در اپیزود هفدهم پادکست خویشتن نو، درباره یک بخش دیگه از پیش‌نویس یا نمایشنامه زندگی صحبت می‌کنیم؛ درباره موضوع نادیده گرفتن یا discounting. نادیده گرفتن، یک روند فکری پیش نویسیه که باعث می‌شه وقتی به یک مسئله برمی‌خوریم فکرهای ما به حل مسئله حل ختم نشه و ما رو بیشتر گرفتار اون مشکل بکنه.

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که ایفا کردن نقش قربانی در روابط چه مزایایی دارد؟ و چرا برخاستن از صندلی قربانی گاهی اوقات اینقدر دشوار است؟ در اپیزود شانزدهم پادکست خویشتن نو، در ادامه مبحث آشنایی با مثلث قدرت‌دهی پویا یا تد، به موضوع خارج شدن از نقش‌های قربانی و ستمگر در مثلث کارپمن می‌پردازیم. در این قسمت ادامه صحبت‌های دکتر علی بابایی‌زاد، مشاور و متخصص تحلیل رفتار متقابل را درباره چند و چون خارج شدن از این نقش‌ها می‌شنویم. صفحه دکتر بابایی‌زاد در اینستاگرام: www.instagram.com/alibabaeizad

در اپیزود قبل با نقش های ناجی، قربانی و ستمگر در مثلث کارپمن آشنا شدیم و در این قسمت، به این موضوع می پردازیم که چگونه باید با قرار گرفتن در مثلث قدرت دهی پویا (مثلث تد) از نقش های مثلث کارپمن خارج شویم. صدای مهمان این اپیزود، دکتر علی بابایی زاد، روان درمانگر تحلیل رفتار متقابل هستند که در بخش اول این گفتگو توضیحات ایشان را درباره خارج شدن از نقش ناجی در روابط می شنویم.

مثلث نمایشی که بیشتر به اسم مثلث کارپمن می‌شناسیمش، یکی از اون مثلث‌های معروف در دنیای روانشناسیه که روانپزشکی به نام استیون کارپمن برای اولین بار مطرحش می‌کنه. کارپمن می‌گه که آدم‌ها گهگداری در دام یک الگوی رفتاری تکرارشونده و قابل پیش‌بینی می‌افتند که این الگو شامل سه نقش ناجی، قربانی و ستمگر می شه. در این قسمت از مجموعه خودشناسی با TA ، درباره این صحبت می‌کنیم که ما چطور در روابطمون ناجی، قربانی و ستمگر می‌شیم.

در این اپیزود با مفهوم بازی های روانی در روابط انسانی آشنا می شیم که پازل خودشناسی ما با تحلیل رفتار متقابل رو کامل می کنه. در این قسمت به این موضوعات می پردازیم: مفهوم بازی روانی، معرفی چند بازی متداول ( یک اردنگی به من بزن، اگه به خاطر تو نبود، ببین مجبورم کردی چی کار کنم و بازی وحشتناک نیست؟) همینطور درباره اینکه چرا آدم‌ ها بازی می کنند و چگونه باید از بازی خارج شد نیز صحبت می کنیم.

تا به حال به این فکر کردید که بعد از سلام چه می‌گویید یا چه می‌کنید؟ و در ارتباطاتتون، فاصله بین سلام تا خداحافظی چطور پر می‌شه؟ همین سوال ساده بعد از سلام چه می‌گویید می‌تونه به ما تحلیل جالبی از شخصیتمون بده که معمولا زمان زندگی‌مون رو چه جوری می‌گذرونیم. در این قسمت با شش حالت ساخت دادن به زمان، در نظریه تحلیل رفتار متقابل آشنا می‌شیم.

در قسمت یازدهم از پادکست خویشتن نو، به یک مفهوم اساسی در نظریه تحلیل رفتار متقابل به نام «پیش نویس» یا «نمایشنامه زندگی» پرداختیم. بر اساس این مفهوم متوجه می‌شیم که چگونه سرنوشت انسان‌ها توسط خودشون در دوران کودکی طرح‌ریزی شده و در بزرگسالی به صورت ناخودآگاه مثل یک نمایش به اجرا در میاد.

