Zdrowo pokręcony odcinek. Polifoniczny i meandryczny. Mówię, a może: próbuję mówić, o momentach, kiedy słowa się kończą lub nie mogą się zacząć. Klucz doboru przykładów pozwala mi na zaaranżowanie wirtualnego spotkania Thomasa Morgana, Bruno Latoura, Jana Woleńskiego, Stanisława Kaliny Jaglarza i Sary.
Szukam nieprzekładalności doświadczenia na opowieść, werbalne świadectwo. Przyglądam się etykoidalnej przestrzeni kolektywnej improwizacji jazzowej, aż napotykam pojęcia społecznego strojenia i dopasowania, związane z postaciami Timothy’ego Mortona i Brigid Brophy. Z wdzięcznością patrzę na hojneróżnice i nieidentyczności, z którymi trzeba i warto nauczyć się żyć.
Powątpiewam, czy da się zagrać zmianę społeczną. Wspominam okołozwierzęce teksty Woleńskiego i różne moje, czytam także swój wiersz sprzed lat, z którym wciąż mogę się zgodzić. Wszystko to spinają klamrą cytaty z niedawno wydanej książki pewnego muzykologa, który bada połączenia muzyki i demokracji. Dobrego słuchania.
__
Dziękuję za wsparcie tworzenia „Ważne nieważne”:
__
Odwiedź:
__
Thomas Morgan: How do you feel when you play? in "Music for Black Pigeons"
https://www.youtube.com/watch?v=1Yw1-2afVcc&ab_channel=JakobBro
Bill Frisell & Thomas Morgan | Umbria Jazz Winter
https://www.youtube.com/watch?v=LrX2soYqWjE&ab_channel=UmbriaJazz%28Festival%29
Thomas Morgan about Improvisation
https://15questions.net/interview/thomas-morgan-about-improvisation/page-1/
Stanisław Kalina Jaglarz, „zajęczy żar”. Z autorem rozmawia Emilia Konwerska
https://www.youtube.com/watch?v=EOXHBox9cVY&ab_channel=FundacjaOlgiTokarczuk
Stanisław Kalina Jaglarz, Zajęczy żar (Wydawnictwo Warstwy, 2024)
https://wydawnictwowarstwy.pl/strona-glowna/191-zajeczy-zar-9788367186193.html
Andrzej Marzec, Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2021)
https://ksiegarnia.pwn.pl/Antropocien,891458653,p.html
Notes na 6 Tygodni #157 (listopad 2024)
https://issuu.com/beczmiana/docs/157_nn6t_digital/102
Dariusz Gzyra, Podmiototwórczy potencjał intersubiektywności międzygatunkowej („Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” Nr 3/2017 Podmiotowość)
Robert Adlington, Musical Models of Democracy (Oxford University Press, 2023)
https://global.oup.com/academic/product/musical-models-of-democracy-9780197658819
Robert Adlington, Esteban Buch (red.), Finding Democracy in Music (Routledge, 2020)
https://www.routledge.com/Finding-Democracy-in-Music/Adlington-Buch/p/book/9780367499457
Jan Woleński, Wierzę w to, co potrafię zrozumieć (Copernicus Center Press, 2014)
https://ccpress.pl/jan-wolenski-wierze-w-to-co-potrafie-zrozumiec/3-21-112
„Przegląd Filozoficzny. Nowa seria” Nr 2 (94)/2015 (otwarty dostęp)
https://pf.uw.edu.pl/pl/numer/15-numery/281-2-2015-94
Teresa Gardocka i Agnieszka Gruszczyńska (red.), Status zwierzęcia. Zagadnienia filozoficzne i prawne (Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012)
Samuel D. Kassow, Kto napisze naszą historię? Ukryte Archiwum Emanuela Ringelbluma (Wydawnictwo Amber, 2010)
https://lubimyczytac.pl/ksiazka/89627/kto-napisze-nasza-historie
Brigid Brophy
https://en.wikipedia.org/wiki/Brigid_Brophy
__
Muzyka: Michael Brook
Licencja: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/
Ważne nieważne nr 21 | Podcast Dariusza Gzyry
Sentiokracja w Senacie, abolicjonizm w Pałacu i odzyskiwanie ingredientyzmu
W sierpniu 2024 roku ukazała się książka „Po stronie zwierząt” Oscara Horty. Krótko ją przedstawiam, zastanawiając się, czy zasłużyła na miano drogowskazu. W głównej części podcastu odpowiadam na pytanie: kiedy czułem, że w działaniach na rzecz pozaludzkich sentientów wyłamuję się z dotychczasowych ram, radykalnie coś przekraczam, i że otwiera się coś nowego, do czego stosunkowo niewielu wcześniej zaglądało. Kiedy miałem poczucie uwolnienia związanego ze zmianą? Które momenty z przeszłości mają dla mnie znaczenie symboliczne?
