Toen Charl Landvreugd dertien jaar was overleed zijn grootmoeder. Naar gebruik kwamen de nabestaanden na acht dagen bijeen om liederen te zingen om hun overleden dierbare een waardig afscheid te geven. De Soko psalmen die werden gezongen maakten een diepe indruk op Landvreugd. Rond zijn zestiende kwam hij in aanraking met het Requiem van Mozart, dat dezelfde emoties bij hem losmaakte. Hij luisterde in de periode van zijn zestiende tot zijn vierentwintigste vrijwel iedere dag. Het werk dat Landvreugd maar al te graag had willen maken, maar wat tot op heden nog niet gelukt is, zou het Requiem en de Soko psalmen laten samensmelten. Hij vertaalde de Engelse versie van het Lux Aeterna uit het Requiem naar het Surinaams en ging op zoek naar een Soko psalm om een geschikte combinatie mee te maken. Het combineren van de verschillende muziekstukken zou verschillende culturele achtergronden in een nieuwe vorm samenbrengen. Een van de redenen waarom dit droomwerk tot op heden nog niet bestaat, is – in Landvreugds eigen woorden – omdat het talent voor muziek hem niet gegeven is.

In aflevering #14 van Kan niet bestaat niet gaat Maurits de Bruijn in gesprek met Charl Landvreugd over de noodzaak voor nieuwe perspectieven op kunstenaarschap – niet de kunstenaar als briljant individu, maar een sociaal genie die zich tot het collectieve verhoudt, over hoe universeel smart is en over hoe verschillende culturen dezelfde energieën vereren die ze dikwijls soortgelijke kwaliteiten toekennen. Volgens Landvreugd kan muziek iets dat de beeldende kunst niet kan, namelijk rechtstreeks naar het hart gaan. Waar de beeldende kunst voornamelijk het oog gebruikt als ingang en dus eerst door het verstand benaderd wordt, komen de trillingen van de muziek via het oor direct het hart binnen. Daarnaast vertelt Landvreugd over hoe hij als Hoofd Onderzoek en Curatorial Practice bij het Stedelijk Museum in Amsterdam ruimte creëert voor anderen, en hoe hij op een artistieke manier probeert wetenschap te bedrijven en met artistieke methodes kijkt naar hoe het museum aankoopt en beleid maakt.

Over de kunstenaar

Charl Landvreugd is kunstenaar, onderzoeker en educator. Hij is Hoofd Onderzoek en Curatorial Practice bij het Stedelijk Museum in Amsterdam en is daarnaast verbonden aan het Masters Institute of Visual Cultures AKV| St. Joost als Head of Research in Visual Arts & Post-Contemporary Practices. In al die hoedanigheden schept hij nieuwe kaders rondom het denken over migratiegeschiedenis, cultuur en machtsrelaties, om zo binnen de beeldende kunsten suggesties te doen met betrekking tot de vorming van cultureel burgerschap en erbij-horen.

Over Kan niet bestaat niet

Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan?  Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.

Foto: ​​René Bosch
Presentatie: Maurits de Bruijn
Sounddesign en muziekbewerking: Marie De Broeck
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley

Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.