Fatinha Ramos maakt uiteenlopend werk. Illustraties vormen de kern van haar praktijk. Geïnspireerd door haar aandoening vervaardigt ze glazen sculpturen die de kwetsbaarheid van haar botten benadrukken. Een aantal jaar geleden kwam ze in New York ten val, een moment dat impact had op haar lichaam en op haar werk. In deze bijzondere live-aflevering van Kan niet bestaat niet praat Fatinha met Maurits de Bruijn en Lieneke Hulshof over deze omwenteling, hoe ze als kind in een ziekenhuisbed haar tekenkunst ontwikkelde, over revalideren en de angst nooit meer te kunnen tekenen.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet-gemaakte kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Deze aflevering van Kan niet bestaat is opgenomen tijdens een live-interview op het Feest van het Falen van Curieus in De Roma, Antwerpen op 15 april 2025.
Credits Presentatie: Lieneke Hulshof & Maurits de Bruijn Sounddesign: Marie De Broeck Montage: Marie De Broeck Vormgeving: Noémi Biró Met dank aan Curieus en De Roma
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Theatermaker en kunstenaar Samuel Baidoo begint altijd aan een performance door een archief aan te leggen vol beelden, teksten en games. In de esthetiek van hun werk duikt internetcultuur op in flashy decorstukken. Als kind gamede Samuel al graag, tijdens de pandemie begon hen het gamen weer op te pakken en speelde Samuel vooral Minecraft. De game werd een dagboek waarin hen inging op intieme zaken. Het vormde het startpunt voor een performance, maar hun aanvraag voor dit project werd afgewezen. In deze bijzondere live-aflevering van Kan niet bestaat niet praat Samuel met Lieneke Hulshof en Maurits de Bruijn over dit vooralsnog niet verwezenlijkte kunstwerk waarin gaming, kunst en theater elkaar ontmoeten.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet-gemaakte kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Deze aflevering van Kan niet bestaat is opgenomen tijdens een live-interview op het Feest van het Falen van Curieus in De Roma, Antwerpen op 15 april 2025.
Credits Presentatie: Lieneke Hulshof & Maurits de Bruijn
Sounddesign: Marie De Broeck
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond, Mister Motley Met dank aan Curieus en De Roma
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Kenny Mala Ngombe vertelt in aflevering #20 van Kan niet bestaat niet over zijn niet-gemaakte werk: een claustrofobische carnavalswinkel vol maskers. De gezichtsuitdrukkingen op de maskers zouden een knipoog zijn naar de manier waarop mensen zich presenteren op social media, met aantrekkelijke duckfaces, strakke kaaklijnen en mooie jukbeenderen. Mala Ngombe zou de maskers verpakken in plastic en een klassiek kitscherig label ontwerpen waarvoor hij zijn inspiratie haalde uit een carnavalswinkel in zijn geboortestad Leuven.
Op het moment dat Mala Ngombe de maskerwinkel wilde maken, was hij in kunstenaarsjaren nog maar piepjong. Net begonnen als autodidact had Mala Ngombe geen toegang tot een netwerk aan klasgenoten, leraren of andere kunstenaars die hem inspiratie, vaktechnische kennis of toegang tot financiële middelen konden bieden die hij nodig had om het werk te volbrengen. Toen Ngombe besloot toch een jaar naar de kunstacademie te gaan, merkte hij hoeveel het kan brengen een atelier met anderen te delen.
Nu, een aantal jaar later, is het werk er nog steeds niet, maar maskers blijven een terugkerend element in Mala Ngombe’s praktijk. Mala Ngombe’s bewustzijn van de gelaagdheid ervan is alleen maar groter geworden. Het masker is op meerdere niveaus een belangrijk communicatiemiddel, bijvoorbeeld de rol die het inneemt in Centraal-Afrikaanse culturen en spirituele praktijken. Een masker biedt ook vrijheid of veiligheid. Achter een masker kun je schuilen: het creëert afstand tot de blik van de ander.
In de impressies die anderen op je projecteren, wordt betekenis opgedrongen aan een lichaam, en ervaringen van racisme, fetishishme, homofobie en andere ‘ismes’ doen dat zelfs in zo’n sterke mate dat Mala Ngombe vertelt ze te internaliseren.
Ook in zijn kunstenaarspraktijk loopt Mala Ngombe aan tegen de wens van buitenaf om zijn werk van betekenis te voorzien. Maar, Mala Ngombe werkt intuïtief, vertelt hij in gesprek met Lieneke Hulshof. Het kan wel eens maanden duren voordat de betekenis van een werk daagt. Dit druist soms in tegen de logica van de kunstwereld en subsidieverstrekkers. Mala Ngombe roept de kunstwereld dan ook op het experiment meer te omarmen. Werken waarin Mala Ngombe geen compromis heeft hoeven maken als kunstenaar en als persoon associeert hij met succes. Mala Ngombe geeft ons een wijze les mee: plooi je niet te veel naar anderen, dat geeft alleen maar koppijn.
