De uitzending wordt geopend door Raoul de Jong, schrijver van boeken, columns en toneelteksten. Hij leest voor uit zijn roman Jaguarman en gaat met Hasna El Maroudi in gesprek over de inspiratie die je uit geschiedenis kunt putten.
Omdat dit de slotaflevering is van History Matters maakt Hasna El Maroudi de balans op na 27 afleveringen met colleges, interviews, panelgesprekken en spoken word. “Wat zich heeft afgespeeld, kunnen we niet veranderen. Wat we wel kunnen doen, is moedig zijn en de geschiedenis en de doorwerking ervan erkennen. Alleen zo kunnen we tot een samenleving komen waarin iedereen wordt gezien en gewaardeerd als mens.”
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
In deze aflevering komt ook Choy van der Hooft-Cheong, lid van de Executive Board van ABN AMRO, aan het woord. In een kort fragment gemaakt door OPEN Rotterdam vertelt zij over de intrinsieke motivatie van de bank om onderzoek te doen naar de voorlopers van ABN AMRO. Hieruit bleek dat Hope & Co uit Amsterdam en R. Mees & Zoonen uit Rotterdam betrokken waren bij handel in tot slaaf gemaakten, plantageslavernij en de handel in producten die hun oorsprong vonden in slavernij. “Met 300 jaar geschiedenis zijn er ook onderdelen in je geschiedenis waar je niet altijd even trots op bent.”
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
De laatste drie afleveringen van de podcast History Matters, waarvan dit de eerste is, gaan over de toekomst. Welke rol spelen onderwijs en opvoeding bij het doorbreken van het cultureel archief met diep ingesleten vooroordelen over ‘andere mensen’ en over je eigen afkomst? Presentator Hasna El Maroudi gaat hierover in gesprek met Cecily Dos Santos, docent pedagogisch werk bij Zadkine en vestigingsmanager bij Humankind Kinderopvang en Ontwikkeling, geschiedenisdocent Eline Rademakers en Breana Bute, rechtenstudent en gastredacteur bij History Matters. Als docent op een middelbare school en promovendus aan Universiteit Leiden ziet Rademakers dat het niveau van het onderwijs achterloopt op dat van de wetenschap. Bijvoorbeeld in het nadenken over woordgebruik. Bute herkent dat het onderwijs niet altijd aansluit: “Op de middelbare school hadden we één hoofdstuk over de Gouden Eeuw en daarbij één alinea over de slavernij.” Volgens Dos Santos is het belangrijk om al bij de allerjongsten te beginnen, omdat negatieve waarden al op jonge leeftijd eigen worden gemaakt. “Hoe gaan we dat doorbreken? Door de mensen die met onze toekomst gaan werken, te leren hoe ze kunnen kijken.” UNESCO-commissie Kathleen Ferrier benadrukt dat we nog een lange weg te gaan voordat we geheeld zijn.
Deze aflevering wordt afgesloten door theatermaker Mathieu Wijdeven. Hij wekt zijn voorvader, G.G.T. Rustwijk (1862-1914), tot leven met het theaterstuk ‘Het waarom beantwoord’.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Wat hebben wij nu in de 21e eeuw als samenleving nodig om het koloniale en slavernijverleden te verwerken? Hierover spreekt presentator Hasna El Maroudi met psychiater Glenn Helberg. Helberg studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Utrecht, was huisarts op Curaçao en specialiseerde zich in kinder- en jeugdpsychiatrie. Uiteindelijk verdiepte hij zich in de transculturele psychiatrie. Helberg legt uit dat de beeldvorming van witte Nederlanders is gevormd door vier eeuwen aan koloniale verhoudingen. Niet alleen de pijn van slavernij wordt doorgegeven aan volgende generaties, maar ook het idee van witte suprematie. “Het is dieptriest dat zwarte kindjes die opgroeien, anno nu nog steeds denken dat zij minder zijn: hoe dan? Dan moet de samenleving zich afvragen: wat zetten wij in werking waardoor de ene groep in achterstand komt en de andere groep niet? Wat hebben we als samenleving nodig?” Helberg stelt dat wij als samenleving moeten ‘menselijken’: “We moeten met elkaar gaan opletten, wit en zwart, op wat zeggen we tegen onze kinderen over wie we zijn. Gevoelens van schuld of schaamte bij witte mensen: stop ze niet weg maar volg ze. Helen doen we samen.”
