Historie bloków. Część 3: Nowe Huty bloku wschodniego

Rozmawiają: Marta Karpińska i Michał Wiśniewski

W krajach po wschodniej stronie żelaznej kurtyny etapem poprzedzającym osiedla z wielkiej płyty był socrealizm. W tym odcinku zastanawiamy się, dlaczego kraje podporządkowane ZSRR musiały przejść przez socrealizm, zamiast od razu włączyć się w rywalizację z Zachodem na technologicznym polu budownictwa mieszkaniowego po II wojnie światowej. Opowiadamy jak lokalni twórcy miast w różnych częściach bloku wschodniego adaptowali się do pojałtańskiej rzeczywistości politycznej. Przyglądamy się paradoksom, ideologiom i formalnej mozaice europejskich i pozaeuropejskich socrealizmów. Pokazujemy jak mocno socrealizm czerpał z modernistycznych prądów w zakresie projektowania osiedli w pierwszej połowie XX wieku. Porównujemy nowojorskie i chicagowskie wieżowce budowane u progu poprzedniego stulecia z moskiewskimi Siedmioma Siostrami oraz próbujemy wytłumaczyć skąd wzięły się wpływy amerykańskie w chińskim socrealizmie.

Odcinek podcastu powstał w ramach projektu OSIEDLA MIESZKANIOWE KRAKOWA. SPOŁECZNA I ARCHITEKTONICZNA HISTORIA MIASTA.

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Literatura:

Michał Murawski, Kompleks Pałacu. Życie społeczne stalinowskiego wieżowca w kapitalistycznej Warszawie, Warszawa, 2015

Tomasz Fudala (red.), Spór o odbudowę Warszawy. Od gruzów do reprywatyzacji, Warszawa, 2016.

Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne.

Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście przyglądamy się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruujemy jej mity, penetrujemy ślepe uliczki i podziwiamy trwałe osiągnięcia.

Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski – czyli zespół Fundacji Instytut Architektury

Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski

Dżingiel: Justyna Stasiowska

Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio