“Durf je te zeggen dat je gelukkig bent?”, vraagt Jan Jaap aan Jackie in deze vierde en laatste aflevering over anorexia. Ze twijfelt geen moment: “Zeker!” Jan Jaap was er even stil van, en ik denk dat jij, luisteraar dat ook bent. Dit te kunnen zeggen na de jarenlange lijdensweg die ze heeft afgelegd, al die tijd in de ban van de onbeheersbare kracht en macht die anorexia heet. En toch… langzaam maar zeker weet ze de grip op haar leven terug te veroveren. Het besef dringt bij haar door dat ze goed voor zichzelf moet zorgen, haar bewustzijn groeit, de zoektocht wordt steeds meer een vindtocht. Ze durft nu haar kwetsbaarheid te tonen, het maakt haar sterker en zelfbewuster. Nee, ze zal nooit meer op deze manier terugvallen, daar durft ze haar hand voor in het vuur te steken. Jackie geeft in deze aflevering ook goede adviezen aan ouders en directbetrokkenen van annorexia-zieken. In het belang van de zieke maar vooral ook en vooral in hun eigenbelang. Wat haar vooral heeft geholpen is de opmerking: ‘Soms moet je accepteren dat je het even niet zelf kan en dat iemand anders beter weet wat goed voor jou is”. Haar levensmotto: Je hoeft het niet alleen te doen maar je moet het wel zelf doen! 

In dit tweede gesprek over de duivelse ziekte anorexia, vertelt Jackie over haar ervaringen tijdens de eerste opname. Nog even dacht ze dat ze zelf van haar ziekte kon afkomen. Vooral na enkele keren ingeklapt te zijn was ze zo gemotiveerd om er voorgoed mee af te rekenen. Maar het lukte haar niet. De kracht die haar van het eten afhield was zoveel sterker dan zijzelf. En toch, zelfs in de kliniek begreep ze aanvankelijk niet waarom ze daar was: ”Zo slecht ging het toch niet met mij…?” Uiteindelijk bracht o.a. haar sterke behoefte om aan anderen te laten zien dat ze haar best deed, haar toch aan het eten. Hopelijk helpt het verhaal van Jackie andere lotgenoten en hun omgeving om de weg te vinden naar de overwinning op deze ziekte.

Jan Jaap praat met de jonge vrouw Jackie, die lange tijd geworsteld heeft met anorexia. Een duivelse ziekte die haar lichaam en geest naar de afgrond sleepte. Na jaren is ze nu zo ver dat ze weer de berg opklautert . Ze wil nu haar verhaal gedetailleerd vertellen in de hoop dat zij daarmee andere anorexia-lotgenoten en hun omgeving een steun in de rug kan bieden. En mogelijk zelfs jonge mensen kan afhouden van het inslaan van deze verschrikkelijke weg. In vier gesprekken vertelt ze over wat haar is overkomen. In dit eerste gesprek praat zij over de eerste symptomen, haar onrust en onzekerheid, het niet meer willen eten, het onvermijdelijke afglijden en de dodelijke zorgen van haar omgeving.

Dankbaarheid, een soort toverwoord voor mensen die niet gelukkig zijn maar het wel graag willen worden. Maar klopt dat wel? Hoezo dankbaar als je in de shit zit? Daar hebben Emilie en Jan Jaap het over in deze aflevering. En over zoveel meer. Het gesprek gaat ook over spiritueel getinte cursussen, seminars, oefeningen of hoe het ook heet. Kun je via deze weg je geluk bereiken? Of juist niet? Heb je er eigenlijk wat aan? Liefde, nog zo’n onderwerp waar veel over te vertellen valt. De liefde voor elkaar in een relatie, is dat eigenlijk wel een einddoel? Is er meer dan dat? Groter, overweldigender? Zeker: de liefde voor de wereld, voor iedereen. De liefde voor je vijanden, een bijna onmogelijk ideaal. Maar ja, wie heeft ooit gezegd dat de weg naar een gelukkig leven een eitje is?

