Polska energetyka płonie, a na stanowisko wchodzi nowy Minister Energii. W najnowszym odcinku Elektryfikacji zaprosiłem do studia ministra Miłosza Motykę, by poznać jego plan na ugaszenie tych pożarów. To pierwsza tak kompleksowa rozmowa z nowym szefem kluczowego dla przyszłości Polski resortu.
W tym odcinku pytamy o losy budzącej ogromne emocje ustawy wiatrakowej – czy prezydent ją podpisze, a jeśli nie, to co dalej z polskimi wiatrakami? Poruszyliśmy też kryzysową sytuację w polskim górnictwie. Czy rząd ugnie się pod groźbami związkowców z JSW, którzy zapowiadają "palenie ulic"? Czy czeka nas rewizja umowy społecznej i jakie są realne plany na restrukturyzację nierentownych kopalń?
To jednak nie wszystko. Z ministrem Motyką rozmawiamy też o energetyce jądrowej, a także o przyszłości Europejskiego Zielonego Ładu.
Przede wszystkim jednak próbujemy znaleźć odpowiedź na pytanie, które zadaje sobie każdy z nas: kiedy dzięki transformacji energetycznej nasze rachunki za prąd wreszcie zaczną spadać?
Czy Unia Europejska "zarżnęła" swój przemysł polityką klimatyczną? Czy świat naprawdę "wraca do węgla"? A może cała dyskusja o klimacie jest bez sensu? Te hasła to chleb powszedni internetowych debat i potężne narzędzie w rękach dezinformacji.
W tym odcinku krok po kroku, argument po argumencie, obalamy nieprawdziwe tezy, które mają na celu zaciemnienie obrazu i zniechęcenie do transformacji energetycznej. Zobaczcie, jak pozornie logiczne stwierdzenia są w rzeczywistości manipulacją, która ma służyć konkretnym interesom i jak łatwo można się przed nią bronić.
Czy mit polskiego "czarnego złota" to największe oszustwo w naszej najnowszej historii? W tym odcinku podcastu Elektryfikacja zdekonstruujemy legendę, którą od lat karmi nas potężne lobby górnicze, aby drenować kieszenie polskich podatników. To dogłębna analiza patologicznego układu, w którym co roku przeznaczamy miliardy złotych na dotacje dla górnictwa – sektora, który jest nierentowny, niekonkurencyjny i systematycznie traci na znaczeniu.
Narracja o węglu jako gwarancie bezpieczeństwa energetycznego i filarze gospodarki jest fałszywa. Służy ona jedynie utrzymaniu przywilejów i astronomicznych pensji wąskiej grupy społecznej kosztem nas wszystkich.
Dlaczego Polska, rzekomo "śpiąc na węglu", musi importować węgiel na masową skalę? Ile realnie kosztuje wydobycie jednej tony polskiego węgla i dlaczego jest on droższy od surowca z Kolumbii czy USA? Jak wyglądają prawdziwe zarobki w górnictwie i jaką część kosztów stanowią pensje górników w porównaniu do podatków? Czy węgiel faktycznie zapewnia nam bezpieczeństwo energetyczne w dobie globalnych rynków, czy jest to tylko wygodny slogan?
Wreszcie - ile prawdy jest w micie o "węglowym złocie", a ile to propaganda służąca do wyciągania publicznych pieniędzy na podtrzymanie nierentownego sektora?
Ktoś może zaorać polską branżę magazynów energii i styropianu. I nie jest to żaden zewnętrzny wróg, a... polskie Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
Chodzi o propozycję nowych przepisów, które mogą zdusić rozwój ważnych dla Polski sektorów. Wykorzystując furtkę prawną w regulacjach przeciwpożarowych, resort może uderzyć w dwa niezwykle ważne obszary naszej transformacji energetycznej.
Pierwsza sprawa dotyczy branży styropianowej. W przededniu fali remontów i termomodernizacji, nowe wymogi mogą faworyzować zagraniczne koncerny produkujące wełnę mineralną kosztem setek polskich, rodzinnych firm.
Druga to próba zahamowania rynku przydomowych magazynów energii. Mimo że technologia ta dynamicznie tanieje i jest kluczowa dla stabilności sieci, proponowane wymogi mogą podnieść koszt instalacji nawet o 60 proc. i w wielu przypadkach całkowicie uniemożliwić montaż.
Czy to lobbing, urzędniczy błąd, czy celowe działanie? Posłuchajcie i oceńcie.
