Alaeddine heeft een aantal dagen in een klooster doorgebracht. Hij wilde er werken aan een opdracht waarvoor hij rust nodig had. Zijn dagelijks leven loopt over van activiteiten en vereist een hoog tempo van leven. De periode was tekort om helemaal tot die vertraagde tijd te komen. In het klooster volgde de confrontatie met de deplorabele staat van zijn concentratievermogen.
Het belangrijkste vermogen van de mens is de aandacht. Gejaagdheid vermindert dat vermogen. Er valt meer te halen uit het leven door aandacht. Aandacht is bron van ontzettend veel: geluk, verbinding, rust. Concentratie is de mate waarin je de aandacht bij iets kunt houden.
Het cultiveren van aandacht is een groot geschenk voor een mens. Aandacht geeft een mens steeds nieuwe ervaringen. Door aandacht leven we ten volle. Zonder aandachtsvermogen kopiëren en plakken we eerdere ervaringen naar het heden.
Een aantal jaren geleden alweer was op het Holland Festival de dansvoorstelling Until the Lions van Akram Kahn te zien. In deze voorstelling wordt een vrouw (Amba) geschaakt, onteert en verstoten. Ze besluit wraak te nemen, maar ze kan niet op tegen de machtige jager Bheeshma. Ze steekt zichzelf in brand en sterft. Maar ze wordt opnieuw geboren als man én vrouw.
In het verhaal van prinses Amba is sprake van ernstige uitsluiting. Het is moeilijk om je in haar situatie te verplaatsen. Maar vormen van buitengesloten worden kennen we allemaal. Niet toegelaten worden tot een gelegenheid, ontslag of beëindiging van een relatie, het zijn situaties die veel voorkomen. Ze horen bij het mens-zijn.
In de overdracht van cultuur zijn de heldenverhalen van mannen doorgegeven. We krijgen de geschiedenis door de ogen van de jagers overgedragen. Akram Kahn draait het verhaal uit de Mahabharata om, hij vertelt het door de ogen van de prinses die onrecht is aangedaan. Daarmee leren we anders te kijken naar onze geschiedenis, zonder die geschiedenis geweld aan te doen.
https://dansmagazine.nl/review/akram-khan-herschrijft-geschiedenis-in-until-the-lions
Identiteit is het idee van wie je bent. Of is het meer dan een idee? Onvrede kan te maken hebben met de beelden die een mens over zichzelf heeft. Alaeddine is een man, een Nederlander met een moslimachtergrond en wil graag iets positiefs bijdragen. Al die zaken brengen een hele wereld met zich mee. Problematisch wordt het pas als het veel energie kost om een beeld in stand te houden. Daardoor kan onvrede ontstaan.
Een beeld over jezelf, kun je loslaten. Maar het loslaten is vaak niet makkelijk. Het zorgt eerst voor onvrede. Als je erg van luxe houdt, een mooie auto bijvoorbeeld, dan doe je daar niet zomaar afstand van. Waar sta ik zelf voor? Waarom kijk ik zo naar mezelf? Dit soort vragen leiden een mens uit het keurslijf van een opgelegde identiteit.
Er komt een verhaal ter tafel over een goudsmid die wil leren mediteren. Zijn negatieve gevoelens loslaten lukt hem niet en hij krijgt een afkeer van de meditatie. Gelukkig is er wijze raad in de buurt en leert hij zijn onvrede om te vormen tot een inzicht over zichzelf.
Een nieuw jaar, een nieuw begin en een nieuwe naam: Vrede Vinden. In deze eerste aflevering leggen we kort uit wat we beogen. Wat we proberen in onze gesprekken is om manieren van zelfonderzoek op het spoor te komen waarmee mensen vroeger en nu vrede vinden.
Waar komt onvrede vandaan? Waarom zit ik soms niet goed in mijn vel? Waardoor raakt de samenleving uit balans. Hoe kunnen mensen elkaar zoveel pijn doen? De mens is goed, daar gaan we van uit, maar in onvrede leven leidt tot frustraties, onredelijkheid of geweld. Om tot een duurzame vrede te komen is het nodig om de wortel van onvrede te onderzoeken.
