Evvel zaman içinde kalbur saman içinde kölelik almış başını gitmiş. Osmanlı toprakları köle ticaretinin en yoğun yaşandığı yerlerden biriymiş.
1849 yılının Haziran ayında, Orta Afrika'da Çad Gölü'nün batısında bulunan Bornuh bölgesinden toplanan zenci köleler, Bingazi'ye doğru yola çıkarılmış. Kafile Büyük sahra çölünü geçememiş ve 1600 kişi susuzluktan ölmüş. Bu olay Avrupa basınına yansımış, sorumlu gördükleri Osmanlıya sert eleştiriler gelmiş. Bu olay, köle ticaretine karşı başlatılacak bir mücadelenin başlangıcı olmuş.
Osmanlı hükümeti, 1850 ve 1857 yıllarında, Afrika'dan yapılan köle ticaretini önlemeleri ve yasağa uymayanları cezalandırmaları yolunda ilgili paşalara fermanlar göndermiş.
2 Temmuz 1890'da, Afrikalı köle ticaretini yasaklayan Brüksel Kongresi kararları imzalanmış. 3 Haziran 1891 'de II. Abdülhamit de metni onaylamış. Bunun için, Bingazi, Trablusgarb, Cidde, Hudeyde, İstanbul ve İzmir'de azatlı köleleri barındırabilecek misafirhaneler kurulması, özellikle İzmir'de diğerlerinden daha büyük ve merkez konumunda bir misafirhane yapılmasına karar verilmiş.
Aydın Valisi, Dahiliye Nezareti'ne gönderdiği 13 Ocak 1891tarihli yazısında, İzmir'de, Karantina semtindeki Mekteb-i Sanayi binası bitişiğindeki Mekteb-i Sultanî binasının öğrencisizlik nedeniyle boş olduğu anlatılmış. Bu binanın sanayi mektebine verilmesi halinde Mekteb-i Sultanî'nin zenci misafirhanesi olarak 200 kişiyi barındırabileceği ve misafirhane yapılması için başka bir masrafa gerek kalmayacağı aktarılmış.
Kısacası Misafirhanenin, Mekteb-i Sanayi, yani bugün Mithatpaşa Endüstri Meslek Lisesi olarak bildiğimiz okulun, bir süreliğine Mekteb-i Sultani adıyla anılan ana binası olmasına karar verilmiş.
Kaynak:
Martal, A. (2000). Afrikan’dan İzmir’e: İzmir’de Bir Köle Misafirhanesi. Kebikeç Dergisi. Sayı:10. 171-186.