"Czy to prawda, że coraz głośniej jest o śląskim Hollywood?" - to pytanie otwiera rozmowy o historycznym wydarzeniu jakim było powołanie do życia spółki ESPE-Film oraz jej awanturniczej przeszłości. Razem z prof. Maciejem Sablikiem byliśmy na wizji lokalnej w pięknej oranżerii Zameczku w Michałkowicach, na niegdysiejszym planie filmowym, gdzie spotkaliśmy się z prof.Andrzejem Gwoździem, filmoznawcą oraz dr Marcinem Wądołowskim i dr Jakubem Halorem. Mieliśmy też dla naszych ekspertów drugie pytanie: "Czy to prawda,że w tym samym czasie rozgrywał się melodramat na planie filmu i poza nim?"

To był znakomity koncert. Dziękuję muzykom-wirtuozom, którzy porwali nas w rytmie tanga nuevo w przestrzeń wielkich namiętności. Astor Piazzola i jego Argentyna nagle stali się dla nas realni i bliscy. A niewątpliwie każdy w tej muzyce odnalazł ziarenko swoich dramatów, niepokojów i euforii. Dzisiaj wieczorem będzie można posłuchać retransmisji tego ognistego koncertu. Chcielibyśmy też wyjaśnić z prof.Maciejem Sablikiem "Czy to prawda, że są silne związki tanga ze Śląskiem, czyli bandoneonu z cyją?". 

Grali dla nas: Ewa Andruszkiewicz - skrzypce, Marek Andrysek - akordeon, Piotr Kopiński - fortepian, Marek Nosal - gitara, Łukasz Bebłot - kontrabas.

Czy to prawda, że w Bibliotece Śląskiej między książkami znajdują się kieliszki? – to pytanie wprowadza w temat trudny i przemilczany. Związany jest on z konferencją, która odbyła się niedawno, żeby upamiętnić 80-lecie ekspatriacji z Kresów na Górny Śląsk. Motywem przewijającym się w  rozmowach będzie smutna konstatacja, że nie pamiętamy, jak wielki wkład w rozwój kultury i nauki po 1945 roku na Śląsku miały wybitne osobowości i ludzie tych dziedzin, którzy przybyli do nas z Kresów. Zapraszają: Beata Tomanek z prof. Maciejem Sablikiem i gośćmi: dr Barbarą Maresz, kierowniczką Zbiorów Specjalnych BŚl., prof. Krystyną Heską-Kwaśniewicz, prof. Alicją Ratuszną, dr Martą Kasprowicz-Jarczyk, Anną Podsiadło.

"Czy to prawda, że związki Jana Kochanowskiego i Katowic są głęboko
zakorzenione?" - to pytanie startowe, które dzisiaj wraz z
prof.Maciejem Sablikiem zadamy naszym gościom oraz uczestnikom
wczorajszego spotkania pod czarnoleskimi lipami, gdzie odbyło się
Narodowe Czytanie. W zanadrzu mamy szereg pytań, a odpowiedzi na nie
stały się fascynującą opowieścią o naszym arcypoecie i mistrzu
szachowym, jak się okazało. W sobotę 6 września czytaliśmy "Szachy"
Jana Kochanowskiego, próbując swoich sił w strategiach na szachownicy
pod okiem mistrza Pawła Kwaśniewskiego. Jan Kochanowski dał się też
poznać jako miłośnik bluesa! Proszę posłuchać historii o intrydze
miłosnej w szachach Jana Kochanowskiego i jej zwycięstwie w 77
posunięciach. 

Od tego pytania rozpoczniemy
dzisiaj relację z naszej wizji lokalnej z prof. Maciejem Sablikiem.
Pojechaliśmy do Bierunia, żeby zobaczyć taką boską ranę na własne
oczy. Naszą przewodniczką była dr Maria Lipok-Bierwiaczonek,
etnografka i autorka książki "Bieruńskie Kapliczki i ich Tajemnice".
Odpowiedź na to pytanie rozpoczyna fascynującą opowieść. Usłyszą
w niej państwo również Agnieszkę Szymulę oraz Wiktora Nygę.
Wszyscy są pasjonatami historii Bierunia, która może zadziwiać.
Toteż z zapartym tchem czyta się nową książkę dr Marii
Lipok-Bierwiaczonek pt. "Bieruńskie kapliczki i ich tajemnice".

