A Dinner That Turned into a Question

When a friend from Jammu visited Vizag last week—aKashmiri vegetarian who loves beaches as much as I love mountains—I thought I’d take him somewhere special. A place I remembered from my younger days: The Heritage hotel of at Daspalla group, known for its Andhra cuisine and thalis that could humble even the hungriest man.

The evening had all the right ingredients: the salt ofthe Bay of Bengal in the air, nostalgia, and two friends from opposite ends of the country meeting midway over dinner.

But nostalgia, as I learned, has its own way of teachingtime. When I asked the waiter about the day’s special, hesmiled politely and said,
“Sir, we have roti, fried rice, and dal makhni.”

I looked up, half-expecting he had mixed up our orderwith a North Indian table.
“What about the South Indian thalis?” I asked.

He shrugged, “Hardly any takers these days, sir. If youwant, we have dosa or idli.”

That single sentence lingered longer than the mealitself.

సీతమ్మ లోగిట్లో..." నుంచి కొండి కథ
ఈ వచనం డాక్టర్ గోపాలరాజు కుటుంబ గాథను చెబుతుంది. ఆయన భార్య సీతమ్మ, ఏడుగురు పిల్లలు, కుక్కలు, ఆవులు, పక్షులు వంటి అనేక జంతువులతో మూడు ఎకరాల విస్తారమైన ఇంట్లో నివసిస్తున్నారు. ఈ కుటుంబానికి బుచ్చిబాబు బహుమతిగా ఇచ్చిన అడవి పందిపిల్ల కొండి మొదట చురుకైన, ఆడుకునే పెంపుడు జంతువుగా అందరినీ అలరిస్తుంది.

కాలక్రమేణా అది పెద్దదవుతూ ఇంటి నుంచి దూరమవుతుంది. ఒకసారి కనుమరుగై, తిరిగి వచ్చినప్పుడు భయంతో అల్లరి చేస్తుంది. పరిస్థితిని అదుపు చేయలేక సీతమ్మ తమ్ముడు చినబాబు దానిని కాల్చివేస్తాడు. తరువాత తెలిసినది ఏమిటంటే – కొండి గర్భవతిగా ఉండి, ప్రసవం కోసం ఇంటికే తిరిగి వచ్చిందని. ఆతురతలో చేసిన తప్పు తెలుసుకున్న చినబాబు పశ్చాత్తాప పడతాడు.

ఈ వాస్తవ సంఘటనలు డాక్టర్ గోపాలరాజు కుటుంబ చరిత్రలో చోటుచేసుకున్నాయని కథకుడు ధృవీకరిస్తాడు.

వైజాగ్ ఐవరీ ఇన్లే కళ
కాలనీయ యుగంలో విశాఖపట్నం (విజాగపట్నం)లో వికసించిన ఒక అద్భుతమైన కళారూపం. ఈ అలంకార కళను కంచర వర్గానికి చెందిన శిల్పకారులు అత్యున్నత స్థాయికి తీసుకెళ్లారు. భారతీయ సాంప్రదాయ కళాత్మకతను యూరోపియన్ వినియోగదారుల అభిరుచులు, అవసరాలతో మిళితం చేసి ప్రపంచవ్యాప్తంగా పేరు తెచ్చుకుంది.

ఈ కళా పరిణామంలో, మొదట అరుదైన కలపపై పనులు చేసి, తరువాత దాదాపు పూర్తిగా ఐవరీతోనే వస్తువులను రూపొందించడం మొదలుపెట్టారు. అందులోనూ టీ క్యాడీలు, ఫర్నిచర్ వంటి వస్తువులు ప్రపంచవ్యాప్తంగా విలాస వస్తువులుగా ప్రాచుర్యం పొందాయి.

తరువాత కాలంలో వినియోగదారుల అభిరుచుల మార్పు, అలాగే సంరక్షణ చర్యల కారణంగా ఈ పరిశ్రమ క్రమంగా క్షీణించింది. అయినప్పటికీ, దీని వారసత్వం మ్యూజియం సేకరణల్లో, అలాగే ఈస్ట్రన్ ఆర్ట్ మ్యూజియం వంటి సంస్థల ద్వారా ఈ రోజు వరకు నిలిచి ఉంది.

