Mevlana Müzesi, esasen 1200’lü yıllarda Selçuklu sarayının gül bahçesidir. 18 bin metrekarelik arazi, Mevlana’nın babasına Alaeddin Keykubat tarafından hediye edilmiştir. Ki kendisi vefat edince 1231’de buraya defnedilen ilk isim olmuştur.
Yüzyıllar boyu dergah olarak kullanılan yer, 1926’da müzeleştirilmiştir.

UNESCO 2007’yi ‘Mevlana Yılı’ ilan etmiş, 2018’de ise burası Türkiye’nin en çok ziyaretçi alan 3’üncü müzesi olmuştur.
Müzeye giriş için yalnızca Çelebiyan ve Küstahan kullanılsa da Dervişan ve Hamuşan isimli iki ana giriş kapısı daha vardır. Ayrıca alanda; Mevlana Türbesi, Huzur-ı Pir, Şeb-i Arus havuzu, derviş hücreleri, semahane ve selsebil çeşmesi gibi bölümler bulunur. Kompleks halindeki yapıda 4 binin üzerinde el yazması ve 2 bin 756 ciltlik kitabın olduğu bir de kütüphane vardır.