Deze aflevering van de parlementaire podcast betreft geen reguliere aflevering, maar een live registratie van een discussiemiddag die wij op 10 september 2025 organiseerden rondom de kruisrakettendiscussie van 40 jaar geleden. Dit was tevens een event ter gelegenheid van de lancering van de nieuwe CPG website over de jaren 80: https://80.serieparlementairegeschiedenis.nlAls eerste is Johan van Merriënboer te horen, die als biograaf van Ruud Lubbers ingaat op de kwestie van de kruisraketten en de rol van Ruud Lubbers daar in.
Daarna volgt een paneldiscussie met drie oud-parlementariërs uit 1985:
-Bert de Vries, de toenmalig CDA- fractievoorzitter
-Ina Brouwer, die destijds de CPN-fractie leidde en
-Klaas de Vries, die namens de PvdA de defensiewoordvoerder was.
Deze discussie wordt geleid door de buitenlandexpert van het CPG, Laurien Crump.
In de jaren tachtig had Nederland een belastingstelsel met negen schijven. Dat moest een stuk eenvoudiger. Hoe stonden de politieke partijen tegenover de belastingplannen van de kabinetten-Lubbers? De politiek achter belastinghervormingen. Naomi Woltring, die tot 1 juli 2025 onderzoeker was bij het CPG, verdiepte zich voor deel 11 van de Serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland in het sociaal-economisch en financieel beleid tussen 1982 en 1994. CPG-onderzoeker Fons Meijer sprak op 14 april 2025 met Naomi voor een aflevering van De Parlementaire Podcast.
De komst van verschillende groepen migranten in Nederland na de Tweede Wereldoorlog leidde in de jaren 50, 60 en 70 tot versnipperd beleid dat verschilde per migrantengroep en ook nog eens verdeeld was over diverse departementen. In 1983, ten tijde van het eerste kabinet-Lubbers, kwam de eerste minderhedennota uit. Wat was de politieke urgentie achter deze nota? Welke idealen spraken er uit en hoe keken verschillende politieke partijen in de jaren tachtig aan tegen de multiculturele samenleving? CPG-onderzoeker Fons Meijer verdiept zich voor deel 11 van de Serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland in het minderhedenbeleid tussen 1982 en 1994. CPG-onderzoeker Anne Bos ging op 22 mei 2025 met hem in gesprek voor een aflevering van De Parlementaire Podcast.
Milieubeleid was een thema dat opkwam in de jaren 60, 7o en 80. Verschillende vormen van milieuverontreiniging en verontrustende rapporten als 'Grenzen aan de groei' lagen daar mede aan ten grondslag. Hoe reageerden de kabinetten-Lubbers op de problemen rond milieuvervuiling? Wie waren de voortrekkers en wie de dwarsliggers? En wat is er uiteindelijk aan milieubeleid gerealiseerd? CPG-onderzoeker Heleen Blommers verdiept zich voor deel 11 van de Serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland in het milieubeheer tussen 1982 en 1994. CPG-onderzoeker Fons Meijer ging op 22 mei 2025 met Heleen in gesprek voor een aflevering van De Parlementaire Podcast.
Wat was de positie van Nederland binnen de NAVO ten tijde van de jaren tachtig en vroege jaren negentig? Hoe stonden ministers en fracties tegenover de Amerikaanse wens om kruisraketten te plaatsen op Nederlandse bodem en hoe wist premier Lubbers het voor elkaar te krijgen dat er, ondanks toezeggingen, uiteindelijk geen raketten geplaatst werden? CPG-onderzoeker Laurien Crump verdiept zich voor deel 11 van de Serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland in het buitenlandbeleid. CPG-onderzoeker Fons Meijer ging op 11 april 2025 met haar in gesprek in een aflevering van De Parlementaire Podcast.
Ruud Lubbers was een beeldbepalend figuur in de periode 1982-1994. Gedurende twaalf jaar jaren stond hij aan het roer van drie kabinetten die zijn naam droegen, tweemaal met de VVD (Lubbers I en II) en eenmaal met de PvdA (Lubbers III). Weinigen hebben zo'n stempel op deze periode gedrukt als deze man. CPG-onderzoeker Johan van Merriënboer verdiept zich voor deel 11 van de Serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland in het justitiebeleid tussen 1982 en 1994, maar schreef met Lennart Steenbergen ook een biografie over Ruud Lubbers. CPG-onderzoeker Fons Meijer ging op 14 april 2025 met Johan in gesprek voor De Parlementaire Podcast.
Het Parlement als bedrijf en als instituut. Wat was de cultuur van het Parlement ten tijde van de kabinetten Lubbers (1982-1994)? Hoe waren de verhoudingen tussen ministers en Kamerleden en wat zegt de eerste parlementaire enquête in decennia over de veranderende rol van het Parlement? Hoogleraar parlementaire geschiedenis en directeur van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis Ronald Kroeze en CPG-onderzoeker Anne Bos verdiepen zich voor deel 11 van de Serie Parlementaire Geschiedenis van Nederland in het Parlement. CPG-onderzoeker Fons Meijer ging met hen in gesprek in een aflevering van De Parlementaire Podcast.
