Wyruszamy wysoko w góry!
W drugim odcinku o ludziach Karkonoszy zaglądamy do dawnych baud – pasterskich chat i schronisk, które przez stulecia tętniły życiem. Jak wyglądał dzień w Hampelbaude, czyli dzisiejszej Strzesze Akademickiej? Czym zajmowali się jej mieszkańcy i na jakie wygody mogli liczyć pierwsi turyści odwiedzający Śnieżkę?
Usłyszycie też historię Hilde – fikcyjnej dziewczyny z karkonoskiej baudy, stworzonej przeze mnie na podstawie dawnych relacji i opisów podróży. To właśnie przez nią opowiem Wam o codzienności ludzi żyjących wysoko w górach: o serach, mleku, gorzałce i o ciężkiej pracy w cieniu Śnieżki.
Słowa kluczowe: Karkonosze, baudy, Strzecha Akademicka, Lucni Bouda, Hampelbaude, Śnieżka, Sudety, pasterze, historia Karkonoszy, Górskie Historie, dawne schroniska, ludzie gór.
Odcinki o turystyce w Karkonoszach:
https://gorskiehistorie.pl/blog/schroniska-piwo-i-parowki-czyli-dawne-wedrowki-po-karkonoszach
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Kto mieszkał w Karkonoszach, zanim stały się modne?
W tym odcinku Górskich Historii odkrywamy dawnych mieszkańców Karpacza, Szklarskiej Poręby i całych Karkonoszy. Dowiecie się, kim byli laboranci, jak powstały karkonoskie wsie i skąd wzięli się pierwsi przewodnicy górscy. Poznamy codzienne życie ludzi gór — tych, którzy wyrąbywali lasy, topili szkło, wyrabiali ziołowe mikstury i przyjmowali pierwszych turystów.
To opowieść o górskiej tożsamości, historii osadnictwa i o tym, jak dawniej wyglądało życie w cieniu Śnieżki.
Tym odcinkiem rozpoczynam drugi sezon mojego podkastu — witajcie ponownie!
Odcinki o turystyce w Karkonoszach:
https://gorskiehistorie.pl/blog/schroniska-piwo-i-parowki-czyli-dawne-wedrowki-po-karkonoszach
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Słowa kluczowe: Karkonosze, historia Karkonoszy, ludzie gór, Karpacz, Szklarska Poręba, Śnieżka, Sudety, laboranci, przewodnicy górscy, osadnictwo w górach, Górskie Historie.
Ebook znajdziesz tu: https://gorskiehistorie.pl/ebook/gorce
Pozwól, że zabiorę Cię na wycieczkę w moim stylu - stylu Górskich Historii ;)
Wejdź ze mną na Turbacz z czterech stron świata. Odkryj jak żyli gorczańscy górale. Poznaj historię tutejszej turystyki. Przeczytaj o zbójnikach, baśniowych stworach i magicznych obrzędach.
Ślęża to góra o wielu twarzach, skrywająca w sobie rozmaite ludzkie historie. Już przed tysiącami lat była górą kultową, to tu czczono Słońce, odprawiano sobótki. Później jej szczyt stał się miejscem waśni między poganami a chrześcijanami. A obecnie widzimy go jako cel masowej turystyki W międzyczasie na szczycie stał zamek, trzy kościoły, kamienne rzeźby i dwa schroniska. Ślęża interesowała wiele osób. Może Ciebie zainteresuje jej wyjątkowa i złożona historia. Posłuchaj i poznaj Ślężę (na nowo).
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Czy wyobrażacie sobie Tatry bez szlaków, schronisk i tłumów turystów? Zamiast tego – dzikie góry pełne pasterzy, zbójników i poszukiwaczy skarbów? Cofnijmy się w czasie do XVIII wieku, kiedy w Tatry zapuszczali się pierwsi śmiałkowie – naukowcy, którzy chcieli zrozumieć te góry i rozwiać mity o ich niebotycznej wysokości. Skąd się wzięli? Dlaczego wchodzili na szczyty, które wówczas uchodziły za niebezpieczne i przeklęte? I kto pierwszy zdobył najwyższy tatrzański szczyt? W tym odcinku poznacie kulisy tych pionierskich wypraw.
Odcinek powstał głównie w oparciu monografię J. Szaflarskiego Poznanie Tatr.
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Sudety mają swój specyficzny krajobraz kulturowy. Słyną z ciekawych punktów widokowych i wież, z romantycznych ruin, dostępnych ścieżek i... zdrojów. Jest ich aż 11 - Szczawno, Duszniki, Cieplice, Świeradów, Lądek i kilka innych.
Obecnie renoma uzdrowisk jest już nieco mniejsza niż w XIX wieku. Kojarzą nam się z turnusami sanatoryjnymi.
A co jeśli Wam powiem, że do powstania sudeckich szlaków przyczyniły się właśnie kuracje leczniczą wodą prowadzone w tych uzdrowiskach? Przecież to właśnie te miejscowości często wykorzystujemy jako dobrą bazę wypadową w góry! Nie bez powodu... ;)
W tym odcinku dzielę się z Wami moimi badaniami na temat wpływu ruchu kuracyjnego na turystykę górską w Sudetach. Przyglądam się szczególnie dwóm miejscowościom (Duszniki, Szczawno) i rozwiniętej wokół nich bazie szlaków.