Ook in deze serie podcasts putten we uit tradities wereldwijd. We vertellen verhalen en brengen perspectieven in die ons vandaag kunnen helpen de wereld vredevoller in te richten.
Dit is de laatste aflevering uit deze serie ‘Verlost van Onzin’. Alaeddine vertelt over een online conferentie met studenten en docenten uit India die was georganiseerd door Gandhi National Organization of Sustainable Initiatives for Subalterns. Hij werd gevraagd een lezing te geven over hoe je jongeren meer bij mensenrechten kunt betrekken. Hij was verbaasd dat hij voor zo’n onderwerp was gevraagd, - makkelijk praten vanuit Nederland. Wij hebben in Nederland onze kwesties rond mensenrechten, maar de situatie in India is heel anders. Alaeddine koos daarom voor een dialoog met de aanwezigen.
Jongeren in India aarzelen om zich uit te spreken over ongelijkheid en mensenrechten. India heeft vandaag te kampen met een sterk gepolariseerd klimaat. Alaeddine stipt in de podcast aan dat mensenrechten vaak wel gewild zijn, alsof het een product is dat kan worden geconsumeerd. Maar mensenrechten zijn niet vanzelfsprekend. Het gesprek gaat over de koppeling tussen jezelf ontwikkelen en dienstbaarheid. Mensenrechten komen tot stand als mensen zich inzetten voor mensenrechten. India is het land waar bij wijze van spreken het ‘jezelf ontwikkelen’ is uitgevonden. Yoga en meditatie -in diverse vormen- zijn de geschenken van India aan de wereld.
Het belangrijkste kapitaal om een samenleving op te bouwen is de geestelijke vindingrijkheid en de wijze waarop mensen dienstbaar zijn. Intentie doet ertoe, opstaan voor een positieve bijdrage aan je omgeving brengt duurzame verandering. Ook daar kunnen we van jongeren uit India van leren. Dat maakte deze conferentie duidelijk. Volgende week starten we een nieuwe serie onder een nieuwe vlag en met een nieuwe intentie: Vrede Vinden.
https://gnosisindia.org/
“95% van wat anderen over je zeggen is waar, het wordt tijd dat je gaat luisteren.” Dat staat althans op de achterflap van ‘Ik ben een goede relatie’, een boek van Fiona Brouwer. Alaeddine heeft het gelezen en vertelt er met enthousiasme over. Uitgangspunt is dat een mens altijd een relatie is.
Het doet soms pijn onder ogen te zien wat anderen over je te zeggen hebben. Niemand is zonder negatieve eigenschappen. Je wordt een goede relatie door aan jezelf te werken. Ligt daarin het overtuigende argument om jezelf te willen verbeteren? De wereld van morgen behoort toe aan die mensen die bereid zijn om elke dag en uit alles te leren.
Nodig is een soort eed van het accepteren van oprechte kritiek. Wijzen van alle culturen fungeren daarbij als voorbeeld. Zij leven in verbinding met anderen zonder te oordelen over een ander. De hoogste vorm van menszijn komt tot uiting in de kwaliteit van relaties. Je relaties zijn een groot goed, ze zijn je ware spiegel.
Het programma Volwaardig Leven richt zich met allerlei projecten op een volwaardige participatie in de samenleving van mensen met een beperking. Op het congres in november 2021 vertelt Eva Eikhout over haar leven. Je ziet haar volledig in beeld, maar als je haar niet zou zien zou je zeker te weten niet het beeld van een gehandicapte voor ogen hebben. Eva is presentratrice bij BNNVARA.
“Als er hindernissen zijn, kan het geen ruimte worden genoemd”
Deze uitspraak is van Milarepa, een legendarische Tibetaanse yogi uit de elfde eeuw. Natuurlijk waren er hindernissen op de levensweg van Eva, zoals elk mens hindernissen ervaart, maar ze ruimde ze uit de weg. Daarbij kreeg ze hulp van anderen, wie niet? De meeste mensen zijn behulpzaam.
