In deze boeiende aflevering van De Gedragsvormers duiken we in de complexe wereld van gedragsbeïnvloeding door de overheid. We onderzoeken de dunne lijn tussen manipulatie en gedragsbeïnvloeding en vragen ons af: hoe ver mag een overheid gaan in het sturen van het gedrag van burgers?
Theorie
Gedragsbeïnvloeding: Het proces waarbij technieken en strategieën worden toegepast om het gedrag van individuen of groepen te veranderen ten behoeve van hun welzijn en de sociale omgeving. Het betreft vaak het gebruik van positieve stimulansen, educatie en bewustmaking.
Manipulatie: Het gebruik van misleidende of oneerlijke tactieken om mensen onbewust naar een bepaald gedrag te sturen, vaak zonder dat het in hun eigen belang is en met verborgen doelstellingen.
Ethische Principes:
In de eerste sectie bespreken we de belangrijke ethische principes die een rol spelen bij gedragsbeïnvloeding:
Casus 1: Suikerbelasting
We onderzoeken hoe suikerbelasting wordt gebruikt om de consumptie van suikerhoudende dranken te verminderen en bespreken de ethische overwegingen hiervan.
Casus 2: Verplichte Vaccinaties
In deze casus richten we ons op vaccinatieprogramma’s en de spanningen die ontstaan tussen de noodzaak voor volksgezondheid en het bewaren van individuele vrijheid.
Casus 3: Antirookcampagnes
We analyseren overheidsinitiatieven zoals waarschuwingen op sigarettenpakjes en belastingmaatregelen, en hoe deze balanceren op de grens van beïnvloeding en paternalisme.
In deze aflevering duiken we diep in de fascinerende wereld van politieke campagnes en onderzoeken we hoe gedragsbeïnvloeding wordt gebruikt om verkiezingen te winnen. Aan de hand van historische en hedendaagse voorbeelden van Amerikaanse presidentsverkiezingen, ontrafelen we de strategieën die kandidaten succesvol maakten—en waarom sommige verrassend faalden.
Hoofdthema's:
Waarom luisteren?
Voor wie is deze aflevering? Of je nu een student bent van psychologie, communicatie of politiek, of gewoon geïnteresseerd in hoe verkiezingen werken, deze aflevering biedt inzichten die je kijk op verkiezingscampagnes zullen verruimen.
Luister, reflecteer en laat je meevoeren in de wereld van verkiezingspsychologie met "De Gedragsvormers." Vergeet niet om je te abonneren voor meer diepgaande analyses en boeiende gesprekken over gedragsverandering en communicatie.
In deze aflevering duiken we in de wondere wereld van cultuurverandering. Specifiek hebben we het over bedrijfsculturen. Want, hoe verander je dit? Dat is complexer, maar ook eenvoudiger dan je denkt. En wat heeft cultuurverandering gemeen met gedragsverandering?
In deze aflevering behandelen we ook weer prachtige casussen van eigen bodem: van Philips tot Jumbo en van Hema tot V&D.
"Er was eens een...". Verhalen, we zijn er allemaal mee opgegroeid. Of het nou sprookjes of het al oude Bijbelse verhaal was. Verhalen hebben meer impact op ons leven dan je je misschien realiseert. In deze aflevering bespreken we de kracht van Storytelling en hoe dit fenomeen verandering teweeg brengt.
De theorie
De theorie achter storytelling omvat verschillende concepten die uit verschillende disciplines komen, waaronder literatuur, psychologie, cultuurstudies, en communicatiewetenschappen:
Storytelling kan gedrag van mensen veranderen door verschillende psychologische mechanismen:
De Praktijk
In deze aflevering behandelen we drie aangesprekende voorbeelden van storytelling:
In deze aflevering hebben we voor de eerste keer een gast in de studio: Remmert van Haaften, Managing Partner bij de Maatschap voor Communicatie. Remmert is expert op het gebied van burgerparticipatie en heeft inmiddels vele ingrijpende trajecten op zijn naam geschreven.
Maar, burgerparticipatie en gedragsverandering...? Dat heeft toch niks met elkaar te maken? Niks is minder waar! In deze aflevering duiken we in de raakvlakken, maar ook wat deze vakgebieden nog van elkaar kunnen leren.
In deze aflevering duiken we dieper in de wereld van doelgroepen. Wat is het? Waarom is het relevant om je doelgroep vast te stellen? En hoe zet je het in?
De theorie
Er zijn veel methodes waarop je je doelgroep kunt specificeren. Demografische gegevens zoals leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en inkomen zijn veelgebruikte factoren. Dat kun je ook combineren met andere gegevens zoals psychografische (persoonlijkheid, levensstijl, interesses) of gedragsgegevens (koopgedrag en mediagebruik). Hoe specifieker je je doelgroep maakt, hoe beter je je boodschap tot hen kan richten. Toch? In deze aflevering vertellen we je hoe wij doelgroepen inzetten.