ఇప్పటి వేగవంతమైన జీవితంలో, ఒకప్పుడు కలలుగా అనిపించిన విషయాలు ఇప్పుడు మన హృదయంలోని తీయని జ్ఞాపకాలుగా మారిపోయాయి. ఒక బస్సులో కూర్చొని విమాన ప్రయాణాన్ని కలగా చూసిన రోజులు పోయాయి; ఇప్పుడు ఆ కలలలోనే మనం నెమ్మదిగా కదిలే ఎద్దుల బండిపై ప్రయాణం చేసే సుఖాన్ని కోరుకుంటున్నాం. ఒకప్పుడు హోటల్లో భోజనం చేయడం విలాసంగా భావించబడేది; ఇప్పుడు ఇంట్లో వండి తినే భోజనం అసలైన విలాసంగా మారిపోయింది. ఈ మార్పులు కేవలం మన ఆచారాలు, అలవాట్లలోనే కాదు, మనం విలువనిచ్చే విషయాల్లోనూ ప్రతిబింబిస్తున్నాయి. ఈ బ్లాగ్‌లో, మనం కోల్పోతున్న ఆ మధురమైన నిశ్శబ్దాన్ని, ఆ స్లోనెస్‌ను, మరల ఎలా ఆహ్వానించాలో ఆలోచిద్దాం.

దైవదర్శనం సరే, మరి భక్తి మాటేంటి ?

దేవాలయాలలో త్వరిత దర్శనాల కోసం డబ్బు చెల్లించడంపై విమర్శనాత్మకంగా విశ్లేషిస్తుంది. భక్తి అనేది డబ్బుతో కొలిచేది కాదని, అది హృదయపూర్వక సమర్పణ అని రచయిత వాదిస్తున్నారు. ఆలయాలు దైవాన్ని బంధించే స్థలాలు కాదని, అవి అంతర్గత శాంతిని, ఆత్మ పరిశోధనను ప్రోత్సహించే చిహ్నాలని ఆయన పేర్కొన్నారు. ఆధ్యాత్మికతను కూడా వేగవంతమైన, వాణిజ్యీకరించిన ప్రపంచంలో భాగంగా చూడడం ఆత్మకు హానికరమని, నిజమైన దైవం మన హృదయాల్లోనే ఉందని, దాన్ని చేరుకోవడానికి నిశ్చలత్వం అవసరమని ఈ వ్యాసం స్పష్టం చేస్తుంది

పెరుగుతున్న ఆర్భాటం మరియు ఖర్చు తో భారతీయ వివాహాలు వాటి సాంప్రదాయక ప్రాముఖ్యత ను కోల్పోతున్నాయని ఈ పాఠం చర్చిస్తుంది. ఒకప్పుడు పెద్దల జ్ఞానం మరియు శాస్త్రాల మార్గదర్శకత్వం తో జరిగిన వివాహాలు ఇప్పుడు ఈవెంట్ ప్లానర్ల మరియు సోషల్ మీడియా ప్రభావంలో జరుగుతున్నాయి. పెరుగుతున్న అతిథుల సంఖ్య మరియు అతిశయమైన ప్రదర్శనలు కుటుంబాలపై భారీ ఆర్థిక భారం వేస్తున్నాయి. కొన్ని కమ్యూనిటీలు సాంస్కృతిక విలువల ను పునరుద్ధరించడానికి ఖర్చులను నియంత్రించే చర్యలు తీసుకుంటున్నాయి. భారీ వివాహాల కు బదులుగా, ఆర్థిక స్వాతంత్ర్యం పై దృష్టి సారించడం చాలా ముఖ్యం అని ఈ పాఠం సూచిస్తుంది, తద్వారా వివాహం భారంగా కాకుండా ఆశీర్వాదంగా మారుతుంది.