Streven naar een volwaardig leven is niet alleen in het belang van de individuele mens met een beperking, maar het levert een verbeterde cultuur op. Wat is gelijkwaardigheid? Het gesprek komt op theodiciteit, de poging om en zwaarder lot te verzoenen met de rechtvaardigheid van God. Leven is op zichzelf volwaardig.
https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/volwaardig-leven/online-congres-2021
https://pers.bnnvara.nl/eva-eikhout-maakt-programma-over-quarterlife-crisis-in-eva-en-de-evas/
Kan kerst gestolen worden? De afschuwelijke Grinch probeert het bij de mensen van het dorpje Who. Maar wat gebeurde er, het verenigde juist de dorpsbewoners. Het verhaal komt op gang met een vraag die het meisje Cindy Lou, de dochter van de postbode, zichzelf stelt: waar staat kerstmis voor en zijn die cadeaus wel zo belangrijk?
Van het boek over de Grinch en de gestolen kerst is een succesvolle tekenfilm gemaakt. Maar het verhaal is ook onderwerp geweest van wetenschappelijk onderzoek. Eleanor Rosch, niet de eerste de beste, benut het verhaal als opstap naar een studie over contemplatieve wijsheid zoals bijvoorbeeld het boeddhisme. Hoe ontwikkel je wijsheid en hoe kan het van nut zijn in je dagelijks leven?
In het gesprek dat volgt gaat het ook over burgerschapsonderwijs. Chris Holman, practor aan ROC Noorderpoort, heeft een instrument ontwikkeld waarmee men burgerschapscompetenties in het mbo kan meten. Het brengt ons op de vraag wat het belang is van introspectie, het kritisch naar jezelf kijken, jezelf onder de loep nemen. Geeft Cindy Lou het goede voorbeeld?
Artikel van Chris Holman: https://pedagogischestudien.nl/download?type=document&identifier=725460
Wetenschappelijke studies over persoonlijke wijsheid: https://link.springer.com/book/10.1007/978-94-007-7987-7
Vandaag is Raphael Krolis te gast. Hij werkt bij van James Almere, een organisatie die opkomt voor jongeren. Raphael beschikt over de nodige verkoopervaring opgedaan bij commerciële bedrijven. Die ‘sales & marketing’-bril komt hem nu goed van pas bij deze sociale onderneming. Hij zoekt actief jongeren op en helpt actief mee hoe zij hun idee of project tot uitvoering kunnen brengen. James Almere geeft jongeren een stem.
Raphael vertelt het verhaal over de kraai, papegaai en pauw. Dat verhaal kan op meer manieren worden uitgelegd. Gaat het over de zoektocht naar geluk? Of toch vooral over de mens op zoek naar zichzelf? Jong zijn betekent dat nog vele wegen open liggen. Maar hoe kom je tot keuzes, hoe vind je je weg?
Veel jongeren zijn bezig met zichzelf ontwikkelen en proberen hun mentaal welzijn te vergroten. Dat is niet simpel in deze tijd waar vele verleidingen op de loer liggen. Raphael bespeurt de nodige bezorgdheid over de samenleving en de natuur. Is een duurzame leefstijl wel haalbaar? Er is reden tot optimisme, jongeren gebruiken sociale media ook om elkaar te helpen.
De wiskundige en filosoof Bertrand Russell (1872-1970) weigerde dienst in zijn jeugd en kwam in de cel terecht. Daar schreef hij grote delen van zijn principes van de wiskunde. Dat verhaal gaat rond. We kunnen het niet verifiëren. Gevangenschap kan een vrijwillige keuze zijn of toch de consequentie van een keuze.
In de film ‘Une Triomphe’ zien we bewoners van een gevangenis in Frankrijk. Ze zitten er tegen hun wil, ze hebben een strafbaar feit gepleegd. Een maatschappelijk werker vraagt zich af wat deze mensen vooral doen en komt tot een weinig verrassend inzicht: ze wachten tot het moment van invrijheidstelling. Dat brengt hem op een idee.
