Τίτλος πρωτότυπου: Algernon Blackwood "Wayfarers" (1914)

Το διήγημα δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο Incredible Adventures, μια συλλογή του Algernon Blackwood, που περιλαμβάνει τρεις νουβέλες και δύο διηγήματα. Αρχικά εκδόθηκε από τον Macmillan το 1914 και επανεκδόθηκε το 2004 από τον Hippocampus Press. Ο H. P. Lovecraft έγραψε ότι "στον τόμο με τίτλο Incredible Adventures περιλαμβάνονται μερικές από τις καλύτερες ιστορίες που έχει γράψει ο συγγραφέας μέχρι σήμερα, οι οποίες μεταφέρουν τη φαντασία σε άγριες τελετές σε νυχτερινούς λόφους, σε μυστικές και τρομακτικές πτυχές που κρύβονται πίσω από ατάραχες σκηνές και σε αδιανόητους θησαυρούς μυστηρίου κάτω από την άμμο και τις πυραμίδες της Αιγύπτου. Όλα αυτά με μια σοβαρή φινέτσα και λεπτότητα που πείθουν, ενώ μια πιο χονδροειδής ή ελαφριά προσέγγιση θα ήταν απλώς διασκεδαστική. Ορισμένες από αυτές τις περιγραφές δεν είναι καθόλου ιστορίες, αλλά μάλλον μελέτες αόριστων εντυπώσεων και μισοξεχασμένων αποσπασμάτων ονείρων. Η πλοκή είναι παντού αμελητέα και η ατμόσφαιρα κυριαρχεί ανεμπόδιστα".

Το «Wayfarers» του Algernon Blackwood αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα της υπαρξιακής ποιητικότητας που διαποτίζει μεγάλο μέρος του έργου του. Πίσω από τη φαινομενικά απλή δραματουργία δύο προσώπων, ο Blackwood συνθέτει μια στοχαστική παραβολή για την ανθρώπινη περιπλάνηση, την εύθραυστη ταυτότητα και τη μυστική κλίση της ψυχής προς κάτι απροσδιόριστα ανώτερο. Το διήγημα δεν εστιάζει στην εξωτερική δράση, αλλά στην εσωτερική κίνηση• εκεί βρίσκεται ο πυρήνας του.

Κεντρικός άξονας είναι η ιδέα του «οδοιπόρου» ως υπαρξιακής συνθήκης: ο άνθρωπος δεν είναι στατικός, αλλά ένα ον που διαρκώς μετακινείται — όχι κατ’ ανάγκην στον χώρο, αλλά ανάμεσα σε καταστάσεις, βιώματα και μεταφυσικά ενδεχόμενα. Ο Blackwood αξιοποιεί το φυσικό περιβάλλον ως καθρέφτη αυτής της πνευματικής πορείας. Η φύση δεν είναι σκηνικό, αλλά ζωντανός συνομιλητής, μια δύναμη που ασκεί έλξη, παρηγορεί και ταυτόχρονα ανησυχεί. Ο κήπος και το ύπαιθρο λειτουργούν ως μεταβατικοί χώροι: ούτε καταφύγιο ούτε απειλή, αλλά όρια όπου ο άνθρωπος μπορεί να «ακουμπήσει» τον εσωτερικό του κραδασμό.

Ο Blackwood επεξεργάζεται εδώ ένα από τα κεντρικά μοτίβα της κοσμοθεωρίας του: το αίσθημα ότι η ζωή υπερβαίνει τα όρια της προσωπικής βιογραφίας. Το υπερφυσικό στα έργα του δεν εμφανίζεται ως φθηνή εκκεντρικότητα, αλλά ως υπόμνηση ότι η πραγματικότητα είναι βαθύτερη από όσο αντιλαμβανόμαστε. Στο «Wayfarers» το στοιχείο αυτό δεν προσλαμβάνει τη μορφή τρόμου — όπως αλλού στο έργο του — αλλά μιας ήπιας μεταφυσικής μελαγχολίας: το ανοίκειο εδώ είναι γαλήνιο, σαν αόρατο ρεύμα που σπρώχνει απαλά τους χαρακτήρες προς «κάπου αλλού», πέρα από το εγώ τους.

Η σχέση των προσώπων διαβάζεται ως συνάντηση δύο ψυχών που βρίσκονται σε όρια μετάβασης. Ο συγγραφέας αποφεύγει τον ρεαλιστικό αναλυτισμό, επιτρέποντας στις σιωπές, στις παύσεις και στις υπαινικτικές χειρονομίες να μεταφέρουν το βάρος. Αυτή η αφαιρετικότητα δημιουργεί μια αίσθηση ότι οι χαρακτήρες δεν ανήκουν μόνο στον εαυτό τους, αλλά και σε έναν ευρύτερο, αόρατο ρυθμό του κόσμου. Ο Blackwood καλλιεργεί μια ιδιότυπη μίξη λυρισμού και στοχαστικής νηφαλιότητας. Η γλώσσα του κινείται ανάμεσα στη απλότητα της ανθρώπινης ομιλίας και στην υπαινικτική ποιητικότητα της φύσης. Η ατμόσφαιρα μοιάζει σχεδόν μουσική: κύματα έντασης που δεν κορυφώνονται ποτέ δραματικά, αλλά σβήνουν αργά, σαν ανάσα ή σαν βήμα που συνεχίζει στον δρόμο.

Τελικά, το «Wayfarers» είναι ένα διήγημα για την αίσθηση ότι όλοι είμαστε περαστικοί — όχι με την απαισιοδοξία της ματαιότητας, αλλά με τη γαλήνη της αποδοχής. Αυτό που μένει δεν είναι το τέλος της πορείας, αλλά η ίδια η κίνηση, η ανοιχτή προοπτική του μονοπατιού και η μυστική, άρρητη συνοδοιπορία των ψυχών.

Το έργο υπάρχει ελευθέρα διαθέσιμο εδώ:

https://algernonblackwood.org/Z-files/Wayfarers.pdf

Μετάφραση και ανάγνωση Γρηγόριος Καλογιάννης

Η ηχογράφηση δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Επιτρέπεται η αναπαραγωγή, αναδημοσίευση και ενσωμάτωση, με αναφορά στην πηγή και τους δημιουργούς.