KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Một lần nữa, tác giả nói đến lễ Vượt qua nhưng đây sẽ là cuộc vượt qua của chính Chúa Giêsu, từ thế gian mà về cùng Cha (13,1.3). Trong trình thuật này, Chúa Giêsu vốn là tôi tớ của Thiên Chúa nay lại trở thành tôi tớ loài người. Giờ của Người đã đến và Người yêu thương những kẻ thuộc về Người đến cùng (13,1), đến cùng thời gian và đến cùng sức lực. Vì chính Chúa Giêsu đã làm nhiệm vụ người tôi tớ nên chúng ta, các môn đệ của Người, cũng được mời gọi rửa chân cho nhau: “Thầy đã nêu gương cho anh em, để anh em cũng làm như Thầy đã làm cho anh em” (câu 15). Bài học về phục vụ đã rất rõ ràng và đầy sức thuyết phục.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Lễ Vượt qua là lễ bánh không men, vì thế ghi chú về lễ Vượt qua (câu 4) có mục đích chuẩn bị cho chúng ta hiểu về dấu lạ hoá bánh ra nhiều sắp xẩy ra. Đây là phép lạ duy nhất được cả bốn sách Tin Mừng kể lại (Marco kể hai lần 6,31-34 và 8,1-10; Matthêu kể hai lần 14,13-21 và 15,32-38; Luca 9,10-17). Sự kiện đó cho thấy tầm quan trọng của trình thuật này trong đời sống Giáo Hội sơ khai. Thật vậy, những gì Chúa Giêsu đã làm khi hoá bánh ra nhiều trở thành chuẩn mực cho việc cử hành Thánh Thể trong các cộng đoàn. Trong trình thuật của Tin Mừng nhất lãm, Chúa Giêsu cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, bẻ ra và trao cho… Các thừa tác viên cũng làm như thế khi cử hành Thánh Thể. Trình thuật của Gioan cũng mang tính nghi lễ như thế, nhưng ngài thêm một chi tiết vốn là nét đặc trưng của Kitô giáo : Chúa Giêsu cầm lấy bánh, tạ ơn, và phân phát (6,11). Trong tiếng Hi lạp, từ mà ta dịch là tạ ơn là eucharisteo, cũng là từ được dùng để nói về Thánh Thể. Thánh Gioan còn nhắc lại ý nghĩa này ở 6,23: “Có những thuyền khác từ Tibêria đến gần nơi dân chúng đã được ăn bánh sau khi Chúa dâng lời tạ ơn.”KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Từ lâu, hình ảnh người phụ nữ trong chương 12 đã được các Kitô hữu đồng hoá với Đức Maria, tuy nhiên nên hiểu là Gíao Hội, Dân Chúa, “những người còn lại trong dòng dõi bà, là những người tuân theo các điều răn của Thiên Chúa và giữ lời chứng của Đức Giêsu” (câu 17). Những chi tiết trong thị kiến như mặc áo mặt trời, chân đạp mặt trăng, triều thiên 12 ngôi sao… là những chi tiết được tác giả rút ra từ những truyền thuyết của các dân cũng như những hình ảnh Thánh Kinh (vd. Anh sáng Chúa, 12 chi tộc…). Người con được sinh ra là Đấng Mêsia, Đấng “sẽ dùng trượng sắt mà chăn dắt muôn dân” (câu 5).KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Từ thời tiên tri Daniel vào cuối Cựu Ước cho đến thời sách Khải Huyền trong Tân ước, người ta thấy xuất hiện nhiều loại văn bản trình bày các thị kiến. Như thế, các đọc giả vào thời đó đã quen với lối văn này, đang khi thể văn này lại xa lạ với chúng ta ở cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21. Cũng vì thế, sách Khải Huyền có nguy cơ bị vận dụng để trình bày những ý tưởng và quan điểm không phù hợp với giáo huấn của Giáo Hội, vd. loan báo ngày tận thế đã gần kề, kể cả địa điểm và ngày giờ chính xác! Điều lạ là đã nhiều lần loan báo sai nhưng vẫn tiếp tục thu hút được nhiều người tin theo!KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Lá thư không cho biết tên tác giả nhưng ngôn ngữ sử dụng cũng như những điểm nhấn thần học rất giống với Tin Mừng thứ tư. Có lẽ lá thư đã được biên soạn vào thời kỳ muộn hơn so với Tin Mừng thứ tư, khi các đối thủ của Giáo Hội không chỉ là những người bên ngoài mà là những người ở trong Giáo Hội. Các nhà chú giải cho rằng lá thư này được viết khoảng năm 100. Một vài học giả nghĩ rằng tác giả lá thư này cũng chính là người đã viết chương 21 trong Tin Mừng thứ tư.Lý do lá thư được biên soạn có thể tìm thấy ở 2,19: “Chúng xuất thân từ hàng ngũ của chúng ta, nhưng không phải là người của chúng ta, vì nếu là người của chúng ta, chúng đã ở lại với chúng ta. Nhưng như thế mới rõ: không phải ai cũng là người của chúng ta”. Câu này cho thấy sự chia rẽ trong cộng đoàn và là sự chia rẽ trầm trọng đến độ tác giả nói đến thứ tội không đưa đến cái chết, và lại có “thứ tội đưa đến cái chết, tôi không bảo phải cầu xin cho thứ tội ấy” (5,16). Đó là “những kẻ tìm cách làm cho anh em đi lạc đường” (2,26), những tiên tri giả (4,1), những kẻ không mang nơi mình thần khí dẫn đến sự thật nhưng là thứ “thần khí làm cho sai lầm” (4,6).KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Ngay câu mở đầu, tác giả giới thiệu về mình là “Giuđa, tôi tớ của Đức Giêsu Kitô, anh em với ông Giacôbê”, đồng thời xác định mục đích của lá thư: “để khuyên nhủ anh em chiến đấu cho đức tin đã được truyền lại cho dân thánh một lần là đủ” (câu 3). Giáo Hội luôn phải đối diện với những khó khăn thử thách. Thử thách được nói đến trong lá thư này không đến từ bên ngoài nhưng từ trong nội bộ Giáo Hội: “Có những người đã len lỏi vào, những người từ lâu đã bị ghi trước vào danh sách những kẻ bị lên án, những kẻ vô luân này đã biến ân sủng của Thiên Chúa chúng ta thành lý do biện minh cho lối sống dâm ô, họ chối bỏ Chúa chúng ta là Đức Giêsu Kitô, vị Chúa Tể duy nhất” (câu 4). Tác giả liệt kê nhiều hành vi của những kẻ vô luân này : làm cho thân xác ra ô uế, khinh dể chủ quyền của Chúa (câu 8); nói phạm đến những điều họ không biết (câu 10); chè chén mà không biết xấu hổ, chỉ lo cho bản thân (câu 12); gây chia rẽ, sống theo tính tự nhiên, không có Thần Khí (câu 19). Tác giả dùng nhiều hình ảnh để diễn tả hậu quả họ phải chịu : mây không có nước, cuốn theo chiều gió (câu 12); cây cuối mùa, không trái, bị nhổ tận gốc; sóng biển hung dữ, tung bọt là những hành vi bỉ ổi; những vì sao lạc, u ám tối tăm (câu 13).KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Thư 1 Phêrô nói nhiều đến niềm hy vọng Kitô giáo: “Do lượng hải hà, Người cho chúng ta được tái sinh để nhận lãnh niềm hy vọng sống động, nhờ Đức Giêsu Kitô đã từ cõi chết sống lại” (1,3). Niềm hy vọng này vượt lên trên những thực tại trần thế mà người đời thường mơ tưởng như giầu sang phú quý hay thành công, nổi tiếng, để vươn tới “gia tài không thể hư hoại, không thể vẩn đục và tàn phai” (1,4). Niềm hy vọng này vượt qua cả biên giới sự chết, tuy nhiên không chỉ đơn thuần là sự bất tử mà nhiều người mong ước, vì như thánh Ambrôsiô nói: “Nếu không có sự tiếp sức của ân sủng, thì sự bất tử trở thành gánh nặng hơn là một mối lợi”. Niềm hy vọng Kitô giáo vươn tới sự sống đời đời, nghĩa là “cuộc sống tròn đầy ý nghĩa, sự ngụp lặn vào cõi mênh mông của hữu thể, trong khi chúng ta được tràn ngập niềm vui” (Đức Bênêđictô XVI, thông điệp Spe Salvi, số 12).KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Xem ra thư Giacôbê ít nhắc đến Chúa Giêsu (chỉ có ở 1,1 và 2,1) nhưng thực ra lá thư nói rất nhiều đến nội dung niềm tin Kitô giáo vào Thiên Chúa: Thiên Chúa là Đấng từ bi nhân hậu (5,11), Đấng ban Lề Luật và xét xử (4,12), Thiên Chúa duy nhất (2,19), Đấng Tạo hoá (1,18), Đấng không hề có sự thay đổi (1,18).Mối quan tâm lớn nhất của thánh Giacôbê là làm sao giúp các tín hữu, một khi đã tin vào Chúa, thì phải kiên vững trong đức tin và sống đời sống đạo đức Kitô giáo cho tốt. Đức tin phải thấm nhuần đời sống đạo chứ không thể chỉ dừng lại ở những nghi lễ hoặc lời tuyên xưng ngoài môi miệng. Ngài cho thấy mối liên hệ mật thiết giữa niềm tin vào Chúa và đời sống bác ái, vì cả hai đều là đặc điểm thiết yếu của niềm tin vào Thiên Chúa của giao ước. Đời sống đạo đức phải mang tính toàn vẹn, cho nên người ta không thể chỉ chọn một vài luật nào đó để tuân giữ, còn coi thường những lề luật khác (2,10-11). Và để sống đạo đức, phải quan tâm đến cội rễ căn nguyên của những thói xấu mà tẩy trừ, nếu không, cả đời sống đức tin bị thiêu rụi.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

