Deze verkiezingen kennen geen echte winnaar. Alle partijen hebben op hun manier verloren. Rob Jetten en Henri Bontenbal zullen ontdekken dat hun winst weinig waard is, tenzij zij erin slagen samen de kern te vormen van een kabinet op brede basis. Maar uit onderzoek blijkt dat meer dan zestig procent van de VVD-aanhang daar tegen is. Een rechts kabinet zonder de PVV is nauwelijks stabiel te vormen, terwijl deelname daaraan door sommigen als kiezersbedrog zou worden gezien — ook al noemen de betrokkenen het liever “over hun eigen schaduw heen springen”. John en Han delen de kater waarmee grote delen van Nederland zijn ontwaakt. Dit land kan zich geen formatie van meer dan een jaar veroorloven, maar precies dat dreigt opnieuw te gebeuren. We zijn collectief op een zandbank gelopen. John en Han staan op de brug van het scheefzakkende schip en overzien het panorama. Het bericht Na de verkiezingsnacht volgt de kater. verscheen eerst op Praatkast.

Suf geluld door de lijsttrekkers maken Han en John zich klaar voor een stemadvies. Dat moet natuurlijk wel uitvoerig worden gemotiveerd. Bovendien halen de heren er de geschiedenis bij om tot een afgewogen raad te komen over het stemmen zelf en de daarop volgende kabinetsformatie. Ja, als we met zijn allen gelukkig willen worden, wat staat ons dan nu te doen? Het bericht Stemadvies! verscheen eerst op Praatkast.

John en Han t laten zich in deze aflevering – hoe kan het ook anders – inspireren door de komende verkiezingen.  Han is niet bepaald gecharmeerd van de debatten tot nu toe: veel gebekvecht over van alles en nog wat, maar nauwelijks over de grote problemen van Nederland. Nexperia – is dat een voorbode van een nieuw soort handelsoorlog?  Moeten we toe naar een Europese industriepolitiek, en wat voor wapens hoort daar dan bij? Moeten we, net als Polen, schuilkelders bouwen terwijl we dat ‘straatje erbij’ plannen? En voor welk klimaat bouwen we eigenlijk: voor de hitte of voor de kou? Maar ondertussen gaat het in politiek Den Haag… nergens over. Het bericht Verkiezingen 2025: veel woorden, weinig visie verscheen eerst op Praatkast.

De campagne van 2025 kabbelt voort, voorspelbaar en berekend. Toch weten we uit de geschiedenis dat één zin, één blik of één misser alles kan veranderen. Han en John duiken in de canon van de Nederlandse verkiezingsmomenten — van Den Uyl tot Fortuyn, van het rietje van Roemer tot “u draait en u bent niet eerlijk” — en zoeken naar wat er dit keer nog in beweging kan komen. Het bericht Campagne 2025: De blik, de zin en de misstap. verscheen eerst op Praatkast.

Nog drie weken tot de verkiezingen. Terwijl de meeste partijen Geert Wilders en de PVV in een politiek isolement hebben geplaatst, laait het debat over dat cordon sanitaire opnieuw op. Han noemt het verstandig: volgens hem heeft de PVV haar onbekwaamheid inmiddels afdoende bewezen en hoort extreemrechts gedachtengoed niet thuis in de regering — uit bescherming van de democratie zelf. John ziet dat anders. Hij waarschuwt dat het buitensluiten van 2,8 miljoen kiezers juist de verbittering en het wantrouwen verdiept. Niet het cordon sanitaire zélf, maar de opstand van onderaf die eruit kan voortkomen, vormt volgens hem het echte gevaar. Twee visies op één vraag: hoe verdedig je de democratie zonder haar te ondermijnen? Het bericht Wilders buitensluiten – wijs of riskant? verscheen eerst op Praatkast.

