In de laatste aflevering van Media van Morgen van dit seizoen is Rutger Verhoeven te gast. Hij is medeoprichter van smartocto: een softwaretool die redacties helpt om meer inzicht te krijgen in de data achter hun publicaties. Want als je die data goed kent, kun je je publiek nog beter bedienen, is de gedachte achter de tool. Op die data baseert smartocto tips voor de redactie: bijvoorbeeld manieren om hun verhalen relevanter te maken en beter aan te sluiten bij de behoeften van hun publiek.
Tijdens het ontwikkelen van de tool, leerden ze een heleboel. Rutger: ‘Hoe je zo’n systeem op moet zetten, wist ik helemaal niet. Ik had alleen een idee en samen hebben we een plan gemaakt. Dat hebben we in een PowerPoint presentatie van acht slides gestopt. En daarmee zijn we gewoon bij mensen aan gaan kloppen.’
Hoe begin je een start-up in de journalistiek? En hoe zet je data in om journalistieke producties aan te laten sluiten op je publiek? Je hoort het in deze laatste aflevering van Media van Morgen: de podcast, seizoen 2!
In deze aflevering: Katarina Schul, onderzoekjournalist bij debat- en cultuurcentrum De Balie. Suse praat met haar over live journalism: een mix tussen theater en journalistiek.
Met een team van vier collega’s duikt Katarina elk half jaar in een onderbelichte kwestie die speelt in Amsterdam. Ze publiceren daarover artikelen in o.a. NRC en MUG Magazine en maken reportages voor AT5. Vanaf het begin ze nemen het publiek mee in hun onderzoek: van de eerste bijeenkomst – een open redactievergadering waar burgers en politici elkaar ontmoeten – tot de afsluitende theatervoorstelling, die samen met een theatermaker wordt ontwikkeld op basis van de bevindingen uit het onderzoek.
Bij De Balie live journalism staat de ontmoeting centraal. Katarina: 'Je kan het verhaal in de krant lezen in twee seconden en dan leg je het weer weg en ga je door met je dag. Hier zorgen we ervoor dat je samen in de zaal zit, het samen meemaakt en daarna het liefst aan de bar nog even napraat.'
Hoe brengen ze journalistiek tot leven op het podium en betrekken ze hun publiek erbij?
Jos de Groot van Pointer is deze week te gast bij Suse. Tot voor kort was hij presentator van de video's uit de koker van Pointer Checkt. Het kanaal van KRO-NCRV, dat gericht is op jongeren, onderzoekt en factcheckt onderwerpen die trending zijn op sociale media. Van claims over ongezond kraanwater tot fitfluencers die supplementen de hemel in prijzen.
‘Pointer Checkt is ontstaan vanuit de behoefte om weerstand te bieden aan de grote hoeveelheden mis- en desinformatie op social media,’ legt Jos uit. Dat doen ze met korte video’s op TikTok en Instagram, en met wat langere video’s op YouTube.
Naast het achteraf checken van onderwerpen, probeert Pointer Checkt de kijker ook handvaten te geven om zelf onwaarheden te herkennen. Prebunking, noemt Jos dit – afgeleid van het bekende debunking. Jos en zijn team experimenteerden ermee in aanloop naar verschillende verkiezingen. Wanneer verkiezingscampagnes op stoom komen, neemt het risico op misinformatie toe. Met verdiepende video’s gaf Pointer Checkt inzicht in de patronen van misinformatie.
Hoe blijft Pointer het publiek mediawijs maken op vernieuwende manieren? En wat kunnen we daarvan leren?
Hermina de Vries schuift deze week aan bij Suse. Ze is projectleider van Kalm An, het jongerenmerk van Omroep Gelderland.
Kalm An begon als een initiatief van de gezamenlijke regionale omroepen (RPO). Zij wilden samen uitvinden hoe ze plattelandsjongeren beter konden bereiken en wat deze doelgroep bezighoudt. Uit dat onderzoek kwam Kalm An voort, een Instagram- en TikTok-kanaal voor en door jongeren uit de grensregio die zich uitstrekt van Noordoost-Groningen tot de Achterhoek. Inmiddels is Kalm An onderdeel van Omroep Gelderland.
Hermina geeft ons een inkijkje in het opzetten en ontwikkelen van Kalm An. Om de doelgroep te betrekken bij het nieuwe jongerenmerk zette het team focusgroepen met plattelandsjongeren op, vulden ze een waardepropositiecanvas in en ontwikkelden ze een passende merkidentiteit. Hermina vertelt over de experimentele fase, over waar Kalm An nu staat en over de lessen die zij en haar team hebben geleerd.