Odcinek powstał głównie w oparciu o XIX-wieczne listy i relacje z podróży do śląskich wód. Jeśli chcecie zapoznać się z nimi bliżej, polecam zbiór A. Zielińskiego "Listy ze śląskich wód" (1983).
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Okładka na podstawie Bad Salzbrunn in Schlesien mit seinem Oberbrunnen ze zbiorów Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego.
W tym odcinku zastanowimy się, jakie cechy posiadałby turysta idealny, gdyby istniał. Opowiem Wam, czym jest turystyka kwalifikowana - zarówno w ujęciu historycznym, jak i współczesnym. Do przygotowania tego odcinka przeprowadziłam szereg rozmów z turystami, przewodnikami, przodownikami i znakarzami. Na ich podstawie opracowałam studium mające zarysować "z grubsza", jaka turystyka jest uznawana za "wyższą" i jak na ten wyższy poziom można się wspiąć.
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Wykorzystano zdjęcie ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
W górach wyobraźnia pracuje na wysokich obrotach. W lasach słychać podejrzane trzaski, mgła przybiera niepokojące kształty, a skały potrafią wyglądać jak różne zwierzęta i potwory. I skoro w obecnych czasach sceptycyzmu i kultu nauki zdarza się nam "przestraszać się" na szlaku, to co dopiero musiało się dziać kilka wieków temu, kiedy ludzie szczerze wierzyli w istnienie rozmaitych demonów i upiorów!
W tym odcinku zajmiemy się polskimi diabłami górskimi. Zastanowimy się, jaki duch jest największym celebrytą i dlaczego. Przyjrzymy się genezie górskich wierzeń w istoty magiczne.
Ostrzegam: jeśli czujecie czasem, że ktoś Was w górach obserwuje, ten odcinek może wzmóc to odczucie... ;)
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Na okładce: "Lucifer", Franz von Stuck (ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie)
Znakowanie szlaków to zajęcie mające stuletnią tradycję! W tym odcinku opowiadam o historii znakowania i stojącej za nim filozofii turystyki kwalifikowanej. Będzie trochę o odwiecznym dylemacie - znakować czy nie? Wspominam Władysława Krygowskiego i jego poglądy w tym temacie. Tłumaczę też, jak znakuje się szlaki.
W odcinku usłyszysz wiele znakarskich ciekawostek, które możesz wykorzystać w praktyce na szlaku (np. pochwalić się swoją wiedzą). Dowiesz się też, jak zostać znakarzem, czy warto i na czym właściwie polega ich praca.
To już trzeci odcinek z serii o szlakach turystycznych. Zapraszam też do wysłuchania #19 - o historii szlaków i #25 o znakach i ich - nomen omen - znaczeniu.
Mam dla Was garść ciekawostek, które usprawnią Wasze górskie wędrówki!
W tym odcinku zajęłam się teorią i praktyką znakowania szlaków turystycznych. Opowiadam o znaczeniu znaków i kolorów, które możecie spotkać w górach.
Dowiecie się kto odpowiada za szlaki, dla kogo są one tworzone oraz jakie są wytyczne ich prowadzenia.
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
🎙️ Jak powstał mój podkast? O świadomym wędrowaniu 🌄
W tym odcinku dzielę się historią mojej relacji z górami – od dziecięcych wędrówek, przez młodzieńcze, mniej świadome eskapady, aż po obecne, pełne refleksji wyprawy. Opowiem, jak przeszłam drogę od „zaliczania szczytów” do głębokiego, świadomego wędrowania, w którym piękne widoki to tylko część doświadczenia.
Ten odcinek to także opowieść o tym, jak powstał mój podkast – dlaczego mówię o takich, a nie innych tematach i co sprawiło, że chcę dzielić się z Wami moim spojrzeniem na góry.
Link do dyskusji na temat świadomego wędrowania: https://www.youtube.com/watch?v=hiNCrXiSCRE&list=PLJRp10exuysN7fpeTi3YQdxlIslI4bkZM&index=5
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Czy wiedzieliście, że jeszcze 75 lat temu 100 metrów pod szczytem Babiej Góry stało murowane schronisko? I to z widokiem na Tatry! Dziś chętnie weszlibyśmy tam na herbatę, ale jedyne co możemy zrobić, to wyobrazić sobie, jak to kiedyś było.
W odcinku opowiadam o historii niemieckiego schroniska pod Babią Górą. Tłumaczę, dlaczego w ogóle Niemcy postawili tam swój obiekt. Przy okazji posłuchacie o polsko-niemieckim sporze o Beskidy, o narzekaniach turystów na brak widoków i o konkurencyjnym schronisku PTT na Markowych Szczawinach.
