Voor de laatste aflevering halen Clara en Sander nog één keer alles uit de kast met Richard Wagner en zijn indrukwekkende Walkürenritt. Laat het duidelijk zijn, de Duitse componist leefde volgens het motto ‘more is more’. In zijn muziek, maar ook zijn eigen leven was er één van excessen en grootste uitgaven. Verder razen deze aflevering vooral de stoere Walküren lustig in het rond op hun briesende paarden. In galop met deze filmische muziek! PS We komen terug! xoxo Clara en Sander

Ethel Smyth: componiste, activiste en queer feministe. En dan ook nog eens Dame, want ze werd als eerste muzikante ooit geridderd in Engeland. Clara en Sander geraken niet uitgepraat over deze vrouw die nooit ‘zomaar’ iets deed. Ze componeerde heel wat meesterwerken bij elkaar, met als één van de hoogtepunten haar serenade. Haar eerste grote orkestwerk. Een aflevering vol power én het verhaal achter haar bijnaam ‘de componiste met haar tandenborstel’.

Giuseppe Verdi – La donna è mobile uit Rigoletto 1851, Verdi schreef op 40 dagen tijd een nieuwe opera: Rigoletto met de beroemde aria La donna è mobile. De Italiaanse componist wist meteen dat hij een dikke hit had geschreven. Clara en Sander zingen deze oorwurm luid mee, tot ze de tekst eindelijk eens opzoeken. Want blijkbaar zingt het personage nogal wat vrouwonvriendelijke vuilbekkerij bij elkaar. En dan is er nog dit grote vraagstuk: wat is de link tussen Verdi en tomate-crevettes?

1772, Joseph Haydn schrijft tijdens een lange zomer zijn 45e symfonie, de Afscheidssymfonie. Muziek waar een plan achter zat, Haydn wou de muzikanten van zijn orkest zo eindelijk naar huis laten gaan. Dus schreef hij muziek als een echte vakbondsman! Clara en Sander zoeken uit hoe dat masterplan nu precies in elkaar zat. En ook wat het verhaal is achter de twee schedels in het graf van Hadyn en waarom zijn bijnaam papa Haydn is - sexy daddy of niet?!

1976. De Amerikaanse componist Steve Reich zet een nieuwe stap in zijn carrière met Music for 18 Musicians en breekt ermee helemaal door bij het grote publiek. Een heerlijke trip en monument van de minimal music! Al twijfelt Clara toch nog of dit ook muziek is voor tijdens haar barbecue en ze heeft zeker niet genoeg stoelen voor Sander zijn 18 vrienden. Geen probleem voor Sander, hij vindt wel een andere manier om Clara helemaal te overtuigen van de kunst van deze muziek.

1855. De Hongaarse componist Frans Liszt verbluft iedereen met zijn eerste pianoconcerto. Als een echte rockster vult hij bomvolle concertzalen met superfans op de eerste rij, die allemaal vechten om een plukje haar van hem. Hoe komt het dan dat het werk nu zo weinig gekozen wordt tijdens de Koningin Elisabethwedstrijd? Clara en Sander voelen de Lisztomania en checken hoeveel noten ze per seconde kunnen spelen.

1911, de Spaanse componist Enrique Granados schrijft misschien wel zijn bekendste hit: zijn Goyescas. 6 delen, geïnspireerd door zijn held, de Spaanse kunstenaar De Goya. Sander en Clara vertoeven helemaal in Spaanse sferen. Het worden dus een dikke 20 minuten vol Spaans met serieus wat haar op, misschien net zoveel haar als de snor van Granados zelf. Maar ook eindelijk het antwoord op wat die pedalen aan een piano nu eigenlijk doen, en het tragische verhaal van hoe Granados aan zijn einde kwam.

1689, de Engelse componist Henry Purcell is nog geen dertig wanneer hij misschien wel de ontroerendste aria ooit schrijft: When I am laid in earth. Een klaaglied gezongen door de mythologische koningin Dido die achtergelaten wordt door de knappe held Aeneas. Ook al was Purcell componist in Westminster Abbey, toch schreef hij deze tearjerker voor een amateurkoor op een kostschool. Clara kan haar tranen niet bedwingen bij deze muziek, maar waarom begint Sander te roepen als het emotioneel wordt?

1943, de Hongaarse componist Béla Bartók vindt nieuwe levenskracht wanneer hij de opdracht krijgt om een werk voor het Boston Symphony Orchestra te componeren. Het resultaat is een enorme tour de force, zijn Concerto voor orkest. Muziek waar heel het orkest een belangrijke rol speelt. Maar wat heeft dit met wedstrijdpaarden te maken? Clara moet een beurs aanvragen om volksmuziek op te nemen en Sander strooit deze aflevering kwistig in het rond met levenslessen.

1897, Paul Dukas tovert L'Apprenti sorcier uit zijn componeerhoed. Een symfonisch gedicht over een tovenaarsleerling die zijn spreuk niet meer kan terugroepen. Clara denkt meteen aan de Fantasia films van Disney, waar Mickey Mouse de tovenaarsleerling speelt. Sander die herkent zich dan weer zelf in de tovenaarsleerling, want hij kuist ook met véél te veel water. Een ondergelopen aflevering vol zelfverzonnen spreuken en aanstekelijke muzikale thema’s.

