Grupa weteranów misji poza granicami kraju odwiedziła Dolny Śląsk. O znaczeniu rehabilitacji przez sport opowiada Przemysław Wójtowicz, organizator wyjazdu, który także jest weteranem poszkodowanym i reprezentantem na zbliżające się Invictus Games 2025. Wyjazdy tego rodzaju, to nie tylko sport i rekreacja. Integrują, ale także pokazują, że weterani są ważni.

Grupa weteranów misji zagranicznych Wojska Polskiego spotkała się na Dolnym Śląsku. Wyjazd pokazał, jak wielkie znaczenie mogą mieć weterani, jeżeli dostaną możliwość działania. Pomogą nie tylko sobie, a ich doświadczenia i wiedza są bezcenne. Trzeba po nie sięgnąć.

Grupa weteranów misji poza granicami kraju spotkali się na Dolnym Śląsku. Łączy ich wspólne doświadczenie służby, ważniejsze od różnic wieku, stopni czy charakteru misji. Dla niektórych było to pierwsze takie spotkanie od zakończenia służby. Doświadczenie wyjazdu wykraczało sport, rekreację czy integrację środowiska weteranów.

NATO powiększa się o Szwecję i Finlandię. Dr Wojciech Lider, założyciel Instytutu Nordyckiego, przekonuje, że pomimo niewielkiej ludności, oba kraje wnoszą do Paktu Północnoatlantyckiego siłę gospodarczą i innowacyjność. To czynniki, na które Rosja nie znajdzie odpowiedzi.

Atak Hamasu na Izrael zaskoczył NATO. Basen Morza Śródziemnego i Bliski Wschód stanowią ważną, południową flankę Sojuszu. Teraz NATO musi przekierować tam z Ukrainy część uwagi i środków, zwłaszcza wywiadowczych. Gen. rez. Jarosław Stróżyk mówi o wyzwaniach i lekcjach płynących z obecnej sytuacji, która dobitnie pokazuje miejsce Turcji w Sojuszu, a także potęgę Stanów Zjednoczonych.

Wojna w Ukrainie stała się dużym sprawdzianem dla sprzętu, dla gotowości Paktu Północnoatlantyckiego do fizycznego skonfrontowania Rosji. O tym, co trwająca już ponad półtora roku wojna mówi o gotowości NATO i rewolucyjnych zmianach w armii ukraińskiej mówi płk Maciej Matysiak, były zastępca szefa kontrwywiadu wojskowego.

Napaść Rosji na Ukrainę pokazała, że cyberprzestrzeń nie zatrzyma czołgów, ale pomoże je zniszczyć. Cyberprzestrzeń nie dominuje, ale jest bardzo ważnym elementem współczesnej wojny. O tej świadomości i wynikających z niej zmianach dla NATO i państw członkowskich mówi Andrzej Kozłowski z Fundacji Pułaskiego. Miejsca na rozwój jest dużo, bo, na przykład, nadal nie znaleziono skutecznej metody odstraszania przed cyberatakami.

NATO, pomimo podziałów, potrafi skuteczne wspierać Ukrainę w walce z agresją Rosji. To jednak nadal nie jest ostateczny sprawdzian funkcjonowania Sojuszu. Gen. Jarosław Stróżyk przekonuje, że NATO jest przygotowane do reakcji na atak na kraj członkowski, nawet jeśli nie wszyscy partnerzy przyłączą się do działania. Niemniej Rosja nadal testuje i stara się Sojusz dzielić, albo przynajmniej zasiać wątpliwości.

Napaść Rosji na Ukrainę zmieniła architekturę bezpieczeństwa w Europie. Zweryfikowała też wiele spojrzeń i poglądów na temat prowadzenia nowoczesnej wojny. Sojusz Północnoatlantycki rozszerzył się, a państwa członkowskie zwiększyły wydatki na bezpieczeństwo. Generał Mirosław Różański, prezes fundacji Stratpoints, zwraca uwagę na weryfikację spojrzenia na bezpieczeństwo Polski i regionu. Wojna sprawdza także wiele systemów broni.

Rosja napadła na Ukrainę z przeświadczeniem, że NATO i Zachód nie zareagują. Tak się nie stało. Ukraińcy zawdzięczają wolność samym sobie, ale także wsparciu z zewnątrz. W trakcie trwania wojny w Rosji nasila się antynatowska, antyzachodnia retoryka. Jest wyrazista i skuteczna. Maria Domańska z Ośrodka Studiów Wschodnich przekonuje, że jedyną metodą przeciwdziałania jest wspieranie niezależnych mediów rosyjskich i tlącego się społeczeństwa obywatelskiego, wszędzie tam, gdzie można.

Traktat Północnoatlantycki odnosi się do demokracji, wolności jednostki i rządów prawa. W czasie wojny i zagrożenia dla bezpieczeństwa pojawia się pokusa ustanowienia silnej, wręcz autorytarnej władzy. Wojna w Ukrainie pokazuje zmagania dwóch modeli sprawowania władzy w Kijowie i Moskwie. Gen. Mirosław Różański, prezes Fundacji Stratpoints, mówi o podejmowaniu decyzji w takich sytuacjach i o roli żołnierzy w państwie, zarówno tych w służbie jak i poza nią.

Po ataku Rosji na Ukrainę "politycy spuścili wywiady ze smyczy". Polska też uczestniczy w tej wojnie służb, jak przekonuje płk Maciej Matysiak, ekspert Stratpoints i były wiceszef Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Na szczęście Rosjanie nie są tak sprawni, na jakich chcieliby wyglądać. Niemniej zagrożenie nie zniknie nawet, jeśli wojna w Ukrainie zakończy się bez gruntownej zmiany systemu politycznego w Rosji.

Według Rosjan wojna w Ukrainie miała trwać dni. Tymczasem toczą się kolejne miesiące walk. Gen. Mirosław Różański mówi o połączeniu klasycznych i nowych elementów działań zbrojnych. Przebieg konfliktu potwierdza także zachodnie myślenie o armii, o której sile nie stanowią jedynie liczby. Napaść Rosji na Ukrainę uwidacznia znaczenie sojuszy dla bezpieczeństwa Polski, która równocześnie powinna rozwijać własny potencjał. Jednak armię trzeba budować z myślą o przyszłych konfliktach, a nie w oparciu o wspomnienia z przeszłości.

Pandemia Covid-19 przyniosła lockdowny, które bardzo silnie odbiły się na gospodarce światowej. Ograniczyły podróże i rozmaite formy działalności człowieka, co dla planety nie było złą wiadomością. O niejednoznacznym wpływie pandemii na środowisko naturalne mówi Izabela Jaszczuk z Uniwersytetu Warszawskiego. Wiele zależy teraz od tego, czy i jakie wnioski z tego ludzkość wyciągnie oraz czy będzie chciała jest stosować w przyszłości.

Hiszpanie bardzo odpowiedzialnie podeszli do pandemii Covid-19. Praktycznie nikt nie dyskutował z zaleceniami sanitarnymi. Nawet teraz w Madrycie wielu przechodniów nosi maseczki na ulicach, choć nie musi. Jednak z to nie Covid-19 jest teraz głównym tematem rozmów. Hiszpanie skupiają się teraz na wojnie w Ukrainie, o czym mówią polscy przewodnicy po Madrycie.

Pandemia nie zmieniła presji migracyjnej na Europę, jednak Covid-19 wywarł duży wpływ na ruchy ludności. Pojawiły się niespotykane wcześniej restrykcje. Uderzyły nie tylko w migrantów, ale też w branże i kraje, które ich potrzebują. Polska jest jednym z państw uzależnionych od migracji. Teraz stoimy w obliczu fali uchodźców wywołanej wojną na Ukrainie. Patrycja Matusz, Prorektor Uniwersytetu Wrocławskiego, podkreśla, że migracje są elementem współczesnego świata. Zmieniają się jedynie powody migracji, takie jak wojny czy kryzys klimatyczny, natomiast zarządzanie migracją i integracja migrantów są koniecznością.

Koronawirus zmienia się. Mutuje. Obecna fala mija, ale nie jest ostatnia. Kolejne mutacje zapewne przyjdą z krajów i regionów o niskim poziomie wyszczepienia. Dr Paweł Grzesiowski mówi o możliwych scenariuszach, od tych łagodnych po bardzo niebezpieczne. Niezależnie od rozwoju sytuacji już teraz należy przygotowywać się na ciąg dalszy. Potrzebne jest racjonalne zarządzanie pandemią, co pokazują doświadczenia wielu krajów.

Świetne wyposażenie i wyszkolenie żołnierza nie wystarcza do dobrego wykonania misji. Psycholożka Aleksandra Michalik przekonuje, że nie mniej ważny jest dobór ludzi i opieka psychologiczna. Zespół stresu pourazowego (PTSD) jest chorobą niebezpieczną, która dotyka wielu uczestników misji. Każdy człowiek inaczej reaguje na traumę i różnie ją odreagowuje w czasie służby i po powrocie do domu. Dlatego nie wystarczy żołnierzy na wojnę wysłać, trzeba im też pomóc wrócić do normalnego życia.

Estończycy poważnie traktują zalecenia związane z Covid-19. Powszechnie sprawdzane są paszporty covidowe. Dużą uwagę zwracają na szkoły. Politycy i media otwarcie propagują szczepienia. Estończycy sądzą, że lepiej zabezpieczyć się niż później żałować. Nacisk kładą też na zdrowy tryb życia i ufność w siłę natury - wewnętrzną moc. Zamiast suplementów diety i narzekania Estończyk wybierze saunę.

Jednym z głównych problemów w walce z pandemią Covid-19 jest brak zaufania do nauki. Antynaukowe tendencje nie zaskoczyły dr Weroniki Śliwy, popularyzatorki nauki, kierowniczki planetarium Centrum Nauki Kopernik, choć zdziwiła ją skala tego zjawiska. Sądziła, że w sytuacji, gdy na szali jest życie ludzkie, to mody antynaukowe miną a mimo wszystko wiedza stanie się ważna.