De Raad van State ligt opnieuw onder vuur. Dit keer vanwege een vernietigend advies over een wetsvoorstel van Mona Keijzer om het voorrangsrecht van statushouders op sociale huurwoningen af te schaffen. Is de Raad een verpolitiekte, links georiënteerde club, of waarschuwt zij juist terecht tegen slecht doordachte wetgeving? Han en John nemen de zaak onder de loep. Moet Mona Keijzer niet gewoon blij zijn dat ze tijdig wordt behoed voor een voorstel dat onvermijdelijk tot rechtszaken tegen de overheid zou leiden? Met andere woorden: zijn de adviezen van de Raad van State vooral technisch en juridisch van aard? En moet je eigenlijk wel willen tornen aan dit adviesorgaan, zoals Caroline van der Plas suggereert? Het bericht De macht van advies: waarom de Raad van State politici dwarszit verscheen eerst op Praatkast.

John trok zaterdagmiddag de Haagse binnenstad in en maakte de rellen en de gevechten met de politie van dichtbij mee. Han volgde de gebeurtenissen op televisie en dacht meteen terug aan 1980, toen hij tijdens de kroningsrellen een steen tegen zijn hoofd kreeg. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen met toen? Gaat het hier om gewoon geweld of om extreemrechts geweld? Staat er een burgercoup voor de deur? Was dit hetzelfde publiek als tijdens de coronaprotesten? En vooral: wat moet je ermee, en hoe moet je de reacties van politici beoordelen? Het bericht Van kroningsrellen tot Malieveld. Extreem geweld bij protest is terug. verscheen eerst op Praatkast.

De moord op de conservatieve Amerikaanse activist Charlie Kirk heeft de Verenigde Staten diep geschokt en golft door tot ver buiten Amerika. In deze aflevering bespreken Han en John Knieriem de mogelijke gevolgen van deze politieke moord. Ze leggen verbanden met eerdere aanslagen, en Han ziet zelfs parallellen tussen dader Tyler Robinson en Volkert van der Graaf, de moordenaar van Pim Fortuyn. Samen onderzoeken ze de obsessies van politieke moordenaars en uiten hun zorg over de toenemende polarisatie die democratieën wereldwijd onder druk zet. Het bericht Na de moord op Charlie Kirk: echo’s van Fortuyn verscheen eerst op Praatkast.

Volgens kibbelende Haagse politici snakt Nederland naar van alles en nog wat. Het werkwoord snakken is hen wel toevertrouwd. Maar volgens Han en John snakt Nederland vooral naar iets anders: een politicus met brede ontwikkeling en een weidse visie op de toekomst van ons land in een gevaarlijke wereld. En verdraaid — zo’n politicus diende zich aan.  De Belgische premier Bart De Wever hield, op uitnodiging van EW Magazine, de H.J. Schoo-lezing. Daar presenteerde hij een erudiet betoog waarin hij Nederland, België en Luxemburg uitnodigde om de oude Benelux nieuw leven in te blazen en samen te werken aan een krachtiger Europa. Een Europa waarin de lidstaten niet op alles, maar juist op wezenlijke punten samenwerken.  De Wever riep de Zeventien Provinciën van de zestiende eeuw in herinnering en noemde de scheiding tussen noord en zuid de grootste ramp uit onze geschiedenis. Han vindt dat allerminst onzin. Hij ergert zich er juist aan dat deze lezing in Nederland vooral met bedremmeld stilzwijgen wordt ontvangen — doorbroken enkel door het vertellen van Belgenmoppen. Het bericht De Benelux als fusieproject: De nieuwe lage landen. verscheen eerst op Praatkast.

De verkiezingsstrijd sputtert langzaam aan. Het is net of iemand op de pedaal van zo’n ouderwetse motorfiets staat te trappen. Hoe kunnen wij kiezers onze stem het best gebruiken? Strategisch of juist ideologisch? Han en John overwegen de mogelijkheden. Het probleem is: of je nu strategisch stemt of niet, een balletje kan raar rollen. Het bericht Verkiezingen. Strategisch stemmen of met het hart? verscheen eerst op Praatkast.

