در این قسمت از هوش ترسناک، بحث رو کمی کلی تر می کنیم، و به مفاهیم پایه ای می پردازیم. مفهوم کار چیست؟ آیا هوش مصنوعی همه ی کارگرها رو جایگزین خواهد کرد؟ آیا این حبابی که همه از اون صحبت می کنن به راستی خواهد ترکید؟
حمید، رضا، و احسان از منظرهای متفاوتی به این سوالات نگاه می کنن.

لینک مقاله ی حباب هوش مصنوعی: اینجا کلیک کنید.

این قسمت رو اختصاص میدیم به اثر هوش مصنوعی بر آموزش و یادگیری. با این سوال شروع می کنیم که آیا هوش مصنوعی یادگیری رو آسون تر کرده یا نه. اما حمید خیلی زود به آینده ای نه چندان دور اشاره می کنه که شاید بتونیم مثل فیلم ماتریکس، با چند کلیک خلبانی هلیکوپتر یاد بگیریم!
آیا در آینده اصلا نیاز به یادگیری خواهیم داشت؟ آیا چیزی که امروز از دانشگاه می شناسیم تغییرات اساسی خواهد کرد؟

در این قسمت، صحبت ها رو اختصاص میدیم به ابعاد مختلف واگذاری تفکر و تصمیم گیری به هوش مصنوعی. از استفاده ی هوش مصنوعی در جنگ و جنگ روانی میگیم، و از این که چرا ما اخبار جعلی رو به راحتی باور می کنیم. حمید از آینده ی دستگاه های هوش مصنوعی پوشیدنی میگه: دستگاه هایی فراتر از ساعت هوشمند، که با استفاده از هوش مصنوعی در تصمیم گیری ها به ما کمک می کنن. و احسان در ادامه از پیچیدگی های اخلاقی این تکنولوژی، و نظام ارزشی هوش مصنوعی صحبت می کنه.

در این قسمت، حمید به زبان ساده توضیح میده که چطور چندین ایجنت (مستشار) هوش مصنوعی می تونن در کنار همدیگه به اهدافی که ما میخوایم برسن. این توضیح باعث پرسش جالبی میشه: آیا میشه گفت که ما عقل سلیم رو به هوش مصنوعی واگذار کردیم؟ سوال بزرگ تر اینجاست که اگر هوش مصنوعی نمی فهمه، پس چطور این قدر فهمیده عمل می کنه؟
و در ادامه، از رفاه ناشی از هوش مصنوعی و وابستگی به این تکنولوژی می گیم. به این فکر می کنیم که "خفاش بودن چگونه است"، و این که شخصیت هوش مصنوعی از کجا شکل می گیره.

مقاله برای علاقه مندان (انگلیسی): https://www.jstor.org/stable/2183914
و مقاله ی مورد اشاره در مورد شخصیت هوش مصنوعی (انگلیسی): https://arxiv.org/abs/2505.23796

برنامه رو با اخبار روز هوش مصنوعی شروع می کنیم. حمید از تاثیر هوش مصنوعی بر مشاغل آینده میگه، و اینکه سرمایه گذاری دولت ها در این مورد چطور ممکنه اختلاف های بینشون رو بیش از پیش زیاد کنه. یکی از اخبار افزایش تردید مردم به اخباری هست که می بینن. به بیان دیگه، به نظر میاد که این روزا هرچی می بینیم، اول می پرسیم چقدر احتمال داره که ساخته ی هوش مصنوعی باشه.

و این خبر، بحث رو می بره به سوالات عمیق فلسفی: واقعیت چیه؟ حقیقت چیه؟ آیا اصلا چیزی به اسم واقعیت وجود داره؟ آیا واقعیت از انسان مستقله؟ آیا معنا و واقعیت به هم ارتباط دارن؟ چه چیز، چیز دیگر رو واقعی می کنه؟

پرسش برای تغذیه ی ذهن:

• یک کوزه ی سفالی آب رو تجسم کنید. به نظر شما، چه چیز ذات اون کوزه هست؟ چه چیز کوزه رو کوزه می کنه؟ چیزی که مختص کوزه هست، چیه؟ آیا جنسشه؟ شکلش؟ چیزی که توش می ریزیم؟ کاربردش؟ یا چیز دیگه ای؟

