Greet Chielens is de bezieler van uitvaartonderneming Doodgewoon uit Brugge, een onderneming die al 11 jaar lang andere paden bewandelt dan de traditionele uitvaartsector. Doodgewoon is een naam die impliceert dat men gewoon omgaat met de dood, zonder deze te ridiculiseren. De dood hoort volgens haar absoluut bij het leven. Greet ziet zichzelf in de eerste plaats als moeke (moeder en grootmoeder), wat haar visie op zorg en begeleiding beïnvloedt.
Thom Vander Beken is een Belgische documentairemaker en VR-regisseur. Hij studeerde Nederlandse en Engelse literatuur aan de Universiteit Gent en specialiseerde zich in postkoloniale Afrikaanstalige literatuur aan de Universiteit van Stellenbosch in Zuid-Afrika. Later behaalde hij een master in regie aan de Luca School of Arts in Brussel. Zijn werk omvat verschillende middellange documentaires die internationaal positief werden onthaald.
In deze bijzondere aflevering van de podcast van Thomas wordt er dieper ingegaan op een eeuwenoud maar brandend actueel thema: spiritualiteit in de grote religieuze ordes. Met de komst van onze nieuwe Paus Leo XIV, staat dit onderwerp centraal. Deze aflevering is tevens een teaser van het nieuwe opleidingsonderdeel aan de Faculteit Theologie: Spiritualiteit in de grote religieuze ordes: dat vanaf het tweede semester van het academiejaar 2025-2026 te volgen is.
Romy Kersten is een theologiestudent en contentcreator met een aanzienlijk aantal volgers op TikTok en Instagram. Ook is ze een drijvende kracht achter de website Credo: een website opgericht voor en door jonge mensen die zich bekeerden tot het katholieke geloof. Ze bespreekt op haar sociale media haar persoonlijke geloofspad van het atheïsme naar het katholicisme, haar motivaties voor het maken van christelijke content op sociale media en de uitdagingen en beloningen van het zijn van een "influencer" vanuit een geloofsperspectief. Romy vertelt over haar studie theologie aan de KU Leuven, de inhoud van haar video's en de interactie met haar voornamelijk jonge volgers, terwijl ze benadrukt dat haar identiteit primair in haar geloof ligt en niet in haar online aanwezigheid.
In deze aflevering van de podcast van Thomas gluren we bij onze noorderburen en nemen we een kijkje in de klas bij Max Farasat en Maike van der Meer, docenten levensbeschouwing aan het Stanislas College in Delft.
In deze aflevering van de podcast van Thomas ontdekken we het vernieuwde leerplan godsdienst voor het lager onderwijs. Dit geactualiseerde leerplan werd voorgesteld op 27 mei in Leuven in Aula Pieter De Somer.
In deze aflevering vieren we de carrière en toewijding aan het godsdienstonderwijs van Hein Van Renterghem. Hij wordt in mei 2025 uitgewuifd als coördinerend inspecteur adviseur godsdienst. Sinds september 2015, maar liefst tien jaar lang, loodste hij als coördinerend pedagogisch begeleider alle pedagogisch begeleiders godsdienst en daarbij ook alle Vlaamse godsdienstleerkrachten door zowel rustige als uitdagende tijden. Deze periode kenmerkte zich door belangrijke ontwikkelingen binnen het godsdienstonderwijs, zoals de actualisatie van leerplannen en de vormgeving van het van InterLevensbeschouwelijke Dialoog (ILD), alsook de omgang met zowel voor- als tegenstanders van dit belangrijke vak. Luister mee naar een boeiend gesprek met Heijn over zijn drijfveren, de veranderingen die hij meemaakte en zijn kijk op de toekomst van het godsdienstonderwijs.
In een tijd waarin religie en levensbeschouwing steeds meer naar de marge worden geduwd, besloten drie jonge mensen hier concreet tegen in te gaan. Sander Herremans, Beyza Yilmaz en Kato De Winne.