Eva Hofman is deze week te gast bij Suse. In haar werk als onderzoeksjournalist bij De Groene Amsterdammer zet ze kunstmatige intelligentie in voor journalistieke publicaties. Dit doet ze al lange tijd samen met wetenschapper Joris Veerbeek van de Data School (Universiteit Utrecht).
Ze gebruiken AI bijvoorbeeld voor het trainen van botjes, het labelen van data en voor discours- of netwerkanalyses op sociale media. Dat leidde al tot tal van innovatieve onderzoeksjournalistieke projecten. Recent verscheen bijvoorbeeld hun onderzoek naar de manosfeer, een online-cultuur waarin influencers hun volgers de les lezen over mannelijkheid. Ook deden Eva en Joris onderzoek naar eetstoornisvideo’s op TikTok en AI-propaganda op Facebook.
Volgens Eva is de samenwerking tussen journalistiek en wetenschap een prettige kruisbestuiving. Haar tip voor collega-journalisten en wetenschappers is dan ook: ga samenwerken!
Dit keer schuift Hilde Westerink aan bij Suse, uitgever van het Rotterdamse journalistieke platform Vers Beton. Ze vertelt hoe ze met haar collega's werkt aan het verduurzamen van hun verdienmodel.
Vers Beton begon in 2011 als een vrijwilligersinitiatief en groeide uit tot een professionele organisatie met vaste medewerkers en onderzoeksjournalisten. Om in diepgravende journalistiek te kunnen blijven investeren, zoekt het team van Vers Beton voortdurend naar manieren om hun financiële basis te versterken. Van een paywall en fondsenwerven tot ledencampagnes en een vaste kring donateurs.
‘In het begin heb je misschien alleen nog maar een vage droom: “Dit is leuk en hier wil ik geld mee verdienen”, maar eigenlijk moet je vanaf het begin al van A tot Z keuzes maken als echt bedrijf’, legt Hilde uit in de podcast. ‘Houd in je achterhoofd waar je uiteindelijk naartoe wil.’
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
In aflevering 2 van seizoen 2: Gerson Veenstra van EenVandaag. Hij leidt het interactieteam van het actualiteitenprogramma: een club redacteuren die zich dagelijks bezighoudt met het betrekken van het publiek bij hun items en het actief inspelen op kijkersbehoeften.
Sinds 2023 doet EenVandaag dit via een livechat, waarmee kijkers direct in contact komen met de redactie. Elke dag stromen via deze chat vragen, opmerkingen en suggesties binnen. ‘In het begin was het echt trial and error’, aldus Gerson. ‘Welke onderwerpen veel reacties oproepen, ontdek je pas als je het gewoon gaat doen.’
Hoe hebben Gerson en zijn team dit project opgezet en wat hebben ze hier tot nu toe van geleerd?
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
In de eerste aflevering van seizoen 2: Danusia Schenke, Art Director bij Trouw. Met haar team is ze verantwoordelijk voor de vormgeving van de krant én met succes. Recent werd Trouw bekroond tot European Newspaper of the Year, een prestigieuze prijs voor krantenvormgeving.
Danusia en haar collega's experimenteren volop met nieuwe manieren van verhalen vertellen, waarbij beeld en tekst elkaar versterken. Een voorbeeld hiervan is het Verhalenloket. Nog vóór er een letter op papier staat, denken redactie en vormgeving met elkaar na over hoe een verhaal op een vernieuwende en creatieve manier vertelt kan worden. ‘De vormgever is op dat moment de regisseur van het verhaal. De volgorde waarin je iets maakt, verandert daardoor compleet,’ legt Danusia uit. Wat levert deze manier van samenwerken op de redactie Trouw op?
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
Media van Morgen: dé podcast over innovatie, gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Elke aflevering gaat Suse van Kleef in gesprek met een vernieuwer uit de mediasector. Want hoe doe je dat eigenlijk, de journalistiek innoveren?
We nemen onder andere een kijkje achter de schermen bij Trouw, Omroep Gelderland, Pointer en Vers Beton. Wat doen zij om hun publiek beter te bereiken, nieuwe vormen van journalistiek te ontwikkelen of hun verdienmodel te verbeteren? Luister mee naar hun zoektocht, mislukkingen en successen.
Deze podcast wordt gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.
In de (voorlopig) laatste aflevering van Media van Morgen schuift Laurens van den Berg aan bij Suse. Hij is één van de oprichters van Tolkie. Een Nederlandse startup, opgericht in 2022, die via software nieuwsorganisaties helpt om hun artikelen toegankelijker te maken voor laaggeletterden.
In Nederland hebben 1 op 6 volwassenen moeite met lezen of schrijven. Hoe zorg je ervoor dat zij wel toegang hebben tot nieuws en informatie? En hoe kun je als nieuwsmedium je publiek goed bedienen?