در اپیزود دهم از پادکست خویشتن نو، درباره چهار وضعیت اساسی زندگی صحبت می‌کنیم: وضعیت من خوب نیستم، تو خوبی من خوب نیستم، تو خوب نیستی من خوبم، تو خوب نیستی و وضعیت آخر: من خوبم، تو خوبی

اریک برن یک جمله معروف داره که می گه: «اگر نوازش نشی مخت می‌پکه!» البته معنی نوازش از دید اریک برن خیلی گسترده‌تر از چیزیه که ما فکر می‌کنیم! کلمه نوازش در زبان فارسی بار معنایی مثبت داره و بیشتر هم لمس کردن رو به ذهنمون متبادر می‌کنه. اما منظور اریک برن از این کلمه هر نوع مورد توجه قرار گرفتن، به حساب آمدن و دیده شدنه، حتی اگر به صورت منفی باشه و همینطور معتقده هر نوازشی، حتی منفی، از نگرفتن نوازش بهتره. در این اپیزود با این مفهوم بیشتر آشنا می‌شیم.

بخش بالغ شخصیت همون بخشی از وجود ماست که تجزیه و تحلیل می‌کنه، تصمیم می گیره و مثل یک کامپیوتر بدون پیش‌داوری اطلاعات جدید رو پردازش می‌کنه. در اپیزود هشتم پادکست خویشتن نو درباره کارکرد این بخش در شخصیت و نشانه‌های ظاهری من بالغ صحبت می کنیم. همینور یاد می گیریم که بالغ ما چگونه با بخش والد و کودک آلوده می شه.

همانطور که در اپیزودهای قبلی گفتیم بخش والد همان بخشی در ماست که شبیه پدر و مادر یا جانشین روانی آنها مثل مادربزرگ و پدربزرگ و معلم و ... است. در این اپیزود از پادکست خویشتن نو، درباره دو حالت من والد، یعنی والد حمایتگر و والد انتقادگر صحبت می کنیم. همچنین به این موضوع می‌پردازیم که هر پیامی که از والد بیرونی ضبط کردیم الزاما درست نیست و باید آنها را دوباره با شرایط اکنون و اینجا مورد سنجش قرار داد.

در این اپیزود درباره بخش از وجودمان صحبت می‌کنیم که سال‌هاست از آن غافل بوده‌ایم و این غفلت منجر به آسیب‌هایی شده است. افسردگی، اضطراب، احساس پوچی، تنهایی و حس ملال و بی هدفی در زندگی می‌تواند از نشانه‌های ناخوش بودن کودک درون باشد. در این قسمت از پادکست خویستن نو، چند تمرین برای ارتباط برقرار کردن با کودک درون و شفای آن ارائه شده است.

در اپیزود پنجم از پادکست خویشتن نو، درباره انواع کودک درون صحبت می‌کنیم. کودک درون ما در واکنش به محیط و اطرافیان معمولا سه الگوی رفتاری رو درپیش می‌گیره: الگوی اطاعت و سازگاری با دیگران، الگوی انزوا و اجتناب از دیگران و الگوی طغیان و پرخاشگری.

در اپیزود چهارم از پادکست خویشتن نو درباره یک موضوعی صحبت می‌کنیم که تقریبا در جامعه ما کمی مفهوم بازاری و سطحی پیدا کرده، اما این باعث نمی شه که از پرداختن بهش و جدی گرفتنش غافل بشیم. کودک درون مفهومیه که شناخت و اهمیت دادن بهش نقش اساسی در سلامت روان ما و بهبود کیفیت زندگی و روابطمون داره.

در تحلیل رفتار متقابل ساختار شخصیت به سه حالت نفسانی تقسیم می‌شود. در این اپیزود از پادکست خویشتن نو با سه وجه روانی یا سه حالت نفسانی والد، بالغ و کودک آشنا می‌شویم. با یادگیری این الگوی ساده می‌توانیم افکار، احساس و رفتار خودمان و دیگران را بهتر درک و تفسیر کنیم.

در این قسمت از سری پادکست های خودشناسی با TA، بعد از توضیح مختصری درباره مبانی فلسفی این نظریه، درباره این صحبت کردم که خودشناسی با این روش برای ما چه فایده ای داره و کلا قراره چه دردی رو از ما دوا بکنه

اگر علاقه‌مند به مباحث خودشناسی و رشد فردی باشید حتما اسم نظریه TA رو شنیدید. TA مخفف Transactional Analysis به معنی تحلیل رفتار متقابله. من در مجموعه «خودشناسی با TA» به صورت کوتاه و مختصر در یک مجموعه پادکست، مفاهیم کلی این نظریه رو آموزش می‌دم.