Over de kunstenaar
Kenny Mala Ngombe woont en werkt in Brussel. Hij schildert, maakt foto’s, maskers en installaties. In zijn werk speelt de perceptie van het lichaam een grote rol.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet-gemaakte kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Credits
Presentatie: Lieneke Hulshof
Sounddesign: Marie De Broeck
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Foto: Selene Alexa
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Al 7 jaar lang heeft Jot Fau een idee voor een pornografische panseksuele film. Een film waarin de seks en erotiek oprechte gevoelens laten zien en vertrekken vanuit een inclusief beeld, iets dat Jot Frau mist in erotische films. De niet-gemaakte film zou zich afspelen in een kamer met houten meubilair waarin tekeningen zijn gekerfd. Deze zouden tijdens de seks afdrukken achterlaten op de naakte lijven van de acteurs. Fau houdt zich bezig met identiteit. De afdrukken van de tekeningen die op de lichamen achterblijven – en die na niet al te lange tijd weer zullen verdwijnen – staan symbool voor wat en wie ons eigenlijk maken tot wie we zijn. Waarom de film dan toch nog niet bestaat? Voor de enorme kosten zou subsidie nodig zijn, maar is het niet wat gek om fondsen aan te schrijven voor een pornografisch kunstproject?
In deze aflevering van Kan niet bestaat niet gaan Jot Fau en Lieneke Hulshof in gesprek over identiteitsvorming en de zoektocht naar een antwoord op de vraag ‘wie ben ik?’. Fau neemt ons mee in de oorsprong van de naam die ze zichzelf geschonken heeft: Jot Fau. Het is een naam die voor haar helemaal neutraal is, niet gelinkt is aan een bepaalde familie, een bepaald territorium of een bepaald geslacht. Ook vertelt Fau over haar zoektocht naar materialen en soberheid. Ze vertelt hoe het gebruiken van tweedehandsspullen in haar werk – zoals leer of textiel – niet alleen voortkomt uit economische noodzaak, maar ook een gelaagdheid oplevert waardoor haar werk interessanter en rijker wordt.
Over de kunstenaar
Fau’s werk ontstaat doordat ze verschillende tweedehandsmaterialen – zoals leer of stof – vindt, ontdekt of bij elkaar brengt. In haar praktijk stelt Fau vragen over het concept van identiteit. Haar kunstwerken nemen zeer uiteenlopende vormen aan: van sculpturen, installaties en objecten tot textiel, tekeningen, video’s, poëzie, foto's en geluid. Alles vindt zijn oorsprong in die ene berg materiaal waarin Fau graaft.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet-gemaakte kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Credits
Presentatie: Lieneke Hulshof
Sounddesign: Marie De Broeck
Muziek: Old Melody, Beverly Glenn-Copeland
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister
Motley
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Een grafsteen met daarin gebeiteld de tekst ‘Annelein Pompe kan er vandaag helaas niet bij zijn’. In de nieuwste aflevering van Kan niet bestaat niet vertelt Annelein Pompe over dit niet-gemaakte werk waarmee ze op monumentale wijze wilde afstuderen aan de Gerrit Rietveld Academie. Maar het (vieze) gezicht dat haar docent trok toen Pompe dit plan met hem deelde, sprak boekdelen, en leidde er bij Pompe toe het werk uiteindelijk niet te maken. Tot op de dag van vandaag achtervolgt dit niet-gemaakte werk Pompe nog steeds. Want waarom heeft ze die docent eigenlijk gelijk gegeven? Had ze niet meer lef of zelfvertrouwen moeten hebben?
In gesprek met Maurits de Bruijn, bij wie Pompe ook in de klas zat op de Rietveld Academie, neemt Pompe ons mee in haar ambigue relatie met de kunstacademie en hoe ze het heeft ervaren om daar op jonge leeftijd te studeren. Ze vraagt zich hardop af of het haar meer zelfvertrouwen had gegeven als ze bijvoorbeeld eerst meubelmaker was geworden. Met de vakkennis en levensjaren op zak had ze wellicht meer lef durven tonen tegenover haar docent. Ook vertelt Pompe over haar kunstenaarschap: niet de juiste uitdrukkingsvorm kunnen vinden voor de potentie die je vanbinnen voelt, nooit kunnen voorspellen hoe een werk uitpakt wanneer je eraan begint, en hoe ze in het maken van een film een soort container voor al haar ideeën vindt.
Over de kunstenaar
Schrijver, kunstenaar en filmmaker Annelein Pompe studeerde Beeld & Taal aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Daarna vertrok ze naar Gent en momenteel woont ze in Brussel. Pompe schrijft poëzie en verhalen en maakt ook films, zoals de fabeldocumentaire Schaduwerkers die in diverse bioscopen door heel Europa werd vertoond. Daarnaast schildert Pompe eenden, heel veel eenden. Elke eend heeft een voornaam, die correspondeert met die van de persoon voor wie het schilderij is gemaakt.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet-gemaakte kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Credits
Presentatie: Maurits de Bruijn
Geluid en Sounddesign: Marie De Broeck
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Met de alter ego’s Haas & Gaai toverden Ignace Cami en Ward Zwart hun leven als kunstenaar om tot een fabel. Haas & Gaai zijn zelfgemaakte handpoppen van papier-maché en textiel, die de mythe van de immer professionele en succesvolle kunstenaar en het onpersoonlijke van het kunstenveld op een satirische manier aan de kaak stellen. Over Hans & Gaai maakten Cami en Zwart talloze tekeningen, drukwerk, een mislukte tentoonstelling en muziek. Toch is er ook een werk dat niet gemaakt is: een langspeelfilm. In deze aflevering van Kan niet bestaat niet neemt Ignace Cami ons mee op de reis die Haas & Gaai in deze film zouden gaan maken. Bang dat ze hun talent waren verloren en in zak en as na een mislukte tentoonstelling, starten de twee een zoektocht naar een nieuwe mentor, de Witte Raaf. Een knipoog naar het Vlaamse blad dat de maatschappelijke, historische en politieke context van kunst belicht. Tijdens hun reis komen Haas & Gaai allerlei problemen tegen die ze ook zelf weten op te lossen. Ze herwinnen hun zelfvertrouwen en komen erachter dat het niet deze mentor is die ze nodig hebben, maar dat ze de moed en de kracht uit zichzelf kunnen halen. Voor deze parabel haalden Cami en Zwart inspiratie uit volkscultuur en klassieke vertellingen waarin moraliserende elementen worden doorgegeven en een diepere laag met een waarschuwing of oplossing voor het probleem te ontdekken valt. De moraal van het verhaal van Haas & Gaai: je zit nooit vast, je moet er gewoon voor durven gaan.
