Sokrates öncesi felsefe serimizi,Empodokles, Anaksagoras, Demokritos, Herakleitos, Parmenides ve Pitagoras ile tamamlıyoruz.
MÖ 6. yüzyılla MÖ 5. yy arasında döneme ‘Sokrates öncesi” dönem denilir. Bu dönemde felsefe sahneye çıkmış ve ilk filozoflar daha çok doğayı, doğa yasalarını veya oluşumunu incelemişlerdi. Bu videoyla Sokrates öncesi felsefeye kısa bir giriş yapacağım. Bu serinin ilk bölümü ilk filozoflarla başlayacak. Yani Miletli filzoflar, Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes.
Bu bölümde Platon'un ütopyası üzerinde duruluyor:
-Ütopya nedir?
-Platon nasıl bir motivasyonla bir ütopya yazma ihtiyacı duymuş olabilir?
-Platon'un ütopyası zamanının Atinası'nın ne gibi problemlerine bir cevap olarak geliştirilmiştir?
-Bu ütopyaya 21. Yüzyılın insanları olarak nasıl yaklaşmalıyız?
Bu bölümde, Platon'un felsefe tarihi içindeki özel yerine vurgu yapılıyor. Platon'un idealar kuramı, felsefeye yeni başlayanlar için ayrıntılı denilebilecek bir şekilde ele alınıyor.
Bu bölümde, arkhe problemine ilişkin Anaksimandros ve Anaksimenes'in görüşlerine yer veriliyor. Ardından Miletli filozofların arkhe tartışmalarına çokluk problemi bağlamında katılan Empodokles ele alınıyor.
Bu kayıtta, Thales'in düşünce tarihi için neden hâlâ çok önemli bir filozof olduğu üzerinde duruluyor.
Bu bölümde şu sorulara yanıt aranıyor:
-Felsefe tarihini gerçekten de MÖ 6. yüzyıl dolaylarında antik yunan kültürünün bir parçası olan Miletos'ta yaşamış düşünür Thales'le mi başlatmalıyız?
-Çok kendiliğinden bir şekilde insanın olduğu her yerde, o insan kim olursa olsun, ister bir imparator ister bir köle, ister bir çocuk ister bir ihtiyar herkes, bir şekilde bir takım felsefi problemlerle karşı karşıya kaldığına ve bu problemlerin üstesinden gelmeye çalıştığına göre felsefe ilk insanla birlikte başlamıştır diyebilir miyiz?
-Neden Buda, Konfüçyüs, Lao-Tse veya Zerdüşt değil de Thales ilk filozof olsun?
-Batı felsefe geleneğini diğer felsefi geleneklerden ayıran temel özellikler neydi?
Bu bölümde mümkün olduğu ölçüde Hegel felsefe özetleniyor: Kısa bir şekilde hayatı ve eserleri hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra, Hegel felsefesi için kilit önemde bir kavram olan 'Geist' kavramı üzerinde duruluyor. Ardından Hegel'in diyalektiğinden ve felsefî mirasının üç önemli tespitinden, tarihselcilik, tarihin akılcı yapısı ve yabancılaşma kavramlarından bahsediliyor.
Bu podcastte şu konulara değiniliyor:
-Ahlâki eylemlerimizin duygularımızla nasıl bir ilişkisi vardır?
-Ödev kavramı.
-İyi niyet.
-Kant'ın maksimleri.
-Ahlaki eylemlerimizin koşulsuz buyruklara dayanması ne anlama gelir?
Kant'ın bilgi kuramı şu konuları içerecek şekilde özetleniyor:
-Rasyonalizm ve empirizm karşısında Kant.
-Görüsüz kavramların boş, kavramsız görülerin kör olması Kant'a göre ne anlama gelir?
-Neyi ne kadar bilebiliriz?
-Dünyayı bilmek isteyen neden önce onu kendi içinde kurmak zorundadır?
Bu podcast bölümünde, Aydınlanma Çağı'nın en önemli düşünürlerinden Voltaire'in, geleneksel güçlerin (kilise, siyaset kurumu, üniversite) kesinlik iddiasına karşı şüphenin rahatsız ediciliğini neden tercih ettiği tartışılıyor.
Rousseau felsefesine bir giriş olarak düşünülmesi gereken bu podcast bölümünde şu konular üzerinde duruluyor:
-Thomas Hobbes ve John Locke'un 'toplumsal sözleşme' anlayışlarına Rousseau hangi noktalarda karşı çıkıyordu?
-İnsan doğası gereği Hobbes'un düşündüğü gibi gerçekten kötücül bir canlı mıdır?
-Toplumsallaşma veya uygarlaşma insan için ne anlama gelir?
-İnsan özgür doğar fakat neden şimdi her yerde zincire vurulu bir hâldedir?
