De kijk op water is vandaag anders dan vroeger. Landbouwer op rust Marcel Avermaete en waterexpert An Steegen vertellen over de Getevallei. Beeld: Bart Heirweg, 2025.

Christiane Bosmans en Luc Vervoort vertellen over de Demer. Het is een verhaal over een landschap dat van open naar meer gesloten evolueerde, over kikvorsen, koehoorns en populieren in de vallei. Beeld: Postkaart van de samenvloeiing van Demer en Dijle in Werchter, ca. 1928. KU Leuven Bibliotheken Bijzondere Collecties, GP077587.

In deze aflevering graven we – letterlijk en figuurlijk – in de bodem. We ontdekken hoe compost tegelijk een bodemverbeteraar, meststof, kringloop én klimaatoplossing is. Dit is Water & Land (www.waterenland.be), een podcast van Centrum Agrarische Geschiedenis en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland over immaterieel erfgoed en haar bijdrage aan een duurzame toekomst. Gemaakt door Laura Danckaert en Jet Bakels in samenwerking met productiehuis Willem Tel. De muziek is van Kees van Velthoven. Vond je deze aflevering interessant? Schrijf dan een review. Dan kunnen anderen hen sneller terugvinden.

We duiken de geschiedenis van composteren in, en vragen ons af: wat is compost nu precies? Wie gebruikt het, waarom, en hoe doe je het goed – op kleine én grote schaal? Dit is Water & Land (www.waterenland.be), een podcast van Centrum Agrarische Geschiedenis en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland over immaterieel erfgoed en haar bijdrage aan een duurzame toekomst. Gemaakt door Laura Danckaert en Jet Bakels in samenwerking met productiehuis Willem Tel. De muziek is van Kees van Velthoven. Vond je deze aflevering interessant? Schrijf dan een review. Dan kunnen anderen hen sneller terugvinden.

In deze aflevering vertrekken we van de kennis van de watermolenaars, niet alleen over hun molen, maar ook over hun omgeving. We vroegen molenaars en waterloopbeheerders wat maakt dat een watermolen duurzaam kan zijn.

Maak kennis met Ellen Danneels, Geert Meersdom en René De Backer, die zich vol passie inzetten voor de gezondheid van de honingbij. De kunst van de imkerij, een vakmanschap dat al duizenden jaren bestaat, staat vandaag de dag voor grote uitdagingen. Wereldwijd hebben bijen te maken met ziekten, plagen en andere bedreigingen die hun populaties aantasten. Van de meer dan 350 bijensoorten in Nederland en Vlaanderen dreigt meer dan de helft te verdwijnen. Dit is zorgwekkend, want deze bestuivende insecten zijn onmisbaar voor de voortplanting van zowel planten als onze voedselgewassen. Imkers zoals Ellen, Geert en René nemen actief maatregelen om bijensterfte en de afname van bestuivers te stoppen. Ze observeren, registreren en luiden de alarmbel wanneer nodig, gebruikmakend van zowel wetenschappelijke kennis als traditionele wijsheden om optimale resultaten te bereiken. De imkerij beleeft tegenwoordig een opmerkelijke opleving in populariteit. Dit heeft geleid tot een nieuwe generatie imkers die hun bijen koesteren vanwege hun cruciale rol in het ecosysteem. Door nauwkeurig te kijken naar de honingbij, leren deze moderne imkers veel over de natuur. Hun toewijding aan het welzijn van bijen opent een diepgaand begrip van ecologie. Sluit je aan bij deze beweging en ontdek hoe de zorg voor bijen niet alleen de bijenpopulaties helpt, maar ook bijdraagt aan een gezonde en bloeiende natuur. Dit is Water & Land (www.waterenland.be), een podcast van Centrum Agrarische Geschiedenis en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland over immaterieel erfgoed en haar bijdrage aan een duurzame toekomst. Gemaakt door Laura Danckaert, Jet Bakels en Liesbeth Vandenbroucke in samenwerking met productiehuis Willem Tel. De muziek is van Kees van Velthoven. Vond je deze aflevering interessant? Schrijf dan een review. Dan kunnen anderen hen sneller terugvinden.