Zapraszam dziś na klachy. Oddawaliśmy się niedawno ich wciągającej
mocy w miłym towarzystwie Grzegorza Sztolera, który dołączył do
naszej dwójki przy kawie. Nasze rozmowy i ploteczki doprowadziły do
pytania: "Czy to prawda, że klachy mogą stać się dokumentem?" W
odpowiedzi usłyszą państwo kilka słów o nowej książce naszego
archiwisty: "Piechty bez Cielmice". Książka powstała w oparciu o
klachy. 

Pomimo deszczu prof. Maciej Sablik, Grzegorz Grzegorek i Beata Tomanek zdecydowali się na urodzinowy spacer najstarszymi ulicami po Katowicach. Zaczynają na ulicy Starowiejskiej, potem Staromiejską, św. Jana, Młyńską, by dojść do konkretnego miejsca, gdzie powstały Katowice. Znają państwo to miejsce? Zapraszamy do wysłuchania odpowiedzi na pytanie: Czy to prawda, że nie istnieje już nic, co przypomina o miejscu powstania Katowic?

"Czy to prawda, że można odnaleźć swoją "drugą połówkę" w pociągu jadącym w przeciwnym kierunku?" - pytanie zapowiada romantyczną opowieść i taka ona będzie📖 Odpowiedź znaleźliśmy na stronach książki pani Barbary z Wojewodziców Surmanowej pt. "Historie Rodzinne". Pani Barbara, nestorka rodu napisała ją wraz z bratem myśląc o kolejnych pokoleniach. Podczas naszej "wizji lokalnej" poznaliśmy córki pani Barbary i okazało się, że domowe kronikarstwo mają we krwi, gdyż jest ono dziedziczone w tej rodzinie od pokoleń.

"Czy to prawda, że można wyczarować muzykę z powietrza?" – to było zasadnicze pytanie, na które odpowiedział najlepszy specjalista w temacie, prof.Julian Gembalski, gość "Podwieczorku w Muzeum". Profesor jest z urodzenia Siemianowiczaninem. Twórcą "Muzeum Organów i Fisharmonii", jedynego takiego w Europie. Pasjonatem historii, a przede wszystkim wirtuozem organów. Znakomitym gawędziarzem. Beata Tomanek i prof. Maciej Sablik zapraszają do wysłuchania relacji z podwieczorku, stanowiącej równocześnie odpowiedź na pytanie główne. Jednak będzie również o tym, czy można organy wziąć pod pachę, czy są one instrumentem dętym, czy każdy człowiek to trąba?

"Czy to prawda, że Ślązacy mają bluesa pod skórą?" To pytaniem było w sobotę, 5 kwietnia 2025 roku, naszym biletem do Podróży Pierwszej Klasy ze Starego Dworca. W wagonie specjalnym naszego pociągu wiozącego nas w śląską czasoprzestrzeń zasiedli znakomici specjaliści: dr Jacek Kurek - historyk, autor pytania oraz prof. Roman Kalarus- plakacista,grafik, Tomasz Wenklar- rzeźbiarz, prof.Henryk Gembalski- skrzypek improwizujący, prof. Jan Malicki - historyk literatury, a także świetni muzycy NOSPR: Piotr Kopiński - instrumenty klawiszowe, Jan Mazur - skrzypce, Łukasz Bebłot - kontrabas. Wszyscy zjednoczyliśmy się w bluesie. Dziekuję naszych gościom, muzykom oraz wspaniałej publiczności za piękne przeżyciaZapraszam do wysłuchania odpowiedzi na pytanie o śląskie korzenie bluesa.
Nasze podróże ze Starego Dworca odbywają się dzięki współpracy Radia Katowice i Fundacji "Wyspiański".