Na, de ontreddering van de politiek die we vorige week bespraken– nu ontreddering 2.0. Han en John bespreken de situatie na de aftocht van de NSC-ministers uit het ongelukkige kabinet Schoof. Echte precedenten ontbreken, en misschien is het crisisgevoel nog nooit zo groot geweest als nu. Alsof dat nog niet genoeg is, blijkt zelfs de koning een zich er mee te gaan bemoeien. Wat een toestand. Gelukkig is er nog wat terrasweer over, nu de hittegolf voorbij is.   Het bericht Ontreddering 2.0. Kabinet Schoof opnieuw onderuit. verscheen eerst op Praatkast.

Nog twee maanden tot de verkiezingen. Je zou denken dat de partijen scherp getraind klaarstaan voor de strijd. Maar niets is minder waar. Han van der Horst ziet vooral verwarring en lijsttrekkers die óf beschadigd zijn, óf volledig kleurloos blijven. In deze aflevering werpen John en Han een kritische blik op het politieke speelveld. Ondanks hun uiteenlopende invalshoeken trekken ze een opvallend eensluidende conclusie. Het bericht De ontreddering van politiek Den Haag verscheen eerst op Praatkast.

Cliché: de wereld houdt de adem in. Vrijdag ontmoeten Vladimir Poetin en Donald Trump elkaar in Alaska. Wordt het een topconferentie waarin deze twee macho­mannen de toekomst van Oekraïne bepalen, of blijft het bij een show? Een opmaat tot echte onderhandelingen tussen Zelensky en Poetin, of hooguit hun beste poging daartoe? Of wordt het toch een tweede München, waar het nageslacht later hoofdschuddend op terugziet? Han en John wegen de mogelijkheden en halen München erbij. Belangrijk: deze podcast is gebaseerd op de stand van zaken op dinsdagochtend 12 augustus. Het bericht Poetin & Trump: Topoverleg of Topshow? verscheen eerst op Praatkast.

Er is nogal wat te doen over een spijkerbroekenreclame uit Amerika. Het begint met een lofzang op de genes van Sydney Sweeney, een roomblanke ster, en schakelt dan ineens over naar de jeans van American Eagle. John vraagt zich af of deze reclame een verandering in de tijdgeest weerspiegelt. Han vraagt zich af wat er was gebeurd als men Beyoncé als model had genomen. Daar kun je een hele boom over opzetten – en dat doen de heren dan ook. Han benadrukt dat reclame nooit echt op de tijdgeest vooruit kan lopen, maar die juist moet weerspiegelen. Anders verkoop je je product er niet mee. Vele voorbeelden passeren de revue, van “De dokter rookt het zelf” tot VitaePro, waar zoveel mensen tevreden mee zouden zijn. Het bericht Genes of Jeans. Over tijdgeest en marketing. verscheen eerst op Praatkast.

De hongersnood in Gaza doet opvallend veel denken aan onze eigen hongerwinter. De beelden van nu lijken te rijmen met die van toen. Toch worden er zelden parallellen getrokken. De reacties zijn vooral moreel: verontwaardiging, debat over schuld en verantwoordelijkheid — maar zelden leidt het tot daadwerkelijke hulp. Dat was ooit anders. Ouderen herinneren zich nog de actie Eten voor India, opgezet om een voedselcrisis te verlichten. En direct na de Eerste Wereldoorlog namen Nederlandse gezinnen tienduizenden ondervoede kinderen uit Wenen en Boedapest op om bij te komen. En in de tachtger jaren hadden we Band Aid en USA for Africa. Waar vroeger compassie tot daden leidde, lijkt nu politieke verontwaardiging de boventoon te voeren, constateren Han en John. Het bericht Gaza’s Hongersnood en de Echo van Onze Hongerwinter verscheen eerst op Praatkast.