Cami vertelt in gesprek met Maurits de Bruijn over de oorsprong van de alter ego’s: de mooie, timide en teruggetrokken haas, en de luide, extraverte en allesziende gaai. Ook gaat hij dieper in op de utopie van schaamteloos falen, en hoe een kunstenaarsopleiding binnen een kapitalistisch systeem je klaarstoomt om alleen succesverhalen te delen. Voor Cami speelt falen juist een belangrijke rol in zijn praktijk. Zijn achtergrond in grafiek leerde hem om perfecte reproducties te maken. Slagen staat in de drukkunst centraal: duizenden exemplaren moeten hetzelfde zijn. Toen een docent hem wees op het belang de constructie te tonen binnen beeldhouwkunst, vond Cami een manier het nog niet perfecte, het onaffe, te tonen. En daarin ligt volgens hem juist de mogelijkheid tot transformatie en vooruitgang: falen is een creatief proces waaruit vernieuwing en toe-eigening ontstaan.
Over de kunstenaar
De multidisciplinaire praktijk van Ignace Cami is diepgeworteld in folklore, identiteit en traditie. Zijn vroegere werk bestaat voornamelijk uit sculpturen, tekeningen en video’s die de hedendaagse betekenissen van lokale geschiedenissen verkennen. Na verloop van tijd zijn Cami’s werken minder statisch en meer actief en performatief geworden. In elk project creëert hij een nieuwe mogelijkheid voor sociale interactie.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet-gemaakte kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Credits
Presentatie: Maurits de Bruijn
Sounddesign: Marie De Broeck
Muziek: Haas & Gaai
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Zena Van den Block is gefascineerd door toerisme en nieuwsgierig naar de wereld van straatartiesten. In aflevering #16 van Kan niet bestaat niet vertelt de beeldend kunstenaar over haar niet-gemaakte werk: een performance als straatartiest op een druk plein in Antwerpen. Verkleed als toerist zou Van den Block een verstilde pose aannemen op een sokkel en selfies maken van ‘echte’ toeristen wanneer ze geld in haar potje werpen. Inmiddels is de typische outfit met beige short en gebloemd hemd compleet, de sokkel gemaakt door een bevriende kunstenaar, de aanvraag om als levend standbeeld te mogen optreden goedgekeurd en de selfiestick aangeschaft. Toch is het Van den Block nog niet gelukt om de performance uit te voeren: de drempel bleek te hoog, de sokkel te zwaar, het stilstaan moet nog geoefend worden en het gevoel van gêne zit Van den Block nog te veel in de weg. Want wat nou als er iemand voorbijkomt die je kent?!
In gesprek met Maurits de Bruijn vertelt Van den Block over haar fascinatie voor toerisme, de universele zoektocht naar unieke souvenirs en haar jeugdherinneringen aan de Costa del Sol. De dualiteit in toerisme fascineert Van den Block. Iedereen kijkt ernaar uit om iets unieks te ervaren, tegelijk bezoekt en fotografeert iedereen dezelfde plekken en passen steden hun infrastructuur zelfs op het toerisme aan. Van den Block geeft een inkijk in haar werkwijze en vertelt over het belang goede ideeën zo te bewaren dat je er altijd op kunt terugvallen. In haar eindeloze archief van opzetjes voor niet-gemaakte werken – opgeslagen in dozen, tekeningen op papiertjes en digitale mapjes – vindt van den Block rust. Want wat als je op een dag helemaal geen ideeën meer hebt?