Hoe kom je aan je deskundigheid, hoe kom je aan je inzichten, welk pad heb je daarvoor af moeten leggen? Dit is wat Emilie graag van Jan Jaap wil weten en ze spreekt namens nogal wat luisteraars. Jan Jaap praat ook over zijn angst om zijn eerste boek uit te brengen en erover in het openbaar te vertellen. En dan het worstelen met de vraag die bijna niemand zichzelf stelt: wat is het? Wat is geluk eigenlijk? Heb je hier wel eens over nagedacht: iedereen zou af en toe met een coach moeten praten. Zomaar. Een uurtje. Voor het broodnodige duwtje in je rug. Veel mensen lopen namelijk vast omdat de moed ontbreekt. Zo’n gesprek kan een breekijzer zijn. En voor velen een eyeopener: een relatie bestaat bij de gratie van een functie. Geen functie, geen relatie. En dan ineens komt Witteman voorbij, wat ging er mis in zijn geluksprogramma?

Geluk in het kort. Dat klink nogal raar. Emilie begint met een soort samenvatting van de vier voorafgaande podcasts, waarbij Jan Jaap af en toe een toelichting geeft. Maakt nog eens helder waar geluk feitelijk over gaat, wat het is en hoe het in de praktijk eruitziet. Vervolgens gaat het gesprek over de lange weg die Jan Jaap heeft afgelegd vanuit zijn jonge jaren tot aan de dag van vandaag, een gevecht, dat was het. Van een onrustig, onbevredigend, niet-gelukkig leven (en dat is nogal zacht uitgedrukt) naar de verovering van een gelukkig leven waarin hij zelf voor 100% aan de knoppen zit. Zoals hij zelf zegt: ik kon mijn leven niet leiden, ik leidde het leven van anderen. Uiteindelijk, na veel vallen en opstaan, kon hij dat wel. Voor wie niet echt gelukkig is en dat wel wil zijn, waarschijnlijk een heel herkenbare weg…

Geluk komt niet uit de lucht vallen, hoe graag we dat ook zouden willen. Integendeel, het is hard werken geblazen om uiteindelijk in staat te zijn om je knoppen om te zetten. Geluk kan niet zonder. En ze functioneren alleen maar als je je zes hoofdschakelaars op ‘aan’ hebt staan. Klinkt een beetje als abacadabra, maar al luisterend wordt het je duidelijk. Geluk is een dankbaar gespreksonderwerp, iedereen heeft echter een andere mening over geluk, dat praat niet makkelijk. Maar wat is geluk eigenlijk, is het te definiëren, is het voor iedereen gelijk? Zeker, hoe onwaarschijnlijk dat ook klinkt! En mocht je denken dat je een ander gelukkig kunt maken, of een ander jou, zet het uit je hoofd. Het is onmogelijk.

Problemen blijven niemand bespaard, ook gelukkige mensen niet. Hun kracht is echter dat zij ermee om kunnen gaan, wat ongelukkige mensen vaak niet lukt. Geluk is voor velen een wazig begrip, waar je weinig houvast aan hebt. Als je ongelukkig bent, moet je misschien ophouden gelukkig te willen zijn en je slechts bezighouden met het oplossen van je problemen. Stel je daarbij de vraag: wat wil IK? Misschien ben je bang om afgewezen te worden? Ruzie te krijgen? Angst blokkeert je geluk. Neem je verantwoordelijkheid, accepteer de consequenties van je woorden en daden. Drijf niet louter op je gevoelens, gebruik je verstand, in alle omstandigheden. Houd grip op je omstandigheden en laat de omstandigheden niet jouw leven bepalen.

Jan Jaap van Hoeckel en Emilie van Steen nemen je mee op het pad van geluk. Geluk is voor iedereen verschillend, zeggen veel mensen. Ook kun je niet altíjd gelukkig zijn. Maar is dat werkelijk zo? Het ervaren van geluk, dat wat we noemen het geluksgevoel, is niet het geluk zelf. De verwarring rond geluk ontstaat voornamelijk doordat het fenomeen geluk en het beleven van geluk bijna altijd door elkaar gehusseld worden. Geluk kun je zien als de stabiele onderstroom, die is in wezen onveranderlijk. De beleving van geluk kun je beschouwen als de bovenstroom, die is wisselend en voor iedereen verschillend.