Aat Rietveld en Ellen Danneels zetten zich in voor een bijenvriendelijke wereld door de bloeiboog te promoten. Dit betekent dat er het hele jaar door bijenvriendelijke bomen en struiken geplant worden, wat essentieel is voor alle bestuivers. Wilde bijen en honingbijen concurreren om voedsel, wat leidt tot oproepen om honingbijenkasten uit natuurgebieden te verwijderen. Hoe kunnen honingbijen en wilde bijen toch in harmonie samenleven? Aat en Ellen benadrukken dat imkers een zorgplicht hebben om zowel honingbijen als wilde bijen te ondersteunen met voedselplanten. Imkers spelen een cruciale rol in het bevorderen van bijen, andere insecten en biodiversiteit. Doe mee en maak van je tuin een paradijs voor bijen! Dit is Water & Land (www.waterenland.be), een podcast van Centrum Agrarische Geschiedenis en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland over immaterieel erfgoed en haar bijdrage aan een duurzame toekomst. Gemaakt door Laura Danckaert, Jet Bakels en Liesbeth Vandenbroucke in samenwerking met productiehuis Willem Tel. De muziek is van Kees van Velthoven. Vond je deze aflevering interessant? Schrijf dan een review. Dan kunnen anderen hen sneller terugvinden.

Ontdek de kunst van het vlechten! Of je het nu een heg of een haag noemt, het vlechten vereist vakmanschap en passie. Ontmoet Dirk Cuvelier, Arnout Zwaenepoel en Lex Roeleveld, pioniers van de erfgoedpraktijk in Vlaanderen en Nederland, die aan de wieg stonden van de heropleving van deze eeuwenoude techniek. Vlechten is niet alleen een manier om heggen te onderhouden, maar ook om ze te verdichten en te verjongen, waardoor ze een natuurlijke schuilplaats worden voor insecten en dieren. Ontdek de verschillende stijlen en technieken die door de tijd heen zijn geëvolueerd, en ervaar hoe dit ambacht weer tot leven komt. Luister naar hun verhaal en word deel van de hernieuwde belangstelling voor het vlechten, met als doel samen 'behaaglijke' landschappen te creëren die zowel mens als natuur ten goede komen. Voel de sterke verbondenheid met het landschap en ontdek hoe beoefenaars actief bijdragen aan het behoud ervan. Met geluidsfragmenten opgenomen tijdens het Nederlands kampioenschap heggenvlechten op 19 november 2023. Dit is Water & Land (www.waterenland.be), een podcast van Centrum Agrarische Geschiedenis en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland over immaterieel erfgoed en haar bijdrage aan een duurzame toekomst. Gemaakt door Laura Danckaert, Jet Bakels en Liesbeth Vandenbroucke in samenwerking met productiehuis Willem Tel. De muziek is van Kees van Velthoven. Vond je deze aflevering interessant? Schrijf dan een review. Dan kunnen anderen hen sneller terugvinden.

Wist je dat gelegde en gevlochten heggen erg interessant zijn voor natuur en klimaat? Heggen bieden bijvoorbeeld een thuis voor insecten en vogels. Ook in de landbouw hebben heggen tal van voordelen: ze breken de wind langs akkers, verminderen bodemverstuiving en uitdroging, beperken afspoeling en zorgen voor een betere natuurlijke drainage. Eeuwenlang werden heggen dan ook gebruikt als natuurlijke afscheiding. Toch is de heg om verschillende redenen steeds meer aan het verdwijnen uit ons landschap. En daar moeten we iets aan doen, stellen Kenneth F. Rijsdijk en Jaap Dirkmaat in deze podcastaflevering. Rijsdijk en Dirkmaat gaan in gesprek met Jet Bakels, onderzoeker bij het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland, over heggen, hun superkrachten en wat er nodig is om heggen weer te herintroduceren in het landschap. Dit is Water & Land (www.waterenland.be), een podcast van Centrum Agrarische Geschiedenis en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland over immaterieel erfgoed en haar bijdrage aan een duurzame toekomst. Gemaakt door Laura Danckaert, Jet Bakels en Liesbeth Vandenbroucke in samenwerking met productiehuis Willem Tel. De muziek is van Kees van Velthoven. Vond je deze aflevering interessant? Schrijf dan een review. Dan kunnen anderen hen sneller terugvinden.