Over de kunstenaar
Zena Van den Block werkt voornamelijk met beelden die we kennen uit de populaire cultuur, en met menselijke gewoontes. In haar werk zoekt ze op speelse wijze naar vertalingen van deze gedragingen. Dat doet ze door de conventies van de fotografie om te keren of uit hun context te halen. Ze werkt veelal in series en publicaties die zich kenmerken door een lichte en humorvolle toets.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Credits
Presentatie: Maurits de Bruijn
Sounddesign: Marie De Broeck
Muziek en montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Foto: © トックワールド
Religie is een belangrijk thema in het werk van Rinke Nijburg, waarbij het hem gaat om mededogen en begrip voor de ander, en het troostrijke karakter van religieuze beelden, zij het van Jezus of van Boeddha. Zijn niet-gemaakte kunstwerk zou dat invoelbaar moeten maken: dat er niet één manier is om naar de werkelijkheid te kijken, niet één manier om de heilige boeken te lezen. Het werk dat Nijburg voor ogen heeft, is in zijn verbeelding echter zo allesomvattend dat hij er niet aan durft te beginnen. Dit universele religieuze schilderij, dat ook nog eens eigentijds en menselijk zou moeten zijn, zou een omkering zijn: Nijburg zou Jezus schilderen die Maria baart. Waarbij de zijdewond van Jezus, die amandelvormig is, de vulva zou representeren. Aangezien Jezus God is, schept hij volgens het evangelie de mens en baart hij in zekere zin Maria, maar dat is nooit eerder in beeld gebracht. Door die omkering te schilderen zou het werk ook vragen oproepen over wie wiens pijn baart, en wie wiens pijn begrijpt. Wie lijdt er meer, Jezus die gemarteld wordt door de Romeinen, of Maria die haar zoon verliest? Met behulp van een mechaniek of projecties zou Nijburg elementen uit het beeld kunnen laten veranderen, in contact met elkaar kunnen brengen of kunnen laten pulseren.
In aflevering #15 van Kan niet bestaat niet gaat Lieneke Hulshof in gesprek met Rinke Nijburg over ego, religie en de tegenstrijdigheden die in ieder mens verankerd zijn. Hij vertelt over tentoonstellingsopeningen waarbij hij het gedrag van kunstenaars onderling vergelijkt met de pikorde die geldt op een apenrots. Als Nijburg stilstaat bij het idee dat religieus werk in de mode zou raken, schrikt hij en ervaart hij een innerlijk conflict: hij wil Jezus toch eigenlijk liever voor zichzelf houden. Terwijl hij ook voelt dat je hem juist aan iedereen zou moeten willen geven.
Over de kunstenaar
Rinke Nijburg maakt schilderijen, maar ook collages en installaties. In zijn oeuvre verbindt hij religie en mythologie met strips, sprookjes en de maatschappelijke actualiteit.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Credits
Presentatie: Lieneke Hulshof
Sounddesign en muziek: Marie De Broeck
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Foto: Gerda ten Thije
Toen Charl Landvreugd dertien jaar was overleed zijn grootmoeder. Naar gebruik kwamen de nabestaanden na acht dagen bijeen om liederen te zingen om hun overleden dierbare een waardig afscheid te geven. De Soko psalmen die werden gezongen maakten een diepe indruk op Landvreugd. Rond zijn zestiende kwam hij in aanraking met het Requiem van Mozart, dat dezelfde emoties bij hem losmaakte. Hij luisterde in de periode van zijn zestiende tot zijn vierentwintigste vrijwel iedere dag. Het werk dat Landvreugd maar al te graag had willen maken, maar wat tot op heden nog niet gelukt is, zou het Requiem en de Soko psalmen laten samensmelten. Hij vertaalde de Engelse versie van het Lux Aeterna uit het Requiem naar het Surinaams en ging op zoek naar een Soko psalm om een geschikte combinatie mee te maken. Het combineren van de verschillende muziekstukken zou verschillende culturele achtergronden in een nieuwe vorm samenbrengen. Een van de redenen waarom dit droomwerk tot op heden nog niet bestaat, is – in Landvreugds eigen woorden – omdat het talent voor muziek hem niet gegeven is.
In aflevering #14 van Kan niet bestaat niet gaat Maurits de Bruijn in gesprek met Charl Landvreugd over de noodzaak voor nieuwe perspectieven op kunstenaarschap – niet de kunstenaar als briljant individu, maar een sociaal genie die zich tot het collectieve verhoudt, over hoe universeel smart is en over hoe verschillende culturen dezelfde energieën vereren die ze dikwijls soortgelijke kwaliteiten toekennen. Volgens Landvreugd kan muziek iets dat de beeldende kunst niet kan, namelijk rechtstreeks naar het hart gaan. Waar de beeldende kunst voornamelijk het oog gebruikt als ingang en dus eerst door het verstand benaderd wordt, komen de trillingen van de muziek via het oor direct het hart binnen. Daarnaast vertelt Landvreugd over hoe hij als Hoofd Onderzoek en Curatorial Practice bij het Stedelijk Museum in Amsterdam ruimte creëert voor anderen, en hoe hij op een artistieke manier probeert wetenschap te bedrijven en met artistieke methodes kijkt naar hoe het museum aankoopt en beleid maakt.