De aflevering wordt afgesloten met spoken word van Rik Zutphen, alias de Droominee, die als levensmotto heeft: ‘Zalig, zij die het verkloten’.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
In een kort fragment gemaakt door OPEN Rotterdam legt programmamaker Anouk Estourgie uit hoe het nieuwe Museum Rotterdam een stadsmuseum van alle Rotterdammers kan worden.
De aflevering wordt afgesloten met spoken word van de vindingrijke woordkunstenaar Gershwin Bonevacia, voormalig stadsdichter van Amsterdam.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
De aflevering wordt afgesloten met spoken word van de vindingrijke woordkunstenaar Gershwin Bonevacia, voormalig stadsdichter van Amsterdam.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
De aflevering wordt afgesloten met een voordracht van schrijver, dichter en spoken word artiest Gloria Lappya.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Wat is de RMS? En wat gebeurde er met de Molukse KNIL-militairen en hun families na de onafhankelijkheid van Indonesië? In aflevering 19 van History Matters zijn schrijver Sylvia Pessireron en Andrew Roos van Stichting Landelijk Moluks Monument te gast bij presentator Hasna El Maroudi. Pessireron geeft een college over wat er ná de onafhankelijkheid van Indonesië met de Molukse KNIL-militairen en hun families gebeurde. Haar vader behoorde tot de groep Molukkers die vanaf 1951 naar Nederland werd overgebracht. Ze vertelt over de heimwee en frustratie die de gedwongen verhuizing teweegbracht en over hoe dit omsloeg in woede bij de tweede-generatie-Molukkers. Na het schrijven van het boek ‘De Verzwegen Soldaat’ deed Pessireron een oproep aan de Nederlandse regering om excuses te maken voor de manier waarop Molukkers zijn behandeld. Excuses wil ze nog steeds: “Ik zou het heel erg fijn vinden, niet voor mezelf, maar voor het handjevol eerste-generatie-Molukkers dat nog in leven is.”
De aflevering wordt afgesloten met een voordracht van schrijver, dichter en spoken word artiest Gloria Lappya.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Creative spirit Vieira Nkosi sluit de uitzending af met een krachtige spoken word bijdrage.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Activisme gaat over het in gang zetten van echte verandering. Een voorbeeld hiervan is het werk van Malique Mohamud, die zich hard maakt voor een andere manier van bewonersparticipatie bij projecten voor wijkvernieuwing.
Creative spirit Vieira Nkosi draagt in deze aflevering voor uit werk dat hij eerder ten gehore bracht aan de president van Kaapverdië en koning Willem-Alexander.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Wat gebeurde er in Nederlands-Indië (Indonesië) in de eerste helft van de 20e eeuw dat leidde tot de onafhankelijkheid in 1945? In aflevering 16 van History Matters gaat presentator Hasna El Maroudi in gesprek met journalist en schrijver Joss Wibisono. Wibisono werkte als journalist-onderzoeker bij een krant in Midden-Java en 25 jaar voor de Indonesische redactie van Radio Nederland Wereldomroep. Het eerste voorbeeld van een antikoloniale beweging was het ontstaan van politieke partijen, de Indische Partij (1912) en de Communistische Partij (1920). De koloniale overheid legde hen strenge regels op om hun groei te beperken. Het tweede voorbeeld was het besluit van de koloniale overheid in 1914 om de Hollandsch-Inlandsche School (HIS) op te richten, waarmee het leren van de Nederlandse taal - beperkt - werd toegestaan. Beide voorbeelden geven aan dat Nederland lange tijd in haar eigen waarheid bleef geloven.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
We blijven nog even in de 19e eeuw: hoe ontwikkelde het kolonialisme zich in de 19e eeuw in Nederlands-Indië? Achter de mooie woorden ‘pacificatie’ en ‘cultuurstelsel’ schuilt een wrede werkelijkheid. In aflevering 15 van History Matters gaat presentator Hasna El Maroudi in gesprek met historicus Alicia Schrikker, universitair hoofddocent kolonialisme en wereldgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. In de 19e eeuw voerde Nederland onder de noemer van ‘pacificatie’ een vrijwel onafgebroken oorlog om de gehele archipel te bezetten en alle verzetsbewegingen neer te slaan. Bovendien dwong Nederland lokale heersers om mee te werken aan het ‘cultuurstelsel’, een systeem om boeren te dwingen een vijfde deel van hun land te bewerken voor de staat. Schrikker vertelt dat kolonialisme in Nederland normaal werd gevonden, ondanks dat er wel discussie was: “Wat nooit ter discussie stond, was of ‘we’ daar moesten zijn. Dat vond Nederland gewoon logisch.”
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
De 19e eeuw wordt wel de IJzeren Eeuw genoemd, door de industrialisatie en de schaalvergroting van de economie en het imperialisme. Presentator Hasna El Maroudi ontvangt cultuurhistoricus Nancy Jouwe voor een college met een ander perspectief op die geschiedenis: het ontstaan van emancipatiebewegingen in de 19e eeuw, zoals de arbeidersbeweging. Jouwe is o.a. mede-samensteller van het boek ‘Slavernij en de stad Utrecht’ en werkt voor het transnationale onderzoeksproject Mapping Slavery waarbij ze de rol van de Nederlandse slavernijgeschiedenis in kaart brengt. Jouwe gaat dieper in op twee voorbeelden van 19e eeuwse emancipatiebewegingen: de abolitionisten die zich inzetten voor de afschaffing van de slavernij en de feministen die zich inzetten voor gelijke rechten voor vrouwen. “Vrouwen over de hele wereld zetten zich in op het gebied van onderwijs, kiesrecht, politieke rechten en arbeidsrechten. Juist in die 19e eeuw.”
De aflevering wordt afgesloten met een voordracht van de Rotterdamse spoken word artiest Tyler Koudijzer.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
De vragen die worden gesteld in History Matters zijn voorbereid samen met studenten van Hogeschool Rotterdam, Albeda en Zadkine. Student Breana Bute vertelt in deze aflevering over wat ze als gastredacteur heeft geleerd van de afgelopen edities van History Matters.
Rotterdammer Tyler Koudijzer sluit de aflevering af met spoken word.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Hoe werkt de geschiedenis van de slavernij door in het hedendaagse Rotterdam? In aflevering 10 van History Matters gaat presentator Hasna El Maroudi hierover in gesprek met cultural performance artist Nyanga Weder, Rajiv Bhagwanbali, artistiek directeur van het Rotterdam Street Culture Weekend en historicus Alex van Stipriaan. Door het beantwoorden van de vraag ‘Wie is je vader, wie is je moeder?’ vertellen Weder en Bhagwanbali hoe het slavernijverleden van Nederland ook onderdeel is van hun eigen familiegeschiedenis. Ze bespreken waarom bewustwording belangrijk is en wat zij willen meegeven aan de Rotterdammers van nu. Bhagwanbali: “We kunnen het hebben over de verschrikkelijke tijd en dat moet, maar history didn’t start with slavery.”
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.
In onze geschiedenisboeken ontbreken iconen en verhalen. Presentator Hasna El Maroudi gaat met Geoffrey van der Ven in gesprek over een verhaal dat maar weinig mensen in Nederland kennen. Van der Ven is theatermaker en spoken word artiest met een focus op bipoc- en lhbti+-verhalen. Hij wil met zijn werk het Afrikaanse perspectief tonen en iets toevoegen aan het narratief van hoe de wereld naar Afrika kijkt: “Als je niet op zoek gaat, kom je de echte verhalen niet tegen.” Van der Ven vertelt over de koninkrijken Kongo, Ndongo en Matamba, aan de hand van de levensloop van Nzinga Mbande, dochter van een 17e eeuwse koning, en later zelf koning. In haar strijd tegen de Portugezen sloot Nzinga een strategische alliantie met de Nederlanders bij de verovering van de stad Luanda (1641) voor de aanvoer van tot slaaf gemaakten in Brazilië (zie aflevering 7).
De aflevering wordt afgesloten met een voordracht van spoken word artiest en storyteller Britney Lindo. Lindo wil met haar werk mensen uitdagen om verder te denken dan het vanzelfsprekende.
Kijk alle afleveringen terug op onze website historymatters010.nl en via OPEN Rotterdam.