បន្ទាប់ពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងលើបទឈប់បាញ់កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ នៅម៉ាឡេស៊ី ថៃបានចោទប្រកាន់កម្ពុជាថាបានដាក់មីនថ្មីនៅតាមព្រំដែន។ តែការចោទប្រកាន់នេះ ត្រូវបានកម្ពុជាច្រានចោល និងបញ្ជាក់ថាជាមីនចាស់ ដែលនៅសល់តាំងពីសម័យសង្គ្រាម។ ចុងក្រោយនេះ កងទ័ពថៃបានបង្កើនការរាយលួសបន្លា និងកង់ឡាននៅតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ និងបានរំលោភចូលមកក្នុងទឹកដីកម្ពុជាផងដែរ។ អ្នកតាមដានសង្គម និងនយោបាយនានា បានយល់ស្របដូចគ្នាចំពោះភាពអត់ធ្មត់របស់កម្ពុជា ដើម្បីទទួលបានពិន្ទុល្អ ក្នុងការគោរពបទឈប់បាញ់ និងព្យាយាមដោះស្រាយជាក់ស្តែង តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។

លោក ​Michael Alfaro ​ជា​ជន​ជាតិ​អាមេរិកាំង​ម្នាក់​បាន​ និង​កំពុង​ទាញ​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​ខ្លាំង​ពី​សំ​ណាក់​ពល​រដ្ឋ​កម្ពុជា​ ដោយ​សារ​តែ​លោក​ចុះ​ទៅ​កាន់​តំបន់​មាន​ជម្លោះ​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា ​និង​បាន​រាយការណ៍​ពី​ផល​វិបាក​នៃ​លទ្ធ​ផល​ដែល​កើត​ចេញ​ពី​សង្គ្រាម​៥​ថ្ងៃ​រវាង​កម្ពុជា ​និង​ថៃ​។ ​ប្រធាន​ក្រុម​អ្នក​ឆ្លើយ​ឆ្លង​ព័ត៌​មាន​ប្រ​ចាំ​សេត​វិមាន​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ លោក ​Michael Alfaro​ មក​កម្ពុជា​ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​កាសែត​ម្នាក់​ ដោយ​រ៉ាប់​រង​ការ​ចំណាយ​ខ្លួន​ឯង​ និង​មិន​ទទួល​បាន​ប្រាក់​ឈ្នួល​ពី​រដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា​ទេ​។ តើ​បេសក​កម្ម​របស់​លោក​ Michael Alfaro ទៅ​កាន់​ព្រំ​ដែន​កម្ពុជា​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​យ៉ាង​ដូច​ម្តេច​ខ្លះ​?

លោក ស សុខា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី១៣សីហាឆ្នាំ២០២៥ បានបង្ហាញចេតនា រឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ជាថ្មីឡើងវិញ។ នេះក៏ព្រោះរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃរូបនេះ កត់សម្គាល់ឃើញថា ករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ក្នុងពេលថ្មីៗនេះបានកើនឡើងខ្ពស់ អំឡុងពេលដែលកម្ពុជាបានផ្អាកការអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីចរាចរណ៍ផ្លូវគោកជាបណ្ដោះអាសន្ន ដោយសារជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម យល់ថា សមត្ថកិច្ចត្រូវរឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ឡើងវិញ តែត្រូវពិនិត្យមើលពីតម្លាភាពនៃការអនុវត្តច្បាប់របស់មន្ត្រីចរាចរណ៍ផងដែរ។

ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរកាល មកពី៧ប្រទេស កំពុងបំពេញបេសកកម្មចុះពិនិត្យទីតាំង ដែលរងផលប៉ះពាល់ អំឡុងពេលជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ អ្នកជំនាញផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ មើលឃើញថា នេះជាជំហានដ៏ល្អរបស់កម្ពុជា ដើម្បីបង្ហាញទៅកាន់សហគមន៍អន្តរជាតិ ក្នុងការគោរពបទឈប់បាញ់ដែលបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ បើតាមក្រុមអ្នកជំនាញផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរកាល នឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការធ្វើជាសាក្សី នៃជម្លោះព្រំដែន កម្ពុជា-ថៃ។