Buitenlandpolitiek was in de jaren veertig en vijftig een specialistische aangelegenheid, maar in de jaren zestig en zeventig manifesteerde zich een nieuwe generatie geëngageerde politici, intellectuelen en activisten die de blik over de landgrenzen richtten. De buitenlandse politiek werd een zaak van partijstrijd en maatschappelijk debat, en internationale onderwerpen bleken bij uitstek geschikt voor politieke profilering. Jan Willem Brouwer vertelt over de ontwikkelingen in het buitenlandbeleid in de jaren zeventig.
De Parlementaire Podcast wordt geproduceerd door Pappenheimers in opdracht van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Meer weten? Kijk op www.serieparlementairegeschiedenis.nl.
De verwerking van het oorlogsverleden nam in de jaren zeventig een hoge vlucht. Politici en journalisten beten zich erin vast. Johan van Merriënboer reflecteert op deze ontwikkeling aan de hand van drie verschillende kwesties: De drie van Breda, de zaak Aantjes en de zaak Menten. Daarbij gaat hij in op achterliggende thema’s die met de verwerking van het oorlogsverleden verbonden zijn, zoals strafrechthervorming, de verandering in het denken over de oorlog en de opkomst en impact van televisie.
De Parlementaire Podcast wordt geproduceerd door Pappenheimers in opdracht van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Meer weten? Kijk op www.serieparlementairegeschiedenis.nl.
In 1973 kwam er een einde aan een lange periode van welvaartsgroei. De oliecrisis trok internationaal diepe sporen. Talloze industrieën kwamen in zwaar weer terecht, de werkloosheid steeg. Onder economen woedde een strijd over de aanpak van de financieel-economische problemen, waarbij een neoliberale stroming aan politieke invloed won. Jonne Harmsma vertelt over het sociaaleconomisch beleid in de lange jaren zeventig en de wisselwerking tussen economie, maatschappij en politiek.
De Parlementaire Podcast wordt geproduceerd door Pappenheimers in opdracht van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Meer weten? Kijk op www.serieparlementairegeschiedenis.nl.
‘Spreiding van kennis, macht en inkomen’, dat was het motto van het kabinet-Den Uyl dat in 1973 aantrad. Onderwijsvernieuwing stond hoog op de politieke agenda en in de middenschool zagen velen de toekomst. Anderen vonden het een schrikbeeld en spraken over een ´socialistisch spuitje’ dat het onderwijs bedreigde. Lotte Lentes praat met Lennart Steenbergen over de politieke strijd die de middenschool gedurende de lange jaren zeventig losmaakte.
De Parlementaire Podcast wordt geproduceerd door Pappenheimers in opdracht van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Meer weten? Kijk op www.serieparlementairegeschiedenis.nl.
Het milieu stond begin jaren zeventig hoog op de politieke agenda, maar het milieubeleid stond nog in de kinderschoenen. Structurele veranderingen kwamen maar moeilijk van de grond, en eind jaren zeventig verloor de eerder zo urgente milieuproblematiek zelfs politieke prioriteit. Jonne Harmsma vertelt over de strubbelingen van het Ministerie voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne, met hoofdrollen voor Jan Terlouw en Irene Vorrink.
De Parlementaire Podcast wordt geproduceerd door Pappenheimers in opdracht van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Host is Lennart Steenbergen en de redactie is in handen van Lotte Lentes. Meer weten? Kijk op www.serieparlementairegeschiedenis.nl
Vanaf de jaren zestig werden burgers steeds mondiger en kritischer. Dat leidde in de jaren zeventig tot veel verschillende vormen van burgerlijke ongehoorzaamheid, van de sabotage van munitietreinen tot activisme vanuit de huiskamer. Hoe reageerde de Tweede Kamer op deze buitenparlementaire acties en in hoeverre kregen de actievoerders hun zin?
De Parlementaire Podcast wordt geproduceerd door Pappenheimers in opdracht van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Host is Lennart Steenbergen en de redactie is in handen van Lotte Lentes. Meer weten? Kijk op www.serieparlementairegeschiedenis.nl
Het Nederlandse politieke bestel werd sinds het laatste kwart van de negentiende eeuw vormgegeven door liberalen, confessionelen en sociaaldemocraten. Nadat het verzuilde partijlandschap in de tweede helft van de jaren zestig was opgeschud, zochten de drie politieke hoofdstromen in de jaren zeventig opnieuw hun weg. Alexander van Kessel vertelt over de veranderingen in het partijlandschap en de figuren en gebeurtenissen die daarin een belangrijke rol speelden.
De Parlementaire Podcast wordt geproduceerd door Pappenheimers in opdracht van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Host is Lennart Steenbergen en de redactie is in handen van Lotte Lentes. Meer weten? Kijk op www.serieparlementairegeschiedenis.nl
De jaren zeventig van de vorige eeuw waren de jaren van idealisme, activisme en hooggestemde verwachtingen over welzijn, welvaartsverdeling en democratisering. Het was ook het decennium van diepe maatschappelijke en politieke tegenstellingen. Het boek Grote idealen, smalle marges beschrijft de kleurrijke politiek van deze jaren. In de eerste aflevering van De Parlementaire Podcast zijn redacteuren Carla van Baalen en Anne Bos te gast om te praten over de totstandkoming en de belangrijkste uitkomsten van het boek.
De Parlementaire Podcast wordt geproduceerd door Pappenheimers in opdracht van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis. Host is Lennart Steenbergen en de redactie is in handen van Lotte Lentes. Meer weten? Kijk op www.serieparlementairegeschiedenis.nl