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
W tym odcinku przedstawiam moje subiektywne obrazki z Beskidu Śląskiego. Opowiadam o tym, co mnie zaintrygowało i zainspirowało, kiedy przygotowywałam się do wycieczki po tym paśmie. Znajdziecie tu trochę informacji o historii śląskiej góralszczyzny, początkach i rozwoju turystyki w Beskidzie Śląskim i na pogranicznych Kysucach. Poruszam też zagmatwaną kwestię regionalizacji Beskidu Śląskiego, który przed 1968 sięgał dużo dalej niż teraz.
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Kobiety miały dużo do powiedzenia jeśli chodzi o rozwój turystyki górskiej w naszym kraju. Nie tylko po górach chodziły, ale też brały udział w formowaniu się zwyczajów i zachowań, które znamy do dziś.
Sam fakt, że pierwsze polskie przewodniki po Karkonoszach i Tatrach napisały kobiety, świadczy o tym, jak ważny był żeński głos w kwestii popularyzacji turystyki i konkretnych górskich pasm.
Odcinek składa się z dwóch części. W każdej z nich omawiam jeden ze wspomnianych pierwszych górskich przewodników. Wpisuję je we współczesny im kontekst. Szukam też pewnych schematów turystycznych zachowań, które omawiane książki przemycają. I zdradzę Wam tu od razu, że z perspektywy kobiecej motywem przewodnim chodzenia po górach jest... przyjemność ;)
Poniżej linki do omawianych przewodników:
R. Saulsonowa, Warmbrunn i okolice jego w 38 obrazach zebranych w 12 wycieczkach przez Pielgrzymkę w Sudetach, Wrocław 1850.
Link do tekstu: https://polona.pl/preview/23fd19d7-6fba-49c5-860d-cbd7a3eb7143
M. Steczkowska, Obrazki w podróży do Tatrów i Pienin, Kraków 1858.
Link do tekstu: https://polona.pl/preview/2a9e44c5-d0f1-4411-a765-2c1aee18365d
M. Steczkowska, Obrazki w podróży do Tatrów i Pienin, Kraków 1872.
https://polona.pl/item-view/79769a32-50de-4d1e-b624-b85e37e89bdf?page=4
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Więcej informacji, np. bibliografię, znajdziecie na stronie gorskiehistorie.pl
Zastanawiacie się czasem, idąc górskim szlakiem, skąd on się wziął? Dlaczego prowadzi akurat tak a nie inaczej i kto go stworzył? W tym odcinku opowiem Wam o historii znakowania oraz prowadzenia pierwszych turystycznych dróg w polskich górach. Dowiecie się trochę o początkach zorganizowanej turystyki zarówno w Karpatach, jak i Sudetach. Do tematu podeszłam holistycznie, chcąc Wam pokazać, jak odrębne przed wojną systemy szlakowe zostały scalone przez PTTK do dzisiejszej formy.
Więcej znajdziecie na mojej stronie: https://gorskiehistorie.pl/
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Prowiant - rzecz prozaiczna, codzienna, ponadczasowa. Mogłoby się wydawać, że mało interesująca. Okazuje się jednak, że przyglądając się XIX-wiecznym zwyczajom związanym z popasem w górach, możemy dowiedzieć się wiele zarówno o turystyce, jak i o turystach tamtych czasów. W odcinku na podstawie kilku cytatów z literatury górskiej opowiadam o tym, co jedzono, co pito, ale też w jaki sposób organizowano przerwy na posiłek w Tatrach. Były to sytuacje nadzwyczajne z punktu widzenia współczesnego górołaza, bo kto obecnie pomyślałby o gotowaniu herbaty w samowarze pod Zawratem? Więcej na stronie www.gorskiehistorie.pl
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Ziemia kłodzka to sudecki region górski o wielu obliczach, od wieków oferujący turystom przyjemności uzdrowiskowe, piękne górskie widoki oraz nietuzinkowe atrakcje i zabytki - sakralne, postindustrialne czy geologiczne.
W tym odcinku nie tylko opowiem Wam o historii turystyki na ziemii kłodzkiej. Zaproponuję Wam także ciekawe miejsca do odwiedzenia w tym regionie.
Więcej na stronie gorskiehistorie.pl
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
Okładka. Fot. M. Tarabasz
To jak dziś postrzegamy Bieszczady nie wzięło się znikąd. Przypisywana im dzikość, pierwotność, wolność i przygoda są pokłosiem trudnej i złożonej historii tego regionu, szczególnie w czasie II wojny światowej i w pierwszych dekadach po niej. W tym odcinku postanowiłam rozprawić się ze znanym powiedzeniem “Rzuć wszystko i wyjedź w Bieszczady”, rozłożyć go na czynniki pierwsze i pokazać Wam, dlaczego widzimy w Bieszczadach idealne miejsce ucieczki.
Więcej na stronie gorskiehistorie.pl
Jeśli chcielibyście wesprzeć mnie w tworzeniu dla Was kolejnych ciekawych i rzetelnych treści, możecie postawić mi symboliczną kawę w serwisie buycoffee.to: https://buycoffee.to/gorskiehistorie
#bieszczady #połoniny #bieszczadzkiparknarodowy #turystyka #historia #historiaturystyki #PTTK #PRL #bojkowie #łemkowie #góry #polskiegóry