Over de kunstenaar
Charl Landvreugd is kunstenaar, onderzoeker en educator. Hij is Hoofd Onderzoek en Curatorial Practice bij het Stedelijk Museum in Amsterdam en is daarnaast verbonden aan het Masters Institute of Visual Cultures AKV| St. Joost als Head of Research in Visual Arts & Post-Contemporary Practices. In al die hoedanigheden schept hij nieuwe kaders rondom het denken over migratiegeschiedenis, cultuur en machtsrelaties, om zo binnen de beeldende kunsten suggesties te doen met betrekking tot de vorming van cultureel burgerschap en erbij-horen.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Foto: René Bosch
Presentatie: Maurits de Bruijn
Sounddesign en muziekbewerking: Marie De Broeck
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Het niet bestaande kunstwerk van collectief buren is geïnspireerd op een spel uit 2600 v.Chr. dat werd gevonden in de graftombes van Ur. De spelregels van dit ‘Koningsspel van Ur’ zijn nooit gevonden. Geïnspireerd door de vorm van het speelbord en het feit dat de regels open zijn voor de eigen verbeelding, gaat buren aan de slag met een plan voor het Van Abbemuseum. Het idee voor het werk De reizigers ontstaat. Buren interpreteert het oeroude spelbord als een promenade, met de speelstukken als transformerende figuren in een modeshow of choreografie. Hun plannen zijn megalomaan: een catwalk, enorme objecten, kostuums en de voortdurende aanwezigheid van buren als performers in het werk maken hun begroting wat onrealistisch. Hun plan wordt niet gekozen en het spel wordt nooit gespeeld.
In aflevering #13 van Kan niet bestaat niet gaat kunstenaarscollectief buren, bestaande uit Melissa Mabesoone en Oshin Albrecht, in gesprek met Lieneke Hulshof over hoe het is om als duo te werken, de kunstpraktijk als het spelen van een spel, en hoe het schrijven van subsidieaanvragen helpt hun werk verder te ontwikkelen. Daarnaast vertelt buren over hun positie als vrouw in de kunstwereld, praten met een babystemmetje en over wat succesvol kunstenaarschap voor hen betekent: tijd met je vrienden kunnen doorbrengen.
Over de kunstenaars
Het kunstenaarscollectief buren bestaat uit Oshin Albrecht en Melissa Mabesoone. Buren maakt performances, video’s, teksten, foto’s en installaties Daarin navigeren ze tussen thema’s als vrouwelijkheid, gemeenschap, huiselijkheid, seksualiteit, popmuziek en neoliberale fantasieën.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Credits
Presentatie: Lieneke Hulshof
Sounddesign: Marie De Broeck
Muziek en montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Kan architectuur een oplossing bieden voor sociale problemen? Architect Arna Mačkić vertelt in aflevering #12 van Kan niet bestaat over haar niet-uitgevoerde voorstel voor een springplek en een duikschool in de stad Mostar. Gebruikmakend van een gedeelde traditie om in de rivier te duiken en een symboliek die zover teruggaan dat ze van iedereen is, hoopt Mačkić dat mensen zich weer gezamenlijk zullen identificeren als ‘Mostarianen’, ongeacht hun religieuze achtergrond.
Mostar is een stad in het huidige Bosnië en Herzegovina en is eeuwenlang een cultureel kruispunt geweest tussen Oost en West. In 1993 haalde Mostar het wereldnieuws toen de Stari Most, een 16e-eeuws Ottomaans architectonisch meesterwerk, tijdens de Kroatisch-Bosnische Oorlog werd verwoest. De brug stond voor haar inwoners symbool voor de stad, los van hun culturele of religieuze achtergrond. De verwoeste verbindingsbrug tussen het meer katholieke en het meer islamitische deel van de stad zorgde ervoor dat Mostar steeds meer segregeerde en er parallelle werelden ontstonden aan beide zijden van de rivier. Inmiddels is de brug herbouwd en door UNESCO tot werelderfgoed verklaard. Toch is de verbinding tussen de inwoners van de stad daarmee niet hersteld.
In aflevering #12 van Kan niet bestaat niet gaat Arna Mačkić in gesprek met Maurits de Bruijn over haar niet uitgevoerde architectonische interventie JUMP. Gebaseerd op de gedeelde traditie om van de Stari Most te duiken, maakte Mačkić een ontwerp voor een publieke plek waar alle inwoners van Mostar vanaf verschillende hoogtes de rivier in zouden kunnen duiken. Mačkić hoopte zo op een ongedwongen manier ontmoeting te faciliteren en de stad weer samen te brengen rondom hun brug. De springplek is er nooit daadwerkelijk gekomen. Het voorstel resulteerde in een veelgeprezen boek en lezingen wereldwijd, maar ook voor kritiek vanuit de lokale context.
Mačkić vertelt ook over het project Public Centre for Architectural Disaster & Collective Healing, haar inzending voor de Prix de Rome (met Studio L A). Ze reflecteert op het belang van dit soort prijzen voor opkomend talent, maar ook op de problematiek van zo’n op competitie gericht systeem.
Beide plannen zijn nooit daadwerkelijk uitgevoerd, en Mačkić won de prijs niet, maar voor haar ligt succes meer in de mogelijkheid om te werken aan projecten waarvoor ze zelf urgentie voelt, en het feit dat haar voorstellen anderen aan het denken zetten.
Over de kunstenaar
Arna Mačkić is werkzaam als architect en is medeoprichter van studio L A. Mačkićs projecten vormen vaak een reactie op een mechanisme van insluiting en uitsluiting. Collectieve identiteit en migratie spelen een belangrijke rol in haar werk. Ze ziet architectuur als een verbindende factor die de wonden van het verleden kan helen, zonder de littekens weg te poetsen.
Over de podcast
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan?
Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Credits
Presentatie: Maurits de Bruijn
Sounddesign: Marie De Broeck
Muziek en montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Brahim Tall heeft als droom om een gebouw te maken in West-Afrikaanse bouwstijl met een traditioneel Nederlands rieten dak erop. Brahim heeft zelf een Senegalese, Nederlandse en Belgische achtergrond en de mogelijke samenkomst van Senegalese en Nederlandse architectuur in het gebouw reflecteert voor Brahim de vervlechting van zijn eigen culturele identiteiten. In zijn werk is Brahim vaker bezig met onderzoek naar identiteit, zo ook in zijn zwart-wit film Tukuleur (2022), waarin de hoofdpersoon diverse flamboyante poses en blikken aanneemt. Door analoge, cinematografische ingrepen in de film, zoals het spelen met licht- en schaduwwerking, is de identiteit van de protagonist niet te vangen. Door het centrale personage steeds te laten veranderen, probeert Tukuleur te tonen hoe onze blik de interpretatie van verschillende lichamen in verschillende contexten beïnvloedt. In gesprek met Lieneke Hulshof vertelt Tall over de plekken waar hij zich thuis voelt - zoals Beursschouwburg in Brussel - wat de erkenning van een instituut kan betekenen, en het verschil tussen netwerken en het vormen van een gemeenschap.
Over de kunstenaar
Brahim Tall studeerde af als fotograaf en filmmaker aan het Luca in Brussel. In zijn werk onderzoekt hij vragen over identiteit en zwartheid.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Credits
Presentatie: Lieneke Hulshof
Sounddesign: Marie De Broeck
Muziek en montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Kan niet bestaat niet komt tot stand met van het Mondriaan Fonds.
Met een verzameling ansichtkaarten en een plan vertrekt kunstenaar Daniëlle van Ark naar een residentie Parijs. De gemaakte werken voelen echter niet af en belanden in een doos. In Kan niet bestaat niet #10 gaat Van Ark in gesprek met Maurits de Bruijn over zelfkritiek en authenticiteit; over merchandise en de tijdloosheid van sommige interesses.
Van Ark verzamelt spullen en indrukken: dozen vol ansichtkaarten, glasnegatieven van Franse rommelmarkten en foto’s van romantische cafés. De fonteinen, obelisken en stijltuinen op de kaarten dragen voor haar een bevroren geschiedenis in zich: ze vertellen iets over sociale status en de dominante ideeën van toen, en tonen hoe er werd gedacht over natuur en cultuur. Parijs blijkt té veel inspiratie te bieden: talloze musea vol decoratieve kunst, kastelen, cafeetjes en prachtige stoffenwinkels. De ansichtkaarten belanden in een doos en ook ander werk dat ze assembleert uit stoffen, gevonden objecten en Parijse indrukken ontmantelt Van Ark weer. Bij het terugzien van de foto’s die ze maakte van de werken van toen vraagt Van Ark zich af: zijn het inderdaad schetsen die er enkel uitzien als definitief werk of waren ze misschien toch gewoon af?
Over de kunstenaar
Daniëlle van Ark studeerde af als fotograaf, maar ze verkent ook andere manieren van kunst maken: van collages tot sculpturen en schilderkunst. Ze is geboeid door de vaak ondoorzichtige en ondoorgrondelijke systemen van waardebepaling in een tijd waarin alles reproduceerbaar lijkt. Op rommelmarkten en online veilingen koopt ze afgedankte objecten en beeldarchieven die een basis vormen voor nieuw werk. Een steeds terugkerende thema in haar werk is het verglijden van de tijd: sterfelijkheid, status, roem, glamour en de bijna vergane glorie.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan?
Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
In aflevering #9 van Kan niet bestaat niet vertelt kunstenaar Johannes Bellinkx dat in ieder werk dat hij maakt eigenlijk wel een soort onmogelijkheid moet zitten; dat succes voor hem veel meer in het proces dan het eindresultaat ligt. In zijn werk Reverse laat Bellinkx mensen 1,5 km achteruit door de stad lopen, een route langs gebouwen en metrostations met een soundscape die de grens tussen realiteit en fictie doet vervagen. Door achteruit te lopen wordt de waarneming scherper en ontstaat een radicale openheid, de deelnemer heeft immers letterlijk geen doel voor ogen. In geprek met Lieneke Hulshof vertelt Bellinks over zijn ultieme, ongerealiseerde droom voor het project: om met Reverse gebouwen en obstakels niet te vermijden, zoals nu gebeurt, maar om de route er dwars doorheen te plannen. Door een doorbroken muur of façade loop je achteruit langs een gezin aan het ontbijt, of betreed je een kantoor vol mensen aan het werk; het leven gaat gewoon door. Als een vlieg op de wand krijgt de achteruitlopende deelnemer een inkijkje in private ruimtes die anders verborgen zouden blijven. Op deze manier zou Bellinkx graag het stedelijk landschap uitdagen en de scheiding tussen publieke en private ruimtes blootleggen. Zo benadert hij de stad als een complexe sculptuur vol lagen en weefsels. Van materialen, maar ook van de ongeschreven gedragsregels die bij bepaalde publieke ruimtes horen.
