Huragan Melissa uderzył niedawno w Karaiby, a w sieci znów krążą mity o „naturalnych cyklach klimatu” i prowadzeniu "business as usual", bo to nie człowiek jest winien wzrostowi temperatury.
Czy naprawdę wiemy, co stoi za coraz gwałtowniejszymi zjawiskami pogodowymi? I jak w tym wszystkim odnaleźć fakty, kiedy dezinformacja rozlewa się szybciej niż dane naukowe?
W tym odcinku rozmawiam z prof. Bogdanem Chojnickim, klimatologiem z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, o tym, jak zmienia się klimat – globalnie i lokalnie, dlaczego postanowienia paryskie wciąż są aktualne, oraz jak kwestie handlowe, takie jak umowa Mercosur, wpływają na środowisko i politykę klimatyczną.
Jak odróżnić naukę od narracji strachu? I co możemy zrobić – jako społeczeństwo, rolnicy, konsumenci – by działać w oparciu o fakty, nie mity?
System kaucyjny wreszcie ruszył, ale to dopiero początek drogi. Polska od lat nie osiąga unijnych poziomów recyklingu, a rozszerzona odpowiedzialność producenta wciąż pozostaje na papierze. Co nie działa w naszym systemie? Czy kaucja naprawdę zmieni nasze nawyki – i dlaczego bez szerszych reform obiegu odpadów nie wykorzystamy w pełni potencjału recyklingu w Polsce? O tym w rozmowie z Hanną Marliere, ekspertką od gospodarki odpadami i gospodarki o obiegu zamkniętym.
Wydaje nam się, że technologia daje nam wolność. Ale co, jeśli to raczej my staliśmy się zależni od kilku globalnych korporacji, które decydują o tym, jak żyjemy, pracujemy i komunikujemy się?
W tym odcinku podcastu Nasze Klimaty rozmawiam z Sylwią Czubkowską, dziennikarką i autorką książki „Bóg techy”, o niewidzialnej władzy firm takich jak Google, Amazon, Apple czy Microsoft.
Pytamy, jak Big Techy wpływają na politykę, środowisko i naukę — oraz co możemy zrobić, żeby nie stracić kontroli nad naszym cyfrowym światem.
___
Sylwia Czubkowska jest dziennikarką specjalizującą się w technologii, autorką i badaczką z bogatym dorobkiem w analizie wpływu cyfrowej transformacji na społeczeństwo, politykę i gospodarkę.
Jej najnowsza książka Bóg techy. Jak wielkie firmy technologiczne przejmują władzę nad Polską i światem ukazała się w 2025 roku.
Wcześniej współpracowała z mediami takimi jak „Gazeta Wyborcza”, „Newsweek”, „Pismo” oraz tworzyła magazyn Spider’sWeb+.
Gościnią mojego odcinka jest Magdalena Milert, architektka i urbanistka, absolwentka Politechniki Śląskiej. W mediach społecznościowych działa jako Pieing. Od lat przygląda się polskim miastom z bliska, analizując, co w nich działa, a co wymaga naprawy. Jest propagatorką dobrego miejskiego UX - przestrzeni dostępnej, funkcjonalnej i wrażliwej na potrzeby wszystkich użytkowników.
W odcinku poruszamy następujące tematy:
Książka Magdaleny Milert - "Dla kogo jest miasto" https://wydawnictwopoznanskie.pl/produkt/dla-kogo-jest-miasto-jak-stworzyc-przestrzen-ktora-o-nas-dba/
Blog Magdy: https://pieing.cafe/
Instagram: https://www.instagram.com/pieing/
Czy w Europie każdy ma równy dostęp do transportu? Niestety nie. W tym odcinku rozmawiamy o zjawisku ubóstwa transportowego – sytuacji, w której brak dostępu do transportu ogranicza ludziom możliwości pracy, nauki czy kontaktu ze światem.
Opowiadam o tym, jak Unia Europejska chce temu przeciwdziałać, m.in. poprzez Klimatyczny Fundusz Społeczny, rozwój zrównoważonej mobilności i wsparcie dla najbardziej wrażliwych grup.
Bo mobilność to nie luksus – to prawo.