Tolkie ging aan de slag met dit probleem en heeft in korte tijd grote stappen gemaakt. Hoe hebben ze dit aangepakt en welke belangrijke innovatielessen trokken zij daaruit?
Laurens’ tips? Doe goed vooronderzoek voor je begint. Kijk eerst eens goed om je heen en bedenk wat er al is. Moet ik per se iets zelf iets gaan bouwen? Zitten mensen hier echt op te wachten? Zoek uit of er ook echt iets op te lossen valt met jouw innovatieve idee.
En bovenal: ga in gesprek met je doelgroep, zij weten als geen ander wat er nodig is!
Dit is voorlopig de laatste aflevering van de podcast Media van Morgen. Heb je zelf een goed voorbeeld van vernieuwing in de journalistiek? Stuur dan je tip naar redactie@svdj.nl.
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
Dit keer te gast: Sascha Meijer van de lokale publieke omroep OPEN Rotterdam. Hij coördineert de Wijkredactie. Daarmee duiken ze – zoals de naam al doet vermoeden – de wijken van Rotterdam in, op zoek naar bijzondere verhalen die je niet zou kunnen maken vanachter je bureau. Met de Wijkredactie betrekt OPEN de inwoners van Rotterdam bij het maken van nieuws en verhalen.
We zeggen het steeds, innovatie gaat niet alleen maar over de 'shiny new things'. Juist luisteren naar je publiek en dus dicht bij de inwoners van Rotterdam zijn helpt de lokale omroep ontwikkelen en steeds betere verhalen te maken.
Wat levert dit project de omroep nog meer op? En hoe is het team van een wat lossere aanpak, steeds planmatiger te werk gegaan bij de Wijkredactie?
Sascha’s tip: Door te luisteren en vragen te stellen kunnen mensen zich echt herkennen in de verhalen die je maakt.
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
Deze keer is Lianne de Bruijn te gast, implementatiespecialist bij Pubble. Zij schuift aan bij Suse van Kleef en vertelt over hun online productiesysteem voor uitgevers van huis-aan-huiskranten, magazines en dagbladen. Het systeem werd bedacht om het werk van uitgevers een stuk makkelijker te maken. Van de opmaak van de papieren krant tot het administreren en factureren van online advertenties. Een totaalpakket, zou je kunnen zeggen.
De eerste contouren van Pubble werden in 2011 ontworpen op de werkvloer van de lokale uitgever Enter Media. Het familiebedrijf, waar ook de vader en broer van Lianne werkzaam zijn, startte met het uitgeven van WeesperNieuws, breidde dat uit met DiemerNieuws en voegde daar later ook BussemsNieuws en NaarderNieuws aan toe. Alle titels hadden hun eigen manier van samenstellen, factureren en opmaken. Zou daar niet een slimmere oplossing voor zijn? Na een zoektocht naar een bestaand systeem kwamen ze tot de conclusie; dit kunnen we zelf goedkoper bedenken en maken. En zo geschiedde.
Inmiddels worden er meer dan 500 titels verspreid door heel Nederland gemaakt met de software. En kijkt Pubble al over de grens om uit te breiden. Een oplossing die voor jou werkt, kan ook anderen in de sector verder helpen. Op welke manier bracht Pubble vernieuwing voor huis-aan-huiskranten en nieuwsbladen?
Liannes grootste tip: wees niet bang om te veranderen. Ga met je tijd mee. Want als je niet meegaat, ga ja stilstaan en word je voorbijgelopen.
Luister het hele verhaal van Pubble nu in aflevering 6 van Media van Morgen.
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
In deze aflevering praat Suse met Rens Blom over zijn uit de hand gelopen hobby Nieuws uit Castricum. Een wekelijkse hyperlokale nieuwsbrief die de geboren en getogen Castricummer naar eigen zeggen is begonnen uit onvrede over de onderwerpkeuze en inhoudelijke kwaliteit van de lokale huis-aan-huisbladen.
Inmiddels zijn er ruim 170 edities gemaakt en heeft de nieuwsbrief zo 'n 1400 abonnees. Rens werkt parttime aan de nieuwsbrief en experimenteert nog altijd met het verdienmodel. Hij vertelt ons hoe hij met beperkte middelen een betrokken community heeft opgebouwd door strategisch gebruik te maken van polls en directe interactie met zijn lezers.
Rens’ tip voor aspirant-nieuwsbriefmakers? Niet zomaar beginnen zoals hij deed, maar eerst uitzoeken of er vraag naar is en gedegen doelgroep onderzoek doen.
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
Deze keer schuift Linda Worp aan bij Suse. Zij is een van de oprichters van Opt Out Advertising. Een organisatie die nieuwsmedia en uitgevers helpt met de overgang naar cookieloos adverteren. Dat doen ze bijvoorbeeld voor The Guardian en de regionale publieke omroepen. Maar waarom?
