#บางลาไม่เคยลาก่อน เรื่องสั้น 4 ภาษา (ไทย จีน รัสเซีย อังกฤษ) ในรูปแบบ Diary Design Book งานเขียนของ พลัง เพียงพิรุฬห์ นักเขียนรางวัลซีไรต์ (ปี 2559) กวี และศิลปิน ได้มีการตีพิมพ์เผยแพร่อีกครั้งหนึ่งในโครงการ Journey of Words เพื่อเป็นการยืนยันว่าวรรณกรรมไทยเป็นซอฟท์พาวเวอร์อย่างหนึ่งที่เชื่อมผู้คนต่างวัฒนธรรม และเรื่องสั้นเรื่องนี้ยังเป็นเครื่องมือทางวรรณกรรมเชิงรุก ที่มีส่วนในการสร้างความยั่งยืนทางการท่องเที่ยว 

#หลบมุมอ่าน ชวน คุณณัฏฐนิษฐ์ นิธิวิรุฬห์ ผู้จัดทำโครงการ Journey of Words และ คุณพลัง เพียงพิรุฬห์ มาร่วมพูดคุยถึงที่มาของโครงการดังกล่าว, ที่มาของ #บางลาไม่เคยลาก่อน ซึ่งนักเขียนบอกว่าเป็นโอเอซิสนาฏกรรมชีวิตของผู้คน, ประวัติศาสตร์พื้นที่ของ “บางลา”, จังหวัดภูเก็ตกับการหลั่งไหลเข้ามาของคนท้องถิ่นอื่น และสัญลักษณ์ของ “รัฐประหาร” ที่ปรากฏในเรื่องสั้นเรื่องนี้

ถ้าจะมีสถานที่ใดในจีนที่ทำให้บทกวีมีชีวิต กุ้ยหลิน คือคำตอบ

.

ทีละเรื่อง ทีละภาพ SS4 พาคุณล่องไปตาม หลีเจียง สายน้ำแห่งบทกวี และชื่นชมทัศนียภาพของกุ้ยหลิน ดินแดนที่อดีตผู้นำจีนถึงกับเอ่ยปากว่า “หากได้เกิดเป็นชาวกุ้ยหลิน ไยต้องอธิษฐานขอเกิดบนสวรรค์” ที่นี่...ภาพจริงงดงามยิ่งกว่าฝัน

เกาะติด ป.ป.ช. ตรวจสอบโครงการก่อสร้าง “มหกรรมพืชสวนโลก” ครั้งที่ 3 ที่ จ.อุดรธานี งบประมาณ 2,500 ล้านบาท คืบหน้าไปแล้วกว่า 30% ท่ามกลางข้อกังขาว่าหลายโครงการย่อย เข้าข่ายฮั้วประมูลหรือไม่     

รายการ ไม่มีในบท คอลัมน์ออนไลน์จากกลุ่มข่าวสืบสวน สำนักข่าว ไทยพีบีเอส โดย...วาทินี นวฤทธิศวิน และ อิทธิพล เอี่ยมเชย เล่าให้ฟังในตอน “พืชสวนโลก อุดรฯ ใต้เงาคำถาม ?”

ประเทศนี้เต็มไปด้วยเรื่องราวอันน่าทึ่ง ที่ซึ่งเด็กผู้ชายใฝ่ฝันจะเป็นนักแม่นปืนและเด็กผู้หญิงอยากเป็นพยาบาลเพื่อรักษาทหารในสมรภูมิ นี่คือประเทศที่ครั้งหนึ่งเคยมีวัฒนธรรมงดงาม แต่กลับถูกลบออกจากแผนที่โลกไปเมื่อไม่นานมานี้ พบกับเรื่องราวของประเทศที่ทุกคนอาจไม่คุ้นหูอย่าง "อาร์ทสัก" ที่จะทำให้คุณได้สัมผัสกับความจริงอีกด้านของโลกอันดำมืด ติดตามเรื่องราวที่น่าสนใจเหล่านี้ได้ในรายการ "Beyond Chronicle เล่าเรื่องโลก"