దుర్గాపూజ సందర్భంగా జంతు బలి ఆచారాన్ని, ముఖ్యంగా మేకను బలిచ్చే పద్ధతిని వివరిస్తుంది, అక్కడ నైవేద్యాన్ని ప్రసాదంగా స్వీకరించడం ఆచారంలో భాగం. అయితే, ఇది శనివారం మాంసాహారం తీసుకోకుండా దూరంగా ఉండటం అనే వేరే నమ్మకాన్ని చర్చిస్తుంది, ఇది దుర్గా ప్రసాదాన్ని వాయిదా వేయడానికి కారణమవుతుంది. రచయిత ఈ వైరుధ్యాన్ని ప్రశ్నిస్తాడు, నమ్మకాన్ని ఎంపిక చేసుకోవడాన్ని, సౌలభ్యం కోసం భక్తిని రాజీ పడటాన్ని విమర్శిస్తాడు. ఆచారాలను గుడ్డిగా పాటించడం కంటే వాటి వెనుక ఉన్న నిజమైన భక్తిని మరియు అర్థాన్ని ప్రతిబింబించాలని ఇది వాదిస్తుంది. రోజుతో సంబంధం లేకుండా దేవుని నైవేద్యం పవిత్రమైనది అని వాదన.

20,000 సంవత్సరాల క్రితం ఉన్న దేవతలతో పోలిస్తే ఆధునిక మానవులు ఎయిర్ కండిషనర్‌లు, టీవీలు, ఫోన్‌లు, విమాన ప్రయాణాలు, మెరుగైన ఆహారం, వ్రాతపూర్వక భాష, వైద్య సౌకర్యాలు మరియు కంప్యూటర్‌ల వంటి వాటితో అద్భుతమైన సమయాన్ని గడుపుతున్నారనే మీ పరిశీలనను ఈ మూలాలు బలపరుస్తాయి.మూలాల ప్రకారం, 20,000 సంవత్సరాల క్రితం భూమిపై సంచరించిన దేవతలకు అపారమైన శక్తులు ఉన్నప్పటికీ, తమ జ్ఞానాన్ని క్రమబద్ధమైన భాష ద్వారా నమోదు చేయడానికి లేదా అందించడానికి వారికి అవకాశం లేదు1. వారి కథలు జానపద కథలుగా మారి, చివరికి పురాణాలయ్యాయి1. వారి జ్ఞానం మౌఖికంగా లేదా ఆధ్యాత్మిక అనుభవాల ద్వారా మాత్రమే అందించబడింది, వారి సామర్థ్యాలపై పూర్తి అవగాహనను పరిమితం చేసింది23.అయితే, నేటి మానవులు ఈ పరిమితులకు లోబడి లేరు:•భాష మరియు సాంకేతికత ద్వారా జ్ఞాన బదిలీ13: వ్రాతపూర్వక భాష, సాంకేతికత మరియు అమరత్వాన్ని సాధించాలనే తపనతో, మనం "కొత్త దేవతలుగా" మారుతున్నామా అని మూలాలు ప్రశ్నిస్తున్నాయి1. జ్ఞానాన్ని వ్రాతపూర్వకంగా మరియు అధునాతన సాంకేతికతల ద్వారా రికార్డు చేయడం, నిల్వ చేయడం మరియు బదిలీ చేయడం ఇప్పుడు సాధ్యమవుతుంది, ఇది పూర్వీకులు ఎదుర్కొన్న అనేక అడ్డంకులను తొలగించింది3. మనం ప్రాచీన జ్ఞానాన్ని సంరక్షించడమే కాకుండా, దానిని అనంతంగా విస్తరించగలము3. మన ఆలోచనలను డిజిటల్‌గా ఆర్కైవ్ చేయగల సామర్థ్యం ఉంది, అవి మన తర్వాత కూడా జీవించేలా చూస్తుంది3.•అమరత్వం మరియు సర్వవ్యాపకత్వం45: కృత్రిమ మేధస్సు (AI), మెషిన్ లెర్నింగ్ మరియు బయోటెక్నాలజీ పురోగమనంతో, మనం అమరత్వాన్ని అధిగమించే దిశగా ఉన్నాము, దీర్ఘాయువు మరియు డిజిటల్ స్పృహ వంటి ఆలోచనలను అన్వేషిస్తున్నాము3. గత దేవతల అమరత్వం కొన్నిసార్లు భారం మరియు ఒంటరితనంతో కూడుకున్నది అయినప్పటికీ (ఉదాహరణకు అశ్వత్థామ విషయంలో), ఆధునిక మానవుల దైవిక ఉనికికి దారితీసే మార్గం ఈ పరిమితులు లేకుండా కనిపిస్తుంది4. సైన్స్ ద్వారా, మనం కేవలం శాశ్వత జీవితాన్ని మాత్రమే కాకుండా, స్పృహతో కూడిన, పరస్పరం అనుసంధానించబడిన జీవితాన్ని కూడా సాధించవచ్చు4. డిజిటల్ యుగంలో, మనం మన స్వంత అవతారాలను సృష్టించగలుగుతున్నాము, ప్రపంచవ్యాప్తంగా నిజ సమయంలో జ్ఞానాన్ని నిల్వ చేయగలుగుతున్నాము, మరియు మరణాన్ని కూడా అధిగమించగలము5. మన జ్ఞానం, ఆలోచనలు మరియు భావోద్వేగాలను అమరత్వం చేయగల సామర్థ్యం మనకు ఉంది, దీనికి దైవిక జోక్యం అవసరం లేదు5.•మెరుగైన సామర్థ్యాలు మరియు నిర్ణయాలు56: ఆధునిక సాధనాలు - భాష, స్క్రిప్ట్ మరియు సాంకేతికత - మనల్ని ప్రాచీన పురాణాలలోని ఏ జీవి కన్నా అధునాతన సామర్థ్యాలతో దేవతలాంటి జీవులుగా మారుస్తున్నాయి5. మనం "శక్తి మరియు సంభావ్యత రెండింటిలోనూ దేవతలను అధిగమించి" జ్ఞానాన్ని పంచుకునే కొత్త వాహకులుగా మారడానికి సిద్ధంగా ఉన్నాము6.