Moją gościnią jest Magda Kopczyńska – Dyrektorka Generalna ds. Mobilności i Transportu w Komisji Europejskiej. Odpowiada za rozwój zrównoważonego transportu w Europie, promując sprawiedliwą, bezemisyjną i dostępną dla wszystkich mobilność.
Podcast powstał we współpracy z Komisją Europejską.
Czy naprawdę pomagamy pszczołom… czy tylko sobie?
W tym odcinku rozmawiam z Karoliną Nawrot, prezeską Fundacji Kwietna, o tym, dlaczego miejska moda na ule może przynosić więcej szkody niż pożytku.
Czym jest beewashing i jak rozpoznać działania pozorne, które tylko udają troskę o przyrodę?
Czy pszczoła miodna to jedyny zapylacz, o którego powinniśmy się martwić?
I dlaczego łąki kwietne są ważniejsze niż modne pasieki na dachach biur?
W odcinku poruszamy m.in.:
czym jest przepszczelenie miast i dlaczego to realny problem,
jak firmy mogą wspierać zapylacze bez greenwashingu,
dlaczego dzikie owady zapylające są niedoceniane i zagrożone,
czy każda łąka kwietna to dobra łąka — i jakich błędów unikać.
🎙️ Posłuchaj, zanim zasiejesz "łąkę" lub postawisz ul na balkonie.
https://kwietna.org/2024/05/16/korporacyjny-beewashing-kwitnie-za-duzo-pszczol-w-polskich-miastach/
https://kwietna.org/2024/05/13/emilia-wasielewska-pszczoly-w-polskich-miastach/
i webinary:https://www.youtube.com/watch?v=07b_NopZ1Y4
https://www.youtube.com/watch?v=9XaywxXBHh4
Co wrzucasz do brązowego pojemnika? A co wrzuca sąsiad? I czy w ogóle to ma sens?
W tym odcinku rozmawiamy z Michałem Pacą, ekspertem ds. gospodarki odpadami i prezesem Bioodpady.pl, o kuchennych bioodpadach – tych codziennych, zapomnianych i często źle posegregowanych. Punktem wyjścia jest raport „Zmieszani w kwestii bioodpadów”, który pokazuje, że choć większość z nas deklaruje segregację, to w praktyce… bywa różnie.
📌 Poruszamy m.in.:
Co naprawdę wrzucać do bio, a czego nie?
Dlaczego ludzie rezygnują z segregacji – i co by ich zmotywowało?
Co się dzieje z bioodpadami po odbiorze? (Spoiler: to nie zawsze kompost)
Czy w Polsce mamy infrastrukturę do przetwarzania bioodpadów?
Jakie zmiany systemowe mogłyby pomóc?
To rozmowa o ekologii, technologii, wkurzeniu, wstydzie i nadziei. Bo jak mówi nasz gość – żadna inna frakcja nie daje tak wielkiej szansy, by zrobić coś dobrego.
Link do omawianego raportu:
Czy utopie to tylko naiwne marzenia oderwane od rzeczywistości, czy może najbardziej odważne i potrzebne odpowiedzi na kryzysy współczesnego świata?
W tym odcinku rozmawiam z Urszulą Jabłońską, reporterką i autorką książki „Światy wzniesiemy nowe”, o tym, czym są dzisiaj utopie, jak realnie funkcjonują i czego możemy się od nich nauczyć.
Pytamy, czy alternatywne społeczności mogą być odpowiedzią na frustrację, bezsilność i polityczne podziały. Zastanawiamy się, czy w świecie pogłębiającego się kryzysu klimatycznego i społecznego, utopie mogą dać nam nadzieję – a może nawet konkretne narzędzia do działania.
Poruszamy też wątki:
ekologii i życia „poza systemem”
emocji po ostatnich wyborach prezydenckich i społecznej polaryzacji
granicy między marzeniem a rzeczywistością
oraz pytania: czy każdy z nas może zbudować swój własny, lepszy świat?
