“Każdy, kto posiada w Warszawie mieszkanie na własność, dysponuje kapitałem. Niezależnie od tego, jak wszedł w posiadanie nieruchomości, ma ona określoną, wysoką cenę rynkową” - mówi Piotr Korduba w jednym z wywiadów poświęconych napisanej wraz z Jarosławem Trybusiem książce “Warszawskie mieszkania. Biografie miejsc, rzeczy i ludzi”
“W ostatnich latach obserwujemy pogłębiający się proces uproduktowienia tego, czym jest wnętrze. To niepokojące zjawisko - dodaje w tej samej rozmowie Trybuś - Mieszkania jednorodne stylistycznie, wymyślone w całości – od klamki po szklankę – których fotografie pokazują magazyny i media społecznościowe, są produktem. Zestarzeją się i zgodnie z prawami mody i rynku zostaną wymienione. Ten proces jest efektem wciąż poszerzającego pole oddziaływania kapitalizmu. Chcielibyśmy powiedzieć, że tak nie musi być”.
Warszawa była, jest i będzie najdroższym miastem w Polsce. Coraz mniej osób stać, na mieszkanie w tym mieście, kupno nieruchomości to tutaj przywilej. W czwartej debacie z cyklu “Pytania o dom” przyjrzymy się właśnie temu zagadnieniu. Jak warszawska drożyzna wpływa na dostępność mieszkań, a także ich aranżację? Jak ten problem wyglądał w przyszłości, jak próbowano go rozwiązać i czy z tych prób wynika jakakolwiek nauka na przyszłość?
To  pasjonująca rozmowa - z jednej strony bowiem Piotr Korduba i Jarosław Trybuś zabierają nas do mieszkań, które w toku pracy nad swoją książką odkryli. Z drugiej strony Katarzyna Kuniewicz osadza te obserwacje w ekonomicznym i społecznym kontekście.

”Pytania o dom” - debata 4 - “Najdroższe miasto w Polsce”

Udział wzięli: 

Prof. UAM dr hab. Piotr Korduba, historyk sztuki zajmuje się kulturą zamieszkiwania, rzemiosłem artystycznym, wzornictwem, niemiecko-polskimi relacjami artystyczno-historycznymi. Dyrektor Instytutu Historii Sztuki UAM. Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, DAAD, Herzog-August Bibliothek w Wolfenbüttel. Autor m. innymi książek *Sołacz. Domy i ludzie* (Poznań 2009, 2012); *Na starym Grunwaldzie. Domy i ich mieszkańcy* (Poznań 2012) [wraz z A. Paradowską],*Ludowość na sprzedaż* (Warszawa 2013). *Mieszkania warszawskie. Biografie miejsc, rzeczy i ludzi* [wraz z J. Trybusiem], Warszawa 2024 Obecnie jest kierownikiem projektu badawczego*Meblarstwo poznańskie 1945-1989. Edukacja, projektowanie, produkcja* (NCN).

Katarzyna Kuniewicz - Ekonomistka. Ekspertka specjalizująca się w zagadnieniach dotyczących rynku mieszkaniowego w Polsce. Nadzoruje rozwój narzędzia i badania rynku Otodom Analytics. Wcześniej przez ponad 10 lat kierowała zespołem badań i analiz w firmach doradczych - najpierw REAS, później JLL. Współautorka przekrojowych raportów i prognoz rozwoju rynku pierwotnego oraz analiz preferencji nabywców mieszkań. Ekspertka w dziedzinie organizacji badań popytu i podaży na rynku nieruchomości. Prelegentka licznych konferencji, uczestniczka debat, komentatorka zjawisk i trendów w mieszkaniówce.

dr Jarosław Trybuś (1976) – historyk sztuki, krytyk architektury, kurator wystaw, wykładowca, autor między innymi *Warszawy niezaistniałej* (2012) i *Przewodnika po warszawskich blokowiskach* (2011). Współkurator (z Grzegorzem Piątkiem) wystawy *Budynków życie po życiu* w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury w Wenecji, nagrodzonej Złotym Lwem (2008). Współzałożyciel Fundacji Centrum Architektury. W latach 2012–2022 wicedyrektor Muzeum Warszawy i kurator wystawy głównej *Rzeczy warszawskie* (2018). Od 2024 roku wicedyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.

