschodu i Zachodu, myśl Nietzschego i Mistrza Eckharta, reinterpretacja postaci Jezusa oraz pytanie, czym dziś może być „polska dusza”. To głęboka rozmowa o tym, jak myśleć duchowo w świeckim świecie.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:03:00 Zakon Dominikanów

00:04:30 Po co człowiekowi religia?

00:07:20 Społeczna funkcja religii

00:10:00 Mistyka

00:12:00 Duchowość

00:15:20 Wschodnia a zachodnia duchowość

00:19:20 Nadzieja w życiu wiecznym

00:21:10 Nietzsche

00:23:00 Mistrz Eckhart

00:30:30 Nirwana, Kairos, Gelassenheit

00:33:00 Boga nie ma, jest życie

00:35:30 Panteizm a Panenteizm

00:38:30 Jezus historyczny a Jezus Wiary

00:44:30 Reinterpretacja Jezusa

00:47:00 Powstanie Kościoła

00:53:30 Co jest atrakcyjnego w Chrześcijaństwie?

00:59:30 Polska Dusza

01:08:00 Skąd czerpać wiedzę?

W tym odcinku rozmawiamy z dr Karoliną Frank, historyczką zajmującą się historią Grecji klasycznej i hellenistycznej. Zagłębiamy się w życie kobiet w starożytnej Grecji, badając ich role społeczne, religijne i codzienne, a także porównujemy sytuację Greczynek z kobietami w innych cywilizacjach, w tym w Rzymie. Dowiemy się, czy Grecy uważali męskie ciała za piękniejsze, jak wyglądały rozwody i zdrady małżeńskie, oraz czy bóstwa w greckiej religii miały płeć. 

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:01:30 Jak popularne jest badanie historii kobiet?

00:04:30 Grafitti w starożytności

00:06:00 Co archeologia mówi o kobietach?

00:09:10 Role kobiet w Grecji

00:13:50 Sytuacja Greczynek na tle świata starożytnego

00:16:30 Kobiety w Sparcie

00:20:00 Rola kobiet w religii

00:22:20 Czy bóstwa miały płeć?

00:26:50 Czy Grekom bardziej podobały się męskie ciała?

00:28:50 Homoseksualizm w starożytności

00:30:40 Czy Grecy znali miłość romantyczną?

00:32:50 Małżeństwo w Grecji

00:38:00 Rozwody

00:42:00 Zdrada małżeńska

00:44:50 Niewolnice

00:48:50 Prostytucja: Hetery i Porne

00:51:00 Grecja a Rzym

00:58:00 Czy chrześcijaństwo poprawiło sytuację kobiet?

01:00:00 Jak kobiety spędzały wolny czas?

01:02:00 Skąd czerpać wiedzę?

W tym odcinku rozmawiamy z prof. Jarosławem Czubatym – historykiem, profesorem nauk humanistycznych, specjalistą w zakresie XIX wieku, epoki napoleońskiej i historii Księstwa Warszawskiego. Wspólnie przyglądamy się postaci Napoleona Bonaparte – jednego z największych strategów w dziejach. Poruszamy jego drogę do władzy, militarny geniusz, życie żołnierzy, sprawę polską oraz mity, które narosły wokół cesarza.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:01:20 Czy Napoleon był geniuszem?

00:10:00 Początki kariery

00:15:30 Status społeczny żołnierzy

00:18:30 Znaczenie szlachty w epoce napoleońskiej

00:19:40 Pierwsza kampania Napoleona

00:23:00 Czy Napoleon był niski?

00:25:00 Czy młody wiek był atutem?

00:26:20 Napoleon a sprawa polska

00:28:10 Polacy na Haiti

00:31:00 Po co Napoleonowi była Polska?

00:39:00 Czy Napoleon mógł wygrać?

00:45:00 Kampania rosyjska

00:51:30 Przyczyny porażki Napoleona

00:56:00 Czemu koronował się na cesarza?

00:59:00 Życie zwykłego żołnierza

01:01:00 Śmiertelność w trakcie bitew

01:08:00 Skąd czerpać wiedzę?

W tym odcinku rozmawiamy z dr Tomaszem Witkowskim - psychologiem, naukowcem i autorem książek. Mówimy o granicach wpływu, technikach manipulacji i czerwonych flagach, na które warto zwracać uwagę. Zastanawiamy się, czy inteligentnymi rzeczywiście łatwiej manipulować, jak działają nieregularne wzmocnienia i dlaczego czasem sami siebie oszukujemy. Poruszamy też temat manipulacji w związkach, negocjacjach, polityce i… przesłuchaniach.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:01:30 Granice Manipulacji

00:07:00 Przykłady manipulacji

00:10:00 Czerwone Flagi

00:12:00 Inteligentnymi łatwiej manipulować

00:15:00 Techniki manipulacji

00:20:00 Negocjacje

00:28:00 Czy znajomość technik manipulacji przed nią chroni?

00:31:00 BATNA

00:33:00 Manipulacja samym sobą

00:37:30 Nieregularne wzmocnienie

00:43:10 Decyzje polityczne a racjonalizacja

00:45:30 Psychologia Zakochania

00:52:20 Manipulacje w związku

00:54:30 Kłamstwo

00:57:30 Badania nad manipulacją

01:00:00 Jak prowadzić przesłuchania

01:06:00 Książki o wywieraniu wpływu

01:09:30 Tam, gdzie nie ma psychiatry

W tym odcinku rozmawiamy z dr hab. Markiem Stępniem, historykiem i asyriologiem. Przyglądamy się cywilizacji Sumerów – twórcom pierwszego pisma, prawa i miast-państw. Rozmawiamy o ich historii, religii, życiu codziennym oraz o tym, jak współczesna nauka i AI pomagają odkrywać tajemnice starożytnej Mezopotamii.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:02:00 Jaka jest najstarsza cywilizacja?

00:06:40 Powstanie pisma 

00:14:40 Skąd nazwa Sumer

00:17:10 Oś czasu cywilizacji sumeryjskiej

00:20:00 Grupy etniczne w Mezopotamii

00:23:00 Potop

00:25:50 Kim są Semici?

00:27:00 Babilonia

00:30:00 Powstanie Prawa

00:33:30 Bogowie Mezopotamii

00:40:00 Najstarsze teksty literackie

00:42:30 Życie codzienne

00:45:00 Małżeństwo

00:48:00 Niewolnictwo

00:54:30 Gospodarka

01:00:00 Skąd znamy wymowę języka?

01:02:00 Jak AI pomaga w badaniach

01:08:00 Skąd czerpać wiedzę

W tym odcinku rozmawiamy z dr hab. Mateuszem Machajem, ekonomistą i dietetykiem. Tematem jest ekonomia – czym jest, jak się zmieniała i jakie pytania dziś przed nią stoją. Poruszamy temat szkół ekonomicznych, wartościowania, pieniędzy i wpływu państwa na gospodarkę. Zastanawiamy się też, co ekonomia może czerpać z dietetyki i innych nauk oraz gdzie leży granica tego, co naprawdę wiemy.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:03:00 Czym jest ekonomia?

00:05:00 Ekonomia a inne nauki społeczne

00:09:00 Pułapka maltuzjańska

00:15:00 Zmiany klimatyczne

00:19:00 Niepodważalne prawa ekonomii

00:22:30 Dietetyka a Ekonomia

00:26:00 Gdzie ludzie żyją 100 lat

00:28:00 Problemy z badaniami w dietetyce

00:37:00 Co w nauce wiemy na 100%

00:39:00 Co badania mówią o diecie keto

00:44:00 Korzyści z postu

00:49:00 Szkoły Ekonomiczne

00:53:00 Szkoła Austriacka

01:00:00 Ekonomia pozytywna a normatywna

01:07:00 Modern Monetary Theory

01:13:00 Czy państwo ma własne pieniądze?

01:17:00 Czym jest pieniądz

01:23:00 Punkty sporu we współczesnej ekonomii

01:29:00 Czy cła są dobre?

01:32:30 Czy Ekonomia przejmuje się przeciętnym człowiekiem?

01:35:00 Marksizm

01:40:00 Keynesizm

01:42:20 Skąd czerpać wiedzę?

W tym odcinku rozmawiamy o podboju kosmosu z doktorem Tomaszem Rożkiem! Od trudności misji na Marsa, wpływu przestrzeni kosmicznej na ludzkie ciało, aż po przyszłość górnictwa kosmicznego i prawa własności poza Ziemią. Zastanowimy się także nad rolą Europy i Polski w wyścigu kosmicznym oraz możliwością istnienia życia pozaziemskiego.

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:01:50 Po co ludzie latają w kosmos?

00:05:00 Przerwa w eksploracji kosmosu

00:09:20 Jak trudno jest polecieć na Marsa?

00:14:00 Etyka lotów w kosmos

00:16:50 Bezpieczeństwo w kosmosie?

00:19:20 Jak to jest być w stanie nieważkości?

00:25:00 Jak kosmos zmienia mózg?

00:27:00 Wpływ promieniowania

00:28:40 Czy kosmonauci częściej dostają raka?

00:30:00 Skąd brać tlen i wodę w kosmosie

00:35:00 Produkcja jedzenia w kosmosie

00:37:10 Które kraje inwestują w loty kosmiczne

00:40:00 Europa w wyścigu kosmicznym

00:52:30 Polskie firmy kosmiczne

00:56:40 Górnictwo kosmiczne

01:00:20 Prawo własności w kosmosie

01:03:50 Wojny w kosmosie

01:06:40 Czy się zajmują wojska kosmiczne?

01:09:30 Życie pozaziemskie

W tym odcinku rozmawiamy o filozofii nauki – jej metodach, granicach i historii. Zastanawiamy się, czy nauka może odpowiedzieć na wszystkie pytania, czym różni się od innych form poznania oraz jakie role odgrywa matematyka. Przechodzimy przez kluczowe momenty w rozwoju nauki – od jej narodzin, przez wpływ Kościoła, aż po rewolucje relatywistyczną i kwantową. Dyskutujemy o roli geniuszy w postępie naukowym, znaczeniu filozofii dla nauki oraz o przyszłości, w tym wpływie sztucznej inteligencji.

Skąd czerpać wiedzę:
https://dzieje.us.edu.pl/Alan Chalmers - Czym jest to, co zwiemy nauką?

Wojciech Sady - Spór o racjonalność naukową. Od Poincarégo do Laudana

00:00:00 Wstęp

00:01:00 Przedstawienie Gościa

00:02:10 Czy nauka może odpowiedzieć na wszystkie pytania?

00:04:00 Podział Nauk

00:06:00 Czym jest Matematyka?

00:08:30 Piękno matematyki i nieskończoność

00:13:20 Metoda Naukowa

00:16:00 Mity

00:20:00 Narodziny Nauki

00:23:00 Początki Medycyny

00:27:30 Rozwój Nauki

00:35:00 Kościół a Nauka

00:39:00 Fizyka Newtona

00:42:00 Czy to “geniusze” rozwijają naukę?

00:46:50 Rewolucja relatywistyczna i kwantowa

00:55:00 Entropia

00:58:00 Reakcja fizyków na mechanikę kwantową

01:06:00 Czy Nauka potrzebuje Filozofii?

01:10:00 Późniejsze przełomy w Fizyce

01:13:30 Sztuczna Inteligencja

01:20:00 Skąd czerpać wiedzę?