🦞 Wist je dat er maar liefst 7 uitheemse rivierkreeften in Vlaanderen rondkruipen? In aflevering 10 van Verhalen uit het veld duikt Pieter Boets (Provinciaal Milieucentrum van de provincie Oost-Vlaanderen) samen met Wietse in de wereld van deze gulzige exoten.
👉 Wat is de impact van rivierkreeften op onze waterkwaliteit en biodiversiteit? 🔍 Hoe herken je de verschillende soorten? ⚠️ En waarom is het beheren van deze dieren zo'n uitdaging?
Pieter deelt zijn ervaringen uit het veld: van het zoeken naar de juiste aanpak tot het overtuigen van partners én het vinden van een duurzaam natraject (spoiler: ze opeten is niet de oplossing). En jawel, de beroemde krabbenval uit een eerdere aflevering maakt een verrassende comeback!
🎧 En... er is ook een rol weggelegd voor jou! Benieuwd wat jij kan doen? Luister nu naar aflevering 11 van Verhalen uit het veld!
In deze aflevering duiken we het veld in met Filip Meersman van RATO vzw. Centraal staat de aanpak van grote waterteunisbloem in het natuurgebied de Bourgoyen bij Gent. Gewapend met waadpak en emmers gaan we samen het water op om deze invasieve plant aan te pakken, want de soort bedreigt de lokale biodiversiteit en verstoort de waterhuishouding.
Filip legt uit hoe intensief en precies het werk is: manueel verwijderen, om de twee weken terugkeren en goed opletten dat je elk stukje uit het water haalt. Ieder fragment kan immers uitgroeien tot een nieuwe plant. In de Bourgoyen is de situatie extra complex door de aanwezigheid van andere waterplanten en het open waternetwerk dat verspreiding vergemakkelijkt.
Beheer van invasieve exoten bestaat niet uit quick fixes, maar is een zaak van volharding, ervaring, precisie… en goede communicatie.
We sluiten af met een anekdote over ‘krokodillen’ in de Bourgoyen en een warme blik op de gedrevenheid van het team van RATO.
Tuinranger - Samen een biodiverse en exotenvrije tuin creëren
Wil je van je tuin een plek maken vol leven, kleur en biodiversiteit? Een Tuinranger helpt je op weg! In deze aflevering leer je hoe Tuinrangers tuineigenaren helpen om hun tuin biodivers én natuurvriendelijk in te richten — met aandacht voor inheemse soorten en het vermijden van invasieve exoten. Dat is niet hetzelfde als het vermijden van uitheemse soorten.
Deze enthousiaste vrijwilligers, opgeleid door Inverde, geven gratis en laagdrempelig advies bij je thuis – zonder oordeel, maar met veel kennis en goesting.
Benieuwd of er al Tuinrangers actief zijn in jouw gemeente? Of wil je er zelf één worden? Kijk op www.tuinrangers.be en ontdek hoe jij kan bijdragen aan meer natuur, gewoon in je eigen tuin.
Amerikaanse vogelkers - de woekeraar van de heide 📍 Kalmthoutse Heide 🧑🌾 Te gast: Jef De Winter, boswachter bij Agentschap Natuur en Bos
In deze aflevering trekken we de Kalmthoutse Heide in, samen met boswachter Jef De Winter. We duiken diep in de wereld van de Amerikaanse vogelkers , een charmante maar verraderlijke exoot die hele bossen kan overnemen.
Jef vertelt hoe deze plant ooit bewust werd geïntroduceerd als ‘nuttige’ soort, maar intussen uitgroeide tot een ware nachtmerrie in naaldbossen op zandgrond. Hij legt uit waarom beheerders vandaag nog steeds kiezen voor manuele bestrijding, welke technieken het meest succesvol blijken, en hoe 20 jaar intensief werk zijn vruchten afwerpt. We horen ook over experimenten met nieuwe methodes, zoals het wegkloppen van de stamvoet – en waarom opvolging minstens even belangrijk is als het weghalen zelf.
Ook is er ruimte voor reflectie: hoe reageert het publiek op deze ingrepen? Hoe blijf je gemotiveerd in een strijd die decennia duurt?
Een aflevering waarin exotenbeheer volhouden en hard werken worden beloond– want zoals Jef zegt: “Het is plezant als je het bos ziet heropleven.”
Reuzenberenklauw – mooi maar meedogenloos
Op een zonovergoten dag in Harelbeke trekken we het veld in met Dave Vanhee, medewerker bij de provincie West-Vlaanderen . Langs de oevers van de Keibeek steken we samen reuzenberenklauw uit – een indrukwekkende maar gevaarlijke invasieve plant die metershoog kan groeien 🌿.
De reuzenberenklauw ondermijnt dijken, verdringt inheemse soorten en veroorzaakt ernstige brandwonden bij contact met de huid. Gelukkig is Dave goed voorbereid, met veiligheidsbril, handschoenen, spade en een flinke dosis vastberadenheid. Sinds 2012 werkt hij aan de bestrijding – met zichtbaar succes.
💪 Hoe steek je de plant veilig uit?
🌱 Waarom is volharding zo cruciaal?
🏞️ Waarom is grensoverschrijdend exotenbeheer zo belangrijk?
👣 En hoe voelt het om een landschap te zien openbloeien na jaren van inspanning?
