In deel twee van deze aflevering zoomen Kai en Iris in op het naoorlogse leven van hun opa, Mathieu. Ze ontdekten dat hij opgroeide in een nationaalsocialistisch gezin. Voor hen was hij altijd de lieve opa, maar na zijn overlijden in 2008 kwam er ook een andere kant van zijn leven naar boven —iets wat veel verwarring bracht. Ze besluiten hierover niet langer te zwijgen.
Wanneer Kai en Iris, jaren later, het CABR verlaten, vallen ineens veel puzzelstukjes op hun plaats. Herinneringen krijgen een nieuw kader binnen het bredere oorlogsverhaal van hun familie.
Achteraf zien ze pas hoe de lijnen door het verleden lopen. Dit is een ervaring die veel mensen hebben nadat ze hun ‘foute’ familieverleden onder ogen zien.
In dit deel duiken ze verder in de psychologische kant: hoe kun je een fout verleden verborgen houden, maar toch nationaalsocialistische denkbeelden blijven uitdragen?
En misschien nog moeilijker: mag je mooie herinneringen koesteren aan iemand die ook hele slechte dingen heeft gedaan?
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebookpagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profitvrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
In dit eerste deel van een tweedelige aflevering duiken Kaien Iris in het recentere verleden van hun familie. Want het oorlogsverhaal stopt niet bij de laatste documenten in het archief — het leeft voort in gedrag, patronen en herinneringen.
In deel 1 richten ze zich op de psychologische kant: hoe werken oorlogstrauma’s door, generaties later? Ze besteden extra aandacht aan één specifieke gebeurtenis uit de jaren ’80. Deze gebeurtenis legt niet alleen een pijnlijk trauma bloot, maar speelt ook een grote rol in het verder wegzakken van hun familiegeheim.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebookpagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profitvrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Met de komst van de online namenindex van verdachten in het CABR ontstaat een nieuwe mogelijkheid: het doorzoeken van dossiers van anderen om meer informatie over Opa Wiel te achterhalen. En die informatie, die is er.
Kai en Iris kijken ook breder. Hoe is de beeldvorming over collaborateurs na de oorlog veranderd? Hoe keken we destijds naar 'goede' en 'foute' mensen – en is dat verleden eigenlijk wel zo zwart-wit, of vooral grijs?
En wat moeten we vandaag de dag leren van de oorlog en ons collaboratieverleden? Welke lessen uit het verleden mogen we nooit vergeten?
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non profitvrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en WikiMedia Commons (Public Domain)
Nadat Opa Wiel is opgepakt, wordt hij voor verhoor door de politieke recherche teruggebracht naar Limburg. De transcriptie van dit verhoor wijkt echter vaak af van de verklaringen van getuigen. Wat begon als een onderzoek naar het verleden, wordt daarmee ook een zoektocht naar de waarheid.Opa Wiel verschijnt uiteindelijk voor het Tribunaal in Heerlen. Hoe verloopt de strafzaak tegen hem? En welke straf krijgt hij uiteindelijk voor zijn daden?
Achtergrondinfo over de berechting van oorlogsmisdadigers en collaborateurs is wederom te beluisteren via de uit 1988 afkomstige VPRO reportage ‘de afrekening’. Deze twee delen hebben als thema ‘berechting’.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profitvrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en WikiMedia Commons (Public Domain)
In deze Shortcast deelt Kai zijn ervaringen in het Nationaal Archief nu het volledig openbaar is dankzij de namenindex.
Daarnaast zijn Kai en Iris benieuwd naar jouw mening: wat zou er moeten gebeuren met het project Oorlog voor de Rechter? Laat het ons weten door de enquête in te vullen bij deze aflevering (alleen op Spotify).
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profit vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Op 5 mei 1945 kwam er officieel een einde aan de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Dat is wat we onze kinderen leren. Maar de nasleep van de oorlog is een onderbelicht thema.
Kai en Iris duiken in de geschiedenis van de internering en heropvoeding, in de hoop antwoorden te vinden over de geplande heropvoeding van hun familie. Hoe was hun interneringstijd en wat gebeurde er precies in die kampen?
Meer info over internering en heropvoeding:
Het boek, 'de Verliezers' van Marijke Verduijn.
VPRO Reportages uit 1988 waarin mensen vertellen over hun eigen ervaringen rondom bijltjesdag en internering.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profit vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en WikiMedia Commons (Public Domain)
In deze bonusaflevering deelt Kai zijn persoonlijke ervaring met de ontwikkelingen rondom de openstelling van het archief. Hij vertelt hoe hij dit proces heeft beleefd en wat de volgende stappen zijn in hun onderzoek.
