Introductie
In deze aflevering van Het Expeditie Café praat Hendrik Jan Martens met Menno Boermans – expeditieklimmer, reddingswerker, fotograaf en specialist in veiligheid en mentale veerkracht.
Na jaren als Flight Paramedic bij Air Zermatt en lid van het Denali Rescue Team deelt Menno hoe leiderschap en teamwork op levensgevaarlijke plekken letterlijk het verschil maken. Van reddingsmissies in Alaska tot lessen in veerkracht en energiebeheer in het dagelijks leven.
Een gesprek over leiderschap zonder ego, de kracht van een espresso, en het belang van vertragen.
Lessons Learned / Key Takeaways
Leiderschap is situationeel: Piloot, arts, verpleegkundige – leiderschap rouleert afhankelijk van de situatie. Timing is essentieel.
Ego thuislaten: Fysiek én mentaal gewicht remt je prestaties. In extreme teams telt alleen samenwerking.
Rituelen geven houvast: Zelfs op 6000 meter is een goede kop koffie een anker in het onbekende.
Mentale veerkracht bouw je bewust: Onverwerkte ervaringen vragen hun tol. Energiebeheer begint bij jezelf.
Compassie ≠ empathie: Zorg goed voor anderen, maar vergeet jezelf niet.
Kleine routines, grote impact: Ochtendrituelen en koffiemomenten versterken teams en bieden mentale rust.
Veiligheid draait om veerkracht én robuustheid: Wendbaar én stevig zijn in een onzekere wereld.
Quotes
“Had je je ego maar thuis moeten laten.”
“Je leert wanneer je een stap vooruit zet – en vooral ook wanneer je een stap terug doet.”
“Een espresso is meer dan een drankje; het is soms letterlijk het startmoment van een reddingsactie.”
“Dertig jaar aaneen ‘aanstaan’ sloopt je. Energiebeheer is geen luxe, het is noodzaak.”
“In de chaos moet je niet proberen te ordenen, maar eerst stabiliseren.”
Favoriete Uitrustingsstuk
Menno’s favoriete uitrustingsstuk? Zijn koffiemachine – in alle soorten en maten. Thuis een espressomachine, onderweg een percolator, in Japan een slow drip. Koffie als energiebron, ritueel en teammoment.
Volledige lijst van genoemde bronnen
Personen:
Frits Vrijlandt (klimmaat, mentor)
Philip de Roo en Mark Cornelissen (polar explorers)
Dave Snowden (ontwikkelaar Cynefin-model)
Jeroen Offermans (auteur 'Het pad van de leider')
Boeken / Publicaties
Acht Kilometer Boven NAP – M. Boermans & Mijntje Klipp
Topteams – Samen bergen verzetten – Katja Staartjes & Menno Boermans
Vertical Vision – Menno Boermans & Melvin Redeker digifotopro.nl
The Body Keeps the Score – Bessel van der Kolk
Het pad van de leider – Jeroen Offermans
Modellen en theorieën:
Cynefin Framework (Dave Snowden)
Concept van Blue Zones
Sympathicus / Parasympathicus (autonoom zenuwstelsel)
Emergent leadership / situationeel leiderschap
Plaatsen / Locaties:
Denali (Alaska)
Himalaya
Okinawa (Japan)
Zwitserse Alpen / Zermatt
Chamonix (Frankrijk)
Carstensz Pyramid (Papoea)
Pakistan (achtduizenders)
Organisaties:
Air Zermatt
Denali Rescue Team
National Geographic Nederland
Mammut (sponsor)
NKBV (Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging)
House of Expeditions
Films / Podcasts:
Geen specifiek genoemd.
Interventies / Programma’s:
Gespreks- en reflectiemomenten binnen reddingsteams
Energielijsten (persoonlijk energiemanagement)
Workshop veiligheid & leiderschap bij energiebedrijven
Websites (voor bronnen/achtergrond):
Boeken Door Menno Boermans
Acht Kilometer Boven NAP (2005) – met Mijntje Klipp
Vertical Vision (2007) – met Melvin Redeker
Topteams – Samen bergen verzetten (2019/2020) – co-auteur met Katja Staartjes
Met uitzicht op de Matterhorn (2019) – solo-uitgave