We spreken vervolgens over ‘Woman at War’, een film die zich vooral afspeelt op Ijsland. Een activiste blijft lang onder de radar haar sabotage-activiteiten uitvoeren. Ze krijgt op het juiste moment een beetje hulp. Met aan het einde van de film -in de spreekkamer van een gevangenis- een verrassende wending.
Hoe kan een verblijf in een cel, een kleine ruimte, zo anders uitwerken. De een beleeft gevangenschap als eindeloos wachten, de ander een maakt creatieve periode door. De vrijwilligheid, de intentie waarmee iets wordt aangegaan kan een situatie transformeren. Dit is geen vrijbrief om misstanden goed te keuren, maar een mens de vrijheid toe te kennen om persoonlijke keuzes te maken.
De Masnawî, een omvangrijk poëtisch werk van Roemi (1207-1273), wordt algemeen beschouwd als een van de meest invloedrijke werken in het soefisme. Roemi begon eraan in 1258 en hij breidde het uit tot aan zijn dood. Vandaag een verhaal uit het eerste hoofdstuk van de Masnawî. Onze gast is Saïd Touhami en hij weet het verhaal, dat over meerdere pagina’s doorloopt, mooi samen te vatten.
Dit verhaal start vanuit een paradijselijke situatie. Er is een prachtig meer waar vele dieren in vrede samenkomen om hun dorst te lessen. Maar zoals zo vaak staat dit beeld model voor de mensenwereld. De een wil meer te vertellen hebben over de ander. Er ontstaat hiërarchie. De vrede wordt verstoord. Hoewel er een compromis wordt gesloten tussen de dieren, kan dat de tragiek niet verhullen.
Roemi voert een haas ten tonele die zich niet neerlegt bij zijn lot. De haas herkent in een weerspiegeling zichzelf en overstijgt zijn ego. Niet door het eigen hachje te redden maar door zich te verbinden met de gemeenschap wordt de haas vanuit ‘collectieve intelligentie’ naar een duurzame uitweg geleid die alle dieren verlost van tirannie.
https://www.berneboek.com/9789077814239/rumi-mevlana-djalaluddin/masnawi/
Traduttore Traditore, een Italiaanse zegswijze waarmee wordt uitgedrukt dat vertalen ook iets in zich heeft van verraden. De vertaler verraadt de betekenis van een brontekst. Vertalers en tolken beschikken over een groots vakmanschap dat uitstijgt boven het simpel omzetten van woorden uit de ene taal naar een andere. Ze herscheppen een tekst of gesprek. Elke vertaling is altijd ook een interpretatie.
Met een Benedictijner monnik en een Vlaams-Nederlandse tolk vertaalde Alaeddine een boek vanuit het Frans naar het Nederlands. Hij hoopt het boek nog eens te laten verschijnen onder de titel ‘therapie van de ziel’. Die klus leverde hem een integraal en open mensbeeld dat hem in tal van situaties behulpzaam is.
Vertalen is een bijzondere vorm van leren. Een tekst heeft meerdere betekenislagen en om daar in door te dringen kan het helpen de originele tekst te vertalen. Maar hoe zit het dan met een tekst in een vreemde taal, het Chinees bijvoorbeeld? Je kunt ook hertalen. Daarvoor neem je verschillende vertalingen en vergelijk je ze. Zo kom je tot je eigen hertaling door de interpretaties van anderen weer te interpreteren.
Referentie: Bentounès, K. (2011). Thérapie de l'âme. Albin Michel.
Als Vincent van Gogh in 1885 zijn zojuist gereed gekomen schilderij ‘De Aardappeleters’ naar zijn broer stuurt, voegt hij er een briefje bij. Daaruit blijkt met welke hartstocht hij aan dit schilderij heeft gewerkt. Er zijn ook tal van voorstudies bewaard gebleven. Hij schrijft dat hij zich niet heeft verveeld en verwacht dat het schilderij ook anderen niet zal vervelen. “Omdat ik het geloof, stuur ik het.”