„Dobrostan” – jeszcze niedawno niemal nieużywane słowo, dziś robi spektakularną karierę. Pojawia się w strategiach miejskich, w reklamach mieszkań i kosmetyków, na konferencjach, w podcastach, w opowieściach o mindfulness, projektowaniu i… urządzaniu wnętrz. Ale co tak naprawdę oznacza? Czy chodzi o wygodę? Spokój? Poczucie sensu? Bezpieczeństwo? A może o to wszystko naraz?
W piątej debacie z cyklu „Pytania o dom” przyjrzymy się dobrostanowi w kontekście życia domowego i mieszkaniowego. Porozmawiamy o tym, jak projektujemy – dla siebie lub dla innych – przestrzeń, która ma nas wspierać, chronić, dawać komfort. Zastanowimy się, jakie są granice między realnymi potrzebami a aspiracjami, które często podpowiadają nam rynek czy kultura. Co daje nam poczucie „bycia u siebie”? I czy w ogóle mamy jeszcze na to wpływ?
Debata będzie poświęcona sposobom dbania o dobrostan na styku potrzeb, marzeń i finansów – w codziennym życiu, w miejskich realiach, w kontekście indywidualnym i społecznym. Uczestniczki rozmowy spojrzą na to pojęcie z różnych stron: jako projektantki, badaczki, ekspertki rynku mieszkaniowego, ale też jako osoby doświadczające przestrzeni na co dzień – we własnych domach, pracowniach, w drodze.
Wspólnie zastanowimy się:
 Czy miejsce, w którym mieszkamy, może nas „uzdrawiać”?
 Jak pogodzić komfort z możliwościami finansowymi?
 Czy można projektować dobrostan?
 Jak branża mieszkaniowa rozumie i wykorzystuje to pojęcie?

Mecenasem cyklu "Pytania o dom" jest Otodom, który od 2021 roku bada dobrostan mieszkaniowy Polek i Polaków publikując raporty i opracowania w z cyklu "Szczęśliwy dom"

W debacie wzięły udział:
Agata Szydłowska – badaczka, autorka książek, kuratorka. Absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, ma doktorat z etnologii. Pracuje w Katedrze Teorii Designu na Wydziale Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie prowadzi zajęcia między innymi z historii wzornictwa. Interesuje się interdyscyplinarnymi badaniami nad dizajnem, w szczególności splotami projektowania z polityką i życiem społecznym. Autorka i współautorka książek o typografii, polskim projektowaniu graficznym i czasopismach z PRL-u, m.in. Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u, za którą otrzymała Nagrodę KLIO, nominacje do Nagrody im. Marcina Króla, Nagrody Historycznej Polityki oraz znak jakości „Must have 2023” przyznawany przez Łódź Design, Paryż domowym sposobem i Od solidarycy do TypoPolo, a także artykułów naukowych i popularnonaukowych. Jest również współtwórczynią wieloletniego projektu Zoepolis poświęconego wspólnotom międzygatunkowym, obejmującego wystawy, badania artystyczne i książkę.

Joanna Jurga - neuroarchitektka, badaczka, wykładowczyni, mówczyni. Założycielka A/Typical Institute of Space. Prawie 20 lat doświadczenia w pracy projektowej i 7 lat w badawczej. Tworzy miejsca do życia i pracy. Autorka obiektów i koncepcji kreatywnych, projektowała przestrzenie dla światowych marek, m.in. Ikea i Chantelle. Współpracuje z instytucjami naukowymi i artystycznymi (Instytut Wzornictwa Przemysłowego, infuture.institute, Łódź Design Festival). Wykłada w School Of Form na Uniwersytecie SWPS. Właścicielka mózgu, który ciągle gna. W głowie siedzi jej: przyszłość, kosmos i poczucie bezpieczeństwa. Autorka podcastu #bezpiecznik oraz książki „Szałas na hałas”.

Anna Adrian - inicjatorka uruchomionego w 2021 roku projektu Otodom – „Szczęśliwy Dom”. Ekspertka w zakresie komunikacji marketingowej, z wieloletnim doświadczeniem w wielu branżach: e-commerce, classifieds, technologicznej,...

