ဖဲကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်ဃုထၢလၢတၢ်ကမၤအီၤဖဲတယံၤလၢၤဘၣ်အံၤ ပှၤအီစထြ့လယါဖိအဂၤ ၁၈ ကကွဲၢ် သြီနုာ်လီၤအမံၤစရီလၢကဟ့ၣ်တၢ်ဖးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.အီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤအံၤ ပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲရဲၣ်ကျဲၤ တၢ်ဃုထၢသနူတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကရၢသဘျ့မိၢ်ပှၢ်တဖု လၢအမ့ၢ် အီစထြ့လယါတၢ်ဃုထၢခီမ့ရှၢၢ်, Australian Electoral Commission န့ၣ်လီၤ. AEC အံၤ မၤလီၤတံၢ်ဝဲဒၣ်လၢ ပှၤထံဖိကီၢ်ဖိလၢအဟ့ၣ်တၢ်သ့ခဲလၢာ်န့ၣ် အတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အိၣ်လၢ ကမၤစၢၤဆီလီၤပာ်လီၤဝဲ ပကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ်အက့ၢ်အဂီၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်လၢကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်ဃုထၢဘူးထီၣ်လံအဃိ ဖဲ Australia Explained တၢ်ပာ်ဖျါအံၤအပူၤန့ၣ် ပကကွၢ်သကိး မ့ၢ်ကဘၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဖးဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

အီစထြ့လယါ ကီၢ်စၢဖှိၣ်တၢ်ဃုထၢ အတၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၣ်စးထီၣ်အသးလံဒီး တချုးနလဲၤဆူတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖးအလီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒ်ဘၣ်အခါ, အီစထြ့လယါကီၢ် ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးသနူအံၤ အမၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပနီၤဖးလီၤအီၤတခါဘၣ်တခါ ဒ်သိးနကသ့ၣ်ညါဘၣ် နဟ့ၣ်လီၤတၢ်ဖးလၢမနုၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ Voting 101 တၢ်ပာ်ဖျါအပူၤအံၤ, ပရှဲပၠးဘၣ်ဃး အီစထြ့လယါဘျီၣ်ဒိၣ် ဒၢးခံဖျၢၣ်အဂ့ၢ် ဒီး သ့ၣ်ညါပာ်သး ပှၤအကါဒိၣ်လၢတၢ်ဂဲၤလိာ်ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးသ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁သီအနံၤန့ၣ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ လၢအဃုထၢပာ်ဖှိၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး အတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဖဲကီၢ်ပယီၤအပူၤ ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ်အပှၤတဝၢသ့ၣ်တဖၣ်လၢ ကမၤဆူၣ်ထီၣ် မၤချ့ထီၣ် တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ် တချုးဖဲတၢ်စူၤခါတုၤလီၤဒ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ကီၢ်ပယီၤပူၤဟီၣ်ခိၣ်ဟူးအဃိ ခဲကနံၣ်အံၤ ပှၤသံအနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်လံ ၂,၇၁၉ ဂၤဒီး တၢ်သံတၢ်ပှၢ်အနီၣ်ဂံၢ်အံၤ တၢ်တယာ်လၢ အကလၢကွံာ် ၃,ဝဝဝန့ၣ်လီၤ.

Disability advocates and experts say cultural stigma and migration laws leave migrants living with disability further excluded and marginalised. - ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤဂဲာ်လိာ်တၢ်လၢ ပှၤက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤဆူၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်အဂီၢ်တဖၣ်စံးဝဲဒၣ် လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထု, တၢ်မဲာ်ဆှး ဒီး ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးသဲစးတၢ်ဘျၢသ့ၣ်တဖၣ် ပာ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ကွံာ်ဒီး ပာ်တၢ်အဒူၣ်အဆၢအါထီၣ်ဒီး ပှၤသုးလီၢ်အိၣ်ဆိးလၢအက့ၢ်ဂီၤတဂ့ၤဆူၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမးရှး ၂၈သီ, မုၢ်ယဲၢ်နံၤန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးလၢအဂံၢ်ဆူၣ်မး ကဲထီၣ်ဖဲကီၢ်ပယီၤဒီး ခိၣ်ဃၢၤ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်အပူၤအဃိ ခဲကနံၣ်အံၤ ပှၤသံအနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်လံ ၆၉ဝ ဘျဲၣ် ဒီး ပှၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအိၣ်အါန့ၢ် ၁,၆၇ဝ ဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်သံတၢ်ပှၢ်အနီၣ်ဂံၢ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအနီၣ်ဂံၢ်သ့ၣ်တဖၣ် ကအိၣ်အါထီၣ်ဒ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.

ခဲကနံၣ်အံၤန့ၣ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်လံမုၢ်နံၤမုၢ်သီလၢ တၢ်ကမၤ ၂ဝ၂၅နံၣ် ကီၢ်စၢဖှိၣ် တၢ်ဃုထၢ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဃုထၢမုၢ်နံၤလံအဃိ တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်? ဒီး အခဲအံၤန့ၣ် အလီၢ်အိၣ်လၢ နကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်?

The government's Welcome to Country spending has been heavily criticised but some believe the cultural protocol is being used as a "political football". - ပဒိၣ်တၢ်သူကျိၣ်စ့လၢ Welcome to Country မူးအဂီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပဲၤဖးနီၤဖးအီၤ နးနးကလဲာ် နာ်သက့ ပှၤတနီၤန့ၣ်နာ်ဝဲလၢအမ့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ တၢ်သူအီၤဒ်သိး “ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးဖျၢၣ်ထူ” တခါန့ၣ်လီၤ.

နဟံၣ်နဃီမ့တမ့ၢ်နတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၢ်အပူၤ တၢ်နုာ်လီၤဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်တၢ်မ့ၢ်တကဲထီၣ်အသးနီတဘျီဘၣ်န့ၣ် နဘၣ်ပာ်အီၤဒ်အမ့ၢ် နမ့ၢ်ပှၤလၢအတၢ်ဘူၣ်ဂ့ၤတဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ယံၤဒီးတၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်အမံၤတခါ— လၢအမ့ၢ်တၢ်ကစီၣ်ဖုၣ်ကိး လၢနကနၣ်ဟူဘၣ်အီၤ တဘျီဝံၤတဘျီ လၢ locksmiths, ပှၤအိးထီၣ်နီၣ်ဝံာ်သီးခွဲး သ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်, ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂ့ၢ်ဒီး ပှၤလၢအအိၣ်ဆိးဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤဖးယံၤလံသ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်လၢတၢ်ဂုာ်ဆူၣ်ပျိဆူၣ်တၢ်ဒီး တၢ်ဟုၣ်တၢ်ဘျၣ်န့ၣ် လၢသဲစးဂ့ၢ်ဝီတကပၤန့ၣ် အခီပညီနီၣ်နီၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်? နဒီသဒၢလီၤနနီၣ်ကစၢ်အသးသ့ဒ်လဲၣ်? ဒီး အမ့ၢ်ကဲထီၣ်ဘၣ်ဖုးနးနးကလဲာ်န့ၣ်, တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤမနုၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်လဲၣ်? တနံၤအံၤ ပဃိထံသကိးဝဲတၢ်သံကွၢ်လၢအကါဒိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤနၤလၢနကအိၣ်ပှဲၤဒီးတၢ်ပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမးရှး ၂၅သီအနံၤန့ၣ် ကီၢ်စၢဖှိၣ် ပှၤပၢၤစ့ ဟ့ၣ်လီၤပာ်ဖျါဝဲ ၂ဝ၂၅နံၣ် ကီၢ်စၢဖှိၣ် စ့တိာ်ပာ်လံန့ၣ်လီၤ. စ့တိာ်ပာ်တဘျီအံၤန့ၣ် ပာ်ဝဲအတၢ်ပညိၣ်လၢ တၢ်မၤစၢၤ တၢ်အိၣ်ဆိးအပှ့ၤတၢ်ဂ့ၢ်ကီန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမးရှး ၂၂သီ အနံၤန့ၣ် ကညီပိာ်မုၣ် လၢအအိၣ်ဆိးဖဲ ခွံစလဲကီၢ်စဲၣ်အပူၤသ့ၣ်တဖၣ် မၤဝဲတၢ်ထံၣ်လိာ်တၢၣ်ပီၣ်သကိးအဆိကတၢၢ်တဘျီ ဒ်သိးကမၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်ဖီၣ်လိာ်စုမၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤတဝၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါမးရှး ၂၂သီအနံၤန့ၣ် ကညီဖိလၢ အလဲၤသုးအိၣ်ဖဲ Ararat, အါရၤရဲၣ်ဝ့ၢ်ဖိအပူၤတဖၣ် နုာ်လီၤပၣ်ဃုာ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤ တၢ်မၤလၤကပီၤ Harmony Week — ဟါမိနံအနွံ န့ၣ်လီၤ.

အီစထြ့လယါပှၤအံးထွဲကွၢ်ထွဲမဲကရၢ — Australian Dental Association ဃ့ထီၣ်ဝဲ ပဒိၣ်လၢကစးထီၣ်ပာ်လီၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ တၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ သူၣ်က့သးပှၢ် မဲတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ် Seniors Dental Benefits Scheme, သးပှၢ်မဲတၢ်န့ၢ်ဘျုးအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃ့ထီၣ်အံၤအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲလၢပှၤလၢအသးနံၣ် ၆၅နံၣ် ဆူအဖီခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဘၣ်ထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်အါထီၣ် ခီဖျိမဲတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအတၢ်ဂ့ၢ်ကီအဃိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်သိၣ်လိလီၤဆီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဖံးတၢ်မၤတခါ လၢအဟဲဒိၣ်ထီၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်ဖဲအီစထြ့လယါပူၤ ဒီးထံကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤ ပှၤသိၣ်လိတၢ်လီၤဆီ, (tutor) န့ၣ် အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်အါန့ၢ် ၈ဝ,ဝဝဝ န့ၣ်လီၤ.