Van Gogh’s briefje is slechts het opstapje naar een gesprek over verveling. Welke functie heeft het? Marc leest een passage voor uit een boek van Fleur Jaeggy dat zich afspeelt in een Zwitserse kostschool. Kinderen van rijke ouders verblijven daar. De dagen gaan voorbij, er lijkt niks noemenswaardig te gebeuren. Is dat ultieme verveling?
Maar brengt verveling ook wat? Marc vertelt een anekdote uit zijn studententijd. Hij bezoekt een bijeenkomst waar hij verwacht dat Leo Vroman zal voordragen. Wat blijkt hij de sheets op de overhead projector voor zijn vrouw Tineke. Zij geeft een prachtige lezing over het belang van iets te hebben in het leven dat niet verveelt.
Referenties: Fleur Jaeggy (2021). De gelukzalige jaren van tucht. Koppernik. Er is een documentaire over Leo en Tineke Vroman te zien: https://www.2doc.nl/speel~VPWON_1220013~leo-en-tineke-vroman-profiel~.html
Een gedachte van Blaise Pascal - l'homme passe l'homme - duidt erop dat de mens meer in zich heeft dan hij of zij zelf aanneemt. De mens transcendeert zichzelf door iets te creëren of een bijzondere prestatie neer te zetten. Dit gebeurt vaak in een flow. iemand gaat dan geheel en al op in het proces en wordt meegevoerd door de gegenereerde energie. Alles lijkt vanzelf te gaan.
In deze aflevering vertelt Alaeddine het verhaal van een eenvoudige visser die op het strand z’n netten aan het controleren is als hij in de verte iemand ziet zweven boven het water. Een man op een vliegend tapijt merkt de visser op en nadert hem. De visser is betoverd en stelt zich oprecht tot leerling van de man. Hij wil ook kunnen zweven over het water en daarvoor krijgt het een aantal gebeden en formules ter voorbereiding.
Maar zoals zo vaak in het leven, je leert wat en denkt het al onder de knie te hebben. Maar dan blijkt je geheugen je in de steek te laten. Ook de visser vergeet op het cruciale moment wat hem is geleerd. Maar zijn die gebeden en formules wel de belangrijkste les die de meester op het tapijt hem heeft gegeven?
Het visioen van een samenleven in vrede is wereldwijd terug te vinden en daarmee te beschouwen als een universeel verlangen van de mensheid. In deze aflevering komt het Chinese visioen van de grote harmonie of grote gemeenschap ter sprake (Ta Toeng). Het is door Confucius (551- 479 BCE) opgenomen in het boek van de Riten en de Deugd.
Drukt het een verlangen naar een verloren paradijs uit of is de Grote Harmonie een toestand waar we als mensheid naartoe evolueren? Confucius ziet het als uiterste stadium in een evolutie van toenemende vrede. Wellicht is dat uiterste stadium ooit wel geweest en keren we terug naar de oorspronkelijke staat met een geheel vernieuwde wereld.
Wanneer de Grote Harmonie heerst, is de wereld een gemeenschap, waarin heersers worden gekozen naar hun wijsheid en bekwaamheid. Wederzijds vertrouwen wordt bevorderd en goed nabuurschap gecultiveerd. De mensen beschouwen niet alleen hun ouders als hun ouders, noch behandelen zij alleen hun kinderen als hun kinderen. Er worden voorzieningen getroffen voor de bejaarden tot aan hun dood, werk voor de weerbare mensen en middelen om op te groeien voor de jongeren. Hulpeloze weduwen en weduwnaars, wezen en eenzamen, alsook zieken en gehandicapten worden goed verzorgd. Mannen hebben hun respectievelijke beroepen en vrouwen hun huizen. Zij zien niet graag dat rijkdommen onbenut blijven, maar zij houden ze niet voor eigen genoegdoening. Zij verachten luiheid, maar zij gebruiken hun energie niet voor hun eigen voordeel. Op deze manier worden zelfzuchtige intriges onderdrukt, en rovers, dieven en andere wettelozen bestaan niet langer, en de mensen hoeven hun buitendeuren niet te sluiten. Dit is de Grote Harmonie (Ta Toeng).