Daarnaast beantwoordt Kai de hulpvragen van luisteraars die benieuwd zijn naar tips voor het starten van hun eigen onderzoek. Hij legt uit hoe hij te werk is gegaan en geeft inzichten om zelf aan de slag te gaan.
Artikel van het NIOD over de publicatie van de namenlijst CABR.
De podcast FOUT, luistertip voor als je wacht op onze volgende aflevering.
De VPRO radioserie 'in Duitse krijgsdienst' uit 1988:
Music licensed via PremiumBeat
Wat gebeurde er met opa Wiel en de andere gezinsleden die Brunssum ontvluchtten na de bevrijding? Kai en Iris ontdekken dat opa Wiel onverwachte keuzes maakte tijdens zijn vluchtpoging en betrokken raakte bij duistere figuren.
In het Nationaal Archief stuiten ze bovendien op een briefkaart met een herkenbaar handschrift. Deze vondst brengt alle gebeurtenissen dichterbij dan ooit en werpt nieuw licht op hun familiegeschiedenis.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
Hieronder kun je meer informatie vinden over de bronnen, personen en gebeurtenissen die Kai en Iris hebben gebruikt bij hun onderzoek:
Het boek over de regio waar Vledder ligt tijdens de Tweede Wereldoorlog, met daarin ook informatie over Frederik van der W: https://www.stellingia.nl/wp-content/uploads/2014/05/De-regio-tijdens-de-Tweede-Wereldoorlog-2.pdf
Een aflevering over de Bloedploeg van andere tijden uit 2013: https://anderetijden.nl/aflevering/145/De-wreedheid-van-Bloedploeg-Norg
Een pagina met informatie over Klaas Balsma:
http://www.dieversarchief.nl/onderwerpen/klaas-marcus-balsma/
Het manuscript over de Abwehr:
https://www.nisa-intelligence.nl/nl/node/10
De Schaduw van Brunssum is een non-profit vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en WikiMedia Commons (Public Domain)
In het dossier van oom Broer doen Kai en Iris een schokkende ontdekking. Daarnaast komen ze erachter dat opa Wiel niet alleen vijanden had onder de inwoners van Brunssum, maar ook binnen de NSB.
Kai en Iris gaan bovendien op zoek naar Dorpstraat 34 in Brunssum, waar ze proberen te achterhalen of er in de omgeving nog verhalen bekend zijn over hun familie.
De bevrijding van Brunssum zal uiteindelijk een groot keerpunt blijken te zijn in hun familiegeschiedenis.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profit
vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en WikiMedia Commons (Public Domain)
Een bonusaflevering die grotendeels in het teken staat van de actualiteiten rondom het CABR. Kunnen Kai en Iris alvast een streep zetten door 1 januari 2025 in hun agenda?
Toch begint deze bonusaflevering met een opvallende ontwikkeling rond Frans Bruijnseels. Wat zijn Kai en Iris te weten gekomen dankzij een behulpzame luisteraar?
Voordat het CABR het nieuws domineerde, bezochten Kai en Iris een symposium dat in het teken stond van de onthulling van het CABR. Wat heeft deze ervaring hen opgeleverd?
Wil je de aflevering van 'de Publieke Tribune' beluisteren? Dat kan via deze link: https://open.spotify.com/episode/23TgezdRqOpF0Z7Y3EYE0u?si=dfa2f3ab18464389
Music licensed via PremiumBeat
Kai en Iris ontdekken dat er in het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging dossiers liggen van alle kinderen van Opa Wiel. Hoe ver reikt de schaduw van Brunssum over het verleden van de rest van het gezin? In hoeverre zijn zij meegezogen in het systeem van indoctrinatie dat door de nazi’s werd opgezet?
Ook hun eigen opa, die tijdens de oorlog nog een tiener was en die zij zelf hebben gekend, blijkt zijn hele leven lang geheimen met zich mee te hebben gedragen. Welke informatie heeft hij altijd verzwegen? En met welke geheimen liep hij rond?
Wanneer Kai en Iris een oproep plaatsen op social media, levert dit een bijzonder telefoongesprek op. Hierdoor krijgt het verhaal van Frans Bruynseels onverwacht meer vorm en betekenis.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profit vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en WikiMedia Commons (Public Domain)
Het lijkt alsof er barsten ontstaan in Opa Wiel’s overtuiging wanneer hij vanuit Pornichet terugkeert naar Nederland. Of is dit slechts schijn?
