Het zorgen voor veiligheid, verbinding en goed ademhalen wordt in de harde zakelijke wereld soms als "soft" of zelfs zweverig bestempeld.
Maar als we mensen zien als de primitieve wezens die we uiteindelijk zijn, verdient dit thema serieus aandacht van iedere leider.
In deze aflevering luisteren we naar Luc Swinnen en de Polyvagaaltheorie.
De nervus vagus is een autonome zenuwbaan die continu signalen van veiligheid en gevaar detecteert. Dit proces gebeurt 24/7, volledig onbewust. Ons bewuste brein zou deze taak nooit aankunnen vanwege de enorme hoeveelheid energie en tijd die dat zou kosten.
Deze zenuwbaan ontstond in de oertijd en waarschuwde ons destijds voor levensgevaar, bijvoorbeeld om geen prooi te worden van wilde dieren. Het is wat we vaak instinct, onderbuikgevoel of intuïtie noemen.
Creëer een veilige organisatieomgeving
Zorg ervoor dat je organisatie signalen van veiligheid uitstraalt. Dit kan door een uitnodigende receptie, duidelijke bewegwijzering, comfortabele wachtruimtes met recente literatuur, en een rustige, groene omgeving. Ook jij als leider zendt signalen uit – bewust of onbewust – die door medewerkers worden geïnterpreteerd als veilig of onveilig.
Stimuleer verbinding via de ventrale vagus
De nervus vagus reguleert onze instinctieve reacties zoals vechten, vluchten of bevriezen. Organisaties en leiders moeten een setting creëren waarin medewerkers bij dreigend gevaar kiezen voor verbinding, in plaats van fight, flight of freeze. Stimuleer dit door medewerkers te leren hoe ze hun ventrale vagus kunnen activeren, bijvoorbeeld via ademhalingstechnieken, het gebruik van ‘glimmers’ (positieve prikkels) en het opbouwen van connectie.
Wees je bewust van co-regulatie als leider
De fysieke en emotionele staat van jou als leider wordt automatisch overgenomen door je team. Jouw vermogen om emoties te reguleren is essentieel om psychologische veiligheid te creëren. Dit vraagt om interne rust, een ontspannen ademhaling en kalme gelaatsuitdrukking. Veiligheid moet voorop staan, zelfs vóórdat je moeilijke discussies aangaat.
Luc legt de werking en hiërarchie van de nervus vagus uit, evenals concepten als co-regulatie en neuroceptie, drie kernprincipes van de Polyvagaaltheorie. Hij deelt ook praktische tips, zoals de 4-7-8-ademhaling en het bijhouden van een glimmerboek om je nervus vagus te activeren.
Luc heeft verschillende boeken geschreven met waardevolle inzichten en oefeningen:
Contact opnemen met Luc?