Egbert-Jan Rots directeur van het 148 jaar oude familiebedrijf Rots Bouw kreeg een bijzonder verzoek van een bezwaarmaker die ‘zijn’ woningbouwplan aanvecht: Kunje me 125.000 euro overmaken? In plaats daarvan besloot hij op eigen risico’s alvast te beginnen met bouwen. In de nieuwste aflevering van de podcast Doorzagen van Cobouw vertelt Rots zijn verhaal: “Dit is gewoon chantage.”
Het lijkt tegenwoordig wel een sport geworden om bezwaar te maken tegen bouwplannen. Onlangs viel uit onderzoek van Sweco op te maken dat één op de drie woningbouwplannen te maken heeft met omwonenden die bestemmingsplannen aanvechten.
Twee, of drie jaar later blijken in relatief veel gevallen de bezwaren ongegrond. Of anders gezegd: blijkt de vertraging onnodig.
Bouwdirecteur Egbert-Jan Rots ergert zich hier aan. Dat mensen mogen opkomen voor hun belangen staat volgens hem niet ter discussie, maar steeds vaker krijgt hij het gevoel dat bezwaarmakers louter bezwaar maken om er zelf financieel wijzer van te worden.
Op een dag kwam een bezwaarmaker ook naar hem toe: als Rots 125.000 euro zou overmaken, zou de bezwaarmaker zijn ‘strijd’ tegen de komst van een nieuwe woonwijk in Arnhem staken. “En zijn buurman wilde 25.000 euro”, zegt Rots in Doorzagen.
De bouwdirecteur liet zich niet kennen, omdat hij denkt te weten in zijn recht te staan. Na meerdere beroepszaken die in ‘zijn voordeel’ uitvielen gaat Rots ervanuit dat de plannen binnenkort onherroepelijk worden verklaard. Sterker nog: hij is al met bouwen begonnen.
Rots roept woningbouwminister Keijzer op om bij afhandelen van bezwaren het motief van bezwaarmakers een rol te laten spelen.
In het kader van wederhoor heeft Cobouw contact gezocht met de bezwaarmaker. Die heeft nog niet gereageerd.
Mona Keijzer begint de smaak te pakken te krijgen als minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. Dat stelt de nieuwe voorzitter van de Bond voor Nederlandse Architectenbureaus Jeroen de Willigen. “Ze had een valse start met de nestkastjesdiscussie, maar langzaam maar zeker begint Mona Keijzer de taal van architecten en bouwers beter te spreken”, zegt De Willigen. Hij vindt het vooral goed dat de minister het oplossen van de woningnood als een maatschappelijke opgave beschouwt. In deze aflevering van Doorzagen staat de kersverse voorzitter van de BNA uitgebreid stil bij het woningbouwtempo dat te laag ligt. Architecten hebben volgens hem de sleutel in handen richting hogere aantallen. “Juist nu kunnen architecten verschil maken”, stelt De Willigen. Bang voor de opmars van de lopende-band-huizen is hij niet. “ Het is een farce om te denken dat fabriekswoningen architecten overbodig maken.” Wel vindt hij dat architecten worden ondergewaardeerd: "Er wordt nog te vaak gedacht dat wij een tekeningetje maken en dat nog gratis doen ook. Ja, dat is treurig."
Woningbouwers doen er verstandig aan om vogelvriendelijk te bouwen, zegt Timo Roeke, programmamanager bij deVogelbescherming. “Anders stikt het een paar weken na oplevering van de muggen." Maar hoe doe je dat bouwen voor de vogels en wat levert dat precies op? Luister nu naar Doorzagen met vogelaar Timo.
Bouwplannen nabij het water, vallen steeds vaker in het water door ruimteclaims van Rijkswaterstaat en klimaatverandering. Van den zotte vindt waterbouwexpert Ties Rijcken, die deze week te gast is in de podcast Doorzagen. Zijn idee? “Bouw het Markermeer vol.”