W odcinku wspomniane były książki:
Elisabeth Rush "Rising. Dispatches from the New American Shore"
Elisabeth Kolbert "Pod białym niebem"
Rebecca Solnit "Nadzieja w mroku"
Przydatne linki:
Esej o śladzie węglowym:
https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,28590846,jak-pokochalam-swoj-slad-weglowy-6-83-tony-dwutlenku-wegla.html
Raport o wyborach w sieci:
https://resfutura.pl/144222-2/
Polska wieś się starzeje, susze pustoszą plony we Włoszech i nie tylko, a coraz więcej Polek i Polaków martwi się, że dobrej jakości żywność stanie się niedostępna – lub po prostu za droga. Czy naprawdę mamy się czego obawiać?
W tym odcinku rozmawiamy z Katarzyną Banul-Wójcikowską, współzałożycielką i analityczką Instytutu Strategii Żywnościowych „Grunt”, autorką licznych raportów o rolnictwie, narracjach o wsi i bezpieczeństwie żywnościowym. Wspólnie szukamy odpowiedzi na pytania:
Czym właściwie jest bezpieczeństwo żywnościowe i dlaczego dziś tak często o nim mówimy?
Jak zmiany klimatyczne i struktura polskiego rolnictwa wpływają na nasz talerz?
Co oznacza fakt, że większość rolników nie wierzy w przyszłość swoich gospodarstw?
Czy lokalna, dobra żywność staje się luksusem?
Jak miasta mogą wspierać dostępność świeżej, lokalnej żywności?
Czym są kooperatywy spożywcze i czy mogą być odpowiedzią na wyzwania rynku?
Jakie wsparcie państwa – i samorządów – naprawdę ma znaczenie?
Zajrzymy też za kulisy Apelu Koalicji na rzecz Suwerenności Żywnościowej, który trafił do Ministerstwa Rolnictwa 11 czerwca 2025 roku – i sprawdzimy, co możemy zrobić, by system żywnościowy w Polsce był bardziej odporny, lokalny i sprawiedliwy.
To rozmowa o naszych codziennych wyborach, ale też o tym, jak zorganizować system, by dobra żywność nie była tylko dla wybranych.
🎧 Posłuchaj, jeśli chcesz lepiej zrozumieć, co dziś naprawdę zagraża jedzeniu, które kochasz – i co możesz zrobić, by je chronić.
Przydatne linki:
Strona Instytutu Strategii Żywnościowych Grunt instytutgrunt.org
APEL KOALICJI NA RZECZ SUWERENNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ w sprawie budowy odpornego systemu żywnościowego https://instytutgrunt.org/aktualnosci/apel-koalicji-na-rzecz-suwerennosci-zywnosciowej/
Za daleko. Polki i Polacy o bezpieczeństwie żywnościowym – nowy raport Instytutu Strategii Żywnościowych Grunt https://instytutgrunt.org/polki-i-polacy-o-bezpieczenstwie-zywnosciowym/
Lista kooperatyw spożywczych https://kooperatywy.dobrze.waw.pl/
W tym odcinku podcastu Nasze Klimaty rozmawiam z Eweliną Antonowicz, prezeską polskiego oddziału Fashion Revolution i współzałożycielką Sustainable Fashion Institute, o tym, jak może wyglądać moda, która naprawdę działa w zgodzie z ludźmi i planetą.
📌 Poruszamy tematy:
realnych wyzwań branży modowej,
greenwashingu vs autentycznych działań,
innowacyjnych materiałów i ekologicznych barwników,
śladu węglowego i wodnego mody,
i tego, jak technologia może pomóc zmienić system od środka.
Ten odcinek to nie tylko diagnoza problemów, ale przede wszystkim konkretne rozwiązania – środowiskowe i społeczne. Bo można mieć styl z sensem.
Link strony, o którym mówiłyśmy: THE FASHION FOOTPRINT TOOLhttps://www.farfetch.com/pl/fashionfootprinttool/Polecana książka: Dizajn dla realnego świata - Victor Papanek📌 Zostaw komentarz, jeśli temat Ci bliski – i nie zapomnij o subskrybowaniu tego podcastu, jeśli chcesz więcej rozmów o klimacie, środowisku i realnych zmianach wokół nas.