"Czy to prawda, że sztuką można uderzyć w nałóg?" Razem z prof. Maciejem Sablikiem proponujemy dzisiaj nieco nietypową odpowiedź na pytanie, gdyż chcemy zaprezentować niezwykle oryginalny pomysł łączący naukę twórczego pisania i wyrażania siebie w sztuce z terapią uzależnień. Inspiratorką tego przedsięwzięcia jest psychoterapeutka Joanna Borczon. A naszymi gośćmi są prof. Aleksander Nawarecki prowadzący ten projekt oraz Jego studenci: Natalia Szatan, Karina Lameka, Kamil Wójcik, Piotr Durbacz - autorzy prac. Myślę, że "potrząśniemy" palaczami

"Czy to prawda, że Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia reaktywowała się po II wojnie w studiu koncertowym Radia Katowice?" - odpowiedzią na to pytanie jest koncert, który odbędzie się 25 marca o godz.19.00 w naszej rozgłośni przy ul. Ligonia 29. A dzisiaj razem z prof. Maciejem Sablikiem i z muzykami NOSPR rozmawiać będziemy o kompozycjach, które usłyszymy podczas koncertu i historii, która nas urzeka.

„Czy to prawda, że Witkacy chrzcił dziecko w Chorzowie?” – dzisiaj proponujemy państwu wysłuchanie odpowiedzi na to pytanie. Brzmi intrygująco. Przyzwyczailiśmy się do obecności Witkacego w historii Katowic, a okazuje się, że taką małą perełkę historyczną znalazł dla nas dr Jacek Kurek – historyk i mieszkaniec Chorzowa. Więc podjeliśmy trop i wspólnie odbyliśmy wizję lokalną spacerując od Kościoła pod wezwaniem św. Jadwigi, przez chorzowskie „Corso” czyli ulicę Wolności aż pod dom, w którym odbyła się domowa uroczystość czyli chrzciny pierworodnego. Zapraszamy do słuchania.

Zaczarowane miejsce, zaczarowany czas. Spotkanie na Starym Dworcu rozpoczęło się od pytania:"Czy to prawda, że kobiety wychodzą z cienia i można opisać je wzorami matematycznymi?" Od tego momentu drogi naszego "pociągu w przeszłość" poprowadziły nas przez różnorodne krajobrazy: muzykę, literaturę, bohaterskie czyny, szalone romanse, imponujące kariery, brawurowe wyczyny, malarstwo, ale zawsze z kobietami "Pierwszej Klasy" w roli głównej. Zapraszamy do wysłuchania relacji z "Podróży Pierwszej Klasy ze Starego Dworca". Usłyszą państwo naszych gości oraz muzyków: Kaję Kosowską i Krzysztofa Woźniczko. W nawiązaniu do matematyki w pytaniu, razem z prof. Maciejem Sablikiem oraz prof. Agnieszką Nowak-Brzezińską, zapowiadamy również wielkie święto LICZBY PI.

Od naszego "Podwieczorku w Muzeum" minęło już kilka dni, jednak dzisiaj wrócimy do niego z prof. Maciejem Sablikiem w relacji dźwiękowej. Otworzy ją pytanie: "Czy to prawda, że pamięć o Tragedii Górnośląskiej jest wciąż żywa?", chcemy też wyjaśnić sprawę pracy kobiet w kopalniach w tym czasie. Nasze spotkanie na podwieczorku było bardzo przejmujące. Wszyscy byliśmy pod wrażeniem wiedzy naszego gościa specjalnego, pana dr Dariusza Węgrzyna, historyka ze Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, który sugestywnie i z wielką pieczołowitością, dbałością o szczegóły i fakty opowiadał o latach powojennych na Górnym Śląsku. Tym samym budował w naszej wyobraźni obraz tego czasu pozbawiony mitów, tym bardziej wstrząsający. Uzupełnieniem słów naszego gościa były obrazy z filmu Beaty Netz pt. "Krew na Śniegu". Dziękujemy za emocje i wiedzę naszym gościom, za zaangażowanie naszej publiczności oraz rytm spotkania wyznaczany muzyką - Bohdanowi Wantule. To wszystko usłyszą dzisiaj państwo w naszej relacji z "Podwieczorku w Muzeum".

To pytanie jest zarazem zaproszeniem do spaceru po naszym mieście w poszukiwaniu śladów po naszym zwierzyńcu, ale też przypomnieniem,że wielu przewodników zabiera nas w interesujące wycieczki w przeszłość bliskich nam miejsc. To chwile, kiedy możemy zafascynować się naszą historią. Wszystkim przewodnikom dziękujemy i serdecznie pozdrawiamy z okazji minionego kilka dni temu ich święta.
Naszymi gośćmi będą oczywiście przewodnicy: Barbara Zygmańska, autorka wielu spacerowników i dr Jacek Kurek, historyk i przewodnik w Muzeum Hutnictwa w Chorzowie oraz placach i ulicach naszych miast. Odpowiedź na to pytanie, zapewniam warta jest wysłuchania!

Wczoraj zadaliśmy takie pytanie podczas Podróży Pierwszej Klasy ze Starego Dworca. Nasz pociąg do zgłębiania wiedzy o przeszłości naszego miasta zaprowadził nas do wielu ciekawych i zaskakujących informacji.

Swoją bogatą wiedzą dzielili się z nami prof. Irma Kozina, Grzegorz Grzegorek, Piotr Fuglewicz a także prof. Jan Malicki, Barbara Zygmańska. To była prawdziwa przygoda intelektualna, za którą bardzo dziękuję również aktywnej publiczności. To fascynujące spojrzeć na starą rycinę Katowic i próbować prześledzić ten proce budowy miasta z rolniczego "klepiska". Spojrzeć z perspektywy współczesności na projekty i wizje jej pierwszych budowniczych.

Czy to prawda, że trzeba było mieć renomę, żeby otrzymać numer? Katowic właśnie dotyczył ten proceder. Pan prof. Maciej Sablik, jako matematyk czyli teoretyk, lubi liczby, numery oraz działania na nich, dlatego sprawdzimy w terenie czym zaowocowało to rozdawanie numerów i co powstało z ich sumy. Na wizję lokalną Beata Tomanek wybrała się z Grzegorzem Płonką, który zna te wszystkie numery, nosi je w głowie i o każdym potrafi opowiadać. Jakie były wyniki naszej wspólnej wizji lokalnej?

"Czy to prawda, że silne są związki Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Siemianowic? - to pytanie zadaliśmy podczas 70. "Podwieczorku w Muzeum".

Zainaugurowaliśmy tym samym ósmy rok spotkań w Siemianowickim Muzeum. Naszymi gośćmi specjalnymi byli: Antoni Nowina-Konopka, skrzypek NOSPR oraz Józef Skrzek, multiinstrumentalista i kompozytor - obaj wychowankowie prof. Konrada Bryzka, skrzypka naszej Orkiestry, ale też pedagoga i dyrygenta, asystenta Grzegorza Fitelberga. Konrad Bryzek (1921-1976) dzisiaj jest postacią zapomnianą, chociaż jego zasługi w tworzeniu naszej kultury muzycznej są tak znaczące. Silne są też jego związki z Radiem Katowice, gdzie grał w Orkiestrze Salonowej wraz z Jerzym Haraldem. Prowadził też własne orkiestry. 

Zapraszam do wysłuchania odpowiedzi na dzisiejsze pytanie, które jest równocześnie relacją z "Podwieczorku w Muzeum".

Razem z prof. Maciejem Sablikiem zapraszamy dzisiaj do wysłuchania odpowiedzi na kolejne pytanie: "Czy to prawda, że?". Dzisiaj nawiązywać ono będzie do wydarzenia minionego tygodnia jakim było uznanie roku 2025 Rokiem Pamięci o Tragedii Górnośląskiej. To temat bliski naszemu sercu i często bywaliśmy w Centrum Dokumentacji i Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w Radzionkowie. Jednak okazuje się, że nie dla wszystkich ta historia jest jednoznaczna i jasna, często nieznana dla wielu. W każdym razie "zahibernowana" przez lata. W tym roku będziemy mieli okazję poznawać ją szczegółowiej. To będzie również rok dla mikro historii, bo to z nich utkana jest Tragedia Górnośląska.