Langs rivieren, binnendijks en buitendijks, bij de meren, veronder NAP, zoals in de Zuidplaspolder: bouwplannen in de buurt van het water worden overspoeld met allemaal nieuwe regels, eisen en kostenverhogende maatregelen. Wat is er aan de hand? En kan dat niet anders?
Ties Rijcken denkt van wel. Hij vindt dat we Nederlandseoverheden te krampachtig omgaan met het fenomeen water. “Ik heb het idee dat er achter die beweging veel angst schuilgaat en dat heeft vaak met onwetendheid temaken.”
Minder bouw bij het water of onder de zeespiegel isonverstandig, redeneert hij. “Dat is eigenlijk hetzelfde als dat je zegt: ik investeer me niet meer in mijn bedrijf, omdat ik misschien ooit failliet ga.”
Rijcken die onder de naam ‘Socraties’ columns schrijft, gelooft in circulaire drijvende en verplaatsbare woonwijken. Hij ergert zich aan nieuwe regels die sinds kortbuitendijks bouwen belemmeren.
Minister Madlener heeft die ruimte nodig om dijken in detoekomst te kunnen verbreden en versterken. Rijcken plaatst daar zijn vraagtekens bij: Omdat het ene buitendijkse gebied het andere niet is.”
“Buitendijks geldt nu vrijwel een totaal bouwverbod. Ik vinddat helemaal niks. Iemand die zegt, omdat we misschien ooit iets willen doen met dijken en rivierafvoer en daarom mag jij nergens meer buitendijks bouwen, heefter geen verstand van.”
Benieuwd naar het hele verhaal van Ties Rijcken? Luister danhier naar de nieuwste aflevering van Doorzagen.
Nederlanders bouwen steeds meer met hout, hoger en massiever. Dat is handig in de strijd tegen het CO2-probleem, lichter dan bouwen met beton en praktischals je huizen in de fabriek wilt bouwen. Maar. Er is een maar. Tot voor kort bouwden we in Nederland vooral met beton. En daar zijn ook de Nederlands brandveiligheidsregels op gebaseerd. Om die reden wil het ministerie van VRO aanvullende regels. Nu puntje bij paaltje komt slaat de vlam in de pan. Houtbouwers en brandveiligheidsadviseurs vrezen voor onnodig strenge eisen en torenhoge kosten. Wat is er aan de hand? Daarover gaat deze aflevering van Doorzagen met David den Boer, directeur bij Peutz en voorzitter van de vereniging van brandveiligheidsadviseurs.
Het bizarre, trieste en meeslepende verhaal van de bollenplaatvloer begint in het jaar 1996 als Rob Plug dé bijzondere vloerconstructie naar Nederland haalt. Het is eenDeense uitvinding. De vloer is bijzonder, omdat hij is uitgerust met bollen en in die bollen zit lucht en dat scheelt een hoop beton. Hollandse gebouwenmakers lusten er wel pap van en de vloeren gaan als warme broodjes over de toonbank. Maar als in de zomer van 2017, op klaarlichte dag bij het vliegveld van Eindhoven, een parkeergarage in aanbouw instort, krijgt dit succesverhaal plots een bizarre en schrijnende wending. De bollenplaatvloer komt in kwaad daglicht te staan, terwijl verschillende sporen wijzenop een opeenstapeling van bouwfouten door aannemer BAM. Wat volgt, is een jarenlange soap van onderzoeken en rechtszaken met steeds weer nieuwe cliffhangers. Bijna acht jaar later lijkt de onderste steen nog altijd niet boven. Begin dit februari kreeg het bollenplaatvloerdrama wel een nieuwe wending toen bouwer Aan de Stegge een hoger beroep won over een pand dat was uitgerust met BubbleDeck-vloeren. "Met de vloeren is niets aan de hand", oordeelde de rechter. “Dit voelt als eerherstel”, zegt Plug in deze aflevering van Doorzagen. De inmiddels 82-jarige blikt nog een keer terug op de zwarte bladzijden uit zijn leven, maar staat ook uitgebreid stil bij de mooie herinneringen die hij aan de 'magie' van de vloer overhield. “Het bestaat niet dat dit niet bestaat”, dacht ik toen ik voor het eerst in aanraking kwam met de bollenplaatvloer.”