Ze zeggen weleens: in een oorlog sneuvelt de waarheid als eerste. Maar hetzelfde geldt voor verkiezingen.  De komende campagne belooft vuiler te worden dan ooit. Politici zullen strooien met oneliners, verdachtmakingen en lege beloftes — niet om oplossingen te bieden, maar om het zicht op de werkelijke problemen te blokkeren.  En daarna? Dan wacht ons een eindeloze formatie. Ondertussen stapelen de binnenlandse én internationale crises zich op.  Toch is dit niets nieuws. Han neemt ons mee naar het Amerika van 1840 — waar de eerste verkiezingsleugen al in barrels whiskey verpakt zat.  John en Han ontrafelen hoe beeldvorming boven waarheid kwam te staan, en geven je handvatten om als kiezer wél scherp te blijven. Laat de kandidaten maar lullen — jij houdt het hoofd erbij. Het bericht De waarheid ligt in coma en de kiezer op de bank. verscheen eerst op Praatkast.

De Europese landen hebben €800 miljard gereserveerd voor defensiedoeleinden. De NAVO-landen (minus de VS) hebben toegezegd hun militaire uitgaven op te schroeven tot 5% van het bruto nationaal product. Dit betekent dat er ongekende bedragen vrijkomen voor oorlogstuig: van atoombommen tot handvuurwapens, van uniformen tot hypermoderne drones.  Het wordt een aanbiedersmarkt van jewelste — en je weet nu al: een fors deel van dat geld zal worden verspild. Onder de leveranciers bevinden zich ongetwijfeld handige jongens en meisjes die nú al weten dat hun fortuin binnen is. Han en John bespreken deze hoogst waarschijnlijke toekomst aan de hand van historische parallellen. Hun conclusie? Weinig reden tot optimisme over de efficiëntie waarmee uw belastinggeld zal worden besteed. Want uiteindelijk komt het allemaal uit één bron: uw portemonnee. Het bericht Van Drones tot Domheid: Hoe Europa €800 miljard besteedt verscheen eerst op Praatkast.

Han van der Horst en John Knieriem kunnen zich nauwelijks een tijd herinneren waarin het publieke debat zó giftig was. Al pratend komen ze op de felle confrontaties tussen patriotten en prinsgezinden in de jaren tachtig van de achttiende eeuw waarbij ze iets vergelijkbaars vinden. Politiek geweld kwam wel vaker voor — denk aan het Palingoproer — maar zelden was de onderliggende haat zó diep. En dan die zogeheten ‘soevereinen’ uit Coevorden, die zich inzetten om jonge meiden uit hun stad te weren… Het is een tijd vol rancune en radicalisering. De heren hopen er het beste van, maar hun zorgen zijn groot. Het bericht Van Palingoproer tot Polarisatie – Een Tijd van Volkswoede en Haat verscheen eerst op Praatkast.

De mussen vallen dood van het dak. John en Han kiezen daarom voor een typisch Nederlands en geliefd gespreksonderwerp: het weer. Han schept op over de heerlijk koele sarongs die hij heeft gekocht bij Sarong Batik, een christelijke ontwikkelingsorganisatie die 100% van de winst doorsluist naar de makers: kleine ambachtslieden op Java en Bali.  Al snel gaat het gesprek over serieuzere zaken: de enorme aanpassingen die nodig zijn om Nederland leefbaar te houden in een veranderend klimaat. Kan dat eigenlijk wel? En welke kant gaat het op? Wordt het steeds warmer, of juist kouder als de warme golfstroom ermee stopt? Puffen of bibberen – wat staat ons te wachten? Het bericht Nederland zonder de AMOC-golfstroom. Klimaat op Drift verscheen eerst op Praatkast.

Klaas Dijkhoff heeft samen met een aantal gelijkgestemden een nieuwe beweging opgericht, bedoeld als tegengeluid tegen het populisme en extremisme van zowel links als rechts. De beweging wil de ‘milde meerderheid’ van gematigde, oplossingsgerichte mensen een stem geven. Han en John bespreken dit initiatief. Han schrikt: het doet hem denken aan Eenheid door Democratie, een vergelijkbare beweging uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Alweer een echo uit die duistere tijd, stelt hij. Vervolgens wegen Han en John de kansen van Dijkhoffs initiatief, met een zijsprong naar het imago van PvdA/GroenLinks. Attenooie, wat een tijden. Het bericht Dijkhoff, Democratie en Déjà Vu verscheen eerst op Praatkast.