Referenties: Chen, L. (1986). The Confucian Way: A New and Systematic Study of "The Four Books". Taylor & Francis. Kang Yu-wei (1974). Ta Tung Shu: Das Buch von der großen Gesellschaft. Eugen Diederichs Verlag.
Bij een nieuw begin hoort een nieuwe naam: Verlost van Onzin. Naar het gelijknamige boek van Al-Ghazali dat hij schreef na een pelgrimage van vele jaren. Hij rekent daarin af met allerlei aannames en komt zo tot de essentie van het bestaan. Op zoek naar de essentie dat is wat we gaan doen.
Ons zoekproces start altijd met een verhaal of een perspectief. We brengen dat zelf in of een gast neemt een verhaal mee. Daar praten we over op een tikkie-taka wijze. We geven elkaar het woord, stellen vragen, combineren inzichten en maken het persoonlijk.
In deze aflevering komt -hoe kan het ook anders- het perspectief van Al-Ghazali aan de orde. Wat bezielt iemand die aan de top van de maatschappelijke ladder staat om alles achter te laten en op zoek te gaan naar waarheid?
Het boek ‘verlost van onzin’ is recentelijk vertaald door Gerko Tempelman en Cornelis van Lit. Ze hebben een vlotte en meeslepende eigentijdse vertaling en commentaar geschreven.
Zie : https://www.boomfilosofie.nl/product/100-10273_Verlost-van-onzin
In deze aflevering komt de schoonheid van de ouderdom ter sprake. Een bekende zegswijze luidt: de ouderdom komt met gebreken. Sommigen mensen zien inderdaad vooral de aftakeling en dat kan leiden tot een pessimistische kijk op ouder worden. Daartegenover zijn er mensen die niets van verval willen weten en het leven als een groot feest zien. De dood min of meer ontkennen. Ouderdom als ramp versus ouderdom als feest, is er nog een andere weg mogelijk? Frits de Lange stelt in zijn boek ‘Eindelijk Volwassen’ een alternatief verhaal tegenover deze twee uitersten: het ontwikkelen van wijsheid.
In de inleiding van het boek staat het volgende fragment uit het gedicht ‘Uitsig op die kade’ van de Zuid-Afrikaanse dichter Elisabeth Eybers:
[...] Ek hoop
om te voldoen aan omgekeerde bloei
en leeg genoeg te loop om vol te loop
met wat vanuit hierbuite binnevloei.
Marc leest het gedicht in z’n geheel voor omdat het zo mooi een omgekeerd proces verwoordt. Met de ouderdom verminderen de innerlijke roerselen. De mens wordt stiller en leger van binnen. Dat leidt tot een onbevangen kijken naar wat buiten is. De oudere wordt weer een beetje als een kind: onbevangen en onbevooroordeeld.
In deze aflevering spreken we over wat wijsheid is en hoe het tot ontwikkeling komt. Wijsheid komt met de jaren, zegt men vaak. Dat blijkt lang niet altijd het geval. Natuurlijk hebben ouderen meer levenservaring. Maar doorslaggevend is hoe die ervaringen worden geïntegreerd. Het ontwikkelen van wijsheid is een mooi perspectief op ouder worden. Het biedt echter geen garantie op succes. Het kan echter wel helpen bij het loslaten van allerlei gehechtheden die in het eerdere leven nuttig waren maar nu ballast zijn. In dat loslaten kan een ander mens oprijzen, een oudere wandelend met de eeuwigheid aan haar zijde.
https://www.uitgeverijtenhave.nl/nieuws/eindelijk-volwassen-van-frits-de-lange/
In deze aflevering het grote verhaal van een kleine planeet zoals verteld door Peter Westbroek. 1968 is niet alleen het jaar van de studentenprotesten, maar ook het jaar waarop voor het eerst een galactisch perspectief op de aarde concreet werd verbeeld. Een foto van de aarde vanuit de ruimte genomen met op de voorgrond de maan. “Voor miljoenen mensen was het een beeld van een aangrijpende schoonheid. Het was alsof ze ontwaakten uit een diepe winterslaap. Een nieuw elan bloeide op: als we dit kunnen, gaat geen zee ons te hoog.”