Odpowiadając wspominam o rybach, abolicjonizmie, zwrocie politycznym i sentiokracji, a także o tym, co dało mi rozpoznanie wieloaspektowości przemocy i w jaki sposób w mojej pracy przerabiam wątki związane z pamięcią o ofiarach.
Możesz wesprzeć mnie: na Patronite
Dziękuję!
Oskar Horta, Po stronie zwierząt (Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, 2024)
https://www.terytoria.com.pl/hortaoscar/2046-po-stronie-zwierzat.html
Dariusz Gzyra, Drogowskazy, pogłębiarki i niewybuchy. Książki okołozwierzęce z ostatnich lat (krytykapolityczna.pl, luty 2023)
Jonathan Birch, The Edge of Sentience: Risk and Precaution in Humans, Other Animals, and AI (Oxford University Press, 2024)
https://academic.oup.com/book/57949
Odcinek „Ważne nieważne” zatytułowany Czas zwierząt się kończy. Nadchodzą sentienci
https://krytykapolityczna.pl/multimedia/podcast/czas-zwierzat-sie-konczy-nadchodza-sentienci/
Reportaż Weganie żyją dłużej (Uwaga! TVN)
https://www.youtube.com/watch?v=1D0gBdr-VWA&ab_channel=DariuszGzyra
Dariusz Gzyra, Weganizm a reduktarianizm, „Er(r)go. Teoria–Literatura–Kultura” Nr 38 1/2019
Oscar Horta, Animals and Longtermism, “The Journal of New Paradigm Research” (listopad 2024)
https://www.academia.edu/125765129/Animals_and_Longtermism
Katarzyna Grzybowska, Sylwia Papier, Roma Sendyka (red.), Rzeczowy świadek, (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2021)
https://wuj.pl/ksiazka/rzeczowy-swiadek#otwarty-dostep
Dobrego słuchania.
__
Ważne nieważne na Facebooku:
https://www.facebook.com/wazneniewazne
Ważne nieważne na YouTube:
https://www.youtube.com/@WazneNiewaznePodcast
Dariusz Gzyra na Facebooku:
https://www.facebook.com/DariuszGzyra
Mail Ważne nieważne: wazneniewaznepodcast (at) gmail.com
***
Muzyka: Michael Brook https://www.michaelbrookmusic.com/sketchlibrary
Licencja: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/
Odcinek poświęcony Marszowi Wyzwolenia Zwierząt 2024.
Start: 14 września o godz. 13:30 pod Pomnikiem Kopernika w Warszawie.
Więcej informacji:
00:00 - 02:07 - intro i cytat z tekstu "Sztuka współczesna wobec etyki i dyskursu praw zwierząt"
02:08 - 05:08 - o pewnej fotografii, którą zobaczyło prawie pół miliona osób, przedstawienie rozkładu jazdy odcinka i podziękowania za wsparcie na Patronite
05:09 - 20:17 - wyjaśnienie historii fotografii, wystawa "Łzy szczęścia" w warszawskiej Zachęcie, kilka słów o "Piramidzie zwierząt" Katarzyny Kozyry, opowieść o początkowym odrzuceniu i późniejszej akceptacji pracy Elwiry Sztetner w ramach projektu "Łzy (nie)szczęścia"
20:18 - 26:18 - dlaczego zdanie "Czekam na dzień, w którym przemoc wobec zwierząt stanie się nielegalna" jest kontrowersyjne? Co właściwie oznacza? Czym jest abolicjonizm? Czy mamy do czynienia z reglamentacją słowa "zakaz" w łonie ruchu prozwierzęcego?