Słyszysz, że transformacja energetyczna to tylko wysyłanie pieniędzy za granicę i upadek polskiego przemysłu? W tym odcinku udowodnię, że prawda może być zupełnie inna.
Zabieram Was do serca polskiej rewolucji przemysłowej – do zakładów FAMUR w Katowicach. To wyjątkowy reportaż z miejsca, gdzie na naszych oczach historia zatacza koło. Zobacz, jak firma, która budowała potęgę polskiego górnictwa, dziś staje się kluczowym graczem w walce o przyszłość... energetyki wiatrowej.
To opowieść o strategicznym zwrocie, ucieczce od schyłkowego sektora węglowego i walce o miliardy złotych z globalnego tortu transformacji.
Nawet 150 tysięcy złotych rocznie za dzierżawę gruntu pod jedną turbinę wiatrową? Miliony do budżetu gminy? Energetyka wiatrowa w Polsce to ogromne pieniądze, ale też skomplikowany i wieloletni proces. W tym odcinku podcastu Elektryfikacja przechodzimy przez niego krok po kroku.
Moim gościem jest Marta Głód, dyrektor ds. rozwoju w firmie OX2, która od podszewki zna realia inwestowania w lądowe farmy wiatrowe w Polsce. Razem z nią odpowiadamy na kluczowe pytania, które nurtują zarówno potencjalnych inwestorów, właścicieli gruntów, jak i mieszkańców gmin, gdzie mogą powstać takie instalacje.
W najnowszym odcinku podcastu „Elektryfikacja” rozmawiam z dr. Kubą Benedyczakiem, politologiem i autorem znakomitej książki "Oddział chorych na Rosję", o współczesnym społeczeństwie rosyjskim i o tym, jak działa państwo Putina. Przyglądamy się, co przeciętny mieszkaniec Rosji wie dziś o wojnie w Ukrainie i jak bardzo skuteczna okazała się propaganda Kremla, która odwołuje się do traum z czasów II wojny światowej, tworząc obraz Ukrainy jako rzekomego siedliska nazizmu.
Jak silnie w rosyjskiej mentalności zakorzeniony jest imperializm, przekonanie o dziejowej misji narodu rosyjskiego oraz głębokie poczucie krzywdy i poświęcenia w starciu z „kolektywnym Zachodem”? Analizujemy, dlaczego Rosjanie – mimo sankcji, biedy i politycznych represji – wciąż w dużej części popierają swojego przywódcę i traktują go jako gwaranta stabilizacji.
Czy Rosja w obecnym kształcie może przetrwać, czy jednak kiedyś się rozpadnie – i co w ogóle trzyma ją dziś w całości? Dyskutujemy o tym, czy zachodnie sankcje naprawdę dotknęły zwykłych Rosjan i elity, a także o tym, dlaczego Zachód wciąż myli się, zakładając, że Rosja może przejść transformację w stronę demokracji.
Transformacja Chin to jeden z najbardziej ambitnych i niejednoznacznych procesów XXI wieku. W tym odcinku razem z Jakubem Jakóbowskim – wicedyrektorem Ośrodka Studiów Wschodnich – rozkładamy na czynniki pierwsze to, co naprawdę dzieje się za Wielkim Murem.
Chińska rewolucja OZE, strategia „Made in China 2025”, kontrola łańcuchów dostaw, zielona ekspansja na globalne Południe i równoczesny renesans węgla – to tylko część z tematów, które omawiamy. Zastanawiamy się, jakie motywacje stoją za chińską polityką klimatyczną i czy deklarowane cele to coś więcej niż tylko technokratyczna fasada. Kto zyskuje, a kto traci na transformacji energetycznej w Chinach?
W najnowszym odcinku podcastu Elektryfikacja rozmawiam z Maciejem Lipką - inżynierem jądrowym, analitykiem bezpieczeństwa reaktorów, dyrektorem ds. technologii jądrowych w Nuclear PL sp. z o.o. - o najciekawszych i najbardziej obiecujących kierunkach rozwoju energetyki jądrowej.
Naszym punktem wyjścia są reaktory torowe, czyli temat, który powraca w dyskusjach entuzjastów atomu jak bumerang. Przyglądamy się też dokładnie HTGR-om - ich ogromny potencjał może przydać się w przemyśle, ale historia HTGR-ów to także opowieść o awariach, uszczelkach i trudnych próbach skalowania. Gdzie dziś jesteśmy z tą technologią?
Wreszcie, rozmawiamy o chińskim SMR-ze - czy może stać się seryjnie powielanym SMR-em? Co wiemy o jego budowie, jak wygląda status projektu i czego się po nim spodziewać?