គិតចាប់តាំងពីផ្ទុះអាវុធដាក់គ្នារវាងកងទ័ពកម្ពុជា និងកងទ័ពថៃ កាលពីពេលកន្លងទៅ គេអាចកត់សម្គាល់ឃើញពីការវិវត្តនៃបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗនៅក្នុងការប្រើប្រាស់គ្រឿងសព្វាវុធរបស់ភាគីទាំងសងខាង។ ក្នុងនោះរួមមានការប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំង យន្តហោះគ្មានមនុស្សបើក ឬដ្រូន ការប្រើប្រាស់កាំភ្លើងធំ ការផ្តាច់និងកំណត់សេវាបញ្ជាជាដើម​ ទាំងអស់នេះសុទ្ធតែផ្សាភ្ជាប់នឹងជំនាញបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានវិទ្យា។ ក្នុងន័យនេះអ្នកជំនាញសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជាគួរដកបទពិសោធន៍ពីសង្គ្រាមជាមួយថៃនាពេលនេះ ដោយត្រូវពង្រឹងការអប់រំបន្ថែមក្នុងមុខវិជ្ជា ឬជំនាញបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានវិទ្យាឲ្យខ្លាំងក្លាជាមុន។

ចាប់តាំងពីមានជម្លោះជាមួយថៃ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥មក ពលរដ្ឋខ្មែរបានផ្តើមរុញឲ្យមានចលនាជាតិនិយមជាបន្តបន្ទាប់ តាមរយៈពហិការទំនិញថៃ។ គំនិតជាតិនិយមនេះ បានកើតឡើងពេញទំហឹងមកទល់បច្ចុប្បន្ន ក្រោយថៃបើកការវាយប្រហារដើម្បីឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជាអស់រយៈ៥ថ្ងៃ នៅចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥។ អ្នកតាមដានសង្គមនានាកត់សម្គាល់ថា មានពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួននៅតែបន្តប្រើប្រាស់ទំនិញថៃ ដោយសារការបិទច្រកនាំចូលមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាព និងខ្លះទៀតបោះបង់ចោលទាំងស្រុងចំពោះការប្រើប្រាស់ទំនិញថៃ ហើយឈានទៅប្រើផលិតផលក្នុងស្រុក និងទំនិញនាំចូលពីប្រទេសផ្សេងក្រៅពីថៃ។

ក្រ​សួង​ទេស​ចរណ៍​បាន​កោះ​ប្រជុំ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៩​ ខែ​កក្កដា​ ឆ្នាំ​២០២៥​ដើម្បី​ដាក់​ចេញ​វិធាន​ការ​គន្លឹះ​ ឆ្លើយ​តប​នឹង​បញ្ហា​ប្រឈម​ដែល​កើត​មាន​ពី​ជម្លោះ​ព្រំដែន​កម្ពុជា និង​ថៃ។​ ក្រុម​អ្នក​តាម​ដាន​វិស័យ​ទេសចរណ៍ លើក​ឡើង​ថា ​សង្គ្រាម​រវាង​កម្ពុជា និង​ថៃ​នាពេល​កន្លង​មក​នេះ​ គឺ​ពិត​ជា​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​វិស័យ​ទេសចរណ៍​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​។​ ប៉ះ​ពាល់​ខ្លាំង​គឺ​ភ្ញៀវ​ជា​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ​ទៅ​ប្រទេស​ថៃ ​និង​ភ្ញៀវ​ជា​ជន​ជាតិ​ថៃមក​កាន់​កម្ពុជា​។​ តែ​សម្រាប់​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ពី​ប្រទេស​ផ្សេងៗ​ ហាក់​ដូច​ជា​ពុំ​ទាន់​ប៉ះ​ពាល់​ធ្ងន់​ធ្ងរ​នៅ​ឡើយ​៕