پاسخ هایدگر رو می تونین اینجا بخونین (انگلیسی)

شانزدهمین قسمت برنامه رو با یکی از کاربردهایی از هوش مصنوعی شروع می کنیم که احتمال داره به زودی بیشتر و بیشتر در زندگی روزمره باهاش مواجه بشیم: منشی ها و مدیر دفتر های هوش مصنوعی، که تمام مراحل اولیه ی مکالمه، تنظیم جلسات، و از این قبیل رو انجام میدن، و اونقدر واقعی به نظر میان که متوجه نمیشیم طرف مکالمه مون انسان نیست.
خیلی زود بحث به حریم شخصی، حقوق مولف، و نکاتی کلیدی در استفاده از هوش مصنوعی برای ایجاد تصویر کشیده میشه، تا می بینیم که چطور هوش مصنوعی ممکنه ما رو به حضرت سلیمان مدرن تبدیل کنه!

سوالاتی برای این قسمت و برنامه ی بعد
قبل یا بعد از شنیدن برنامه، به دو سوال فکر کنید:
- واقعا چرا دلفین ها کتاب نمی نویسن؟
- اصلا واقعیت چیست؟

لینک های مفید مربوط به این قسمت
- مکالمه با دلفین ها
- فراواقیت یا واقیت حاد

این قسمت رو با مثال هایی از استفاده ی هوش مصنوعی در زندگی روزانه شروع می کنیم، ولی صحبت ها خیلی زود به دروغ گویی ها و چاپلوسی های هوش مصنوی می رسه، و در نهایت به پدیده ای می رسیم که محققین بهش اسم "فسیل های دیجیتال" دادن.

می تونین در مورد فسیل های دیجیتال اینجا بیشتر بخونین.
و بخش هایی از تصاویری که رضا در موردش صحبت می کرد (دفترچه راهنمای گربه!) رو اینجا ببینید.

این قسمت رو با صحبت از "هایدی" شروع می کنیم: ابزاری مجهز به هوش مصنوعی، که به زودی کار نت برداری رو برای پزشک ها به عهده خواهد گرفت. بحث خیلی زود می رسه به ورود هوش مصنوعی به عرصه هایی که بر تمام زندگی ما اثر خواهد گذاشت.هوش مصنوعی و نظارت اجتماعی، و چطور این ترکیب منجر به خود-کنترلی و نفی آزادی و حریم شخصی میشه.هوش مصنوعی و کاپیتالیسم نئولیبرال، و فراموشی تمام ناگفته ها، سکوت ها، و نانوشته ها.و در نهایت، این قسمت رو با توضیحات مفصلی راجع به "مستشارها"، یا همون ایجنت ها، به اتمام می رسونیم.

در این قسمت مراحل آغازین ترکیب انسان و کامپیوتر رو مشاهده و بحث می کنیم. آیا ما به راستی داریم به سمت "تکینگی فناوری"، یا همون singularity حرکت می کنیم؟حمید از کمپانی جدیدی میگه که پیشرفت های شگرفی در زمینه ی بایو-کامپیوتینگ داشته. ترکیب سلول های زنده ی ما با کامپیوتر حرکت اولیه ای هست به سمت آینده ای که در اون مرز بین انسان و کامپیوتر کم رنگ تر و کم رنگ تر میشه. آیا می تونیم به چنین کمپانی هایی اعتماد کنیم؟

در ادامه ی صحبت های قسمت قبل، امروز حمید توضیحات مفصلی در مورد مستشارها یا همون ایجنت ها میده، و احسان بررسی می کنه که از منظر فلسفی، اصلا تکنولوژی یا عاملیت یعنی چی؟ صحبت های داغی بین حمید و احسان رد و بدل میشه، تا ببینیم آخر هوش مصنوعی آیا واقعا زایش مند هست، یا اینکه فقط کلمات رو خیلی مرتب کنار هم می چینه.