In Brunssum speelt de radio een cruciale rol, en het luisteren naar Radio Oranje wordt voor veel mensen een bron van hoop. Ook Opa Wiel raakt op een onverwachte manier betrokken.
Kai en Iris verdiepen zich in de Stichting Werkgroep Herkenning. Wat is hun rol in het omgaan met families met een beladen verleden?
Tijdens hun onderzoek stuiten Kai en Iris in de dossiers op twee donkere verhalen met een huiveringwekkende afloop. Eén van deze verhalen brengt een ander familielid in beeld, wat het onderzoek een verrassende en ingrijpende wending geeft.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
Wil je een donatie doen aan Stichting Werkgroep Herkenning? Dat kan via deze pagina. Scrol naar onderen voor het doen van een eenmalige donatie.
De Schaduw van Brunssum is een non-profit vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal. Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en WikiMedia Commons (Public Domain)
In de reguliere afleveringen van De Schaduw van Brunssum nemen Kai en Iris je mee in hun familiegeschiedenis. In deze bonusaflevering delen ze meer achtergrondinformatie over hun onderzoek en de totstandkoming van de podcast. Hoe ontstond het idee om als amateurs een podcast te maken? Welke verrassingen kwamen ze tegen tijdens hun onderzoek naast hun eigen familieverhaal? Welke keuzes maakten ze onderweg, en waarom? Hoe reageerde hun omgeving toen ze besloten hun familieverhaal openbaar te maken?
Daarnaast hoor je bonusmateriaal uit het Nationaal Archief, waar Kai een uitnodiging van Erik Mul niet kon afslaan om het archief met eigen ogen te bekijken. Tot slot delen ze luistertips van podcasts die hen hebben geïnspireerd.
Music licensed via PremiumBeat
Kai en Iris zetten hun zoektocht naar het mysterieuze en confronterende verleden van Opa Wiel voort. Tussen de stapels oude papieren vinden ze een foto. Terwijl ze dieper duiken in de levens van de mensen om hem heen, ontdekken ze een donker verhaal dat lang verborgen is gebleven.
Vanaf 1 januari 2025 wordt het CABR (Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging) openbaar. Erik Mul van het Nationaal Archief vertelt meer over dit omvangrijke project, 'Oorlog voor de Rechter'. Wat zal dit teweegbrengen?
Kai en Iris ontdekken ook dat Opa Wiel niet de hele oorlog in Brunssum verbleef. Zijn voetsporen voeren hen onverwacht naar sporen in het buitenland.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profit vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en WikiMedia Commons (Public Domain)
Op 10 mei 1940 vallen de Duitsers Nederland binnen. Wat heeft deze gebeurtenis in gang gezet voor Opa Wiel?
Kai en Iris duiken dieper in het verleden door de brief te analyseren die Opa Wiel schreef aan Seyss-Inquart. Ze graven verder in de archieven om het oorlogsverleden van hun overgrootvader te reconstrueren.
Ze vragen zich af: is iemand voorbestemd om zulke denkbeelden te ontwikkelen, of zijn er omstandigheden die iemand kunnen overtuigen om een fervent aanhanger van het nationaalsocialisme te worden? Om dat te onderzoeken reizen ze terug naar 1899 en volgen het leven van Opa Wiel in de jaren vóór de oorlog.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profit vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
Historische fragmenten zijn afkomstig van OpenBeelden, open mediaplatform van Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. (Public Domain)
Tijdens een familiereünie ontdekken Kai en Iris dat hun overgrootvader, Opa Wiel, 'fout' was tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Dit schokkende nieuws zet hen aan om de kleinkinderen van Opa Wiel te interviewen over hun herinneringen. Uit deze gesprekken blijkt dat Opa Wiel zijn denkbeelden waarschijnlijk nooit volledig heeft losgelaten.
Begin 2024 besluiten Kai en Iris verder onderzoek te doen en komen ze uit bij het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). Zij zijn de eersten in 80 jaar die kunnen lezen wat er werkelijk gebeurde in Brunssum, de plaats waar de familie Pelzer vandaan komt.
Wil je meer achtergrondinfo bij deze podcast? Volg de Instagram-of Facebook pagina van Histopodcastnl.
De Schaduw van Brunssum is een non-profit vrijwilligersproject. Het doel van deze podcast is om de donkere bladzijden van onze geschiedenis levend te houden door het delen van dit familieverhaal.
Music licensed via PremiumBeat