Over de kunstenaar
Het werk van Johannes Bellinkx balanceert tussen performance, live-cinema, beeldende kunst en geluidskunst. Bellinkx probeert ervaringen te ontwerpen die een filosofisch, politiek of cultureel inzicht tastbaar maken.
t/m 24 februari is The Parcel Project, een gezamenlijk project met Daan Brinkmann gratis te bezoeken bij de Brakke Grond
Meer informatie over het project vind je hier >>
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Team
Presentatie: Lieneke Hulshof
Sounddesign: Marie De Broeck
Muziek: uit Johannes Bellinkx, Reverse. Gecomponeerd door Sjoerd Leijten
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Lisa Ijeoma vatte het idee om een groots, ruimtevullend decor te maken. Een afspiegeling van haar eigen leefomgeving, geïnspireerd door de Duitse stille film Das Cabinet des Dr. Caligari uit 1920. De film sprak haar aan in thematiek, die van horror of mystery murder, maar ook in stijl: het gebruik van zwart, wit en blauw en scherpe cut outs die zorgen voor een vervreemdende ruimte-ervaring. In Kan niet bestaat niet vertelt de kunstenaar dat het plan om haar eigen leefomgeving te vatten in zo’n zelfde absurde, theaterset-achtige installatie tot op heden te groots, te duur en te tijdrovend bleek. In gesprek met Maurits de Bruijn vertelt Ijeoma dat sinds ze met textiel werkt en patchworks creëert, iets anders is dat haar tegenhield dit werk te maken. Een huiselijk tafereel in patchwork, los gebaseerd op Ijeoma’s eigen slaapkamer, roept al gauw een associatie op met de migratiecrisis. Dat is een zwaar en traumatisch thema dat Ijeoma zich niet wil toe-eigenen. De kunstenaar schuwt politieke thema’s niet; de patchworks die ze creëert bieden haar juist een uitlaatklep voor de pijn van het institutionele geweld tegen mensen van kleur. De traagheid van het handwerk dat in het maken van zo’n werk zit, biedt Ijeoma de tijd om haar gedachtes kwijt te kunnen.
Na de dood van George Floyd, die ook in Nederland en België veel teweeg bracht, wist Ijeoma niet goed hoe ze met de pijn moest omgaan die de beelden die ze op social media zag, opriepen. Ze voelde zich gesteund door het medium van de textielkunst waarin ze de crime scenes verwerkt. Ijeoma’s werk is politiek geladen; vanuit haar persoonlijke ervaringen vertelt ze universele verhalen over geweld tegen mensen van kleur. Haar grootste patchwork tot nu toe gaat over het belang van slaap. Mensen van kleur en andere minderheden slapen statistisch gezien slechter. En slaap is juist zo belangrijk voor de verwerking van kleine en grote trauma’s, voor gelukservaring en dagelijks functioneren. Ijeoma’s werk helpt haar om te dealen met die zware thema’s. Textiel werkt als cocon waar Ijeoma die gedachtes in kwijt kan, het werkt helend.
Over de kunstenaar
Het creëren van patchworks is voor Lisa Ijeoma en manier om haar emoties en persoonlijke ervaringen een plek te geven. De grondslag van haar narratieven ligt in trauma, racisme, angst, mishandeling en het gevoel ergens wel of niet thuis te horen. Het zijn systematische problemen die de meeste mensen van kleur eerstehands ervaren. Daarnaast is Ijeoma gefascineerd door de blik van de ander die we terugzien in de seksualisering en de uitbating van zwarte lichamen.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Credits
Presentatie: Maurits de Bruijn
Sounddesign: Marie De Broeck
Muziek: Das Cabinet des Dr. Caligari
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Dagelijks maakte de grootmoeder van Tom Hallet foto’s rondom haar huis in de Provence. Ze fotografeerde de bloemen in haar tuin, het omliggende landschap en de zonsondergangen. De beelden vormen een persoonlijk en intiem archief dat Hallet 15 jaar geleden heeft mogen erven. Het zou een ideale inspiratiebron kunnen zijn voor een werk over verlies, trauma en familiegeschiedenis, onderwerpen waar Hallet zich in zijn werk in verdiept. Toch is het tot op heden niet gelukt om de foto’s te gebruiken. Is het teveel een persoonlijk verwerkingsproces, zijn foto’s een te directe weergave van de werkelijkheid en hoe maak je eigenlijk van iets non-artistieks iets artistieks? In Kan niet bestaat niet gaat Hallet in gesprek met Maurits de Bruijn over het erven van een familiearchief, hoe het is om een verkocht kunstwerk los te laten en kunstenaarspraktijk als een full time job.
Over de kunstenaar
Als kunstenaar vertrekt Tom Hallet vanuit zijn persoonlijke geschiedenis en ervaringen. Zijn werk wordt steeds gevoed door een zoektocht naar representatie en erkenning. Hallet focust op teken- en beeldhouwkunst, twee mediums die hij voortdurend met elkaar en de toeschouwer in gesprek laat gaan. Centraal in zijn werk staan queerness en dominante verhalen over liefde, identiteit, geweld en verlies.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Team
Presentatie: Maurits de Bruijn en Lieneke Hulshof
Muziek en sounddesign: Marie De Broeck
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Kan niet bestaat niet komt tot stand met steun van het Modriaan Fonds.