Działający w Polsce aktywiści starają się zatrzymać budowę elektrowni jądrowych. Sięgają w tym celu po protesty, po zaskarżanie ważnych dla atomu decyzji, a nawet piszą pisma do Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
W tym odcinku przyglądam się roli aktywistów klimatycznych w debacie publicznej. Gdzie kończy się słuszna walka o klimat, a zaczyna medialna szopka?
Wezmę pod lupę przede wszystkim dwie organizacje, bardzo ważne i bardzo medialne, jeżeli chodzi o swój sprzeciw wobec energetyki jądrowej.
Perowskity. Kluczowa technologia która mogła dać Polsce przewagę w wyścigu konkurencyjnym w ramach zielonej wojny handlowej, ugrzęzła w sporze prawnym. I nie wiadomo czy się z niego wygrzebie. W tym odcinku "Elektryfikacji" opowiem Państwu o sprawie, która jest szokująca i bardzo smutna zarazem.
Dziś rozkładamy na czynniki pierwsze wypowiedzi dwóch głównych kandydatów na prezydenta Polski – Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego – dotyczące polityki klimatycznej i Zielonego Ładu.
Wesprzyj "Elektryfikację" na Patronite! https://patronite.pl/jakubwiech
Obaj politycy zabrali głos w tej sprawie podczas kampanii, ale – niestety – żaden z nich nie powiedział prawdy. Jeden ogłosił, że Zielonego Ładu już nie ma. Drugi zapowiedział referendum w sprawie jego odrzucenia i międzynarodowe sojusze, które miałyby pogrzebać unijną politykę klimatyczną.
W tym odcinku tłumaczymy, dlaczego takie narracje są nie tylko fałszywe, ale też niebezpieczne. Pokazujemy też, czym Europejski Zielony Ład jest w rzeczywistości – jako zestaw polityk gospodarczych i społecznych, których celem jest wzmocnienie UE i uniezależnienie jej od importowanych surowców energetycznych.
Zestawienie tej rzeczywistość z kampanijnymi hasłami w stylu „Fedrować, fedrować, fedrować” i z brutalnym realizmem pokazuję, dlaczego polski węgiel nie ma przyszłości. Czy naprawdę chcemy marnować szanse rozwojowe, które daje Zielony Ład? Czy stać nas na to, żeby robić z transformacji energetycznej straszak, zamiast narzędzia rozwoju?
Zapraszam do wysłuchania odcinka i – niezależnie od poglądów – do udziału w wyborach 1 czerwca.
Przełomowe dane z Chin – po raz pierwszy w historii kwartalne emisje CO2 spadły... dzięki transformacji energetycznej. Co to oznacza dla Chin, Europy i Polski? Czy Państwo Środka staje się zieloną potęgą przemysłową?
Wesprzyj "Elektryfikację" na Patronite! https://patronite.pl/jakubwiech
Witajcie w wyjątkowym, przedwyborczym odcinku podcastu Elektryfikacja. Razem z redaktorem Jackiem Gądkiem z Newsweeka przyglądam się kampanii prezydenckiej, która wkracza właśnie na ostatnią prostą. Oceniamy najgłośniejsze momenty, największe zaskoczenia i największych przegranych. Nie oszczędzamy nikogo.
Wesprzyj "Elektryfikację" na Patronite! https://patronite.pl/jakubwiech
Co Donald Tusk i koledzy z Platformy Obywatelskiej naprawdę myślą o Rafale Trzaskowskim? Kiedy Jarosław Kaczyński wpadł na pomysł "młodego kandydata" i jak pretendentem stał się Karol Nawrocki? Jakie relacje ma Magdalena Biejat i Adrian Zandberg? A do tego wszystkiego - o co gra w tych wyborach Krzysztof Stanowski z Kanału Zero?
W tym odcinku przyjrzymy się nie tylko działaniom kampanijnym kandydatów, nie tylko temu, co obiecują, ale zajrzymy też za kulisy - co ich sztaby mówią, kiedy kamery i mikrofony są wyłączone. Zaczynamy od debaty w Końskich, która miała być popisem Trzaskowskiego, a skończyła się jego medialną katastrofą. Zastanawiamy się, czy którykolwiek kandydat rozumie, czym jest transformacja energetyczna i czy temat atomu w Polsce nie stał się tylko politycznym memem.
Czy jesteśmy gotowi na wielką awarię prądu? W tym odcinku zabieram Państwa w realistyczną symulację blackoutu w Warszawie. Krok po kroku, godzina po godzinie pokazuję, co działo się będzie, gdy polski system elektroenergetyczny się załamie.