Sinds 2019 is - ook - de bouwsector in de ban van stikstof. Nog altijd ontbreekt het aan een oplossing. Kabinet Schoof broedt op een plan, maar stikstofwetenschapper Jan Willem Erisman vraagt zich hardop af of de regering dit keer wel harde noten durft te kraken. Zijn advies: 'Splits de stikstofopgave, bied bouwers en boeren perspectief en bouw nature based."
Honderden bruggen en viaducten die zijn uitgerust met een zogeheten tand-nok-constructie liggen onder het vergrootglas van Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten. De vrees is dat deze ogenschijnlijk duurzame betonconstructie, die zich laat vergelijken met een clicklaminaatvloer, eerder bezwijken dan tot voor kort werd aangenomen. Maar wat is er aan de hand? Hoe groot is het probleem? En wat precies is een tand-nokconstructie? In deze aflevering van Doorzagen vertelt Rob Vergoossen, expert betonnen bruggen bij Royal HaskoningDHV wat we weten en wat we niet weten.
Woningbouwminister Keijzer wil af van verplichte nestkastjes bij nieuwe woningen. Onder druk vanbevlogen bouwers zoals Heijmans, floot de Tweede Kamer haar terug. Maar, bouwers die überhaupt willen blijven bouwen, zullen veel meer uit de ‘groene’ kast moeten halen, stelt Tanja van der Knoop, directeur van Blooming Buildings.
De laatste Doorzagen van het jaar 2024. Een jaar dat niet al te best was, vindt Ronald Rovers. De deskundige duurzaam bouwen verwijst naar verontrustende rapporten over het klimaat. We gebruiken veel meer materialen en grondstoffen dan de aarde kan leveren. Ondertussen worstelt het kabinet met de Mpg en blijven grote doorbraken in duurzaam bouwen uit.
De overheid en markt focussen te veel op het reduceren van CO2, maar dat is de omgekeerde wereld voor Rovers. Het begint bij het voorkomen. Dus wat als er morgen een CO2-lockdown is? Geen fossiele energie meer? Hoe gaan we dan bouwen?
Een relevante vraag, vindt Rovers. Denk er tijdens de kerst eens over na. Want hij verwacht die lockdown binnen nu en vijf jaar. “Besef op tijd voor je bedrijf dat de toekomst er anders uit gaat zien. Neem dus een CO2-lockdown als uitgangspunt. En denk dan na: hoe ga je bouwen?”
Gast:
Ronald Rovers - Bouwfysicus, onafhankelijk onderzoeker en internationaal deskundige duurzaam bouwen en materiaalkringlopen
Presentatie:
Thomas van Belzen & Petra Platschorre
Montage:
Petra Platschorre
Ja, sinds hervormingen van de Europese aanbestedingsregels in 2014 is er wat meer ruimte gekomen voor duurzaamheid. Maar toch werken de regels nog te beperkend om echt duurzaam aan te besteden, zegt Willem Janssen, bijzonder hoogleraar Aanbestedingsrecht.
"Marktintegratie gaat voor op het streven naar duurzaamheid. Ik vind dat we dat moeten heroverwegen."
Het is in een notendop zijn boodschap die hij in zijn recente oratie deelde. De hoogleraar schuift een paar dagen later aan in Doorzagen, waarin het duidelijk wordt dat hij niet bang is om heilige huisjes om te schoppen. "Als je echt wil vloeken in de kerk, dan moeten we het hebben over lokaal aanbesteden."
Gast:
Willem Janssen - Bijzonder hoogleraar Aanbestedingsrecht Rijksuniversiteit Groningen & Universitair Hoofddocent Europees en Nederlands Aanbestedingsrecht Universiteit Utrecht
Presentatie:
Thomas van Belzen & Petra Platschorre
Montage:
Petra Platschorre
Betonschaamte? Dat heeft Edwin Vermeulen zeker niet. De expert bij het Cement&BetonCentrum vindt het materiaal waanzinnig en denkt dat de bouw niet zonder beton en cement kan. In de gebouwde omgeving is voor het materiaal dus ook in de toekomst een belangrijke rol weggelegd.