Zij zijn de oprichters/redactie van Spirit, het eerste interlevensbeschouwelijke tijdschrift van Vlaanderen, Zo dagen ze het idee uit dat geloof en zingeving thuishoren in de privésfeer.
Prof. dr. Gabriels, hoofddocent aan de Universiteit Maastricht, is moraal- en techniekfilosofe. Ze heeft zich gespecialiseerd in de ethische en filosofische aspecten van computertechnologie, waaronder AI, virtual reality en monitoringstechnologie. Ze onderzoekt hoe wij als mensen, te midden van slimme algoritmes en virtuele werelden, ons morele kompas kunnen blijven volgen. Met een indrukwekkend academisch parcours dat haar bracht langs de KU Leuven, UGent, Helsinki, Brussel en Eindhoven heeft ze zich ontwikkeld tot een toonaangevende stem in de discussie over technologie en moraliteit.
Deze podcast sluit aan bij de Didachè studiedag van 13 januari 2025 waar Katleen ook een lezing gaf onder de titel AI: ethische en levensbeschouwelijke aspecten.
Pat Patfoort (1949) is een Belgische antropologe met een bijzondere expertise in conflicttransformatie en geweldloze conflicthantering. Ze staat bekend om haar baanbrekende werk als spreker, trainer, bemiddelaar en auteur van verschillende boeken en talrijke artikelen, waarvan vele zijn vertaald naar andere talen. Pat Patfoort is medeoprichtster en voorzitster van De Vuurbloem vzw, een centrum in Brugge dat zich toelegt op geweldloosheid en constructieve conflicthantering. Bovendien treedt ze op als gastdocent aan universiteiten in landen zoals België, Italië, Nederland, Spanje, Zweden, Libanon, de Verenigde Staten en Rusland.
In deze aflevering bespreken we een actuele vraag in het onderwijs: in welke mate zitten leerlingen in de klas voor een scherm? Drie leerkrachten, Tamara Beirnaert, Bart Willemen en Tina De Bisschop, delen hun aanpak, ervaringen en inzichten. Hoe balanceren zij tussen digitaal en analoog, en welke impact heeft dit op de aandacht en betrokkenheid van hun leerlingen?
In deze podcast gaat Thomas in gesprek met huisarts Leysen en professor Carlo Leget, voorzitter van het Leerstoelcentrum Zorgethiek. Leget is daarnaast hoogleraar zorgethiek aan de Universiteit van Humanistiek in Utrecht en directeur van onderzoeksactiviteiten. Hij promoveerde op een dissertatie over Thomas van Aquino.
In deze podcast ontmoet Thomas Leen Decin. Er is een grote overeenkomst tussen een sterrenkundige en een godsdienstleerkracht. De sterrenkundige kijkt verder dan de gekende grenzen van ons universum en de godsdienstleerkracht kijkt naar die eindeloze hemel vol verwondering en vragen. Er zijn dus wel wat overlappingen.
België staat aan de vooravond van een historisch moment: Paus Franciscus bezoekt België van 26 tot 29 september, voor het eerst sinds 1995. Toen kwam paus Johannes Paulus II naar ons land voor de zaligverklaring van Pater Damiaan. Dit keer brengt de paus onder andere een bezoek aan Brussel, Leuven en Louvain-la-Neuve. In deze aflevering spreken we met Geert De Kerpel, woordvoerder van het aartsbisdom Mechelen-Brussel, Nederlandstalig woordvoerder van de bisschoppenconferentie en verantwoordelijk voor de organisatie van het pausbezoek. Deze aflevering gaat over de betekenis van dit bijzondere bezoek en de impact op de katholieke gemeenschap in België.
In september 2022 kwam een aanspreekpunt voor holebi's in de Vlaamse Katholieke Kerk. De bisschoppen willen binnen de Vlaamse katholieke Kerk de pastorale zorg en begeleiding van homoseksuele personen structureel verankeren. In deze podcast een gesprek met Willy Bombeek, de coördinator van dit aanspreekpunt.