రాజకీయ వ్యూహకర్తలు భారతదేశంలో ఎన్నికల ప్రచారాలను ఎలా మార్చారనే దానిపై వ్యాసం దృష్టి సారిస్తుంది, ముఖ్యంగా ప్రశాంత్ కిషోర్ వంటి వ్యక్తులను ప్రముఖంగా పేర్కొంది. ఈ వ్యూహకర్తలు మీడియాను నిర్వహించడం, తప్పుడు సమాచారాన్ని వ్యాప్తి చేయడం మరియు ప్రజల అభిప్రాయాన్ని రూపొందించడం ద్వారా ఎన్నికల గతిశీలతను గణనీయంగా మార్చారని వాదన. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో వై.ఎస్. జగన్ మోహన్ రెడ్డి విజయాన్ని ఒక కేస్ స్టడీగా ఉదహరిస్తూ, అతని వివాదాస్పద నేపథ్యం ఉన్నప్పటికీ, వ్యూహకర్తలు అతని చిత్రాన్ని ఎలా మార్చగలిగారో మరియు విజయాన్ని ఎలా సాధించగలిగారో వివరిస్తుంది. ఈ ధోరణి ప్రజాస్వామ్య సమగ్రతపై మరియు ఎన్నికలు నిజమైన ప్రజా మద్దతుపై ఆధారపడి ఉన్నాయా లేదా సృష్టించిన అభిప్రాయాలపై ఆధారపడి ఉన్నాయా అనే దానిపై ఆందోళనలను లేవనెత్తుతుంది. వ్యూహకర్తల జవాబుదారీతనం లేకపోవడం మరియు తప్పుడు సమాచారం ఎన్నికల ప్రక్రియను ఎలా దెబ్బతీస్తుందనేది వ్యాసం ముగింపులో నొక్కి చెబుతుంది.