មេទ័ពភូមិភាគ២ថៃ លោក ប៊ុនស៊ីន ផាតក្លាង បានប្រកាសថាលោក នឹងដណ្តើមកាន់កាប់ប្រាសាទតាក្របី ពីការគ្រប់គ្រងស្របច្បាប់របស់កម្ពុជា និងប្រកាសបិទប្រាសាទតាមាន់ធំ ដែលស្ថិតក្នុងដែនអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា។ ការប្រកាសរបស់មេទ័ពភូមិភាគ២ថៃរូបនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងមុនលោកចូលនិវត្តន៍ ដែលនៅសល់ពេល ៥១ថ្ងៃទៀត។ ចំពោះការប្រកាសបង្កហេតុរបស់មេទ័ពថៃពេលនេះ ត្រូវបានក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា អ្នកតាមដានសង្គម និងនយោបាយខ្មែរនានាមើលឃើញថា ជាចេតនាឈ្លានពានគិតទុកជាមុនរបស់ថៃ គប្បីកម្ពុជាត្រូវរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ផង និងត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នផង។

ថៃអះអាងថាទាហានរបស់ខ្លួន៣រូប បានរងរបួសក្នុងហេតុការណ៍ផ្ទុះមីនតាមតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី៩សីហា អំឡុងពេលពួកគេដើរល្បាតដោយរាយបន្លាលួស។ ក្រសួងការបរទេសថៃក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោស និងបានចោទប្រកាន់មកភាគីកម្ពុជាថា បានដាក់មីនថ្មីនៅតាមព្រំដែនដែលរំលោភមកលើដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន។ តែព័ត៌មាននេះ ត្រូវបានបដិសេធដោយភាគីកម្ពុជា។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ បង្ហាញកង្វល់ថា ហេតុការណ៍ផ្ទុះមីនជាថ្មីនេះ អាចជាចេតនារបស់ថៃ ចិញ្ចឹមចិត្តចង់ឈ្លានពានកម្ពុជាជាថ្មីម្តងទៀត។

កម្ពុជា និង​ថៃសម្រេចបាននូវ​​ការឯកភាពគ្នាចំនួន ១៣ចំណុច នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំវិសាមញ្ញនៃគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ កម្ពុជា-ថៃ GBC នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួរ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី៧សីហាម្សិលមិញ​។ ១៣ចំណុចនោះមានទាក់ទងនឹងការអនុវត្តបទឈប់បាញ់ឲ្យខ្ជាប់ខ្ជួន និងយន្តការនានាដើម្បីបញ្ចៀសស្ថានការណ៍តានតឹង​ក្នុងជម្លោះ​​ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ យល់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងទាំង ១៣ចំណុចនៃ GBC មិនទាន់អាចធានា​បានទាំងស្រុងនូវដំណោះស្រាយជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃនៅឡើយ។ 

ចាប់តាំងពីការផ្ទុះសង្គ្រាមរវាងកម្ពុជា-ថៃ កាលថ្ងៃទី២៤ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ សហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាបងធំទី១ពិភពលោកបានចេញមុខភ្លាមៗមកសម្របសម្រួលឱ្យមានបទឈប់បាញ់រវាងភាគីជម្លោះទាំងពីរ និងបានបន្តតាមដានការអនុវត្តបទឈប់បាញ់គ្នានោះយ៉ាងដិតដល់ថែមទៀតផង។ ជាមួយគ្នានេះ នៅថ្ងៃទី៧ ខែសីហា មេបញ្ជាការកងកម្លាំងប្រចាំតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងគ្រាដែលជួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាលោកទៀ សីហា ក៏បានអះអាងថា អាមេរិកនឹងផ្តល់ជំនួយចំបាច់នានាក្នុងការអនុវត្តបទឈប់បាញ់រវាងកម្ពុជា-ថៃឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ឈានទៅដល់ការកសាងសន្តិភាពឋិតថេរមួយ នៅតាមបន្ទាត់ព្រំដែនរបស់ប្រទេសទាំងពីរ។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិយល់ថា អាមេរិកកំពុងបង្ហាញពីឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនក្នុងការរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោក ក្នុងនាមជាប្រទេសមហាអំណាចដែលស្រឡាញ់សន្តិភាព តែមិនមែនក្នុងន័យទប់ឥទ្ធិពលរបស់ចិនដែលកំពុងរីកធំក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកនោះឡើយ។ 