Op 12 maart kopletterde de Knack: Nieuwe leerplannen islamitische godsdienst: een kus van de juf en een bank vooruit. In deze aflevering van de podcast van Thomas gaan we in gesprek met twee van de vier commissieleden: Hakim Marmouri en Mohamed El Fadili. Hagere Ben El Fkih en Mourad El krijgen een eervolle vermelding.
In deze aflevering van de podcast bespreken we de gebruikte historisch-kritische methode, de keuze van de drie clusters met de daarbij horende 6+2 domeinen, het beschikbare lesmateriaal en de groeiende lerarenopleidingen islam.
Levensbeschouwelijke vaardigheden ontwikkelen bij leerlingen staat of valt met de gebruikte taal. De actualiteit blijft ons uitdagen tot een kritische omgang met nieuwsberichten en sociale media. Ook in de les godsdienst is de complexiteit van de realiteit te voelen. Dialoog dringt zich daar op maar voelt ook een afremmende druk. Woorden kunnen namelijk de wapens zijn die het gesprek doden.
Deze podcast brengt het verhaal achter het lexicon “Woorden in Beweging”, spreken en schrijven over migratie en superdiversiteit.
De inspiratie van deze aflevering van de podcast van Thomas is het artikel uit Kerknet over de Klara Top 100 waarin wordt gesteld dat 1 op de 4 composities in deze lijst religieus is. Kunnen we stellen door deze lijst dat er een heropflakkering is van religieuze thema’s of is deze trend eerder atypisch?
https://www.kerknet.be/kerknet-redactie/artikel/klara-top-100-1-op-de-4-composities-religieus
Om deze vragen te behandelen gaat de podcast van Thomas in gesprek met twee professoren en experten van de KU Leuven: musicoloog professor Burn en theoloog professor De Mey.
Moet je een goede religieuze vormig hebben om deze stukken goed te kunnen begrijpen en beleven of helemaal niet?
Professor De Mey: Spontaan denk ik dat het niet noodzakelijk is om theologisch of musicologisch geschoold te zijn, anderzijds is het ook zo dat, wanneer er een bepaalde scholing is ondergaan, andere aspecten opvallen dat zorgt voor een rijkere beleving van een bepaald kunstwerk.
Professor Burn: Ik kan het vergelijken met de Chinese kunst. Ik heb geen enkele achtergrond maar toch is er een appreciatie nodig op een basisniveau.
Er is iets heel erg bijzonders aan de eerste 10 werken in de Klara Top 100. Het zijn allemaal stukken die verdriet in zich dragen. Ik zie hierin niet enkel religiositeit maar een verlangen naar iets dat we verloren hebben in de brede maatschappij.
Professor Burn: Het blijft belangrijk om jongeren te confronteren met zulke muziekstukken want het zijn producten van de cultuur. Zo zien de jongeren dat muziek niet enkel entertainment is maar muziek slaat aan bij aspecten van identiteit, dromen en wensen.
Muziek kan een deur zijn om je als mens in een bredere context te plaatsen.
Denkt u dat theologische concepten kunnen worden uitgedrukt of verkend worden door muziek?
Professor De Mey: Zeker en vast, ik heb zelf vroeger gereflecteerd over het War Requiem van Benjamin Britten. Hier werd gekozen voor een confrontatie tussen een meer traditionele inhouden van een Gregoriaans Requiem en daarnaast hoogtepunten uit de literatuur van de grote Britse dichter Wilfred Owen.
De confrontatie van traditie en interpretatie laat mogelijk om over grote thema’s als hoop, als eeuwig leven maar ook over God en het lijden.
https://www.youtube.com/watch?v=625WOYzdvFw
Professor Burn: Deze dichter werd ook gebruikt bij de heroprichting van de kathedraal van Coventry. Je moet niet christelijk zijn om dit bouwwerk te appreciëren.