1925. Pianiste en componiste Amy Beach schrijft het prachtige kleine pianowerkje By The Still Waters. Minder groots dan haar Eerste Symfonie waar ze bekend mee werd, maar Clara en Sander worden er helemaal stil van. Het leven van Beach was daarentegen minder rustig, van haar relatie met een rijke topdokter uit Boston, tot een lege erfenis… spannend genoeg om heel wat roddelboekskes mee te vullen. En doet Beach haar muziek jou ook zo denken aan die van Satie? Hoe zou dat komen?

1680, Johann Pachelbel componeert de ultieme one-hit wonder van de klassieke muziek: zijn Canon en gigue voor drie violen en basso continuo. Maar wat is die basso continuo nu eigenlijk? Hoe heeft prinses Diana ervoor gezorgd dat deze muziek dé hit tijdens huwelijksceremonies werd? En herkennen Clara en Sander nu echt de Canon en gigue in de muziek van Maroon 5?

1957, Leonard Bernstein componeert de ultieme musical: West Side Story. Een hartverscheurend liefdesverhaal over Tony en Maria, gevangen tussen twee rivaliserende bendes in NY. Tijdens deze XL live-opname duiken Clara en Sander in de musical, samen met relatietherapeut en grote fan Rika Ponnet. Welk liefdesadvies zou zij Tony en Maria geven? En waarom is de hit Maria zo moeilijk om te zingen? Over niet geleefde liefdes, de swingende ritmes in West Side Story en het vurige karakter van Bernstein.

1573, de Engelse componist Thomas Tallis schrijft Spem in Alium, een koorwerk voor 40 stemmen. Niet toevallig 40 want hij schreef het voor de 40e verjaardag van Queen Elisabeth I. Clara en Sander stressen over wie wanneer dan precies moet invallen tijdens deze indrukwekkende muziek. En wat heeft dit muziekwerk met knoflook te maken? Er wordt alleszins al gefantaseerd over scampi’s in knoflooksausje door deze twee foodies.

1829, Felix Mendelssohn vaart naar de Hebriden, een eilandengroep voor de Schotse Westkust. Hij is zo onder de indruk van dit natuurwonder dat hij meteen zijn zus een bericht stuurt met de eerste maten van wat zijn Hebriden Ouverture zou worden. Muziek die golft, klotst én naar gezouten kabeljauw smaakt. De zeeziekte nam Mendelssohn er maar bij en ook Sander voelt al een golf misselijkheid opkomen bij deze muziek. Clara daarentegen plant haar volgende vakantie al, richting de Hebriden.

1977, de Poolse componist Henryk Górecki schrijft zijn derde symfonie, oftewel de Klaagsymfonie. Hij baseert zich op drie klaagliederen, over moeders die hun kind missen en omgekeerd. Een herkenbaar verdriet voor Górecki want hij verloor zijn moeder zelf al vroeg. Zijn muziek is breekbaar, minimalistisch en snijdt recht door je hart. Vooral het tweede deel van de symfonie werd een megahit na het vallen van het IJzeren Gordijn. Zo’n succes dat Górecki niet wist wat hij aan moest met al het geld.

1874, Offenbach componeert zijn eerste operette Orphée aux Enfers. Eentje waar hij meteen mee tegen de schenen van het publiek schopt. Maar slechte reclame is gelukkig ook reclame: iedereen in Parijs wil de operette gezien hebben. Ook Clara en Sander werpen de beentjes in de lucht. Een verhaal van dronken goden en Orpheus die het liefst zijn vrouw Eurydice helemaal niet wil redden. Maar ook: hoe dans je die Can Can nu? Sander heeft nog steeds spierpijn en Clara doet auditie als Crazy Girl.

1873. De Russische componist Modest Moessorgski krijgt het droevige nieuws te horen dat zijn goede vriend en kunstenaar Viktor Harmann plots is overleden. Een grote postuum overzichtstentoonstelling met schilderijen brengt Moessorgski op ideeën voor een nieuw pianowerk: de Schilderijententoonstelling. Een aflevering vol kabouters en kuikens maar ook een prachtig eerbetoon van Moessorgski aan zijn bestie.

Dit moet de stilste aflevering van Eerste hulp bij klassiek ooit zijn. De Amerikaanse componist John Cage schrijft in de jaren 50 van de vorige eeuw zijn compositie 4’33’’, vier minuten 33 seconden – nu ja – stilte. De een vindt het geniaal, de andere een grap. Sander is enthousiast, maar hoe spannend kan 4’33’’ stilte echt zijn? En wat is dat met John Cage en zijn paddenstoelen, zitten die hier voor iets tussen? Moeilijke woorden: prepared piano, aleatorische muziek.

1927. De Franse componiste Germaine Tailleferre laat Parijs achter zich en verhuist naar New York. Voor haar kersverse Amerikaanse echtgenoot schrijft ze een concertino voor harp en orkest. Opvallend want hun huwelijk klinkt helemaal niet als muziek in de oren. Maar ondanks haar zware leven klinkt dit concertino licht en vrolijk en wordt zo een groot succes in de roaring twenties. Germaine Tailleferre, een vrouw van contrasten! Moeilijke woorden: Les Six, concertino. Uitvoering: Nicanor Zabaleta