“Khi đi Macêđônia, tôi đã khuyên anh ở lại Ephêsô để anh truyền cho một số người đừng dạy một giáo lý khác” (1,3). Câu này cho thấy Timôthê được trao nhiệm vụ “giám quản” ở Ephêsô. Đối với thánh Phaolô, Ephêsô là một giáo hội có tầm quan trọng đặc biệt. Ngài đã làm việc hai năm ở đó (Cv 19,1-10) với nhiều thành công và cũng không ít đau khổ (Cv 19,11-20). Cũng ở Ephêsô, Apollô đã theo Đạo (Cv 18,24), và thánh Phaolô đã có bài diễn văn nổi tiếng với các trưởng lão tại đó (Cv 20,16-35). Hiển nhiên đây là một giáo hội có tầm ảnh hưởng lớn, nên chúng ta có cả một lá thư quan trọng của Phaolô gửi Ephêsô, và còn một thư ngắn khác trong sách Khải Huyền (2,1-7).KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Thánh Phaolô gặp ông Aquila và vợ ông là Priscilla ở Côrintô, đôi vợ chồng được ngài gọi là “những người cộng tác để phục vụ Đức Kitô Giêsu, đã liều mất đầu để cứu mạng tôi” (Rm 16,3-5). Cùng với những người Do thái khác, hai vợ chồng đã bị nhà vua trục xuất khỏi Rôma. Họ cùng làm một nghề với Phaolô, nghề dệt lều, nên ngài ở lại nhà họ và cùng làm việc. Phaolô thường nhấn mạnh: “những gì cần thiết cho tôi và cho những người sống với tôi, thì đôi tay này tự cung cấp” (Cv 20,33-35).KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Đối với những biến cố quan trọng, thánh Luca thường kể lại đến 3 lần, mỗi lần có khác nhau một chút về chi tiết. Cũng thế, Luca không những kể lại trình thuật Chúa kêu gọi Phaolô ở đây (9,1-9) mà còn ở chương 22,3-21 và chương 26,9-20. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của ơn gọi này cũng như ý nghĩa hàm chứa bên trong.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Sách Công Vụ là cuốn sách duy nhất trong bộ Tân Ước đã nối kết câu truyện về Chúa Giêsu với câu truyện về Giáo Hội sơ khai. Nhờ đó không những chúng ta có thêm thông tin về Giáo Hội sơ khai mà còn hiểu thêm về những sách khác trong Tân Ước.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Với sự kiện Chúa Giêsu đến Giêrusalem, thảm kịch thập giá bắt đầu và diễn tiến rất nhanh cho đến cao điểm. Chúa Giêsu vào Đền thờ, thanh tẩy Đền thờ rồi giảng dạy tại đó. Trong bối cảnh này, cuộc xung đột với hàng lãnh đạo Do thái được đẩy lên cao trào (chương 20). Chúa nói đến ngày tận cùng của Giêrusalem và của thế giới (chương 21). Rồi đến những ngày khổ nạn của Chúa (chương 22-23) và cuối cùng là sự chiến thắng của cuộc xuất hành mới do Chúa Giêsu thực hiện (chương 24).Trình thuật thanh tẩy Đền thờ không những được thánh sử Gioan mà cả Tin Mừng nhất lãm cũng ghi lại; trong đó, bài tường thuật của Luca ngắn nhất. Luca không mô tả những hoạt động mua bán và đổi tiền ở Đền thờ, cũng giảm nhẹ bầu khí xung đột. Ngài chỉ trích dẫn Isaia 56,7 và Giêrêmia 7,11 như lý do đủ để nói lên phản ứng của Chúa Giêsu: “Nhà Ta là nhà cầu nguyện, thế mà các ngươi đã biến thành hang trộm cướp”.