Thai PBS Sci & Tech พูดคุยกับ รศ.ดร.นพ.วรสิทธิ์ ศิริพรพาณิชย์ สถาบันชีววิทยาศาสตร์โมเลกุล ม.มหิดล ถึงความเป็นไปได้ของแคปซูลจำศีลแบบในหนัง การรักษาสภาวะร่างกายมนุษย์ให้นอนหลับยาวโดยที่กล้ามเนื้อไม่ฝ่อ และข้อสงสัยที่ว่าการหลับจำศีล จะช่วยให้มนุษย์อายุยืนยาวขึ้นจริงหรือ รวมไปถึงการแช่แข็งร่างด้วยเทคโนโลยีไครโอนิกส์ (Cryonics) 

Sci & Tech Movie พาทุกท่าน Awakening ตื่นรู้ไปกับ “พีท ทองเจือ” ผู้ศึกษาอารยธรรมโบราณ และกลุ่มประสานงานเพื่อการเตือนภัยเขากะลา (Area 21) ไข Hidden Message ในหนัง Sci-Fi ที่สะท้อนปรัชญา วิทยาศาสตร์ และทฤษฎีสมคบคิดบางอย่าง

เจาะลึกจุดเริ่มต้นการแข่งขันของ 2 Big Tech ระหว่าง “Apple” และ “Microsoft” ในหนังเรื่อง Pirates of Silicon Valley กับ “พี่หลาม จิ๊กโก๋ไอที” พร้อมเปิดเผยความจริงที่หนังไม่ได้เล่า เบื้องหลังการหักเหลี่ยมเฉือนคมระหว่าง 2 อัจฉริยะผู้ยิ่งใหญ่ตลอดกาลอย่าง “Steve Jobs” และ “Bill Gates”

Thai PBS Sci & Tech พาไปเจาะลึกเรื่องราวของ Oppenheimer หนังสุดเข้มข้นของ Christopher Nolan ที่เล่าถึงเบื้องหลังการสร้างระเบิดปรมาณู ทฤษฎีฟิสิกส์ “ทฤษฎีสัมพัทธภาพ” และความขัดแย้งระหว่างวิทยาศาสตร์กับศีลธรรม

Thai PBS Sci & Tech ชวนมาร่วมวิเคราะห์ภาพยนตร์เรื่อง "The Core" ผ่านมุมมองทางธรณีวิทยา อธิบายถึงโครงสร้างโลก สนามแม่เหล็กโลก และความเป็นไปได้ของการหยุดหมุนของแก่นโลก รวมถึงทำไมเรายังสำรวจลงไปไม่ถึงแก่นโลก กับ ผศ. ดร.ภูวิศ อมาตยกุล ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ ม.มหิดล

Thai PBS Sci & Tech พาไปวิเคราะห์ความสมจริงทางวิทยาศาสตร์ในหนังดังเรื่องนี้ และภารกิจ “กู้โลก” ที่ใช้ทีมนักขุดเจาะน้ำมันไปฝึกเป็นนักบินอวกาศ เพื่อฝังระเบิดนิวเคลียร์บนดาวหาง ชวนคุยกับ “อาจารย์แจ็ค ศุภฤกษ์ คฤหานนท์” ผอ.ศูนย์บริการวิชาการและสื่อสารทางดาราศาสตร์ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (NARIT)

ปราณที่ข้ามเวลาไปญี่ปุ่นโบราณ ได้ช่วยเหลือซามูไรชื่อโคซุเกะที่ถูกโรนินโจมตี หลังจากนั้นโรนินได้รู้ความจริงว่าโคซุเกะเป็นผู้มีพระคุณที่ช่วยเหลือตนในวัยเด็ก โรนินจึงหนีไปและตัดสินใจจะทำฮาราคีรี ปราณพยายามห้ามไว้ แต่ห้ามไม่สำเร็จ จึงจำใจจากมาด้วยความเสียใจ

.

ผู้บรรยาย: ดรุฑ ถิรสุวรรณ

ปราณ: ณภัทร เกียรติกวานกุล

เจ้าของร้าน: ปิยะ ชำนาญกิจ

โคสุเกะ: ปิยะ ชำนาญกิจ

โรนิน:  มนัสวิน​ มลิวงค์

ยูเอะ: ภชากร แก้วรัตนากร

"นานะ" เด็กหญิงผู้รักการอ่าน ใช้เวลาอยู่ในโลกของหนังสือ วันหนึ่งเธอเผลอทำน้ำหกใส่หนังสือเล่มโปรดจนเสียหาย เธอเสียใจ ร้องไห้โวยวายอย่างรุนแรง น้าเปรมเลยต้องเข้าไปช่วยให้นานะใจเย็นขึ้น มีสติในการแก้ปัญหา นานะจะจัดการอารมณ์และสถานการณ์นี้ของตัวเองได้ไหมมาฟังกัน

มีอุทยานไม่กี่แห่งในโลกที่ไม่อาจนิยามได้ด้วยคำว่า "ธรรมชาติ" เพราะมันงดงามเกินกว่าจะกล่าวเพียงเท่านั้น

.

ทีละเรื่อง ทีละภาพ SS4 พาคุณเดินทางสู่ หวงหลง และ จิวไจ้โก่ว ดินแดนที่เปรียบได้กับ หีบมหาสมบัติ ของผืนแผ่นดินจีน น้ำตก ป่าเขา สระน้ำสีฟ้าคราม และหินปูนที่แทรกอยู่ในทุกมุม คือสมบัติล้ำค่าที่ธรรมชาติรังสรรค์ไว้ในกล่องเดียว

เตรียมออกเดินทางไปค้นหาความหมายใหม่ของ หวัน พร้อมมุมมองจากหมอบัญชา

.

เที่ยวมีเรื่องกับหมอบัญชา พาไปเยือน งานเทศกาลงานออกแบบปักษ์ใต้ 2568 เทศกาลที่รวมความคิดสร้างสรรค์ของคนรุ่นใหม่และวิถีท้องถิ่นเอาไว้ด้วยกัน ภายใต้แนวคิด “South Paradise มาใต้ บายใจให้ถึงหวัน”

วริศ ลิขิตอนุสรณ์ ผู้เรียกตัวเองว่า นักดนตรีบำบัดทางเลือก มองเสียงและดนตรีเป็นเหมือนอาหารหรือสมุนไพรที่ส่งผลต่อร่างกายและจิตใจ แม้ในไทยยังไม่มีกฎหมายรองรับศาสตร์นี้ เขายังทำงานด้วยการสังเกตอาการ การใช้เสียงของผู้เข้ารับการบำบัด และการฝึก การฟังอย่างลึก (ear training) ควบคู่กับการภาวนา เพื่อช่วยผู้คนคลายความเหนื่อยล้าทางใจและค้นหาความหมายใหม่ในชีวิต

คุยกันแบบสมมุติว่า กับ สุทธิชัย หยุ่น, วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ และแขกรับเชิญ "สิริพงศ์ อังคสกุลเกียรติ" รองหัวหน้าพรรคภูมิใจไทย คุยเรื่องสมมุติว่า ภูมิใจไทย ได้เกินร้อย !! … แต่ไม่ได้ สมมุติว่าชนะเลือกตั้ง มาเป็นที่ 1 นะ  ฟังในรายการ สมมุติว่า ในรูปแบบ Podcast      

ฟังเรื่องราวของกลุ่มตัวโน้ตอารมณ์ดี “เฉลียง” กับเรื่องเล่าที่จะทำให้ทุกคนได้มีรอยยิ้ม และเสียงหัวเราะ กับการเดินทางของวงเฉลียง ตั้งแต่ที่มาของการรวมตัวขุนพลรุ่นใหญ่ในแต่ละศาสตร์ ที่ไม่น่าจะมารวมวงกันได้ แต่กลับเข้ากันได้อย่างดี

วงดนตรีที่รวมตัวเฉพาะกิจในนาม “เฉลียง” พวกเขามีเป้าหมายใดในการทำวงดนตรีวงนี้ขึ้นมา ถึงได้กลายเป็นตำนานที่สร้างรอยยิ้มให้กับทุกคนได้ทุกครั้ง อีกทั้งเรื่องราวการรวมวงที่เกิดจากความไม่ตั้งใจในครั้งนี้ ทำให้พวกเขาได้กลายเป็นวงดนตรีในตำนานจนถึงทุกวันนี้