Jak wygląda jakość powietrza w Polsce w 2025 roku? Czy program Czyste Powietrze po nowelizacji naprawdę coś zmienia? W tym odcinku rozmawiam z Piotrem Siergiejem z Polskiego Alarmu Smogowego o tym, ile jeszcze zostało „kopciuchów”, co przynoszą nam zmiany nowej edycji programu Czyste Powietrze i czy Polacy faktycznie mogą już oddychać spokojniej.Poruszamy m.in.:najnowsze dane o stanie powietrza w Polsce,zmiany w programie Czyste Powietrze od 31.03.2025,wpływ dotacji i przepisów na walkę ze smogiem,ocenę rozwiązań antysmogowych z perspektywy PAS.💬 Czy smog to już historia, czy wciąż aktualny problem?📌 Zostaw komentarz, jeśli temat Ci bliski – i nie zapomnij o obserwowaniu Naszych Klimatów, jeśli chcesz więcej rozmów o klimacie, środowisku i realnych zmianach wokół nas.
Przydatne linki:
https://czystepowietrze.gov.pl/
https://polskialarmsmogowy.pl/
Dziś Światowy Dzień Wody! Z tej okazji w podcaście goszczę dr inż. Edytę Łaskawiec – technolożkę wody i ścieków, popularyzatorkę nauki oraz autorkę edukacyjnego profilu wastewater_based.doctor. Rozmawiamy o tym, jak zmiany klimatu, przemysł i nasze codzienne decyzje wpływają na zasoby wody pitnej.
Poruszamy tematy, które dotykają nas wszystkich:
Jak zmieniające się warunki pogodowe wpływają na dostępność wody?
Dlaczego gospodarka wodno-ściekowa jest kluczowa dla obiegu wody w przyrodzie?
Czy woda stanie się dobrem luksusowym? Jak wpłynie to na nasze rachunki?
Jakie zagrożenia zdrowotne niesie zmiana klimatu i jej wpływ na jakość wody?
Dlaczego trzecie stopnie oczyszczania ścieków są koniecznością?
Jaki wpływ na naszą wodę mają przyjmowane przez nas leki?
Czy i jakie odpady możemy wyrzucać do kanalizacji?
O tym wszystkim posłuchasz w nowym odcinku podcastu.
Przydatne linki:
Ścieki i ich rola oczami eksperta: https://wodnesprawy.pl/scieki-i-ich-rola-oczami-eksperta-scieki-nawet-jesl/
Oczyszczanie ścieków i zmniejszenie emisji – konieczne zielone rozwiązania: https://wodnesprawy.pl/konieczne-zielone-rozwiazania-oczyszczanie-scieko/
Światowy kryzys wodny przybiera na sile. Ponad połowa produkcji żywności zagrożona: https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/swiatowy-kryzys-wodny-przybiera-na-sile-ponad-polowa-produkcji-zywnosci-zagrozona
PAN o klimacie, suszy, powodziach i gospodarce wodnej: https://naukaoklimacie.pl/aktualnosci/pan-o-klimacie-suszy-powodziach-i-gospodarce-wodnej-424
polecane książki:Aleksandra Kardaś "Książka o wodzie"Kate Raworth "Ekonomia obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI wieku"George Monbiot ""Regenesis. Jak wyżywić świat nie pożerając planety"Klimatyczne ABC: https://klimatyczneabc.uw.edu.pl/
Moją dzisiejszą gościnią jest Dagmara Bałusz, Wiceprezeska Zarządu Fundacji Osoba Odra, członkini Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej „Czysta Odra”, członkini Plemienia Odry.
Rozmowa koncentruje się wokół tematu osobowości prawnej, którą można nadać naszej drugiej co do drugości rzece w Polsce. Jakie są ku temu przesłanki? W jaki sposób wygląda proces przyznawania osobowości prawnej elementowi natury? I z czym będzie to się dla Odry, jak i lokalnych społeczności wiązało?
Zapraszam do wysłuchania rozmowy i podzielenia się opinią na temat tej inicjatywy.