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Chương 15 của Luca là một trong những chương sách đẹp nhất của toàn bộ Thánh Kinh Tân ước. Cả chương sách bừng lên niềm vui chan chứa, niềm vui của tình yêu mà những ai sống trong quỹ đạo của ích kỷ không cảm nếm được. Bối cảnh là những người thu thuế và tội lỗi đến với Chúa Giêsu để nghe Người giảng, làm cho người Pharisêu và các kinh sư khó chịu. Bối cảnh đó làm nổi bật lòng thương xót của Thiên Chúa đối với tội nhân và là lời cảnh giác cho những kẻ tự hào mình là người công chính. KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐƯC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Chúa Giêsu quyết định đi lên Giêrusalem để hoàn tất cuộc xuất hành (exodus) (9,31), và thánh sử Luca mở đầu trình thuật về hành trình này bằng một câu rất lạ: “Khi đã tới ngày Chúa Giêsu được rước lên trời, Người nhất quyết đi lên Giêrusalem” (9,51). Chủ đề về hành trình cuối cùng này đã có trong Tin Mừng Marcô rồi (Mc 10,1.32) nhưng Luca khai triển rộng hơn để cho thấy Chúa Giêsu tha thiết gắn bó với chương trình của Chúa Cha (9,62; 13,33). Luca cũng thường xuyên nhắc đọc giả về chủ đề này (Lc 13,22; 17,11) và đưa vào trình thuật nhiều câu truyện, nhiều lời nói của Chúa Giêsu.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Ngay từ đầu sách Tin Mừng, thánh Luca đã nhìn nhận những tác phẩm đã viết trước. Ngài không muốn viết sách Tin Mừng để thay thế cho Tin Mừng Marcô đã có trước, nhưng ngài nhận ra nhu cầu cần có một tác phẩm khác cho thế hệ mới với những hoàn cảnh sống mới. Lúc đó, số Kitô hữu gốc dân ngoại đã gia tăng đáng kể, Giáo Hội cũng không chỉ đóng khung trong đất nước Palestina nữa nhưng có mặt ở nhiều nơi khắp đế quốc Roma. Ngôn ngữ thông dụng cũng không còn là tiếng Do thái mà là tiếng Hi Lạp. Thánh Luca muốn cho thấy tính liên tục giữa cộng đoàn mới mẻ này và cộng đoàn Do thái ban đầu. Ngài muốn các đọc giả của ngài hiểu rằng Thiên Chúa đã yêu thương họ ngay từ thưở ban đầu cho dù về mặt lịch sử, người Do thái là những người đầu tiên được đón nhận sứ điệp cứu độ, nhưng họ đón nhận là để loan báo cho mọi người khác. Vì thế ngài dựa vào Tin Mừng Marcô cũng như những nguồn tư liệu khác để biên soạn sách Tin Mừng thứ ba và sách Công vụ. Sách Tin Mừng mô tả những bước đầu tiên của lịch sử Kitô giáo, từ lời loan báo đầu tiên cho đến lúc hoàn thành trong cái chết và sự phục sinh của Chúa Giêsu. Còn sách Công vụ trình bày về sự phát triển của Giáo Hội, cho thấy những quyết định quan trọng và những bước ngoặt của Giáo Hội trong nỗ lực rao giảng Tin Mừng.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Tác giả so sánh Đức Kitô với Melkisêđê bằng cách ba lần vận dụng Thánh vịnh 110,4 : “Con là tư tế đời đời theo phẩm hàm Melkisêđê.” Chúng ta không biết đến các tư tế theo phẩm hàm Melkisêđê, cho nên chỉ cần hiểu câu này là “tư tế đời đời giống như Melkisêđê.” Tại sao tác giả lại so sánh Đức Kitô với Melkisêđê? Vì ông muốn trình bày Đức Kitô là tư tế vĩnh hằng chứ không giống như những tư tế Lêvi cũng là những con người phải chết. Thêm vào đó, Melkisêđê vẫn được xem như một nhân vật thuộc thượng giới, cho nên cũng là hình ảnh để nói về Đức Kitô được tôn vinh, thuộc thượng giới.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.

Các học giả ngày nay cho rằng tác phẩm mà ta gọi là Thư Do Thái thật ra không phải là một lá thư, cũng không phải do thánh Phaolô viết, và cũng chẳng gửi cho tín hữu Do thái. Thế nhưng những khẳng định đó vẫn không làm mất đi tầm quan trọng của tác phẩm này. Thật vậy, có thể xem tác phẩm này là một bài giảng được biên soạn công phu, và là một trong những bài giảng cổ xưa còn giữ lại được.Tác phẩm này quan trọng vì hai lý do. Trước hết, tác phẩm chứa đựng nền thần học phong phú về ơn cứu độ trong Chúa Kitô, tập trung vào sự chết của Chúa Kitô như hành động cứu độ. Kế đến, hơn bất cứ tác phẩm nào khác, thư Do thái cho thấy việc giải thích Thánh Kinh Cựu Ước quan trọng như thế nào trong đời sống Giáo hội thời sơ khai.KINH THÁNH 100 TUẦN - ĐỨC CHA PHÊ RÔ NGUYỄN VĂN KHẢM.