Muziek kan religie uitdrukken, dat is altijd zo geweest. Als we kijken naar het oudste denken in de muziekgeschiedenis komen we bij Pythagoras. In zijn manier van denken is er verwantschap tussen de basisintervallen en de natuur. Dit is een constante doorheen de Westerse muziekgeschiedenis. Dit is speculatieve muziektheorie en focust zich op de klanken en de harmonie. Dit kan ook een verklaring zijn waarom mensen op deze stukken hebben gestemd.
Hoe kan in godsdienstonderwijs met deze muziekstukken gewerkt worden?
Professor De Mey: Ik zou durven kiezen voor de meer uitdagende, recente stukken: Revelations van Wim Hendrickx. Interessant hier is dit werk te gebruiken in functie van het leerplan en de interlevensbeschouwelijke dialoog.
https://www.youtube.com/watch?v=lVAj29US1Y8
Verder zijn er mogelijkheden met The Armed Man van Karl Jenkins “A Mass for Peace”.
https://www.youtube.com/watch?v=Oc8bc-bA1JM&list=PL292A2AE7B9FD983A
Professor Burn: Een collega van me die verantwoordelijke is voor concertorganisatie zegt altijd dat er twee namen zijn om de zaal te doen uitverkopen. Dat is Arvo Pärt en Hildegard Von Bingen. Om te werken met klassieke stukken in het godsdienstonderwijs is het nodig dat de leerlingen een open geest hebben. De leerkracht kan dan een uitleg geven over de verschillende niveaus van het stuk: een niveau van betekenis (teksten, maatschappelijke context, omstandigheden, intellectuele context, muzikale context).
Mochten er leerkrachten luisteren die al met klassieke muziek aan de slag gingen tijdens hun godsdienstlessen mogen die altijd contact opnemen met ons via thomas@kuleuven.be
Is er een verschil tussen expliciet religieuze muziek en muziek die eerder een vage sacraliteit oproepen?
Professor Burn: Er is een grote overlapping. Bijvoorbeeld: de muziek van Arvo Pärt is niet expliciet religieus maar de muziek van Arvo Pärt draagt een soort spiritualiteit in zich. Hij heeft getracht een taal te creëren die een vorm van “objectieve spiritualiteit” heeft. Het is vaak een samenspel tussen woorden en klanken wat muziek typisch religieus maakt.
Zijn er opvallende verschillen in muzikale stijlen of tradities?
Professor Burn: Het is een gevarieerde lijst binnen bepaalde grenzen. Er is een kern van klassiek repertoire, hedendaagse muziek en ook de meer toegankelijk kant van de hedendaagse muziek. Er is heel weinig heel oude muziek in de lijst. Dat zegt wel iets over de manier waarop de maatschappij in contact komt met klassieke muziek.
De verhouding mannelijke en vrouwelijke aanwezigheid van componisten in het licht van wat er allemaal bestaat is niet in evenwicht. Er is nog veel werk aan de winkel.
Welk stukt ontroert u het meest als musicoloog, als theoloog, als gelovige of als mens?
Professor De Mey: Het is moeilijk om een keuze te maken maar mijn keuze loopt parallel met de keuzes van de luisteraar van Klara. Je hebt bijvoorbeeld twee zettingen van het overbekende stuk Pie Jesu. Zowel van Webber op plaats 60 als van Fauré op plaats 94.
Als ik de gedachte van ...
In deze aflevering van de podcast van Thomas laten we pastoor Matthias Noë aan het woord. Hij is 34 jaar en is medepastoor van de pastorale eenheid O.L.V. van Vrede regio Ieper. Hij is ook godsdienstleerkracht in het Lyceum van Ieper. In zijn vrije tijd creëert hij graag rapnummers. In deze nummers aarzelt hij niet om zijn gelovige identiteit te bezingen.
In deze podcast ontdek je of hij dezelfde levenskeuzes zou gemaakt hebben en of hij als priester soms twijfelt. Verder krijgen we van hem ook nog rapnummer te horen met daarbij een mogelijke opdracht voor het onderwijs of bezinningsmoment.