ပှၤထီဒါတၢ်ကရၢအခိၣ် Peter Dutton ဆှၢနုာ်ဝဲကျိၤကျဲတခါ လၢတၢ်ကမၤ တၢ်ဟံးန့ၢ်ကမျၢၢ်တၢ်ဘၣ်သး ဒ်သိးကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ လၢတၢ်ကက့ၤဆှၢက့ၤ ပှၤကဲထံဖိကီၢ်ဖိခံခါ ဒီးအတၢ်ကမၣ်အိၣ်ဖျါလၢ အမၤကမၣ်သဲစးတၢ်ဘျၢသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပိာ်ခွါတဂၤလၢအမၤစၢၤတီခိၣ်ရိၤမဲအီစထြ့လယါကီၢ် ခိဘံး — ၁၉, (COVID-19) ကမျၢၢ်ဆူၣ်ချ့တၢ်ခီဆၢစံးဝဲဒၣ် အဝဲဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဘၣ်ဃး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤသး လၢတၢ်ဆါသံသတြိာ်ဆူညါတခါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဖီၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤစိာ်မူစိာ်ဂဲၤကျိာ်မိၢ်ပှၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် ပှၤအသီဖဲအီစထြ့လယါကီၢ်ပူၤတဂၤလၢ်လၢ်သ့ၣ်ညါပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤသ့န့ၣ်လီၤ. ကျိာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်တမံၤဃီဒီးလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ အီစထြ့လယါကီၢ်ပှၤထူလံၤဖိသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤကညီအတၢ်ဘျးစဲလိာ်သးဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၢ်ဒီး မိၢ်ပှၢ်ဖံဖုလၢ်ပျၢၤအတၢ်သ့ၣ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲအဝဲသ့ၣ်လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤအီစထြ့လယါခွါတဂၤကဲထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ပှၤအဆိကတၢၢ်တဂၤလၢအစံၣ်လီၤတၢ်ဆါဟံၣ်ဒီးသးဖျၢၣ်ယီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤဆါအံၤ ဖဲလါမးရှးထီၣ်သီ တချုးလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်လီၤအီၤသးဖျၢၣ်ဒ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲအိၣ်မူဒီးသးဖျၢၣ်ယီၤဖိအံၤ အါန့ၢ်အသီ ၁ဝဝ န့ၣ်လီၤ.

Experts say AI could have significant impacts on democracy and trust. - ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၤနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်စံးလၢ ယီၣ်ကူၣ်ဆး (AI) န့ၣ် အတၢ်မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ဒံၣ်မိၣ်ခြ့ၣ်စံၣ်ဒီး တၢ်နာ်န့ၢ် သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.

ကလံၤမုၢ် ex-Tropical Cyclone Alfred ဟဲနုာ်လီၤအူတၢ်ဖဲပှၤကညီအိၣ်ဆိးတၢ်လီၢ်အဃိ ဟံၣ်ခိၣ်ဒီးပနံးတၢ်ဖံးတၢ်မၤလီၢ် ဘူးထီၣ် ၂ဝဝ,ဝဝဝ ဃၣ်ဃၣ် တန့ၢ်ဘၣ်လီမ့ၣ်အူဘၣ်. ကလံၤမုၢ်အံၤဟဲစိာ်ဖှံလီၤဝဲမူခိၣ်စူၤဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်သကုၤ ခွံစလဲမုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးဒီး နယူဆီၣ်သ်ဝံ ကလံၤစိၤန့ၣ်လီၤ.

ခဲကနံၣ်အံၤ ကလံၤမုၢ် Cyclone Alfred ဟဲနုာ်လီၤလိၤလိၤဆူ ခွံစလဲ မုၢ်ထီၣ်ကလံၤထံးဒီး နယူဆီၣ်သ်ဝံမုၢ်ထီၣ်ကလံၤစိၤ ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်ပာ်လၢ အကနုာ်လီၤဖဲ Redcliffe တၢ်လီၢ် လၢအအိၣ်ဖဲဘြံၣ်စဘဲကလံၤစိၤန့ၣ်လီၤ. ကလံၤမုၢ်အံၤအဃိ ခဲကနံၣ်အံၤကလံၤအူတၢ်ဆူၣ်မးဒီးမူခိၣ်စူၤဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.