Sommige mensen bouwen hun leven lang aan een veilig paleisje. Een eigen plek waar alles onder controle is, waar de liefde woont en waar niemand zomaar naar binnen komt. Diny had zo’n plek. Maar op een dag moest ze dat paleis verlaten.
In deze aflevering van ’t Kantelmoment duiken we in het leven van een vrouw met dementie, een groot gevoel voor eigen regie en een diepgewortelde angst om de controle te verliezen. Wanneer Diny niet langer voor haar zieke man kan zorgen en de situatie thuis escaleert, grijpt de buitenwereld in. Ze wordt uit huis geplaatst en komt, zonder haar echtgenoot, terecht in een zorginstelling. Daar begint een zoektocht: naar rust, naar houvast en naar manieren om opnieuw verbinding te maken.
Meer dan dementie
Wat meteen opvalt bij Diny, is dat haar gedrag verder gaat dan wat je normaal bij dementie ziet. Psycholoog Annemarie Pouw en verpleegkundig specialist Joshua Terhorst herkennen oude patronen die worden versterkt door de ziekte. Een constante roep om nabijheid en claimend gedrag dat eerder voortkomt uit wanhoop dan uit onwil. De situatie vraagt om een diepere blik.
Samen met het kernteam wordt besloten om CCE in te schakelen. Consulent Margreet Pereboom observeert, luistert en brengt structuur in wat soms ongrijpbaar lijkt. Ze ziet een vrouw die zichzelf verliest, maar die in kleine, betekenisvolle momenten opnieuw verbinding kan maken. Zoals wanneer Diny na een conflict zegt dat haar vestje niet goed zit, voor haar een manier om opnieuw contact te zoeken.
Het kantelmoment
De situatie kantelt op drie belangrijke inzichten die elkaar versterken. Allereerst krijgt Diny weer een gevoel van regie door haar te betrekken bij eenvoudige handelingen, zoals zichzelf wassen of kleine taken in het dagelijks leven. Haar lichamelijke vaardigheid wordt hiermee benut en dat geeft haar opnieuw grip op haar bestaan.
Daarnaast is het erkennen van haar gevoel essentieel. Geen uitleg of discussie, maar directe, eenvoudige bevestiging van wat ze ervaart, bijvoorbeeld, “je hebt het koud”, “je vindt het spannend”, geeft haar rust en herkenning.
Tot slot is de communicatie aangepast aan wat zij nog wel kan. Geen ingewikkelde gesprekken of correcties, maar aansluiting zoeken op haar tempo en via haar signalen en op haar voorwaarden. Deze inzichten zorgen niet voor genezing, maar wel voor een vorm van verlichting. Voor rust in een stormachtig brein. Voor menselijkheid in de laatste fase van een leven.
Los durven laten
Diny’s dochter Petra blijft een centrale rol spelen. Van vier keer per week op bezoek tot uiteindelijk los durven laten, omdat ze ziet dat haar moeder op de nieuwe plek best wel goed zit. In die laatste jaren zijn er dan ook echte geluksmomenten: een wijntje, gelakte nagels, een verliefdheid op de buurman, George Baker op de achtergrond. En altijd een nachtzoen voor het slapen.
Op 3 november 2024 overlijdt Diny. Twee jaar na haar opname. Haar dochter kijkt terug met gemengde gevoelens, maar vooral met liefde. “Het is en blijft je moedertje. Die mooie herinneringen in de laatste fase van haar leven koester ik. Hoe klein ook, ze betekenden alles. En die draag ik met me mee.”
Luister naar 't Kantelmoment
Te vinden in je favoriete podcast app! Abonneer je op de serie en krijg een seintje als er een nieuwe aflevering online staat. Laat ook een review achter, dan help je anderen het programma ook te vinden.
