"Ten!… co Polskę głosił, od zenitu Wszechdoskonałości Dziejów Wziętą, hymnem zachwytu, Polskę — przemienionych kołodziejów" - tak pisał w wierszu "Fortepian Chopina" Cyprian Kamil Norwid o instrumencie kompozytora. A co o fortepianach, przy których Fryderyk Chopin komponował, koncertował, improwizował, mówią źródła historyczne?

Nie każda osoba ze spektrum autyzmu unika kontaktu wzrokowego, jest matematycznym geniuszem, czy zna na pamięć rozkłady jazdy pociągów. Wokół autyzmu narosło wiele mitów i stereotypów. Z niektórymi się rozprawimy w tym odcinku podkastu "O co chodzi z tą nauką?".

"Zima wtargnie do Europy", "w weekend pogoda się załamie", czy "nadciąga fala upałów" - takimi nagłówkami ostrzegają nas długoterminowe prognozy pogody, które najczęściej się nie sprawdzają. Zresztą i krótkoterminowe przewidywania pogody często nas zawodzą. Dlaczego? 

Kiedyś wystarczyły przezwiska, przydomki lub określenia tworzone od imienia ojca czy nazwy miejscowości. Nazwiska dziedziczone przez potomków pojawiły się dużo później. Kto jako pierwszy zaczął je nosić? I dlaczego tak wielu jest wśród nas Kowalskich i Nowaków?

Według raportu Komisji Europejskiej z 2025 roku tylko 8,5% wód powierzchniowych w Polsce klasyfikowanych jest jako dobre. Co na to wpływa? I jak poprawić ten stan?

Pojazd księżycowy Lunar Rover Vehicle, konstrukcja polskiego naukowca Mieczysława Bekkera, wziął udział w programie kosmicznym Apollo realizowanym na przełomie lat '60 i '70. W najnowszej misji NASA - starcie sondy IMAP, także bierze udział polski instrument GLOWS. Co będzie badał? Czy wraz z rozwojem technologii maleje koszt kosmicznych przedsięwzięć?

Ssaki naczelne ze swoimi wielkimi mózgami należą do najinteligentniejszych znanych nam zwierząt. Inteligencji nie można odmówić ptakom krukowatym. Potrafią rozwiązywać skomplikowane problemy, używać narzędzi, a nawet zapamiętywać twarze ludzi. A jak jest z dinozaurami?

Czasem na ich powierzchni występują drobinki metalu, pokryte bywają ciemną skorupą stopionej materii, są w niej wgłębienia i wyżłobione korytarze. Wprawne oko, albo precyzyjne badanie, pozwolą odróżnić meteoryt od zwykłego kamienia. A jakie informacje niosą kosmiczne okruchy?

O ksylitolu mówi się, że to cukier brzozowy oraz - że jest zdrową alternatywą dla cukru. Jak otrzymuje się ten naturalny słodzik? Czy jest korzystniejszy dla naszego zdrowia?

Każdy dorosły obywatel może zostać respondentem. Jak konstruuje się narzędzia, którymi bada się opinie i nastroje społeczne? I czy badacze wiedzą, kiedy ich oszukujemy?

W 2023 roku archeologowie z Uniwersytetu w Alicante dzięki pomocy dronów odkryli nieznane wcześniej  naskalne malowidła. Namalowane sylwetki ludzi, kóz i jeleni były ukryte we wnękach skalnych i trudno dostępne. Z jakich jeszcze nowych technologii korzystają dzisiaj archeologowie?

Na Antarktykę i do Arktyki rzadko docierają turyści. Ale jest sposób, żeby tam trafić. I zostać dłużej niż na krótkie wakacyjny pobyt.

Ból jest dla nas sygnałem ostrzegawczym, że z organizmem stało się coś niedobrego. Jak szybko mózg tę informację otrzymuje? I czy można poczuć ból, którego powód nie istnieje?

"Przez Polskę przejdą kolejne burze...", "w regionie obserwowaliśmy rozwój burz..", "zbliża się do nas aktywna komórka burzowa" - takie komunikaty często pojawiają się w letnich prognozach pogody. Dlaczego ta pora roku sprzyja wyładowaniom atmosferycznym?

Do jednej z największych erupcji doszło w kwietniu 1815 roku na indonezyjskiej wyspie Sumbawa. Wybuchł wtedy wulkan Tambora, a konsekwencje tego wybuchu odczuli mieszkańcy na całym globie.

Około 60% produkowanych ubrań ma swoim składzie plastik. Czy jest to to samo tworzywo, które znajdziemy - na przykład, w butelkach? Czy odzież z plastikiem w składzie ma jakieś zalety?

Konserwanty w kosmetykach budzą kontrowersje. W jakich ilościach i dlaczego dodawane są do kremów i innych produktów kosmetycznych?

Energetyka, zasoby wody pitnej, nawadnianie ziemi pod uprawy - choćby te kwestie zależne są od topnienia śniegu, którego opady maleją w związku ze zmianami klimatu. Równie istotna jest masa śniegu, czyli masa magazynowanej w nim wody. 

Według ekspertów że nocne niebo w Polsce jest średnio o 147 procent jaśniejsze niż niebo naturalne. W obszarach miejskich zanieczyszczenie światłem jest jeszcze większe i zdecydowanie utrudnia obserwacje nocnego nieba. Co na nim zobaczymy i dlaczego gwiazdy do nas mrugają?

Wywołują ją wybuch, albo ruch z prędkością ponaddźwiękową. Czym jest fala uderzeniowa i gdzie znajduje zastosowanie?