Hangend op pleintjes viel het Yair Callender op dat sculpturen, graffiti en architectonische ingrepen zo’n plek een bepaalde magie geven. Zo kwam de kunstenaar voor het eerst in contact met kunst in de openbare ruimte. Ook in zijn eigen praktijk spelen de samensmelting tussen kunst en leven een belangrijke rol. In Kan niet bestaat niet vertelt Callender hoe hij op het idee kwam een markt te creëren waarbij alle marktstallen sculpturen zijn en het geheel een enorm gesamtkunstwerk vormt, maar waar je wel ook écht tomaten, brood en kaas kunt kopen. Dit plan bleek op zoveel manieren gestalte te geven aan thema’s uit zijn praktijk dat Callender bang was na de voltooiing ervan niets meer te kunnen maken.
In gesprek met Lieneke Hulshof vertelt Callender verder over kunstenaarschap als een aandoening, zijn kijk op succes en hoe een baan als restaurateur ervoor zorgt dat je extremer werk maken.
Over Yair Callender
Yair Callender maakt sculpturen en ander ruimtelijk werk. Soms monumentaal, soms op de grens tussen autonoom en toegepast werk. Aan de basis staat zijn onderzoek naar spirituele symboliek en vormen.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Team
Presentatie: Maurits de Bruijn en Lieneke Hulshof
Muziek en sounddesign: Marie De Broeck
Montage: Marie De Broeck
Vormgeving: Noémi Biró
Productie: de Brakke Grond en Mister Motley
Deze podcast komt tot stand met steun van het Mondriaan Fonds.
Kunstenaar Vedran Kopljar vertelt over een serie kunstwerken die er wel fysiek is, maar waarvan hij niet weet of die ook echt bestaat. Kopljar deed namelijk een bewuste poging om betekenisloos werk te maken. Maar kun je daar wel doelbewust komen? Kopljar gaat met Lieneke Hulshof in gesprek over de paradox van onmogelijkheid en daar gelijk de potentie van inzien; over hoe hij zijn ‘leerstellingen van niet-weten’ begon met de vergelijking tussen schoenen poetsen en schilderen, het creëren van een spijkerschrift als taal zonder betekenis, en de emotie van smileys met een rechte lijn als mond. De kunstenaar neemt ons mee in de cirkelredenering waarin hij dikwijls terechtkomt, de betrokkenheid van zijn ouders bij zijn praktijk en het belang van koffie drinken en je moeder bellen voor succesvol kunstenaarschap.
Over Vedran Kopljar
Het werk van de Vlaamse kunstenaar Vedran Kopljar heeft zowel filosofische als absurdistische elementen. Hij richt zich in zijn praktijk op kennis, betekenis en betekenisloosheid.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars, of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Kunstenaar Richtje Reinsma vertelt over haar niet-gemaakte kunstwerk dat na vele malen proberen toch niet ontstond. Reinsma vertelt hoe ze het perfecte materiaal in handen dacht te hebben om een weergaloos kunstwerk mee te maken: moedermelk. Met de ‘moederinkt’ gaat ze aan de slag, maar al knoeiende lukt het haar niet de perfecte vlek te maken. In gesprek met Lieneke Hulshof vertelt Reinsma over de onzichtbaarheid van het moederschap en de ogenschijnlijke onverenigbaarheid ervan met de totale toewijding die onze romantische kijk op kunstenaarschap vraagt. De moedermelk die ze voor haar zoon aanmaakt en het proces van borstvoeding geven, dragen voor haar een onzichtbaarheid en tijdelijkheid in zich die het een interessant materiaal maken in relatie tot moederschap en kunstenaarschap.
Over de kunstenaar
Richtje Reinsma maakt tekeningen en performances, vaak in combinatie met audio, en schrijft essays, interviews en korte fictie. Haar werk is beschouwelijk, lichtvoetig en persoonlijk. De rode draad in haar verschillende projecten lijkt de nieuwsgierigheid te zijn; ze wil verder doordringen dan wat zich dan ook aan de oppervlakte presenteert.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.
Het realiseren van een herdenkingsmonument voor de Nakba in Nederland was voor kunstenaar Susanne Khalil Yusef een droom. Toch besloot de Palestijns-Nederlandse kunstenaar zich terug te trekken uit de researchgroep die zich bezighield met het realiseren van zo’n monument in Rotterdam. In gesprek met Maurits de Bruijn vertelt Yusef over het belang van zorgvuldige reflectie op de machtsverhoudingen binnen zo’n project, hoe haar kunstenaarschap Yusef in staat stelt dichter bij haar Palestijnse geschiedenis te komen, en hoe succes voor haar besloten ligt in het samenbrengen en verbinden van mensen.
Over de kunstenaar
De bontgekleurde installaties van Susanne Khalil Yusef wekken op het eerste gezicht een luchtige, kleurrijke en speelse indruk, maar zodra de toeschouwer zich in haar werk onderdompelt, openbaren zich verhalen die nauw verbonden zijn met haar persoonlijke voorgeschiedenis, en daarmee met de geschiedenis van de Palestijnen. Yusef laat ons met haar werk stilstaan bij vragenstukken rond rechtvaardigheid, ontheemding en machtsverhoudingen.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk heeft bestaan? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte kunst. Misschien is het kunstwerk gestrand vanwege een gebrek aan geld of tijd, wellicht zaten de zwaartekracht of andere natuurwetten dwars of bleek een ander al met dat ene geniale idee te zijn weggelopen.