คุณครูตาโต ให้เด็ก ๆ ฝึกวาดรูปแล้วเก็บสะสมไว้ในแฟ้มผลงาน หนูจิ๊ดวาดรูปสวยมาก จนเพื่อน ๆ มาขอดูและแปลกใจว่า ทำไมด้านหลังของกระดาษวาดรูปถึงมีข้อความตัวหนังสือเยอะแยะ หนูจี๊ดเลยอธิบายว่า นี่คือกระดาษที่ไม่ได้ใช้งานแล้ว แต่อีกด้านว่างอยู่เลยเอามาใช้วาดรูป ถือเป็นการช่วยลดขยะให้โลกด้วยการใช้กระดาษ Reuse

นิทานหูยาวเล่าเรื่อง  ผลงานร่วมผลิตระหว่าง Thai PBS Podcast และ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย (UTCC)

“การทำงานหนัก คือ ความดีงาม”

.

ในยุคโมเดิร์น (Modernity) โลกมีแนวคิดที่เชื่อว่าความจริงมีเพียงหนึ่งเดียว (grand narrative) หนึ่งในนั้นคือเรื่อง “การทำงานหนักจะนำไปสู่ความก้าวหน้า ความมั่งคั่ง และชีวิตที่ดี”

.

ปี 1904 แมกซ์ เวเบอร์ (Max Weber) อธิบายไว้ในหนังสือ The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism ว่าแนวคิดนี้มาจากรากฐานศีลธรรมโปรเตสแตนท์ ที่เชื่อว่า หากคนทำงานหนัก ประะหยัด มีวินัย จะเป็นสัญญาณแห่งความอยู่รอดทางศาสนา

.

แนวคิดทางศาสนานี้หล่อหลอมให้ผู้คนทั่วโลกมี "สำนึก" ว่า ยิ่งทำงานหนักมากเท่าไหร่ ยิ่งเป็นสิ่งถูกต้องและชอบธรรมมากเท่านั้น มนุษย์จึงต่างภูมิใจและเชิดชูผู้ทำงานหนัก และพยายามจะเป็น “คนคนนั้น” ให้ได้ จนกลายเป็นรากฐานของ “ทุนนิยม” ถึงทุกวันนี้

.

The Active ชวนย้อนทำความเข้าใจวิถีแห่ง “การทำงานหนัก” กับ ชัยพร สิงห์ดี ว่าด้วยแนวคิดทางสังคมศาสตร์ ที่จะพาย้อนประวัติศาสตร์ไปไกลถึงยุคก่อนปฏิวัติอุตสาหกรรม กระทั่งยุคแห่งสายพานการผลิต จนเข้าสู่ยุคยุคโพสต์โมเดิร์น (Postmodernity) ที่รื้อสร้าง และเริ่มตั้งถามถึงคุณธรรมความดีงามแห่งวิถีการทำงานหนักแบบเดิม ๆ

.

ไม่ว่าตอนนี้คุณกำลังทำงานแบบไหน อาจรู้สึกแฮปปี้ที่ทำงานหนักทุกวี่วัน หรือ ชอกช้ำกับงานที่ทำเหมือนตกนรกทั้งเป็น

.

แต่แน่นอนว่า คุณจะหนีไม่พ้น  “วาทกรรม” ที่กำลังหล่อหลอมให้เรา “ทำงานหนัก” อยู่อย่างแน่นอน

เราส่งยานอวกาศไปยังดาวเคราะห์ดวงต่าง ๆ ในระบบสุริยะ รวมถึงวัตถุน้อยใหญ่อย่างดาวหางและดาวเคราะห์น้อยอย่างถูกต้องได้อย่างไร การเดินทางในอวกาศนั้นยุ่งยากและซับซ้อนมากกว่าบนโลกแค่ไหน หาคำตอบได้ใน Starstuff เรื่องเล่าจากดวงดาว