Programın ana izleği, psikanalitik metinlerdeki “ekonomi” kavramıdır. Freud’un haz ilkesine karşıt olarak tanımladığı ölüm dürtüsü, tekrarlama zorlantısı ve sapkın yapılar gibi kavramlar, yalnızca klinik olgulara değil, aynı zamanda toplumsal yapıya dair düşünsel açılımlar sağlar. Bu bağlamda, Marx’ın değer teorisi, emek kavramı ve yabancılaşma süreçleriyle psikanaliz arasında kurulabilecek bağlar üzerine düşünülür. “Ekonomi psişik” başlığı bu noktada bir tür kavramsal köprü sunar: hem toplumsal üretim biçimleriyle, hem de öznenin içsel düzeniyle ilgilidir.
Felaketin psikanalitik çözümlemesini ele alan bölümler, çağımızın şoklar çağında neyin travma olarak kaydedildiğini tartışır. Buradan yola çıkarak tarihsel kırılmaların, politik sapmaların ve kolektif acıların psişik etkileri ele alınır.
Radiophonie, yalnızca psikanalistlere ya da akademiye seslenen bir yayın değildir. Aynı zamanda çağın ruhunu anlamaya çalışan herkese hitap eder. Bazen bir şarkının sözünde, bazen bir reklam afişinde, bazen bir toplumsal isyanda ya da melankolik bir suskunlukta yankılanan bilinçdışı ile temas kurmaya çalışır.
Program, Freud’un “anlamak yerine dinlemek gerekir” önerisini ilke edinerek ilerler. Burada ses, yorumdan önce gelir; çünkü kimi zaman anlamın kendisi, sesi bastırmanın bir yoludur.
*Bu sunum 9 Tem 2025 tarihli KIRAATHANE İSTANBUL EDEBİYAT EVİ'nde Encore Yayınları için yapılan oturumda "Histeri Bugün" kitabını tanıtmak adına yaptığı konuşmanın yayınıdır.
Depresyon, sadece bir tanı değil; öznenin etik alandaki duruşuna dair radikal bir sorudur. Roland Chemama’nın Lacancı çerçevede ele aldığı kitabında, depresyonun ne yalnızca bir duygu durumu ne de sadece bir psikiyatrik kategori olduğu savunuluyor. Aksine, sözün sorumluluğundan geri çekilme, arzudan vazgeçme ve öznenin yapısal olarak kendisini düşünmeyi reddedişi olarak tanımlanıyor. Melankoli ile depresyon arasındaki sınır silinirken, çağdaş dünyada dile gelmeyen bir ‘depressivite’ halinin, etik bir çöküşe nasıl işaret ettiğini anlatıyorum. #depresyon #psikanaliz #lacan #freud
Psikanalitik anlamda temelleri Freud'a dayanan "felaket teorisi" sorunu antropolojik ve temel metinler bağlamında nasıl düşünebiliriz? Depremlerin, büyük sel felaketlerin veya sistematik devlet aygıtı şiddetinin yol açtığı felaketleri psikanalitik bir bağlama nasıl oturtabiliriz? Çeşitli başka sorularla ele almaya çalıştığım anlatı esasen Paul-Laurent Assoun'un katastrofi üzerine düşünceleri ve "Critique" dergisinin "Penser la catastrophe" sayısından uyarınca bir anlatımdır.