De praktijk
In deze aflevering vertellen we je over de het project Nederland Wereldwijd die we voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken hebben uitgevoerd. Nederland Wereldwijd is een dienstverlening van de Rijksoverheid voor Nederlanders in het buitenland, zowel voor reizen als mensen die er wonen, werken of studeren. Bij Nederland Wereldwijd kunnen Nederlanders in het buitenland terecht voor geld zaken (zoals AOW en uiterkingen), identiteit (zoals je nationaliteit, paspoort en DigiD), werken, studeren, gezondheid en nog veel meer.
Om de dienstverlening van Nederland Wereldwijd meer bekendheid te geven hebben we gebruik gemaakt van doelgroepensegmentatie via demografische en psychografische gegevens. Door te targetten op de top 10 landen waar de meeste Nederlanders naartoe emigreren en op hun belangrijkste levensgebeurtenissen in te spellen hebben we het bereik van Nederland Wereldwijd flink vergroot.
In deze aflevering duiken we dieper in ons brein, staan we stil bij de verkiezingsuitslag van de Tweede Kamerverkiezing 2023 en behandelen we een interessante (en wederom actuele) casus over armoede en schuld.
De theorie
Ons brein bepaalt ons gedrag. Maar hoe werkt dat precies? We onderscheiden 3 delen van ons brein: het reptielenbrein, zorgdierenbrein en het menselijk brein. Veel van ons gedrag komt voort uit de oeroude reptielenbrein en zorgdierenbrein die ervoor zorgt dat we overleven. Dat maakt dat veel van onze keuzes onbewust worden gemaakt. Met het mensenbrein praten we ons gedrag goed. Hoe kun je daar als communicatieprofessional op inspelen?
Daarnaast staan we ook stil bij de invloed van cognitieve biases en emoties op ons gedrag. In de literatuur worden wel meer dan 100 cognitieve biases genoemd. Allemaal knoppen waar je aan kunt draaien. In deze aflevering staan we stil bij de - wat ons betreft - belangrijkste 4: het filteren van informatie (Anchoring bias en Mere Exposure Effect), het aanvullen van ontbrekende informatie om patronen te ontdekken die er niet zijn (Survivorship bias, Gambler's Fallacy en Murphy's Law), snel beslissen met beperkte informatie (Endownment effect en Decoy effect), de manier waarop we ons dingen of details wel of niet herinneren (het Google effect).
Alle cognitieve biases vind je hier:
De Praktijk
In deze aflevering staan we ook stil bij de verkiezingsuitslag. Hoe is een partij als PVV het grootste van Nederland geworden, terwijl de BBB (de grootste in de provinciale statenverkiezing) op 'slechts' 7 zetels bleef hangen?
En we behandelen een casus over armoede en schuld voor het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Lees alles over de casus hier: https://www.mvc.nl/gedragsinterventie
In deze aflevering staan we stil bij de Gedragslenzen (The Behavioral Lenses)* en behandelen we twee actuele casussen: fietsverlichtingscampagnes en de Tweede Kamerverkiezing.
De theorie
Met de Gedragslenzen heb je een tool in handen die je helpt om scherper zicht op gedrag van de doelgroep te krijgen bij het ontwerpen voor duurzaam en gezond gedrag. Deze tool is ontwikkeld door de Hogeschool Utrecht samen met gedragswetenschappers en ontwerpers.
De Gedragslenzen kent 5 lenzen waarmee je door iedere lens een ander aspect bekijkt.
De Praktijk
In deze aflevering behandelen we twee actuele casussen:
Inspireer. Communiceer. Verander.
*Publab / HU. Ucreate, ideate: The Behavioral Lenses (2015). CC by 4.0 licensed.
Zelf aan de slag met de Gedragslenzen? Bestel de toolbox via touchpoints.hu.nl.
Welkom bij de eerste aflevering van De Gedragsvormers! Maak kennis met ons: Jarno en Roderick. We nemen je graag mee in de wondere wereld van gedragsverandering en communicatie! In deze aflevering vertellen we je waarom we deze podcast zijn begonnen, delen we onze ervaring en expertise op het gebied van gedragsverandering en communicatie én behandelen we 2 interessante casussen.
De theorie
In deze aflevering behandelen we CASI (Communicatie Activatie Strategie Instrument) als een van de tools om tot succesvolle gedragsinterventies te komen. CASI is ontwikkeld door de Rijksoverheid. Alle informatie is te vinden op https://www.communicatierijk.nl/vakkennis/casi.
De praktijk
In deze aflevering behandelen we twee casussen.
Inspireer. Communiceer. Verander.