26:19 - 28:17 - cytaty o zakazofobii
28:18 - 33:53 - o liście otwartym i petycji zatytułowanej "Petycja dotycząca symbolicznego nadania podmiotowego statusu ofiarom sztuki. Interwencja w sprawie „Piramidy Zwierząt” Katarzyny Kozyry"
33:54 - 35:34 - cytat zamykający z tekstu "Sztuka współczesna wobec etyki i dyskursu praw zwierząt"
***
Linki do źródeł wspomnianych w podcaście:
Mój tekst (online) Sztuka współczesna wobec etyki i dyskursu praw zwierząt, opublikowany w „Magazynie Sztuki” nr 5, 2014 („Zwierzę, którym jestem”)
https://issuu.com/msakademia/docs/ms5
Zdjęcie performansu Elwiry Sztetner w Zachęcie:
https://www.facebook.com/photo/?fbid=1054409893356677&set=a.124832349647774
Wystawa Łzy szczęścia w Zachęcie (08.06 – 29.09.2024):
https://zacheta.art.pl/pl/wystawy/lzy-szczescia
Książka Jakuba Dąbrowskiego, Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. Artyści, sztuka i polityka, t. 2, Fundacja Kultura Miejsca, 2014
https://mocak.pl/sklep/produkt/cenzura-w-sztuce-polskiej
O projekcie Łzy (nie)szczęścia:
https://zacheta.art.pl/pl/kalendarz/lzy-nieszczescia
Dariusz Gzyra, Poza zakazofobię (Krytyka Polityczna, 2022)
https://krytykapolityczna.pl/kraj/darek-gzyra-prawa-zwierzat-poza-zakazofobie/
Petycja dotycząca symbolicznego nadania podmiotowego statusu ofiarom sztuki. Interwencja w sprawie „Piramidy Zwierząt” Katarzyny Kozyry
***
Ważne nieważne na Facebooku: https://www.facebook.com/wazneniewazne
Ważne nieważne na Spotify: https://open.spotify.com/show/3mxksqfM1y488kxR9asqRV
Dariusz Gzyra na Facebooku: https://www.facebook.com/DariuszGzyra
Mail Ważne nieważne: wazneniewaznepodcast (at) gmail.com
***
Muzyka: Michael Brook https://www.michaelbrookmusic.com/sketchlibrary
Licencja: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/
***
Dziękuję za wsparcie tworzenia "Ważne nieważne" na Patronite:
W tym odcinku idę po śladach pozaludzkich historii, zainspirowany fragmentami książki Jacka Leociaka „Podziemny Muranów” (Wydawnictwo Czarne, 2024). Przyglądam się łyżce z getta i dwóm bańkom na krowie mleko, szukając urwanych biografii ofiar. Przypominam wątek krów szmuglowanych na teren getta. Zastanawiam się na ile polskie środowisko badaczy i badaczek historii próbuje rozumieć historię jako więcej- niż-ludzką. Nad wszystkim czuwa francuski historyk Éric Baratay, o którym opowiadam i którego cytuję. To pierwszy odcinek z cyklu o śladach zwierzęcych historii. Dziękuję za wsparcie tworzenia "Ważne nieważne" na Patronite: https://patronite.pl/gzyra
*** Linki do źródeł wspomnianych w podcaście: Jacek Leociak, Podziemny Muranów, Wydawnictwo Czarne, 2024 Éric Baratay, Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, Wydawnictwo w Podwórku, 2014 Éric Baratay, Zwierzęta w okopach. Zapomniane historie, Wydawnictwo w Podwórku, Gdańsk, 2017 Éric Baratay, Kocie sprawy. Koty tworzą swoją historię, Wydawnictwo w Podwórku, Gdańsk, 2022 Zapis spotkania Biografie zwierząt, w którym brał udział Éric Baratay (Instytut Kultury Polskiej w Warszawie, 2015) Anna Barcz, I zwierzęta mają historię... (Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, Nr 1/2015 Zwierzęce) Janusz Tazbir, Okrucieństwo w nowożytnej Europie Ewa Domańska, Historia zwierząt, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 3-4, 2016) „Narracje o Zagładzie” Nr 3/2017 Zwierzęta/Zagłada Jarosław Tarań, Kobieta prowadzi krowę w Alejach Jerozolimskich (1962)
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy „Teksty Drugie”, Nr 2/2017, Środowiskowa historia Zagłady Bożena Shallcross, Rzeczy i Zagłada, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2012 Piotr Krupiński, „Dlaczego gęsi krzyczały?”. Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku (Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 2016) Ludwik Hering, Ślady, Czarna Owca, 2011 Bogdan Wojdowski, Chleb rzucony umarłym, 1971 Anita Jarzyna, Post-koine. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019 *** Ważne nieważne na Facebooku:
https://www.facebook.com/wazneniewazne
Dariusz Gzyra na Facebooku:
https://www.facebook.com/DariuszGzyra
Mail Ważne nieważne:
wazneniewaznepodcast (at) gmail.com *** Muzyka: Michael Brook
(Licencja) *** Dziękuję za wsparcie tworzenia "Ważne nieważne" na Patronite: https://patronite.pl/gzyra
W pierwszym odcinku drugiej serii "Ważne nieważne" mówię o tym, jak i dlaczego postanowiłem kontynuować podcast. Tłumaczę także decyzję dołączenia do Patronite. Przede wszystkim jednak prezentuję nową książkę "Śmiałość i empatia", którą stworzyłem razem z artystką Elwirą Sztetner. Odcinek jest pod wezwaniem holenderskiej filozofki Evy Meijer, usłyszycie zatem cytaty i wzmianki o jej czterech książkach wydanych w Polsce.
Dziękuję za wsparcie tworzenia "Ważne nieważne":
🌿
Ważne nieważne na Facebooku:
https://www.facebook.com/wazneniewazne
Ważne nieważne na YouTube:
https://www.youtube.com/@WazneNiewaznePodcast
Elwira Sztetner: https://elwirasztetner.pl
Eva Meijer: https://evameijer.nl/en/indexen.html
Dariusz Gzyra: https://www.facebook.com/DariuszGzyra
Książki Evy Meijer:
Muzyka: Michael Brook (CC BY-NC-ND 3.0 Deed)