Laat je meevoeren door het verhaal van een veldwerker met een missie.
🦢De Canadese gans - een zomergans met kuren 💦
De afvangst van Zomerganzen - en met name Canadese gans - wordt in Vlaanderen jaarlijks georganiseerd door RATO vzw met steun van provincie Oost-Vlaanderen en Agentschap Natuur en Bos om de schade aan landbouwgewassen, recreatiedomein en natuurgebieden te beperken. In deze aflevering volgt de luisteraar stijn Rotthier, teamverantwoordelijke bij RATO vzw. Hij deelt zijn kennis over de soort, legt het belang en het doel van de afvangsten uit en de evolutie in de aanpak.
Geluiden Canadese gans: bbc.co.uk – © copyright 2025 BBC
🎙️ De Aziatische hoornaar – een prikk(el)ende exoot
🦟De reis brengt ons deze keer naar Kapellen, waar Patrick Van Ende – professionele verdelger van de Aziatische hoornaar – een primair nestje gaat verwijderen.
We gaan met Patrick mee op pad en ontdekken hoe deze uitheemse hoornaar sinds 2016 een ware opmars maakte in ons land. Maar hoe herken je haar? Waarom vormt ze zo’n bedreiging voor bijen, biodiversiteit en landbouw? En vooral: wat kunnen we er nog tegen doen?
Patrick deelt zijn ervaring als imker, spotter én verdelger en legt uit waarom individuen en nesten melden cruciaal is. We praten over het belang van methodes als de stikpot, de inzet van diatomeeënaarde als alternatief voor schadelijke biociden, én het ethische dilemma rond de bijvangst in hoornaarvallen.
Een aflevering vol gezoem, kennis en bezorgdheden, maar ook met hoop op beheersing via samenwerking, detectie en doordachte actie.
🎧 Luister nu naar het verhaal achter de strijd tegen de Aziatische hoornaar – een invasieve exoot die Vlaanderen dwingt tot actie.
bbc.co.uk – © copyright 2025 BBC
🎙 Aflevering 4 van ‘Verhalen uit het Veld’: De muskusrat in het vizier 🐾Deze keer trekken we naar de kreken van Sint-Laureins, vlakbij het Leopoldskanaal, waar we Davy ontmoeten. Al 13 jaar werkt hij voor de Vlaamse milieumaatschappij, en de leefwijze van de muskusrat kent voor hem geen geheimen meer.
Ooit ingevoerd als pelsdier, is de muskusrat vandaag een invasieve exoot die dijken en oevers ondergraaft. Dat leidt tot schade aan landbouwgronden en verhoogt het risico op dijkbreuken. Daarnaast veroorzaakt ze schade aan zeldzame oeverplanten en zet daarmee het ecosysteem onder druk.
Om die redenen is de bestrijding van muskusratten in de hele EU verplicht. Sinds 2020 geldt ook in Vlaanderen een specifieke beheerregeling, die vastlegt hoe en door wie die bestrijding wordt uitgevoerd.
Maar hoe pak je dat aan in een nat en uitgestrekt gebied als het Meetjesland?
📍 Hoe spoor je zo’n dier op in een uitgestrekt en drassig gebied? Hoe ziet een werkdag van een rattenbestrijder eruit? Met welk materiaal kan je muskusratten vangen?
🌿 Davy geeft ons met de voeten in het water een unieke inkijk in zijn veldwerk, vertelt over veranderingen in het gedrag van de soort, en over hoe ook hij soms nog verrast wordt door wat hij onderweg tegenkomt.
🎧 Luister nu naar Verhalen uit het Veld en ontdek hoe het beheer van één soort het verschil kan maken voor mens én natuur.
In deze aflevering trekken we samen met Kris Meeus, ploegbaas bij Natuurwerk vzw , naar een poel in Westerlo, waar hij in het kader van Life3n-stierkikker project de Amerikaanse stierkikker beheert.
Wietse loopt een dagje mee op het terrein en ontdekt hoe Kris en zijn team deze vraatzuchtige exoot proberen in te tomen met een mix van slimme vangtechnieken, doorzettingsvermogen en… emmers vol kikkervisjes.
Met passie en kennis van het terrein laat Kris zien dat je met de juiste aanpak écht een verschil kan maken voor onze natuur.
Luister nu en ontdek hoe het veldwerk eraan toe gaat, waarom fuiken in een V-vorm belangrijk zijn, en hoe stierkikkers eindigen als ottersnack in Pakawi Park.
In de eerste aflevering nemen twee redactieleden van ExotenNet, Wietse (INBO) en Anke (RATO vzw), je mee naar het begin van onze reis. Wat zijn exoten eigenlijk? Waar komen ze vandaan en waarom vormen ze een probleem? We werpen een blik op de situatie op Europees niveau en lichten toe waarom het beheer van exoten cruciaal is.
In de tweede aflevering zetten we de eerste stap in het veld met een bezoek aan de krabbensleuf in Grobbendonk. Daar vertellen Dan en Paul van de Vlaamse Milieumaatschappij over de strijd tegen de Chinese wolhandkrab in België. Wat begon met de waarneming van één krab in 1933, is nu uitgegroeid tot tienduizenden vangsten per jaar! Het verhaal van Dan en Paul voert ons via het Clancy-project langs Europese waterlopen tot in Zweden.