این قسمت آخرین قسمتی هست که در سال 2024 ضبط کردیم. بنابراین، برنامه رو با خلاصه ای از تغییرات در این سال شروع می کنیم، و نیم نگاهی میندازیم به آینده ی هوش مصنوعی. از اتمام داده های آموزش هوش مصنوعی میگیم، و در نهایت، به بحث مهم مستشارهای خودمختار می رسیم. آیا واقعا راهی برای مهار هوش مصنوعی وجود داره؟

حمید با یک سورپرایز وارد این قسمت میشه. از آزمایشی تجربی میگه که در طی اون ابزارهای هوش مصنوعی یاد می گیرند چطور بازی کنن، چطور همدیگه رو قانع کنن، و حتی چطور بقیه رو گول بزنن!

در این قسمت، حمید خلاصه ای تاریخی از تاثیرات تکنولوژی بر زندگی انسان رو بررسی می کنه، و بحث به سمت اثرات خاص هوش مصنوعی بر شغل و شغل یابی میره. احسان توضیح میده که سوگیری ها چطور وارد یک تکنولوژی میشن و کل یک صنعت رو سوگیر می کنن. و در نهایت، از این صحبت می کنیم که چرا باید احتمال نابودی زندگی بشر توسط هوش مصنوعی رو جدی بگیریم

در این قسمت به مسایل مختلفی می پردازیم. نگاهی می کنیم به کنترل سوسک با کامپیوتر!، برخی گندکاری های هوش مصنوعی، و اهمیت نظارت بر این تکنولوژی. حمید به زبان ساده توضیح میده که هوش مصنوعی چطور "یادگیری" می کنه، و احسان از داده هایی میگه که برای آموزش هوش مصنوعی استفاده میشه.

در این قسمت نگاهی می کنیم به نقش هوش مصنوعی در مطالعات جامعه شناسی، از جبرگرایی تکنولوژیک صحبت می کنیم، و به سراغ کاربردهای هنری هوش مصنوعی میریم. اگر هوش مصنوعی می تونه موسیقی تولید کنه، شعر بگه، داستان بنویسه، و نقاشی تولید کنه، آیا باید تعریفمون از مولف رو بازنگری کنیم؟

این قسمت رو با مثالی ملموس از کاربرد هوش مصنوعی در مشاغل تخصصی شروع می کنیم. از این صحبت می کنیم که آیا داورهای تنیس هنوز هم لازم هستند یا نه؟ به حریم شخصی افراد در برخوردشون با هوش مصنوعی می پردازیم، و در نهایت از این امکان می گیم که شاید روزی هوش مصنوعی با بدن انسان ترکیب بشه.

در بحث این قسمت نگاهی می کنیم به نقش کلان هوش مصنوعی در جوامع آینده. از استفاده های هوش مصنوعی برای مطالعه بر روی میلیون ها نفر می گیم، و خطرات هوش مصنوعی رو در مورد دستکاری و کنترل جوامع گوشزد می کنیم. نیم نگاهی هم به دقت پیش گویی های هوش مصنوعی میندازیم.

در این قسمت، بحث رو با نگاهی گذرا به برخی اخبار روز هوش مصنوعی شروع می کنیم، و در ادامه ی برنامه، کمی در هوش مصنوعی عمیق تر میشیم. آیا هوش مصنوعی توانایی دروغگویی داره؟ روند رشد هوش مصنوعی به چه سمتیه؟ حمید امسال رو سال غفلت نامگذاری می کنه، و احسان نگاهی فلسفی به هوش مصنوعی میندازه.

در ادامه ی صحبت های قسمت قبلی، حمید و احسان از برخی اثرات هوش مصنوعی بر مشاغل صحبت می کنند. حمید از امکان استفاده از هوش مصنوعی برای افزودن به توانایی های فیزیکی و ذهنی انسان میگه، و احسان از خطرات همگرایی ابزاری در "ابرهوش" های آینده حرف می زنه.

در این قسمت رضا با حمید و احسان در مورد تاثیرات هوش مصنوعی در زندگی روزمره صحبت می کنند. حمید، متخصص امنیت شبکه، گپی در مورد رمزارزها (کریپتو) می زنه، و احسان، استاد دانشگاه تکنولوژی کویینزلند، بهمون میگه که با هوش مصنوعی چطور میشه اخبار جعلی ساخت.