Alaeddine vertelt een verhaal van Edgar Alan Poe. Het speelt zich af bij de Lofoten, een eilandengroep voor de kust van Noorwegen. Westbroek heeft het verhaal opgenomen aan het begin van zijn boek ‘De ontdekking van de aarde’. Het dient als een metafoor hoe we ons opnieuw tot de aarde kunnen verhouden opdat we het glorieuze gevoel over de aarde ontwikkelen en koesteren. Ooit dachten de mensen dat de zon om de aarde draaide. We weten inmiddels dat de aarde om de zon draait. Daar komt nog iets bij. We hangen niet als bollen in het universum. We reizen door de ruimte. Vanuit de ruimte bezien is de aarde een wonderlijk geheel, een levend organisme. Westbroek spreekt van een symbiotisch wereldbeeld.
In deze aflevering spreken we over de rijkdom van de aarde. We hebben het niet over goud, edelstenen of andere grondstoffen, maar over de ‘technologie’ die de natuur zelf heeft voortgebracht. De aarde is een vat vol geavanceerde ideeën, vormen en processen. Als we er bij stil staan, ons erin verdiepen dan verwonderen we ons er steeds meer over. Verwondering die ons meevoert en waardoor we tot rust komen. Vanuit die rust ontwikkelen we een andere omgang met de aarde, een duurzame omgang. We leren van de aarde en de aarde heeft er baat bij dat we van haar leren. Hoe mooi zou dat zijn als negen miljard mensen tegen 2050 bijdragen aan de schoonheid van de aarde?
https://www.uitgeverijbalans.nl/boeken/de-ontdekking-van-de-aarde/
Aanleiding voor de aflevering van vandaag is een boek van Aitmatov, een Kirgizische schrijver. Het verhaal voert je mee naar de steppen in het noorden van Kirgizië ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Kirgizië maakt onderdeel uit van Sovjet-Unie. Alle volwassen mannen zijn naar het front gestuurd. De overgebleven vrouwen werken in de kolchoz - een landbouwcoöperatie - en wat er aan graan wordt geproduceerd gaat rechtstreeks naar Moskou en het front. Daar op die steppe krijgen we het verhaal te horen van Djamilja, een liefdesverhaal.
In NRC stond onlangs een interview met Jibek Akimbaeva, een jonge vrouw afkomstig uit Kirgizië. Ze is als student naar Nederland gekomen en door werk en de liefde gebleven. Nu is ze al vijf jaar hier. Wat weten we over Kirgizië? Volgens Akimbaeva mogen meisjes in Nederland veel meer dan in haar thuisland. De roman van Aitmatov laat zien dat er in Kirgizië vrouwen zijn die hun eigen weg gaan, vrouwen die doen wat ze willen. Akimbaeva zegt over haar eigen leven: “Ik heb geleerd: je kunt plannen wat je wilt, het kan anders lopen.”
In deze aflevering spreken we over verre landen, de pracht van sterrenhemels en de kracht van de liefde. Maar vooral over de vormende werking van boeken. Lezen geeft een bijzondere ervaring. In alle verhalen waar je binnentreedt en voor kortere of langere tijd vertoeft, neem je iets mee dat van jou wordt, waardoor je wordt gevormd wie je bent. Het boek van Aitmatov is lang geleden al in het Duits vertaald. De DDR had destijds een boekencentrum waar boeken uit alle windstreken van het Sovjet-rijk werden vertaald. Door dat boekencentrum ontstond er een groot aanbod aan boeken en een heuse leescultuur. Kunnen wij daar nog wat van leren?
interview met Jibek Akimbaeva in NRC
Tschingis Aitmatow: Dshamilja (Duits)
Chingiz Aitmatov: Jamilia (Engels)