صادق هدایت، داستان حاجی مراد را با نگاهی به رسم و رسومات و فرهنگ غلط مرد سالار ایرانی نوشته است. حاجی مراد مردی است بسیار سنتی و با طرز تفکری قدیمی. وقتی پدرش را از دست می‌دهد مادرش بر طبق وصیت او عمل می‌کند و تمام دارایی‌شان را به طلا تبدیل می‌کند تا بتوانند به کربلا بروند. اما بعد از مدتی پولشان تمام می‌شود و به گدایی می‌افتند. حاجی مراد می‌تواند خودش را به عمویش برساند و پیش او بماند. و وقتی عمو فوت می‌کند، دارایی‌هایش به علاوه لقب حاجی، همه به حاجی مراد می‌رسد. اما حاجی مراد از زن گرفتن شانس نیاورده است...