Maar verduurzamen, dat moet wel. Hoewel Vermeulen er op wijst er op dat beton niet zo'n CO2-intensief materiaal is als vaak wordt gedacht, wordt het zoveel toegepast dat de sector voor veel uitstoot zorgt. Met een nieuwe 'roadmap' gaat de industrie aan de slag en moet de beton en cementsector in 2050 zelfs CO2-negatief zijn. "Dat is niet alleen de doelstelling, maar ook de verwachting." Luister nu de podcast voor het hele verhaal.
Gast:
Edwin Vermeulen, expert Regels en Techniek Cement&BetonCentrum
Presentatie:
Thomas van Belzen
Montage:
Petra Platschorre
Jan Geerts probeert de term 'passief bouwen' een beetje te vermijden. Liever heeft de adviseur en expert duurzaam bouwen het over installatie-arm bouwen. Het neemt de laatste jaren echt een vlucht, merkt Geerts, die zich al tien jaar in het wereldje roert.
Waar passief bouwen zich eerst beperkte tot enkele woningen, worden ook appartementencomplexen, bassischolen of kantoren op deze manier gebouwd. Maar waarom? Wat is het en wat hebben we er aan? Je hoort het in aflevering 130 van Doorzgaen.
Gast:
Jan Geerts - eigenaar adviesbureau Seven
Presentatie & Montage:
Petra Platschorre
Wel zeshonderd hectare hennep wordt er in Friesland geteelt. Daar kun je ook mooi huizen mee isoleren, vinden ze in de provincie. Boeren, bouwbedrijven en woningcorporaties gaan nu samen door een 'vezelhennep-deal' duizend woningen van het biobased isolatiemateriaal voorzien. Lokaal geteeld dus.
Hoe zetten ze die lokale ketens op in Friesland? Is iedereen enthousiast? En wat zijn de obstakels? Dat hoor je van Trienke Lantinga-Hooghiemstra, aanjager circulair bouwen. "De postieve eigenschappen van biobased materialen moeten we gaan belonen in wet- en regelgeving."
Gast:
Trienke Lantinga-Hooghiemstra - Aanjager circulair bouwen Circulair Friesland
Presentatie:
Thomas van Belzen
Montage:
Petra Platschorre
'Ik ben niet in de waterbouw gaan werken vanwege het gebrek aan rolmodellen.'
Dat hoorde Femke Zevenbergen (Boskalis) op de Waterbouwdag van een talentvolle, jonge vrouw. Ontzettend zonde, vinden de finalisten van de Cobouw Bouwvrouw Award 2024. Hoe kan het anders?
Daarover doen de drie topvrouwen een boekje open in de podastreeks van Dorien Staal, bouwvrouw van het jaar 2023. In drie 'keukentafelgesprekken' duikt ze met haar gasten in de thema's diversiteit en inclusie.
De topvrouwen vertellen in deze tweede aflevering over hun persoonlijke worstelingen, het belang van mentorschap en hoe de bouw diverser kan worden. "Zolang je de uitzondering bent waar de regels voor moeten veranderen, is dat altijd even oncomfortabel."
.
.
Gasten:
Marjolein de Gorter-Manhoudt (Directeur Grote Projecten TenneT)
Lidewij de Haas (Executive Director BAM Bouw en Techniek)
Femke Zevenbergen (Directeur Projecten Boskalis Nederland)
Presentatie:
Dorien Staal - Directievoorzitter Dura Vermeer Renovatie Midden West
Montage:
Petra Platschorre (Journalist Cobouw)
Jan Walrecht, een van de oprichters van Strotec, verkondigt al ruim tien jaar waarom we huizen van stro-elementen zouden moeten bouwen. Nu begint zijn verhaal toch echt te landen. Bouwers en ontwikkelaars zijn steeds meer bezig met hun klimaatimpact, en de vraag naar stro en andere biobased materialen stijgt.
Walrecht ziet een duidelijke kentering en hoopt dat ze een gerobotiseerde productielijn, die helemaal in Slowakijke zit, ook naar Nederland kunnen halen.
Gast: Jan Walrecht - mede-oprichter Strotec
Presentatie & montage: Petra Platschorre
De bouw moet keihard verduurzamen, want de klimaatdoelen raken uit het zicht. Tegelijkertijd moeten er jaarlijks 100.000 woningen bij én zit het elektriciteitsnet vol. Wat nu?
Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE, heeft wel een idee. Politici moeten meer lef tonen, en zorg dat netverzwaringsprojecten uitgezonderd zijn van stikstofregels. Uiteindelijk moeten belangrijke energieprojecten veel sneller gerealiseerd zijn: "Overheden doen net alsof het een natuurwet is dat een project tien jaar duurt, maar dat is geen natuurwet. Dat maken we zelf."
Gast
Olof van der Gaag - Voorzitter Nederlandse Vereniging Duurzame Energie
Presentatie
Thomas van Belzen & Petra Platschorre
Montage
Petra Platschorre
De aanscherping van de Milieuprestatieberekening voor gebouwen (Mpg) staat op losse schroeven. Minister Mona Keijzer vreest dat dit de kosten van woningen opdrijft. Bouwers, architecten en opdrachtgevers drongen via een open brief aan om niet te tornen aan de strengere eisen.
Daarmee komt er weer een nieuw hoofdstuk in de 'Mpg-soap', na nu al jaren kritiek. Wat nu? Komt er echt uitstel? En zou dat erg zijn?
Jan Willem van de Groep (Building Balance) en Dick van Ginkel (TBI WOONlab) zouden liever zien dat de discussie niet gaat over de aanscherping van de Mpg, maar over het hele stelsel. Nederland kan wat hen betreft zich beter focussen op Europa, die de bouw wél gaat verduurzamen.
Gasten:
- Jan Willem van de Groep - aanjager biobased bouw en programmaregisseur Building Balance
- Dick van Ginkel - technisch innovatiemanager TBI WOONlab
Presentatie:
Thomas van Belzen & Petra Platschorre
Montage:
Petra Platschorre
Zeven jaar duurde de zaak. De uitbreiding van de A12/A15 was voer voor discussie de afgelopen jaren, waarin stikstof een belangrijke rol speelde. Het kostte veel tijd en meerdere tussenuitspraken voor de de Raad van State begin oktober een oordeel velde over het wegenproject ViA15.
Natuur en Milieu Gelderland was een van de bezwaarmakers en bleef tot het einde strijden voor de stem van de natuur. In deze aflevering van Doorzagen duiken we samen met Cobouw-journalist Nouska du Saar in het verhaal van Maarten Witberg, beleidsmedewerker bij de Gelderse milieuorganisatie. Is het doel bereikt? Wat leren we van deze zaak? En hoe kunnen er minder bezwaren komen? "We zijn niet tegen ontwikkelingen, we zijn voor plannen waarin natuur goed is meegenomen."
Gasten:
Maarten Witberg - Beleidsmedewerker Natuur en Milieu Gelderland
Nouska du Saar - Journalist Cobouw
Presentator:
Thomas van Belzen
Montage:
Petra Platschorre
In Eindhoven laden ze bouwmaterieel gewoon bij laadpalen of bij 'tante Truus' om de hoek. Bas Drijvers, inkoopadviseur bij de gemeente Eindhoven, ging op zoek naar de balans in de vraag en aanbod op het net en zet nu gereserveerd vermogen in. Dan blijkt emissieloos bouwen toch opeens heel simpel.
Eindhoven is al langer koploper in het stimuleren van schoon bouwen. Drijvers ziet dat er veel meer kan dan vaak wordt gedacht. Hij vindt dat zowel bouwers als gemeenten het 'gewoon moeten doen'. Hij heeft ook wel een oproep aan de aannemers: "Eis continuïteit bij je opdrachtgevers."
Gast: Bas Drijvers - strategisch inkoopadviseur ruimtelijke en economische opgaves bij de gemeente Eindhoven
Prestentatie & montage: Petra Platschorre