To nie jest science-fiction. To scenariusz oparty na realnych wydarzeniach, jakie miały już miejsce – tylko tym razem wszystkie problemy pojawiają się jednocześnie.
W dzisiejszym, majówkowym odcinku "Elektryfikacji" przygotowałem dla Was ranking najbardziej zabójczych elektrowni świata.
Wesprzyj "Elektryfikację" na Patronite! https://patronite.pl/jakubwiech
Mili Państwo, w dzisiejszym odcinku "Elektryfikacji" pochylamy się nad jednym z najgorętszych tematów ostatnich miesięcy: przyszłością Europejskiego Zielonego Ładu i polityki klimatycznej Unii Europejskiej.
Moim gościem jest Jakub Ruszel – dyrektor wykonawczy ds. zarządzania ryzykiem i zgodnością w Orlen S.A.
Materiał powstał w ramach współpracy płatnej z Grupą Defence24.
Dzisiaj temat, o który pytaliście mnie wyjątkowo często – Izera. A raczej… to, co po Izerze zostało.
Polski samochód elektryczny w formie, jaką znamy z ostatnich lat, raczej już nie powstanie. Projekt został wstrzymany. Ale to wcale nie oznacza końca polskiej przygody z elektromobilnością. Wręcz przeciwnie – spółka ElectroMobility Poland ma zupełnie nowy plan.
W tym odcinku rozmawiam z Łukaszem Maliczenką, wiceprezesem EMP, m.in. o tym, co realnie dzieje się dziś z Izerą i jak ma wyglądać nowy model działania EMP.
Mili Państwo, w tym odcinku przyglądam się dokładnie tematowi, który regularnie powraca w debacie publicznej – turbinom wiatrowym. Wraz z pracami nad nową ustawą wiatrakową znów wracają stare strachy, fake newsy i dezinformacja.
Wesprzyj "Elektryfikację" na Patronite! https://patronite.pl/jakubwiech
Postanowiłem rozprawić się z tą nieprawdziwą narracją i punkt po punkcie przeanalizować najpopularniejsze mity o wiatrakach. Mówię o ptakach, hałasie, emisyjności, „katapultach z lodem” i rzekomych chorobach. Wszystko oparte na faktach, badaniach naukowych i konkretnych danych – bez emocji, za to z dużą porcją wiedzy.
Witajcie w nowym sezonie „Elektryfikacji” – z nową oprawą dźwiękową, nową grafiką i, co ważne, jeszcze większym naciskiem na tematy, które naprawdę mają znaczenie. Dziś odcinek, który nosi w sobie sporo emocji. Bo jak inaczej mówić o tym, że państwo polskie od lat nie traktuje nas – obywateli – poważnie?
Jeżeli chcesz wspomóc rozwój „Elektryfikacji” - rozważ wsparcie mnie na Patronite: https://patronite.pl/jakubwiech
Punktem wyjścia jest reaktor Maria – jeden z najważniejszych reaktorów badawczych na świecie. Jedyne takie miejsce w Polsce, które produkuje molibden-99, ratujący życie ludzi chorych na nowotwory. I co? I Maria nie ma ani strategii, ani stabilnego finansowania. Operatorzy tego reaktora jeszcze niedawno zarabiali niewiele ponad minimalną krajową. To nie żart. Ale to tylko początek.
W tym odcinku opowiadam też o górnikach, których od lat karmimy złudzeniem, że węgiel będzie wieczny. Nie będzie. Trzeba w końcu powiedzieć im prawdę – z szacunkiem, ale stanowczo.
Zajrzymy też do programu Czyste Powietrze, który został… po prostu zawieszony. Z dnia na dzień. Bez słowa ostrzeżenia.
Pokażę Wam też, jak przedsiębiorcy – ci, którzy chcą działać na rzecz transformacji – są zostawiani sami sobie. Bez informacji, bez wsparcia, bez przewidywalności.
To wszystko składa się na większy obraz: państwa, które nie planuje, nie szanuje i nie odpowiada na realne potrzeby swoich obywateli. A przecież w centrum każdej transformacji – energetycznej, gospodarczej, społecznej – muszą być ludzie. Bez nich nie zbudujemy niczego trwałego.
W tym odcinku staram się nie tylko zdiagnozować problem, ale też zaproponować rozwiązania. Bo wierzę, że presja społeczna ma sens. I że jeżeli będziemy zadawać pytania, wymagać i domagać się konkretów – coś się zmieni.