Większość badanych, którzy nie wzięli jeszcze kredytu, nie chce go brać. 62 proc. przebadanych przez serwis Otodom na pytanie o to, czy zamierzają zaciągnąć takie zobowiązanie, odpowiada "zdecydowanie nie". Jedynie 15 proc. rozważa ten scenariusz i tak się akurat składa, że ta grupa ma najniższą satysfakcję z życia. Jednocześnie ponad siedemdziesiąt procent przebadanych kredytobiorców uważa, że zaciągnięcie kredytu było dobrą decyzją.
Sytuacja na rynku mieszkaniowym w Polsce wpycha nas w kredyt. Chcemy tego czy nie, ale w warunkach małej podaży mieszkań na wynajem i rozdrobnionej struktury rynku najmu, mieszkanie własnościowe to ciągle najbardziej pewna i stabilna forma zaspokajania potrzeby mieszkaniowej.
Kłopot w tym, że wieloletnie zobowiązanie finansowe jakim jest kredyt hipoteczny nie pozostaje bez wpływu na nasze zdrowie psychiczne, poczucie bezpieczeństwa, relacje, możliwość elastycznego kształtowania życiowej drogi. Cena jaką płacimy za kredyt, liczona jest nie tylko w złotówkach.

Co nam robi kredyt?
Jak wpływa na nasze życia?
Jak kształtuje relacje?
Czy nadal zaciągnięcie pożyczki na mieszkanie ma charakter statusowy? A może jest przywilejem?
Czy szczęście na kredyt jest naprawdę szczęściem?

Odpowiedzi na te wszystkie pytania Filip Springer poszuka tym razem z Ewą Jarczewską - Gerc i Mikołajem Lewickim.

Ewa Jarczewska - Gerc - psycholożka społeczna, trenerka biznesu. Zajmuje się psychologią motywacji, efektywnością i wytrwałością w działaniu oraz symulacjami mentalnymi. Interesuje się związkami między różnymi formami myślenia i wyobrażania sobie a efektywnością i wytrwałością w działaniu, a także stresem i jego korelatami. Na Uniwersytecie SWPS prowadzi seminarium magisterskie oraz zajęcia z zakresu psychologii emocji i motywacji, psychologii różnic indywidualnych oraz wywiadu psychologicznego. W pracy wykładowcy akademickiego najbardziej ceni możliwość przekazywania wiedzy, która jest ważnym czynnikiem lepszego rozumienia świata.

Mikołaj Lewicki - socjolog, adiunkt na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się socjologią gospodarczą oraz socjologią kultury; bada mechanizmy wartościowania na rynkach i konstruowania rynków, zjawisko rozwoju społeczno-gospodarczego opartego na tak zwanym poszerzonym polu kultury, kredyty hipoteczne i życie z hipoteką, a także procesy urbanizacyjne w Warszawie. Autor książki o polskich dyskursach modernizacyjnych Przyszłość nie może się zacząć oraz o kredycie hipotecznym – Społeczne życie hipoteki, która otrzymała nagrodę PAN im. Ludwika Krzywickiego (I stopnia). Współautor monografii o związkach rozwoju społecznego z kulturą Kultura na peryferiach.

Czym jest cykl "Pytania o dom" ?
„Dom jest wtedy, kiedy jest cukiernica” – mówi jedna z bohaterek „13 pięter”, wydanej w 2015 roku głośnej książki Filipa Springera poświęconej problemowi mieszkaniowemu w Polsce. Od tego pytania zaczyna się przygoda reportera z tym jednym z najbardziej fundamentalnych dla człowieka pytań. Autor zadaje je mieszkańcom reprywatyzowanych kamienic, prezesom banków, agentom nieruchomości i deweloperom. Ale przede wszystkim stawia przed nim także zwykłych ludzi. Dziesięć lat po premierze tej książki Filip Springer wraca do tamtego kluczowego pytania. W cyklu spotkań w Faktycznym Domu Kultury zapyta o dom zaproszonych gości.
Po spotkaniu jak zwykle zapraszamy na poczęstunek i rozmowy kuluarowe do Wrzenia Świata.

Mecenasem cyklu jest serwis Otodom.

Ile razy przeprowadzaliście się w życiu? Statystycznie rzecz ujmując z pewnością mniej (2-3 razy) niż robi to uśredniony Europejczyk (4-5 razy) i dużo mniej niż osoba mieszkająca w USA (nawet 11 razy). Współczesny rynek pracy, style życia i warunki ekonomiczne w jakich zaspokajamy swoje potrzeby mieszkaniowe wymagają od nas coraz większej elastyczności i mobilności. Pytanie czy sytuacja na rynku mieszkaniowym odpowiada na te potrzeby. Dlaczego Polki i Polacy przeprowadzają się tak rzadko (średnio raz na 15 lat)? Z czego wynika ich mała mobilność? Jak wpływa to na rynek pracy czy życie każdego i każdej z nas? I wreszcie: czy trzeba to zmienić i jak można to zrobić?
W drugiej debacie cyklu "Pytania o dom" przyglądamy się współczesnemu nomadyzmowi w polskim wydaniu. I zastanawiamy się czy i jak różni się on od koczownictwa.

