In deze seizoensopener gaan we op bezoek bij Els Keytsman De Ronne: econoom, feminist, solo-mama en sinds 2016 co-directeur van Unia. Haar leiderschap vertrekt van een duidelijk kompas: mensenrechten zijn universeel en vragen consequente keuzes. Ze beslist in duo, communiceert helder, delegeert veel en bouwt aan veiligheid in teams. Inclusie is voor haar geen poster, maar beleid: afspraken, opvolging en redelijke aanpassingen. Of zoals ze het zegt: “Je kan niet te veel uitleg geven. Alleen te weinig.”
Els’ weg loopt via de Vlaamse overheid en groene kabinetten naar Oxfam en Vluchtelingenwerk Vlaanderen, waar contact met mensen op de vlucht haar kijk verdiepte: iedereen zoekt veiligheid en toekomst. Bij Unia schetst ze de breedte van het werk: meldingen eerst via dialoog, uitzonderlijk via de rechter; preventie en opleidingen (ook bij politie); beleid en onderzoek naar systeemfouten zoals ethnic profiling. Ze benoemt de verharding in het debat, pleit voor bondgenootschap in kleine momenten (micro-agressies benoemen) en kijkt nuchter naar AI: nuttig, maar met transparantie, registers en een menselijke toets. “Tegen racisme zijn is onvoldoende; je moet antiracist zijn.”
2023 was een kantelpunt: Vlaanderen stapte uit Unia, met minder middelen, afscheid van collega’s en een complexere bevoegdheidsverdeling. Els koppelt dat aan leiderschap in crisistijd: blijven uitleggen, en beslissen—“niet beslissen is óók beslissen.” Persoonlijk vertelt ze over solo-ouderschap en hoe ze tegelijk zorg draagt voor haar zoon én haar ouder wordende ouders, een dubbele rol die vaak de sandwichfase wordt genoemd. Dat besef sterkt haar overtuiging dat we de “village” opnieuw moeten opbouwen: hulp durven vragen en samen verantwoordelijkheid dragen. Haar advies aan jongeren: twijfel minder en begin.
Wat ze wil nalaten: een organisatie die blijft werken als het stormt—de vuurtoren met verdragen als kompas—en tastbare vooruitgang in arbeid, wonen en online bescherming. Dromen? Dat haar zoon stevig staat, dat we opnieuw kiezen voor samenwerken, en later misschien werken in de erfgoedsector, waar het bewaren van verhalen óók mensenrechtenwerk is.