Lees het themaverhaal '“En dat groeide maar hé.” Het verhaal van de Haspengouwse fruitteelt na 1960.' via cagnet.be/page/fruitteelt-1960

Lees het themaverhaal '“En dat groeide maar hé.” Het verhaal van de Haspengouwse fruitteelt na 1960.' via https://cagnet.be/page/fruitteelt-1960

Het landschap dat door een watermolen wordt beïnvloed strekt vaak ver uit. Hans en Riet leggen uit hoe die watermolenlandschappen interessant zijn voor de toekomst.

In deze tweede aflevering stellen we ons de vraag waarom de techniek van traditionele graslandbevloeiing vandaag nog belangrijk is of kan zijn.

Welkom bij de podcast ‘Water en Land’. In deze podcast nemen wij, Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN), van generatie op generatie overgedragen kennis en technieken onder de loep. We gaan op zoek naar hoe dit immateriële erfgoed een hefboom kan vormen in actuele klimaatuitdagingen. In deze eerste aflevering zoeken we uit hoe het komt dat een techniek die vroeger in grote delen van Europa werd beoefend, vandaag uit het zicht en uit het geheugen is verdwenen? Deze podcastaflevering kwam tot stand binnen het project ‘Water en land. Immaterieel erfgoed en duurzame ontwikkeling’. Een project door Centrum Agrarische Geschiedenis en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland, met steun van de Vlaamse overheid. Zie voor meer informatie www.waterenland.be

Elien, Kübra, Mirte en Marthe, vier studenten uit de opleiding Culturele Studies aan KU Leuven, presenteren de podcastreeks ‘Groetjes uit agrarisch Vlaanderen’ in het kader van hun Cultural Policy Project (2021-2022). Elke podcast bespreekt een postkaart uit de Collectie Goedseels. Deze collectie bevat ca. 550 postkaarten die een kijk bieden op het landelijk leven in de eerste helft van de 20ste eeuw. Emeritus professor Vic Goedseels schonk de collectie aan het Centrum Agrarische Geschiedenis dat instond voor de digitalisering. Deze aflevering snuift de sfeer op die vandaag heerst op de Groetenmarkt in Gent. Samen met passanten worden herinneringen opgehaald die verbonden zijn met de plek en de markt van weleer. Beeld: Groentenmarkt Gent, Collectie Vic Goedseels, © De Graeve

Elien, Kübra, Mirte en Marthe, vier studenten uit de opleiding Culturele Studies aan KU Leuven, presenteren de podcastreeks ‘Groetjes uit agrarisch Vlaanderen’ in het kader van hun Cultural Policy Project (2021-2022). Elke podcast bespreekt een postkaart uit de Collectie Goedseels. Deze collectie bevat ca. 550 postkaarten die een kijk bieden op het landelijk leven in de eerste helft van de 20ste eeuw. Emeritus professor Vic Goedseels schonk de collectie aan het Centrum Agrarische Geschiedenis dat instond voor de digitalisering. In deze aflevering komt Dirk Geeraerts aan het woord, technisch directeur van de tuinbouwschool Horteco in Vilvoorde. De podcast neemt je mee naar het prille begin van de school en vertelt meer over Horteco vroeger en nu. Beeld: Tuinbouwschool Horteco, Collectie Vic Goedseels, © Sugg

Elien, Kübra, Mirte en Marthe, vier studenten uit de opleiding Culturele Studies aan KU Leuven, presenteren de podcastreeks ‘Groetjes uit agrarisch Vlaanderen’ in het kader van hun Cultural Policy Project (2021-2022). Elke podcast bespreekt een postkaart uit de Collectie Goedseels. Deze collectie bevat ca. 550 postkaarten die een kijk bieden op het landelijk leven in de eerste helft van de 20ste eeuw. Emeritus professor Vic Goedseels schonk de collectie aan het Centrum Agrarische Geschiedenis dat instond voor de digitalisering. In deze aflevering komt Stefan Van Lani aan het woord, beleidscoördinator van Abdij van Park. Hij gaat in op het verleden en heden van de hoeve op het domein van de norbertijnenabdij nabij Leuven. Bijna 900 jaar na de oprichting in 1129 bruist de site nog steeds van bedrijvigheid. De gerestaureerde gebouwen nemen hun functies van weleer weer op in een hedendaagse context. Beeld: Abdij van Park, Collectie Vic Goedseels, © Thill-Nels

Elien, Kübra, Mirte en Marthe, vier studenten uit de opleiding Culturele Studies aan KU Leuven, presenteren de podcastreeks ‘Groetjes uit agrarisch Vlaanderen’ in het kader van hun Cultural Policy Project (2021-2022). Elke podcast bespreekt een postkaart uit de Collectie Goedseels. Deze collectie bevat ca. 550 postkaarten die een kijk bieden op het landelijk leven in de eerste helft van de 20ste eeuw. Emeritus professor Vic Goedseels schonk de collectie aan het Centrum Agrarische Geschiedenis dat instond voor de digitalisering. In deze aflevering geeft Stefan Verkest, molenaar in enkele West-Vlaamse molens, toelichting bij de soorten, werking en functies van molens vroeger en vandaag. Hij licht ook toe welke beweegredenen hem ertoe aanzetten molenaar te worden. Beeld: Allekerkemolen, Collectie Vic Goedseels, © Nells

Op 23 maart 1971 kwamen boeren massaal op straat in Brussel om te betogen tegen de hervormingsplannen van Europees Landbouwcommissaris Sicco Mansholt. Het was een van de grootste betogingen van de 20ste eeuw in Brussel en wellicht de allergrootste boerenbetoging in het naoorlogse Europa. De manifestatie heeft een bijzondere plaats ingenomen in het collectieve geheugen van Belgische landbouwers. Deze boeren en tuinders kwamen echter niet zomaar op straat. De landbouwsector bevond zich begin jaren 1970 op een belangrijk kruispunt. Het Mansholtplan wenste de sector voor te bereiden op nieuwe tijden. Welke weg moest worden ingeslagen om een duurzame toekomst te verzekeren, voor de sector en vooral ook voor het familiebedrijf? En op welke wijze kon Europa met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid de gids zijn? Net zoals toen, bevindt de landbouwsector en bij uitbreiding de hele voedselketen zich vandaag volop in een transitieperiode. De samenleving verlangt nu van land- en tuinbouwers meer aandacht voor voedselkwaliteit, voor dierenwelzijn en wenst een bewustere omgang met natuur en milieu. Opnieuw wil het GLB de gids zijn, met het Farm to Fork plan, en bij uitbreiding met de Green Deal. De herinnering aan de betoging en het verhaal van het landbouwbeleid vandaag worden uitgediept in de tweedelige podcast gemaakt door Jan Holderbeke (VRT). Dit is deel 1: 'Boeren op de barricades'. Lees meer over de boerenbetoging op https://cagnet.be/page/boerenbetoging-1971 Foto: ©Belgische Boerenbond, 23 maart 1971. KADOC - KU Leuven, Fotocollectie Boerenbond.

In de derde en laatste aflevering vertellen herders Koen, Leen en Carola over hun speciale band met de kudde en de werkhonden. In de podcast 'Schaapjes op het droge' neemt CAG je mee naar de herders in de Zwinstreek die door weer en wind hun kuddes aan het grazen zetten.