គិតចាប់តាំងពីមានជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ កន្លងមកនេះ ពលករខ្មែររាប់ម៉ឺននាក់បានសម្រុកចាកចេញពីប្រទេសថៃក្នុងមួយថ្ងៃៗមកកម្ពុជាវិញ តាមច្រកព្រំដែនអន្តរជាតិនានា។ តាមក្រសួងការងារកម្ពុជា មានពលរដ្ឋខ្មែរធ្វើការនៅប្រទេសថៃប្រមាណ៧៥ម៉ឺននាក់ បានវិលចូលកម្ពុជាវិញ។ អ្នកធ្វើការក្នុងវិស័យការងារមើលឃើញថា ការសម្រុកចូលយ៉ាងគំហុករបស់ពលរដ្ឋខ្មែរពីប្រទេសថៃនាពេលនេះ គឺដោយសារតែភាពភ័យខ្លាច និងការគំរាមកំហែងក្នុងប្រទេសថៃ។ ក្រុមអ្នកជំនាញ លើកឡើងថា ពលករទាំងនោះ ប្រឈមនឹងការដោះវិបត្តិបំណុល និងកង្វះការងារនៅកម្ពុជាជាដើម។ តើរដ្ឋាភិបាលគួរមានដំណោះស្រាយយ៉ាងណា ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការត្រឡប់របស់ពលករខ្មែរនាពេលនេះ?

ក្រោយកម្ពុជា-ថៃ សម្រេចបាននូវបទឈប់បាញ់មួយកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ភាគីថៃតែងចោទប្រកាន់កម្ពុជាថាបានរំលោភបទឈប់បាញ់ម្តងជាពីរដង។ ប៉ុន្តែកម្ពុជាបានច្រានចោល និងបញ្ជាក់ថាខ្លួនតែងប្រកាន់យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវបទឈប់បាញ់ដែលសម្រេចបានតាមអនុលោមច្បាប់អន្តរជាតិ។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិនានា បានលើកឡើងពីភាពផុយស្រួយនៃបទឈប់បាញ់រវាងកម្ពុជា និងថៃនាពេលនេះ ដែលតម្រូវឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់តាំងក្រុមសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យជាបន្ទាន់ក្នុងការតាមដាន។ តាមក្រុមអ្នកជំនាញ សហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវមានវិធានការច្បាស់លាស់មួយ ក្នុងការដាក់សម្ពាធ ឬទណ្ឌកម្មចំពោះភាគីថៃប្រសិនបើនៅតែបន្តរំលោភបទឈប់បាញ់។ ស្ថិតក្នុងអំឡុងពេលនេះ តើសហគមន៍អន្តរជាតិមានតួនាទីយ៉ាងណា ដើម្បីឲ្យភាគីថៃគោរពបទបាញ់ជាមួយកម្ពុជា?

អស់រយៈ ៦ថ្ងៃមកហើយ គិតចាប់តាំងពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងបទឈប់បាញ់រវាងកម្ពុជា និងថៃបានចូលជាធរមាន។ ក្នុងអំឡុងពេលអនុវត្តបទឈប់បាញ់នេះ ​មាតិកាព័ត៌មានជាច្រើន​បែបត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយលើបណ្តាញសង្គម ដោយគ្មានការផ្ទៀងផ្ទាត់ប្រភពច្បាស់លាស់។ អ្នកជំនាញ​ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានា​លើកឡើងថា ក្នុងអំឡុងពេលមានបទឈប់បាញ់​ អ្នកប្រើបណ្តាញសង្គមកម្ពុជា និងថៃមួយចំនួន​បានប្រើប្រាស់​​ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ​​​ ដើម្បីវាយប្រហារគ្នាទៅវិញទៅមក​​​ និងថា អ្នកខ្លះបានបង្កើត​​ព័ត៌មានក្លែងក្លាយថែមទៀត។ ក្នុងន័យនេះ អ្នកជំនាញជំរុញឲ្យគ្រប់គ្នា​រក្សាជំហរ​​​​​​លើព័ត៌មាន​ឯករាជ្យ តម្លាភាព និងមានប្រភពច្បាស់លាស់។ តើអ្វីជាតួនាទីរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ អំឡុង​កម្ពុជា-ថៃកំពុងអនុវត្តបទឈប់បាញ់?

សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្រេចបញ្ចុះពន្ធបដិការឱ្យកម្ពុជាមកត្រឹម ១៩% រាល់មុខទំនិញនាំចេញពីកម្ពុជាចូលទៅទីផ្សាររបស់អាមេរិក។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សេតវិមាន ចេញផ្សាយនៅព្រឹកថ្ងៃទី១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។ ការបញ្ចុះអត្រាពន្ធបដិការរបស់អាមេរិក ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី កម្ពុជា និងថៃសម្រេចបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់មួយដែលផ្តើមឡើងពីការសម្របសម្រួលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចមើលឃើញថា កម្ពុជានឹងក្លាយជាប្រទេសមួយដែលមានការប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់ ចំពោះការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគពីបរទេសមកបណ្តាក់ទុនរកស៊ីនៅកម្ពុជា។ តែអ្នកជំនាញក៏ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលគិតគូរទៅលើការបង្កើននូវបរិយាកាសវិនិយោគងាយស្រួល និងការដឹកជញ្ចូនមានតម្លៃទាបជាងមុន។

កម្ពុជា និងថៃបានឯកភាពគ្នាលើបទឈប់បាញ់ជាបន្ទាន់មួយនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ដោយមានការសម្របសម្រួលពីប្រធានអាស៊ានប្តូរវេន លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ឹម នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី និងការជំរុញពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានការចូលរួមពីចិន។ បទឈប់បាញ់នេះជាគំនិតផ្តួចផ្តើមពីប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលចង់ធានាសុវត្ថិភាព និងសន្តិភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងសងខាង។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិនានាយល់ឃើញថា កិច្ចអន្តរាគមន៍របស់អាមេរិកឲ្យមានបទឈប់បាញ់នាពេលនេះ គឺបានបង្ហាញថាអាមេរិកនៅតែមានឥទ្ធិពលក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ រីឯអ្នកជំនាញខ្លះទៀតលើកឡើងថា អាមេរិកក៏ចង់ឃើញមានការផ្សះផ្សានយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាផងដែរ។

នៅថ្ងៃទី​៣០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ​២០២៥ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចេញបទបញ្ជា​​​ឱ្យរៀបចំ​កញ្ចប់គោលនយោបាយ​លើកទឹកចិត្ត​ពិសេសមួយសម្រាប់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដែលបានចូលរួមដោយផ្ទាល់ក្នុងសមរភូមិការពារបូរណភាពទឹកដី។ តែសម្រាប់​​​កិច្ចអន្តរាគមន៍​បន្ទាន់ក្រោយ​ផ្ទុះការ​​វាយប្រយុទ្ធជាមួយថៃ ​​រដ្ឋាភិបាលបាន​​ប្រកាស​​​​​​ផ្តល់ក្របខ័ណ្ឌ​​ឱ្យសាច់ញាតិបង្កើត​របស់​កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ​​ ដែលបាន​ពលី​ ឬធ្លាក់ខ្លួនពិការ​។ ដំណាលគ្នានេះ ​​​កងកម្លាំង​​​​ប្រដាប់អាវុធ​​ជួរមុខ​​ គ្រួសារយោធិន​ពលី និងរបួស​​​​ក៏នឹងត្រូវបាន​​សម្រាលបន្ទុក​ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ តាមរយៈការអនុគ្រោះ​ការទូទាត់ ឬលុបចោលបំណុលធនាគារផងដែរ។ ​អ្នកតាមដានសង្គមនានាសាទរចំពោះកិច្ចអន្តរាគមន៍បន្ទាន់នេះ ​និងថាការរៀបចំ​​កញ្ចប់គោលនយោបាយលើកទឹកចិត្ត​កងទ័ពជួរមុខ ​គឺ​ជារឿងចាំបាច់​មិនថាក្នុងកាលៈទេសបច្ចុប្បន្ន ឬទៅអនាគត៕

កម្ពុជា និងថៃ សម្រេចបាននូវបទឈប់បាញ់មួយនៅរំលងអាធ្រាតថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ ក្រោមកិច្ចសម្របសម្រួលពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី និងការជំរុញពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានការចូលរួមពីចិន។ ក៏ប៉ុន្តែកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថាហាក់មានភាពផុយស្រួយ​ បន្ទាប់ពីភាគីថៃបានចោទកម្ពុជាថាបានរំលោភទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ តែកម្ពុជាបានបដិសេធ។ ជុំវិញបញ្ហានេះអ្នកតាមដានសង្គម និងនយោបាយនានាបានផ្តល់ជាយោបល់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា វត្តមានអ្នកសង្កេតការណ៍ឯករាជ្យ ដែលជាភាគីទី៣ នៅតំបន់ជម្លោះ គឺជាការចាំបាច់ និងបន្ទាន់។

ក្នុងសង្គ្រាមដ៏ក្តៅរវាងខ្មែរ និងថៃអស់រយៈពេល៤ថ្ងៃ​មកនេះ កម្ពុជានៅតែបន្តស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ និងអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីជួយដោះស្រាយឱ្យមានបទឈប់បាញ់ ខណៈថៃមិនទទួលយកការសម្របសម្រួលពីភាគីទី៣ និងមិនគោរពបទឈប់បាញ់។ អ្នកជំនាញផ្តល់យោបល់ថា កម្ពុជាគួរប្រើប្រាស់យន្តការនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសដើម្បីបញ្ឈប់សង្គ្រាមរបស់ថៃមកលើកម្ពុជា ពីព្រោះថា ថៃជាប្រទេសហត្ថលេខី និងជាប្រទេសដែលកំពុងរំលោភលើកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិមួយនេះ។ តែអ្នកអ្នកវិភាគ មើលឃើញថា កម្ពុជាទំនងមិនហ៊ានយកកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសមកដោះស្រាយជាមួយថៃឡើយ ដ្បិតថា កន្លងមកកម្ពុជាខ្លួនឯងអះអាងថា កិច្ចព្រមព្រៀងមួយនេះផុតសុពលភាពបាត់ទៅហើយ។

កងទ័ពកម្ពុជា និងកងទ័ពថៃ បាន និងកំពុងវាយប្រហារគ្នា នៅតំបន់មួយចំនួនតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ឈានចូលដល់ថ្ងៃទី២។ បណ្តាប្រទេស និងសហគមន៍អន្តរជាតិជាច្រើនបានអំពាវនាវឲ្យភាគីកម្ពុជា-ថៃ បើកកិច្ចចរចាដោយសន្តិវិធី ដើម្បីបញ្ឈប់ការផ្ទុះអាវុធដាក់គ្នានាពេលនេះ។ អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិនានាបានលើកឡើងថា ភាគីថៃត្រូវតែបញ្ឈប់សកម្មភាពឈ្លានពានរបស់ខ្លួនមកលើទឹកដីកម្ពុជា ហើយចូលខ្លួនមកទទួលស្គាល់ការដោះស្រាយគ្នាតាមសន្តិវិធី តាមរយៈយន្តការតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ICJ។ តើកម្ពុជា-ថៃ​ អាចមានដំណោះស្រាយបែបណា ដើម្បីបញ្ឈប់ការផ្ទុះអាវុធដាក់គ្នា?