Ważne linki:
Tu można sprawdzić, w jakich miejscach możesz zostawić swój podpis: https://ustawa.osobaodra.pl/miejsca-zbiorki-podpisow/
Tu możesz zostać wolontariuszem. Zajmie Ci to około 8 minut. https://ustawa.osobaodra.pl/szkolenie-i-test-rodo/
🐣 Dlaczego warto unikać jajek z chowu klatkowego? | Gościni: Julia Pająk (Otwarte Klatki) 🥚
Czy wiesz, co oznaczają cyfry na skorupkach jajek? Jakie warunki panują w hodowlach klatkowych? I czy „trójki” naprawdę znikają z polskich sklepów?
W tym odcinku rozmawiam z Julią Pająk, menadżerką ds. kampanii dobrostanowych w Stowarzyszeniu Otwarte Klatki, o tym, jak wygląda rynek jajek w Polsce i dlaczego coraz więcej firm rezygnuje z chowu klatkowego.
📌 Poruszamy m.in.:✅ Oznaczenia jajek – jak je czytać?✅ Warunki chowu klatkowego – dlaczego budzą sprzeciw?✅ Jakie sieci handlowe i firmy wycofały „trójki”?✅ Ukryte jajka klatkowe w produktach przetworzonych✅ Czy konsumenci mają wpływ na zmiany?
🎧 Posłuchaj i dowiedz się, jak Twoje wybory mogą pomóc zwierzętom!
🔗 Koniecznie sprawdź działania Otwartych Klatek!
Przydatne linki:
- https://www.otwarteklatki.pl/publikacje/jak-one-to-znosza - publikacje dot. wycofywania jaj klatkowych
- https://jakonetoznosza.pl - deklaracja niekupowania trójek i chęci wsparcia kur niosek
- https://politykadobrostanu.pl - lista firm ze zobowiązaniami wycofania trójek
- https://welfarefootprint.org - pogłębiona analiza dot. dobrostanu zwierząt w różnych systemach chowu.
Kluski to nasza tradycyjna chluba kulinarna, być może lekko zapomniana, ale powoli przeżywająca swoje kulinarne odrodzenie. Na fali newstalgii, czyli trendu, wedle którego z coraz większą chęcią sięgamy po tradycyjne dania z domów naszych mam czy babć, serwujemy je zarówno klasycznie, jak i nowofalowo, z nietuzinkowymi sosami i omastami.
Kluski to również danie zero waste. Do wielu z nich dodajemy gotowane kartofle, które zostały z poprzedniego dnia, warzywa rosołowe czy nawet ugotowaną wcześniej owsiankę. Ten ich dodatkowy wymiar nadaje im w naszej kuchni szczególnego znaczenia - nie tylko finansowego, ale też ekologicznego.
Dziś, 18 lutego, czyli w dzień publikacji tego odcinka, mamy Dzień Polskiej Kluski. I z tej właśnie okazji rozmawiam z Pauliną Nawrocką-Olejniczak, znanej również z podcastu Zabawy Jedzeniem, o jej najnowszej książce "Kluski. Teoria i praktyka" wydanej właśnie nakładem Wydawnictwa Marginesy.
Zapraszam Was do celebrowania tego pięknego święta upichceniem sobie ulubionego rodzaju klusek lub choćby wysłuchaniem tego odcinka.
Chcesz dowiedzieć się więcej o Dniu Polskiej Kluski? Wejdź na stronę www.polskakluska.pl
Odwiedź też blog Pauliny www.zabawyjedzeniem.pl
Koniecznie sprawdź też jej podast!
I daj znać, jakie kluski są Twoim smakiem dzieciństwa.
Od 1 stycznia 2025 roku wszedł w życie nowy obowiązek selektywnej zbiórki odpadów tekstylnych. Jednak - ku naszemu zdziwieniu - wcale nie przybyło nam pojemników na odzież. Nie mamy też nowych kontenerów kolejnego koloru w śmietnikowych wiatach. Jak zatem segregować tekstylia? Co jest odpadem tekstylnym? I czy gminy wiedzą, jak skutecznie wprowadzać nowe zasady dla swoich mieszkańców?
Gościnią odcinka jest Hanna Marliere - prezeska Fundacji Pro Terra i firmy Green Management Group, specjalistka z zakresu ochrony środowiska i gospodarki odpadami. Od ponad 20 lat związana z branżą gospodarki komunalnej.
Jeśli nadal masz pytanai dotyczące zbiórki tekstyliów, daj znać w komentarzu.
Zapraszam do mojego subiektywnego podsumowania roku 2024 pod kątem działań na rzecz ekologii i klimatu. Jak oceniam inicjatywy rządu? Czy wystarczająco dbaliśmy w Polsce o przyrodę? Które międzynarodowe wydarzenia zostaną w mojej pamięci z minionego roku? O tym wszystkim opowiadam w tym odcinku, który nagrałam solo.
Ważne hasła:
Moim dzisiejszym gościem jest mój 12-letni syn, Janek. To jego pierwszy występ w podcaście! Rozmawiamy o świętach, które lubimy, ale i o tym, co nas wkurza i frustruje. Z odcinka dowiesz się, co nastolatkowie myślą o prezentach, co ich frustruje, gdy myślą o świętach, o czym marzą i z czego by chętnie zrezygnowali.
Gościnią odcinka jest Monika Pastuszko - antropolożka miasta, autorka książki „Matka Polka sika w krzakach” (Wyd. Agora 2024), mama. Zajmuje się miastem i zmianą: ostatnio w stołecznym ratuszu, wcześniej w ministerstwie i w instytucie badawczym. Współpracuje m.in. z wydawnictwem Wysoki Zamek, współredagowała książkę „Miasto dla dzieci” Tima Gilla. Lubi prosty język. Po mieście chodzi z wózkiem albo jeździ na rowerze.
Przydatne linki:
Raport o dostępności toalet w Polsce (maj 2024), agencja Zymetria i Fundacja "Na miejscu", do pobrania: https://namiejscu.org/wp-content/uploads/2023/10/Zalatw-to-na-miescie_raport_Zymetria_FIN.pdf
O dzieciach i młodzieży na przedmieściach: Katarzyna Kajdanek „Suburbanizacja po polsku” (Nomos 2012): https://www.ibuk.pl/fiszka/141521/suburbanizacja-po-polsku.html?srsltid=AfmBOorsEf3ovUA-tIMwpv6kZgR0t8GJPX44xeEXZtSrtTrDLANuHNqd (to link do ksiązki do kupienia, więc jak uważasz)
O dzieciach i pozwalaniu im na ryzyko: Tim Gill „No Fear. Growing up in a risk averse society”, do pobrania: https://rethinkingchildhood.com/wp-content/uploads/2010/10/no-fear-19-12-07.pdf (Calouste Gulbenkian Foundation 2007)
Tim Gill „Miasto dla dzieci. Jak urbanistyka i projektowanie przyjazne dzieciom mogą uratować nasze miasta”, Wysoki Zamek 2024 (zapowiedź), fragment książki po angielsku do pobrania: https://rethinkingchildhood.com/wp-content/uploads/2020/12/urbanplayground_sample.pdf
Gościem oddcinka jest Bartłomiej Kupiec - prawnik, dyrektor Coop Tech Hub, członek stowarzyszenia z Energią o Prawie.
Analityk polityki klimatycznej. Absolwent kierunku prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Absolwent Master of Public Policy w Hertie School of Governance w Berlinie. Absolwent Szkoły Prawa Amerykańskiego organizowanej przez The Catholic University of America, Columbus Law School we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim. Absolwent Szkoły Prawa Niemieckiego organizowanej przez RheinischFriedrich-Wilhelms-Universität Bonn we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim. Przygotowuje rozprawę doktorską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Współpracował z wiodącymi polskimi, niemieckimi i międzynarodowymi kancelariami prawnymi, firmami konsultingowymi, think-tankami oraz instytucjami rządowymi. Wykładowca studiów podyplomowych MAK na AGH oraz na Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie. Autor opracowań naukowych i publicystycznych dotyczących sektora energetycznego i polityki klimatycznej.
Przydatne linki:
https://www.hub.coop/wp-content/uploads/2023/09/Krakowska-energetyka-obywatelska.pdf
https://www.hub.coop/wp-content/uploads/2023/07/Manual-Spolecznosci-Energetycznych-CoopTech-Hub.pdf