Gościniami Filipa Springera w tej edycji cyklu "Pytania o dom" są:

Aleksandra Trapp - Head of Culture and Trends w infuture.institute. Wykładowczyni na Uniwersytecie SWPS. Współautorka kilkunastu raportów m.in. „Praca. Scenariusze przyszłości", „Pracownik przyszłości", „Future of Office Spaces",„AI: konsekwencje i wyzwania”, „Living buildings. Przyszłość biurowców do 2050.”,  „Wędrowcy. Raport o współczesnych nomadach” i książki "Far Future. Historia jutra". Wielbicielka trendu lifelong learning. Jej zainteresowania skupiają się wokół procesów kierujących ludzkimi zachowaniami i analizy zjawisk społecznych, szczególnie tych kształtujących obecną i przyszłą rzeczywistość.

Ewa Tęczak - Współautorka raportów i publikacji dotyczących rynku nieruchomości, uczestniczka konferencji branżowych. Współpracowała z organizacjami branżowymi przy popularyzacji tematów związanych z profesjonalizacją rynku najmu mieszkaniowego. Ekspertka rynku nieruchomości, odpowiedzialna za marketing B2B w Otodom (Grupa OLX). Od ponad 18 lat zajmuje się komunikacją, z czego przez ponad 13 lat w branży nieruchomości. W tym czasie miała okazję pracować zarówno w segmencie B2B jak i B2C. Zanim dołączyła do OLX, była odpowiedzialna za całość działań związanych z pozycjonowaniem marki w międzynarodowej firmie doradczej JLL (a przed połączeniem firm w REAS, pierwszej firmie doradczej z sektora mieszkaniowego w Polsce).

Czym jest cykl "Pytania o dom" ?
„Dom jest wtedy, kiedy jest cukiernica” – mówi jedna z bohaterek „13 pięter”, wydanej w 2015 roku głośnej książki Filipa Springera poświęconej problemowi mieszkaniowemu w Polsce. Od tego pytania zaczyna się przygoda reportera z tym jednym z najbardziej fundamentalnych dla człowieka pytań. Autor zadaje je mieszkańcom reprywatyzowanych kamienic, prezesom banków, agentom nieruchomości i deweloperom. Ale przede wszystkim stawia przed nim także zwykłych ludzi. Dziesięć lat po premierze tej książki Filip Springer wraca do tamtego kluczowego pytania. W cyklu spotkań w Faktycznym Domu Kultury zapyta o dom zaproszonych gości.
Mecenasem tego cyklu jest serwis Otodom.

"Mieć, być, pomieszkiwać"

Na scenie Faktycznego Domu Kultury w Warszawie zasiada Magdalena Milert - architektka i urbanistka, która w swoich social media jako PIEING opowiada o gospodarce przestrzennej, architekturze, urbanistyce oraz psychologii przestrzeni. Propaguje dobry miejski UX i podkreśla, że miasto ma być zrobione porządnie i dostępne dla wszystkich, a także zaadaptowane do zmian klimatycznych, wyróżniona w Kobietach Forbes Women 2021.
Naszym drugim gościem jest Piotr Michoń - ekonomista, który w swoich pracach łączy ekonomię z psychologią, socjologią, historią czy filozofią. Twórca bloga i podcastu Ekonomia Szczęścia (ekonomiaszczescia.pl). Na co dzień profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu i członek zarządu International Quality of Life Studies. Był stypendystą programu Marie Curie, jest członkiem Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej, Polskiej Akademii Nauk. Popularyzator nauki, autor książek i artykułów naukowych, kierownik licznych projektów. Publikował m.in. w „Wysokich Obcasach”, „Newsweeku”, TVN24. Występował między innymi na Festiwalu Fantastyki Pyrkon, TEDx Poznań, TEDx HP (Warszawa).
Spotkaniu towarzyszyć będzie premiera raportu Otodom z serii "Szczęśliwy dom" pod tytułem "Mieszkaniowe mieć czy być. Dobrostan Polaków na styku finansów i sposobów zamieszkiwania”

Rozmowę prowadzi Filip Springer / IR2.info