Je kent het wel, je bezoekt een site en plop, daar is die: De cookie pop-up. Wat doe je? Alles accepteren of afwijzen? Wij kunnen het wel raden en je bent zeker niet de enige. Consumenten worden zich steeds bewuster van hun privacy. Ook door steeds striktere privacywetgeving wordt het lastiger voor media om voldoende advertentie-inkomsten te genereren. Hoe kan een nieuwsmedium dan toch geld verdienen aan advertenties als niemand die cookies accepteert?
Daar heeft Opt Out Advertising een oplossing voor gevonden, al was die er niet binnen een dag. Ook hun doelgroep van uitgevers en adverteerders was niet meteen overtuigd. Om hun product te ontwikkelen en vervolgens ook aan de man te brengen is het team van Opt Out aan het innoveren geslagen.
Linda’s tip? Begin klein, blijf continue kritisch en vraag jezelf af: ‘wat kun je verbeteren?’ En weet: het is nooit af!
Weten wat de oplossing van Opt Out is? Luister nu aflevering 4 van Media van Morgen.
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
In deze aflevering praat Suse met Jan-Willem Sanders, uitgever van Follow the Money. Hij kreeg voor elkaar waar menig journalistiek medium van droomt: een succesvol ledenmodel opzetten. Onder zijn leiding groeide het onderzoeksplatform in zeven jaar tijd van 2.500 naar bijna 42.000 betalende abonnees. Hoe heeft hij dat aangepakt?
In 2016 introduceert Follow the Money voor het eerst een ledenmodel; een betaalmuur en het kopen van losse artikelen via Blendle. Na verloop van tijd stagneert de groei en blijft het aantal abonnees hangen rond de 2.500. Wat nu? De oprichters van het platform schakelden de hulp in van Jan-Willem. Zijn advies: ‘Stoppen met een harde paywall in een artikel. De lezers moeten eerst kennismaken met onze stukken. Daarnaast moeten we meer verhalen vertellen vanuit een missie in plaats vanuit een product.’ En zo geschiedde.
Klinkt vrij recht door zee, maar daar kwam een hoop geëxperimenteer bij kijken. Wanneer laat je mensen betalen voor een artikel? Hoe breng je de missie van je platform over? En wat is het beste evenwicht tussen flashy en functionele e-mailmarketing?
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
In deze aflevering gaat Suse in gesprek met José de Vries. Zij is Head of Product & Innovation bij de NOS en begon negen jaar geleden bij ‘NOS Lab’. Een plek waar geëxperimenteerd wordt met platformen als TikTok, Telegram en Roblox en nieuwe vertelvormen worden verkend. De omroep wil relevant blijven en zoveel mogelijk mensen bereiken met hun nieuws. En ja, ook die ontzettend lastige doelgroep tussen de 13 en 35 jaar. Hoe doen ze dat?
Om tot successen te komen, zoals het goed gevolgde NOS Stories op Instagram, moet er eerst een hoop uitgeprobeerd, getest en vooral gefaald worden. Van mislukte pogingen om chatbots met wielerfans te laten appen tot hoogtepunten via Google Home waar niemand naar luisterde. Want bij innoveren hoort fouten maken en daarvan leren, volgens José.
Nog een innovatietip van haar? Je moet zijn waar je doelgroep is, dan blijf je relevant.
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
Xander van Uffelen, chef Data & Onderzoek bij de Volkskrant, schuift aan bij Suse van Kleef. Hij geeft ons een kijkje achter de schermen bij de Volkskrant en deelt het geheim van goed gelezen verhalen: de 'Open Redactie'.
Dit platform stelt de krant in staat om op een makkelijke manier in contact te komen met hun lezers én ideeën voor nieuwe verhalen te verzamelen. Luisteren naar je publiek en ook echt iets met die input doen. Dat helpt de redactie om blinde vlekken weg te nemen en waardevolle, goed gelezen verhalen te maken. De Open Redactie telt inmiddels duizenden leden en heeft al honderden waardevolle tips opgebracht. Xanders tip voor mediamakers? Praat met je lezer, luisteraar of kijker. Dat brengt je zoveel verder.
Deze podcast is gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Kijk voor meer informatie op www.svdj.nl/podcast.
Media van Morgen: Dé podcast over journalistieke innovatie. Elke aflevering gaat Suse van Kleef in gesprek met een vernieuwer uit de mediasector. Want hoe doe je dat eigenlijk, de journalistiek innoveren?
We kunnen je alvast verklappen; het gaat niet over de nieuwste technologische snufjes of megalomane projecten, maar over het begrijpen van problemen en hier stapsgewijs slimme oplossingen voor bedenken.
Deze podcast wordt gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek.