Mistrzejowice. Osiedle czterech pór roku

Rozmawiają: Marta Karpińska i Michał Wiśniewski

Zapraszamy na kolejny odcinek podcastu #przecieżtoniejestmodernizm i rozmowę o Mistrzejowicach, jednym z największych osiedli mieszkaniowych Krakowa.

Zapraszamy do wspierania nas na: patronite.pl

Mistrzejowice to dawna podkrakowska wieś, która w latach 60. XX wieku przeżyła wielką metamorfozę i została przekształcona w modernistyczny zespół mieszkaniowy dla ok. 50 tys. osób. Podobnie jak wiele innych zespołów wiejskich położonych po wschodniej stronie miasta, Mistrzejowice zostały wchłonięte przez szybko rosnący wówczas Kraków i podporządkowane potrzebom mieszkaniowym kolejnych pracowników Kombinatu im. Lenina. Tym co wyróżniało osiedle był jego niezwykły plan przestrzenny. W rozpisanym w 1963 roku konkursie zwyciężyła koncepcja Witolda Cęckiewicza zakładająca budowę czterech zespołów przypominających cztery konary odchodzące od jednego pnia drzewa. Osiedla wiosenne, letnie, jesienne i zimowe stanowiły nową w Krakowie koncepcję urbanistyczną, łączącą technokratyczny, oparty o paradygmat wielkiej płyty model mieszkalnictwa z humanistycznym poszukiwaniem miejsca człowieka w naturze. Projekt wykorzystywał istniejące elementy Twierdzy Kraków oraz wpisywał się w ideę budowy pasmowego, modernistycznego założenia po północnej stronie miasta. Trwająca kilkanaście lat budowa zaowocowała powstaniem spójnego założenia urbanistycznego, które pomimo ograniczeń materiałowych i projektowych swojej epoki śmiało można zaliczyć do jednych z najbardziej udanych przedsięwzięć z zakresu budownictwa mieszkaniowego w Krakowie.

Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA.

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Literatura:

https://szlakmodernizmu.pl/baza-obiektow/mistrzejowice-zalozenie-urbanistyczne/

https://okn.edu.pl/strona-3805-nowa_huta_architektoniczny_portret.html

https://muzeumkrakowa.pl/wystawy/osiedleni-mistrzejowice

Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne.

Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia.

Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski

Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski

Dżingiel: Justyna Stasiowska

Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio